ڪھاڻيون

سرحدن کان اڳتي

ضراب جون ڪهاڻيون سراسري ڏسجن ته ڏاڍيون سٺيون ڪهاڻيون آهن. ضراب جون ڪهاڻيون، پنهنجي ٽائٽلس مان ئي پڌريون آهن، ته ڪيتريون نه آرٽسٽڪ آهن. ضراب وٽ فن آهي، ڳالهه پيش ڪرڻ جو ڍنگ آهي، ضراب پنهنجي مشاهدي کي ڏاڍي فنڪاراڻي انداز ۾ ايئن لاهيندو آهي، جو ڄڻ پڙهندڙ پاڻ پيو مشاهدو ماڻي، اِهو ئي سبب آهي جو ضراب، منظرنگاريءَ ۾ ڏاڍو پختو آهي، ضراب جي ڪهاڻين جي اها خوبي آهي ته ڪابه ڪهاڻي فڪري توڙي فني حوالي سان ٻي ڪهاڻيءَ سان مشابهت نه ٿي رکي.
  • 4.5/5.0
  • 4071
  • 580
  • آخري ڀيرو اپڊيٽ ٿيو:
  • ضراب حيدر
  • ڇاپو پھريون
Title Cover of book سرحدن کان اڳتي

ڪارا ناسي ڪنگڻ

ننڍپڻ ۾ بابا، ميلن تي وٺي ويندو ھو. انھن ميلن ۽ زندگي جي ھاڻوڪن ميلن ۾ ڪيڏو نه فرق پيو ڀائنجي!؟ موت جي کوھ ۾ موٽر سائيڪل ھلائيندڙ سوار کي ھمٿ ۽ جرئت جو مظاھرو ڪندي ڏسي حيرت ۾ پئجي ويو ھئس، کيس دل ئي دل ۾ ڏاڍو داد ڏيندو ھئس، جيڪو پنھنجي جان جي پرواھ نه ڪندي موت جي مُنھن ۾ ڦيريون پائيندو ھو . . .. ۽ اڄ پاڻ تي بنھه حيرت نه اٿم، جو زندگي ۽ موت جي وچ واري کوھ ۾ ڦيريون پائي رھيو آھيان، نه چاھيندي به مُرڪان پيو، کلان پيو جيئان پيو، سرڪس جي ان جوڪر وانگي، جنھن جي منھن تي مذاق جا ڪيئي لِنگھا ھوندا آھن . . . . مان به ته پنھنجي وجود سان شڪستن جي ڪيئي مزاق ۽ داغ سانڍيو مُرڪندو وتان، جن تي منھنجي چوڌاري رھندڙ، مون کي ڏسندڙ سمورن رشتن ۽ ناتن ٽھڪ ڏئي کليو آھي . . . . .
اڄ پنھنجي ڪمري جي اڪيلائي ۾ پاڻ کي ائين پيو ڦٿڪندو ڀانيان جيئن ان ميلي ۾ آندل جانورن جي پڃرن مان ھڪ پڃري ۾ بند ٿيل رڇ جو ٻچڙو. جنھن جي بي چينيءَ جو ڪاٿو ڪوئي به نٿو ڪري سگھي، جيڪو پڃري جي ھڪ ڪُنڊ کان ٻئي ڪُنڊ تائين ڦيريون پائيندو آھي. قيد به ڪيڏو نه وڏو عذاب آھي! ۽ مان پڻ زندگي جي پڃري ۾ قيد ٿي پيو ڦٿڪان، ائين محسوس ٿيندو اٿم ته ڄڻ مان ان ميلي ۾ آندل جادو واري دنيا جي حسين ڇوڪري جيان آھيان، جيڪا پنھنجي ڳچي، ڪاٺ جي ٽيبل جي گول خال ۾ ڦاسائي ويٺي ھوندي آھي، جنھن جو ٻيو ڌڙ دوکي ۽ منافقت وارو روپ ھوندو آھي ۽ سندس وات ۾ پيل ڪنڊيءَ دار زبان سوالن جا جواب ڏيندي رھندي آھي، رڳو ان شخص جي سوالن جا جواب جيڪو لٺ کنيو بيٺو ھوندو آھي . . . . مان پڻ معاشي مسئلن ۾ ڳچي ڦاسائي ويٺو آھيان، منھنجي وات ۾ رکيل زبان رڳو خسارن جي پورائي لاءِ جواب ڏيندي آھيءَ منھنجو ڌڙ منافقت ۽ دوکي جو روپ ڌاري ڪوڙيون محبتون تلاش ڪندو آھي. مونکي وقت جو چرخو ان ماڻھو وانگي لڳندو آھي، جيڪو ان جادوءَ واري دنيا جي شو ٻاھران دخل تي ويٺو روپئي روپئي واري ٽڪيٽ جو ھوڪو ڏيندو آھي . . . . ۽ انساني محرومين سان مذاق ڪندو آھي.
