ڪيرت ٻاٻاڻي
جنم: 03 جنوري 1922ع
جنم هنڌ: ڳوٺ موريو لاکو، سڪرنڊ، نوابشاهه
تعليم: بي.اي ۽ ايل.ايل.بي
حيثيت: عالم، اديب ۽ فريڊم فائيٽر
جيون خاڪو
ڪيرت ٻاٻاڻي، شاگرديءَ واري زماني کان قومي سوچ رکندڙ هو ۽ شاگرديءَ دوران استاد روچيرام ٿانواڻيءَ جي ترتيب هيٺ قومپرستيءَ جو صلو من ۾ انگوريس، سنڌ اندر مزدور ۽ شاگرد جدوجهد سان گڏ انگريزن کان ملڪ جي آزاديءَ جي تحريڪ ۾ ڪانگريس جي اثر هيٺ حصو ورتائين. ان زماني ۾ ٽنڊي آدم ۽ نوابشاهه ۾ جلسن ۾ شريڪ ٿيندو هو. اسڪولي جيون ۾ پرڀات ڦيريون ڏيڻ، هٿ سان پترا لکي ورهائڻ ۽ قومي ڏينهن ملهائڻ سندس مشغوليون هيون. سنڌ اسٽوڊنٽس ڪانگريس جو سيڪريٽري رهيو. شيخ اياز، ڪيرت بابت لکيو آهي ته:
”ڪيرت ٻاٻاڻي منهنجو پراڻو دوست آهي، ان جو شمار سنڌي قوم جي عظيم محب وطنن ۾ ڪري سگهجي ٿو. هن جو مطالعو ۽ مشاهدو ڪافي وسيع آهي ۽ هن جي پنهنجي قوم سان مڪمل وفاداري (Absolute Commitment) آهي.“
ڪيرت بنيادي طرح آزاديءَ جي هلچل جي پيدائش آهي. هو سنڌي ادبي سنگت جي اوائلي ميمبرن مان آهي ۽ هن سنڌ ۾ رهڻ دوران جديد ترقي پسند ادب کي اي. جي. اُتم، گوبند پنجابي ۽ گوبند مالهيءَ سان گڏجي همٿايو. ’نئين دنيا‘ ڪتاب گهر ڪراچيءَ جو ان ڏس ۾ وڏو ڪردار آهي. هن ورهاڱي کان پوءِ سنڌ ڇڏڻ نه ٿي چاهي، پر پهرين سرڪار کيس باغي سرگرمين ۾ شرڪت سبب 11 مهينا قيد ۾ رکيو ۽ آزاديءَ بعد به سي. آءِ. ڊي سندس پيڇو نه ڇڏيو. ڪجهه وقت سائين جي. ايم. سيد ۽ حيدر بخش جتوئيءَ وٽ لڪندي گذاريائين. جتوئي صاحب جي ’هاري حقدار‘ اخبار سنڀاليائين، پر سي. آءِ. ڊيءَ سندس پيڇو نه ڇڏيو ۽ نئين پاڪستاني حڪومت هڪدم ملڪ ڇڏڻ جو پروانو هٿ ۾ ڏئي، کيس سنڌ مان زوريءَ روانو ڪيو ۽ هُو اکين مان لُڙڪ لاڙيندو پنهنجي جنم ڀوميءَ کي الوداع ڪري هند روانو ٿي ويو. ان ئي پسمنظر ۾ هن لکيو هو ته:
”تون پُڇين ته مان اُداس ڇو آهيان!“ سندس اهو ليک 1956ع جي ’مهراڻ‘ رسالي ۾ ڇپيو.
هي محبِ وطن، کاهوڙي انسان 12 مئي 2015ع ۾ اسان کان وڇڙي ويو.