ليکڪ پاران : چاهڻ / نه چاهڻ جي وچ تي
کاٻي اک جو خواب ڏسي مان پري پري تائين خالي/اڪيلو ٿي ويو آهيان. هن خواب منهنجي اڪيلائيءَ کي اگهاڙو ڪري ڇڏيو آهي. مان پنهنجي اڪيلائي ڪنهن سان/ ڪيئن Share ڪيان؟ مان ڪنهن خال ۾ تبديل ٿي ويو آهيان. خال جنهن ۾ ڪجهه به ڪونهي. چوطرف ويراني ٿي وسي رِڻ ٿو رنڀي. ڪنهن پکي پکڻ ماڻهو مرگهه جو نشان ڪونهي. رڳو سڃ آهي. بي آب وگياه برپٽ آهي. اکين ۾ واري ٿي پئي. واري نڙيءَ ۾ ٿي ڦاسي. سمهان ان ڊپ کان نه ٿو ته ڪٿي پيئڻ بلا منهنجو رت نه پي وڃي ۽ جاڳان ان ڪري نه ٿو ته ڪٿي سرڻيون منهنجون اکيون نه ڪڍي وڃن. پر هيءَobjective ويراني منهنجي اندر جي ويرانيءَ جو رڳو ننڍڙو عڪس/ اولڙو آهي. اندر جي ويرانيءَ جو ته ڪو ڇيڙو ڪونهي. مان ورهين کان گُرگ آشتيءَ جي حالت ۾ جيئندو رهيو آهيان.
۽ هي کاٻي اک جو خواب ڇا آهي؟
شايد منهنجي من جي پراڻي/ غير پراڻي وياڪلتا/اڪيلائي/ خاليپڻو ۽ بس ڪجهه به نه/ ڪجهه خاص نه. ايئن مڙيئي ڪجهه لڪيرون. بي وسيءَ جي حالت/ ڪيفيت ۾ زمين تي ڪڍيل آڏا ابتا ليڪا جيڪي ڪڏهن ڪڏهن ڪنهن تصوير ۾ به تبديل ٿي ويندا آهن. مختصر لفظن ۾ کاٻي اک جو خواب هڪ ناڪام/ اداس ماڻهوءَ جي ناڪام زندگيءَ جو قصو/ حصو آهي. اهڙو ناڪام ماڻهو جيڪو نه سٺو دوست/دشمن ثابت ٿي سگهيو نه سٺو پيءُ، ڀاءُ، مڙس ۽ چڱو ليکڪ ٿي سگهيو. البت هن خواب مون کي هڪ بدران ٻه زندگيون جيئڻ/گذارڻ جو ساهس ڏنو آهي/ساهس کسيو آهي. مان زندگيءَ کي وڌيڪ ويجهو/وڌيڪ پري ٿي ويو آهيان. زندگي مون کان پري ٿي وئي آهي. مان ڀري رهيو آهيان. جڙي رهيو آهيان. ڊهي رهيو آهيان. ڀرڻ/جڙڻ جو سلسلو اول کان جاري آهي/جاري رهندو. خبر ناهي ته هن خواب جي پهرين ۽ آخري جملي جي وچ ۾ ڪيترو فاصلو/عرصو آهي. شايد پنج سال/ ست سال يا وڌيڪ. ۽ نه ئي مون کي اهو ياد آهي ته ان عرصي ۾ مون ڇا وڃايو ڇا پاتو؟ پر سفر جي ڀوڳنا جا ڀاو۽ حادثن جا نشان.َ لفظن جي چهري تي موجود آهن. مان هن مسافت جي آخري قدم تي خوش/ ناخوش آهيان. ڇو ته هن ناول جي جنم جا اکين ڏٺا شاهد زندهه نه رهيا آهن. اُهي جيڪي منهنجي خوشي/ اداسيءَ ۾ برابر جا شريڪ هئا. انهن کانسواءِ منهنجي خوشي ڪُٻڙي خوشي آهي. مان انهن کي گهڻو گهڻو مِس ڪرڻ لاءِ زندهه آهيان. سڀاڻي زندهه نه هوندس. انهن وانگر ئي بي انت پولار ۾ داخل ٿي چڪو هوندس. بهرحال