اڄ پنھنجن خيالن ۽ سپنن کي به ان ميلي ۾ ڊوڙون پائيندڙ اٺن ۽ گھوڙن جيان پيو ڀانيان، جيڪي ساڀيان ماڻڻ لاءِ وڏيون وڏيون ٻرانگھون پائيندڙ، سھڪندا ڊوڙندا ويندا آھن ۽ ميلي جي ختم ٿيڻ کان پوءِ اتي فقط سُڪل پلال نظر ايندو آھي، جيڪو ھڪ ئي تيليءَ سان جلي رک ٿي ويندو آھي.
منھنجي زندگي ۾ ميلا، ان ڪري به اھميت رکن ٿا، جو مون ميلن ۾ پنھنجو پاڻ کي وڃايل ڀانيو آھي . . . . .! پوءِ اھي ڇونه محبتن جا ميلا ھجن.
ھفتو اڳ سيما، خبر ناھي ڪيئن مون وٽ اچي نڪتي ھئي . . . . سيما منھنجي چاھيندڙ آھي، سندس سچائي ۽ اڪير ڏسي، محبتن جا سمورا فلسفا وسري ويندا اٿم. ھو اھو ڄاڻيندي به مون وٽ اچي نڪرندي آھي ته مان شادي شده آھيان، منھنجي زندگي ۾ جڏھن منھنجي شادي جو ميلو متو ھو، ته سيما جي محبت جو ميلو پنھنجون ڌمالون پوريون ڪري ختم ٿي چڪو ھو. ان سمي سندس زندگي جي حيرت جوڳي سرڪس، پنھنجيون سموريون نمائشون وڃائي مڇريل ھاٿيءَ جي سونڍ ۾ اچي وئي ھئي . . . . .اھو مڇريل ھاٿي منھنجي شادي جو ڪارڊ ھو، جنھن پنھنجي سونڍ جھڙي حقيقت سان سندس جذبن ۽ سپنن کي ڦيرائي زمين تي سٽيو ھو . . . . پر پوءِ به ھو ٽٽي ناھي، وکري ناھي، ھوءَ اڄ به مونکي چاھي ٿي.
اِن ڪري، ھوءَ اڄ اوچتو مون وٽ آئي ھئي، سمن سرڪار جو ميلو گھمڻ لاءِ، سمن سرڪار جيڪو بر پوٺي جو پير آھي، ان ئي بر پوٺي تي منھنجي ٻالڪپڻ جون يادون ڪلراٺيون پيون آھن، پر ھُن جي اچڻ سان منھنجي ڪلراٺين يادن جو ميلو ائين مچي پيو آھي، جيئن سمن سرڪار جي ميلي تي ميڙاڪا مچندا آھن.
ھُن جي اچڻ سان منھنجي زال جي چِلي ۾ ڄڻ محشر مچي ويو ھو، جنھن تازو مون جھڙي پُٽ کي جنم ڏنو ھو . . . . . امير منھنجي بھترين زال آھي، ھو منھنجي زال ئي نه پر منھنجي سُٺي دوست ۽ رازدان پڻ آھي. جنھن کان منھنجي ڪرتوتن جو ڪوبه فائيل لڪل ناھي، ايتري قدر جو مان جيڪڏھن ڳائو گوشت پاءُ اڌ کائي به ويندو آھيان ته کانئس لِڪي ھضم ناھيان ڪري سگھندو.
