حيوان جيتري گيريت....!
”ڪيڙي (ڪهڙي) ڪم تي ويو آهي هُو...؟! ڪم ته هُو ڪري ئي ڪو نه. جي هُو ڪو نه ڪو ڪم ڪندو هجي ها، ته ڪَرَ مون کي هيئن روز مرڻو جيئڻو ڪو نه پوي ها...! پر هُن ڪميني، زال جي ڪسب جي ڪمائي کائي ڏٺي آهي، سو هاڻ وٽانئس ڪو ڪم پڄندو په ڪو نه. چُون ٿا ته لَڄَ ڀولڙي کي په پياري هوندي آهي. پر هِن کي ته حيوان جيتري په گيريت (غيرت) ڪانهي. هيءُ جو زال جي ڀاڙَ وٺي کائي مِٺايو آهي، تنهن کي ڪيڙي لَڄَ ليههَ....! هي ته پاڻ ڳوليو گراڪَ (گراهڪ) وٺيو اچي ٿو... پاڻ پئسا وٺيو، ٻارن کي شيءِ وٺي ڏيڻ جو بهانو ڪريو ٻار (ٻاهر) نڪريو وڃي. باقي پويان آءٌ اَيان (آهيان) جيڪا، دوزک (دوزخ) جي باهه ۾ پئي سڙان ۽ پچان.... روز ٻه گهمرا په ته ڪڏهن ٽي په....! ڪيترا ڀِرڪا چئيم ته مُنهن ڪري ڪيڏانهن ڀڄي وڃان. پر وڃان په ڪيڏانهن....!؟ اڳيان پٺيان ته ڪير آهي ڪو نه، جو ويهاري ٽڪر کارائي. جيڏانهن وينديس ته وري په بکئي پيٽ لاءِ اٽي چپٽي ته کپي. سا ڪا مفت ۾ ڪير ڏيندو په ڪه!؟ پني وڃي پيٽ پاريان. پر هيڪلي جوان ڦڪيرياڻيءَ کي ڪير ڇڏيندو....؟ نه اجهو نه اوتارو....! شهر ۾ اِڃَ (ايئن) وچَ پَٽَ تي ستل جوان زال کي ڪير ڇڏيندو...؟ تنهن کان پوءِ هتي ئي چڱي....! پانجي اجهي ۾ ته پئي ايان. باقي غربت جي زندگي، سا ته هونئن په زهر جو ڍڪ آهي، سو جهڙو هُتي ڀرڻو ٿيو، تهڙو هِتي پيئڻو ٿيو...! اڃا په جي ٻار نه هجن ها ته کڻي ڪنهن سان نڪري په وڃجي ها. پر ڪيڙي کبر (خبر) ته جنهن تي اتبار (اعتبار) ڪري هي ڪَکَ په ڇڏيان، سو په جي هن کان په وڌيڪ چڪلائي نڪري پوي ته پوءِ...!؟“ ايئن سوچيندي سوچيندي هُن جي اکين مان لڙڪ لارون ڪري ڳڙڻ لڳا......
مِٺان چانورن جي اٽي مان ٽي مانيون پچائي رکيون ۽ هاڻ ننڍڙي تَئيءَ (تَرَڻي) ۾ ڪُتِرِ ٿيل پٽاٽا، لوڻ، مرچ ۽ پاڻي وجهي کڻي چُلهه تي رکيائين ته جيئن اڀري سڀري چَهَرَ سان رُکي ماني کائي سگهجي. مڙسهينس گهر ۾ صرف ٻن ويلن لاءِ اٽو ۽ پٽاٽا ئي وٺي ايندو هو باقي سڀني پئسن جو ٺرو ۽ سگريٽ وٺندو هو. هُو روزانو رات جو ٺرو پي پوءِ آپي مان نڪري سڄا هٿ پيو ڪندو هو.
ترڻي اڃا چُلهه تي چڙهيل ئي هئي، تيستائين هُو اچي ويو. ٻُوٿ بڇڙو ڪري چيائين: ”ڪيڏي مال ٿي آهي، اڃا پئي ماني پچائين....! جلدي ڪر، ماڙهو ڪي وانڌا ويٺا آهينِ ڪَه، جو تونجو ويهي انتظار ڪندا.... سِگهي ٿي، ٻاهر ماڙهو بيٺو آهي....!“.
مِٺان ماٺ مٺيءَ ۾ ڪچن ڦِڪَن پٽاٽن جي ترڻي چُلهه تان لاهي هيٺ رکي ۽ تڪڙ تڪڙ ۾ ٽِڙيل پکڙيل ٿانوَ ٿپا ٺِڪِرَ پاسيرا ڪري رکيا. پاڻ وڃي مُنهن کي پاڻيءَ جو ڇنڊو هڻي، پوتيءَ جي پلانڌ سان مُنهن اگهي، اڀري سڀري ڪوٺيءَ اندر هلي ويئي. جتي پٽ تي ئي مهمانن کي ”ٽِڪائڻ“، جي پاٿاري پٿريل هئي.
20 جولاءِ 2012ع