کاٻي اک جو خواب موت ۽ مايوسيءَ جي منهن زور موسم ۾ دل جي ڪنهن ڪنڊ منجهه ڦٽل/ٽڙيل محبت ۽ زندگيءَ جو ننڍڙو گونچ/گل آهي. گل جيڪو قطعي به پلاسٽڪ جو گل نه آهي. پر مان شيشي جي گلاس وانگر ٽڙڪي ٽٽي پيو آهيان. گلاس ۾ جو ڪجهه هو ڪاغذن تي هارجي پيو آهي. مان خالي خالي ٿي ويو آهيان. منهنجي زخمي مرڪ منهنجي چپن جا ڪنارا ٻوڙي ڇڏيا آهن. مان سوڳواريءَ جي سطح تائين اداس ٿي ويو آهيان. ڄڻ منهنجي اندر ۾ پري ڪٿي ڪجهه/ڪوئي مري ويو آهي. هر ڪنهن جي اندر ۾ پري ڪٿي هر وقت ڪجهه نه ڪجهه/ڪونه ڪو مرندو رهندو آهي. منهنجي خاموشي موت جي دهليز تي اچي بيٺي آهي. مان يادگيرين ۾ موجود خوابن جي ملڪيت کان محروم ٿي ويو آهيان.هڪ طرح سان اها محرومي ڄڻ منهنجي طرفان لاشعوري طور ڪيل ڪيٿارسس جي ڪوشش آهي .اڻ وڻندڙ/ايذائيندڙ يادگيرين/خوابن/زخمن کان نجات پائڻ جي ڪوشش. هاڻي مان جيئڻ/مرڻ لاءِ بلڪل تيار ٿي ويو آهيان. عظيم ڀٽائي! مرڻ کان اڳ مرڻ ۽ جيئڻ کان اڳ جيئڻ اهو آهي؟ لڳي ٿو مان توهان سان/ الائي ڪنهن سان/پنهنجي پاڻ سان يا شايد ڪنهن سان به نه آخري دفعو جدائيءَ جي چائنٺ تان مخاطب آهيان. آخري دفعو ڳالهائڻ ڪيڏو نه پُراسرار تجربو/احساس آهي. اداسيءَ جو گهيرو سوڙهو ٿيندو ٿو وڃي. مان پڇان ٿو آخر هو مون کان اهو ڪجهه ڇو ٿا ڳالهرائڻ گهرن جيڪو ڪجهه مان ٻڌڻ به پسند نه ٿو ڪيان. مان ٻين کي اهو ڪجهه ٻڌائڻ/ مڃرائڻ جي ڪوشش ڇو ڪيان جيڪو ڪجهه مان پاڻ ئي نه ٿو مڃان/ منهنجي دل نه ٿي مڃي. ڪنهن جي اسٽائل جي ڪاپي/تقليد رڳو پڙهندڙن سان ئي نه پاڻ سان به دوکو/ ٺڳي آهي. ٻين جو نقل/تقليد هڪ قسم جي غلامي آهي. اسين ماڻهو پنهنجي مزاج ۾ غلام آهيون. غلامي کان وڌ ڪا گار ڪانهي پر غلاميءَ جي به غلامي گار کان به وڏي گار آهي. ڪا به ڪيفيت مستقل ڪانهي نه خوشي نه ڏک. نه اميد نه ڪو مايوسي. سڀ ڪيفيتون/ڪيفيتون سڀ عارضي هونديون آهن. ته پوءِ ڪنهن هڪ ڪيفيت جي ٺوس وڪالت ڇو؟ ته ڀلا مستقل ڪيفيت ڪهڙي آهي؟ جواب:- ڪجهه به نه/ خاليپڻو/ پولار/ خلا. جي ها خاليپڻو ئي مستقل ڪيفيت آهي. ان اٿاهه خاليپڻي جي بي انت سمنڊ ۾ ڪڏهن ڪڏهن ڪٿي ڪٿي ڪنهن ڪيفيت جوجزيرو ظاهر ٿئي ٿو ۽ وري گم ٿي ٿو وڃي. ٻيو سڀ اضافي آهي. کاٻي اک جو خواب زندگيءَ/ هوا / محبت وانگر بي ترتيب آهي. مون وٽ ڪنهن کي آڇڻ لاءِ نه ڪوئي گل آهي نه ڪتاب.