ھن ڀيري امير جو رُخ نيوٽرل ھو، جنھن ۾ نه ڪا نفرت ھئي، نڪي محبت . . . . پر سندس اکين ۾ ڇلڪندڙ منھنجي محبت جا عڪس روئڻھارڪا ھئا .
کيس چيم، ”امير سيما کي ميلي تي وٺي وڃڻو اٿم، جي موڪل ڏين ته سندس خواھش پوري ڪري اچان، سندس ننڍپڻ سمن سرڪار تي باس ۾ ڪڪڙ باسيل اٿس، سو ڏيڻو اٿس، ان ڪري ته بيمار رھي ٿي. ڏس ته بيماريون ڪاٽي ڪاٽي سُڪل وونڻاٺي ٿي پئي آھي. جي مون تي اعتماد اٿئي، ته مان تنھنجي اعتماد کي ڪڏھن به ڇيھو نه رسائيندس.“
مُرڪ ۾ روئڻ ڀرجي آيو ھئس ، ”وڃ ڀلي، مون توکي روڪيو ٿورئي آھي !!“
مون ڏٺو ته ھو ڀري پئي ھئي پر مون جھڙي پٽ کي ٿڃ ڏيندي مطمئن ھئي. . . . سندس مامتا منھنجي پٽ تي پنھنجي پوري رحم ۽ ڪرم سان وسي رھي ھئي، جنھن مان پڪ ٿيم ته ھوءَ مون کان خفا ناھي، ھا البت ڏکايل ضرور آھي، ھو مونسان محبت ڪري ٿي، نه ته جيڪر منھنجي روئيندڙ ٻالڪ مان چڱيون ڇنڊون ڪڍي ھا.
چيومانس، ”امير پھرين دفعي جڏھن شادي کان پوءِ سيما آئي ھئي، ته ڪاوڙ ۾ بيھوش ڇو ٿي وئي ھئين؟“
”ان لمحي شايد پاڻ تي اعتماد نه ھئم“
اکين ۾ ڏسي چيومانس، ”۽ ھاڻي . . . . .؟“
نظرون چورائي منھنجي ٻار ڏانھن ڏٺائين، جيڪو ٿڃ ڌائيندي سندس ڇاتي کي چھٽيو پيو ھو. کيس مٿس پيار اچي ويو.
”ھينئر پاڻ تي ويساھ اٿم، توتي فخر اٿم، جو مان تنھنجي زال آھيان . . .. ، تنھنجي ٻار جي ماءُ آھيان.“
سندس اھڙا جملا شادي جي ٻنڌڻ واري فلسفي کي نئون فڪر ڏئي رھيا ھئا . . . ، ان لمحي پاڻ کي پلاسٽڪ جو ھلڪو گڏو ڀانيئم، جنھن ۾ سواءِ ھوا جي ڪجھه به ڀريل ناھي ھوندو.
سيما کي گاڏي ۾ سمن سرڪار وٺي ويس، دل ئي دل ۾ سوچي رھيو ھئس ته سيما جي باس وارو ڪڪڙ، مان ئي ڏيندس، سندس جيون دان لاءِ، جنھن بنا غرض جي پنھنجو سمورو جيون، مون سان نه ھوندي به مون لاءِ ارپي ڇڏيو آھي. ۽ ھوءَ ساري واٽ خبر ناھي اڃان به الائي ڇا ڇا ارپڻ لاءِ ويچاري رھي ھئي، مون رستي تان ڪڪڙ ورتو، ھن ڏاڍو روڪيو پر مان نه مُڙيس.
کيس چيم، ”سيما ! ڪاش! مان ڪڪڙ ھجان ھا، تنھنجي جيون لاءِ باسيل ته جيڪر پاڻ کي سمن سرڪار جي پوٺي تي ڪسڻ لاءِ ڇڏي ڏيان ھا . . . . “
کانئس وڏو ٽھڪ نڪري ويو، ۽ ڪار جي تيز رفتاريءَ ۾ پاڻھي ماٺو ٿيڻ لڳو. سندس چپن مان ٽھڪ جي رڌم جھڙو آواز اڀريو.