آخر توهان هڪ ناڪام، اداس ۽ ڊيٽ ايڪسپائرڊ ماڻهوءَ مان ٻي ڪهڙي اميد ٿا رکو.
مون وٽ رڳو هڪ خواب آهي. ۽ اهو خواب قيمتي ئي سهي پر ٽٽل رانديڪو آهي ۽ ٽٽل رانديڪو ته ٻار به نه وٺندا/کڻندا//رکندا آهن. توهان ڪيئن/ ڇو وٺندئو.
پر مون کي پنهنجو ٽٽل رانديڪو ڏاڍو پيارو آهي. مون ٽٽل شين کي هميشه پاڻ وٽ/پنهنجي دل ۾ سانڍي رکيو آهي/رکندو آهيان. الاءِ ڇو!! مون کي اجڙيل/پراڻيون ۽ ٽٽل شيون پياريون لڳنديون آهن. ٽٽل سليٽ، ٽٽل پين، ڦاٽل ڪتاب، ٽٽل پينسل، ٽٽل ڦٽ پٽي، ٽٽل ڌاڳو، ٽٽل ٻِيڙي......!!!
ها،
هڪ سهي سلامت نظم لکڻ لاءِ به ته،
هڪ ٽٽل دل ضروري آهي!!
پر افسوس مان پنهنجو ٽٽل رانديڪو/ کاٻي اک جو خواب پاڻ وٽ سانڍي نه ٿو سگهان! توڻي جو سانڍڻ چاهيان ٿو.
پر چاهڻ/ خواهش ڪرڻ سان ڇا ٿو ٿئي؟ مان ته چاهڻ ۽ نه چاهڻ جي وچ تي بيٺل آهيان. ڪا به شئي پاڻ وٽ سانڍي سنڀالي رکڻ جي خواهش ڪيڏي نه ٻاراڻي خواهش آهي! سڀ ڪجهه وکري وڃائجي وڃڻو آهي. فقط سونهن ۽ سچ جي combination باقي رهڻي آهي/بچڻي آهي. ۽ کاٻي اک جي خواب ۾ نه ڪا سونهن آهي نه ڪا ورونهن آهي. ها البت ان ۾ صليب تان ٽمندڙ عيسيٰ جي رت جهڙو سچ ضرور آهي. سچ به محبت وانگر انفرادي ۽ داخلي شئي آهي نه ڪي اجتماعي ۽ خارجي.
پر سماج ۽ سياست ماڻهوءَ جي انفراديت/داخليت جا دشمن آهن.
۽ سچي ڳالهه هي آهي ته کاٻي اک جو خواب ڪچن اکرن ۾ رف ڪاپي تي لکيل ننڍڙي ٻار جي اُها آڏي ابتي ۽ بي ربط تحرير آهي جنهن کي هو فيئر ڪرڻ وساري ويٺو آهي...!!
ڇا توهان ان ٻار کي اِها غلطي /ڀُل/چڪ/ويسر/معاف ڪندئو؟
هن ڪتاب جو ليکڪ جنهن ڪافي سال/جنم اڳ کاٻي اک جو خواب ڏٺو هو ۽ ڪجهه وقت کان پوءِ ڪنهن شام پاڻ به پنهنجي خواب سميت بي انت خاليپڻي جو حصو ٿي ويو. ۽ پنهنجي ڳالهه پوري نه ڪري سگهيو.
منور سراج
بهار 2012
E-MAIL: siraj.munawar8@gmail.com
CELL: 03023976560