”سمن سائين مان ته گولي غلام تنھنجي در جي .“
ھن جي چھري تي اطمينان ھو ۽ اکين ۾ حسرتون . . . . .
سمن سائين جي درگاھ تي پھتاسين، ڪڪڙ، درگاھ جي آڳنڌ ۾ ڇڏي ڏنوسين، پڙ وجھي، دعا گھري ٻاھر نڪتاسين، ڪجھه گھڙيون، آڳنڌ ۾ لڳل علم ھيٺان ويھي رھياسين، ڳالھايوسين پئي، . . . . . ھو اوچتو اٿي ھلي . . .
”ڪيڏانھن سيما!؟“
”تون ويھه مان اچان ٿي.“
ڪجھه دير ھلي وئي، آئي ته سندس ھٿن ۾ ھڪ وڏو لفافو ھو، جنھن مان نقد ڪڍي ورھائڻ شروع ڪيائين .
”سيما ھي ڪھڙي باس اوچتو ياد اچي ويئه؟“
”توکي اولاد ڪونه ٿي نه!؟ ان ڪري باسيو ھئم ته توکي پٽ ڄمندو ته مان سمن سرڪار تي نقل ورھائيندس.“
ھو نقل ورھائيندي رھي، مون سندس پويان ھلندي چيو، ”پر ڇو . . . .؟ تو ڇا لاءِ باسيو ھو . . . .؟“
”امير کي شايد اھو خوف ھو ته اھو بھانو وٺي مون سان شادي نه ڪرين . . .. ان ڪري شايد ھو پريشان رھندي ھئي . . . . ۽ تو به شايد ائين سوچيو ھجي . . . . پر اھو سڀ ڪجھه ڪڏھن به نه ٿيڻو ھو . . . . .نه ٿئي ھا . .. . نه ٿيندو.“
ائين چئي ھو ڪار ڏانھن وڌي، مون ڪار جا لاڪ کوليا، ھو ويٺيءَ سندس منھن ۾ نھاريم جنھن تي ساڳيا ٻول نقش ھئا.
“سمن سائين مان ته گولي غلام تنھنجي در جي.“
ڪار ھلايم، رستي ۾ سيما مون کي ھڪ ننڍڙو لفافو ڏنو
”ھي وري ڇاھي؟“
”تنھنجي پٽ وشال لاءِ سوکڙي ورتي اٿم، ھِت نه کولجان، اتي ھلي کولجان.“
لفافو کيسي ۾ رکي ڇڏيم، گھر پھتاسين، امير مُرڪي آجيان ڪئي، وِشال به ڏاڍو پرسڪون ھو. شام پنھنجو وجود، رات حوالي ڪيو . . . . ھر ڪوئي سمھي پيو، گھر وارا، امير، وشال، سيما . . .. مون کي ننڊ نه آئي، کيسي ۾ رکيل لفافو ياد آيم، لفافو ڪڍي کوليم، جنھن ۾ ٻه ننڍڙا ڪنگڻ ھئا، ڪنگڻ وشال جي ٻانھن ۾ پارايم، وشال جي پيشاني چُميم، سندس ڀرسان سُتل، امير جي پيشاني چميم، امان جي ڪمري ۾ آيس سيما سڪون سان سُتل ھئي. سندس پيشاني چميم، واپس وشال وٽ آيس، وشال جي ٻانھون ۾ پيل ڪنگڻ چميم، غور ڪيم ته ڪنگڻن جو رنگ ڪارو ۽ ناسي ھو، ڪارا نيڻ امير جا، ناسي نيڻ سيما جا، ۽ ٻئي مون جھڙي وشال جي پتڪڙين ٻانھن ۾ وڪوڙيا پيا ھئا، پاڻ کي ڪنگڻن جي وچين اڇي خال ۾ قيد ٿيل ڀانيم، ڪنگڻ کي ھڪ ڀيرو وري چميم، کين ڏٺم، ڪارا ۽ ناسي نيڻ ڄڻ ته ڪنگڻن ۾ ورجائي رھيا ھئا، ”سمن سائين مان ته گولي غلام تنھنجي در جي .“