خلا جو سفر
”پُٽ همير! ڇا تون ڪجھ ڏينهن ۾ اسان جي ملڪ اچي سگهين ٿو؟“ ڪار ۾ ويٺل همير کي ليپ ٽاپ ذريعي ڊاڪٽر ڪارل جو پيغام مليو، جيڪو ليپ ٽاپ ۾ نسب ٿيل ويب ڪئميرا ۾ پريشان نظر اچي رهيو هو.
”ڇو سر! خير ته آهي؟ پريشان ڏسڻ ۾ پيا اچو!“
”پٽ همير! مون جديد خلائي طشتري ايجاد ڪئي آهي ۽ مون کي يقين آهي ته مان پنهنجي هن تجربي ۾ ڪامياب ويندس پر فقط شرط آهي تهنجي سهڪار جو.“
”ٺيڪ آ سر، مون کي ڏاڍي خوشي ٿيندي!“
”جديد خلائي طشتري، جيڪا ڌرتيءَ تان اُڏام ڪري، خلا ۾ داخل ٿي نظام شمسي جي مڙني گرهن جي حدن ۾ گهرندي جڏهن مخصوص وقت جي گردش کان پوءِ ڌرتيءَ کان لهندي ته ان عمل دوران ڌرتيءَ تي ڏهن سالن کان مٿي جو عرصو گذري چڪو هوندو توکي ته خبر آهي ته سڀني گرهن جي هڪ ڏينهن گذرڻ جو عرصو مختلف آهي جيئن زهر تي 243 ۽ مشتري ۽ زحل تي 10 ڪلاڪ جو هوندو، جڏهن ته عطارد جو هڪ ڏينهن 59 زميني ڏينهن جي برابر آهي... ۽ جڏهن خلائي طشتري واپس ڌرتيءَ تي لهندي ته طشتري ۾ ويٺل ماڻهوءَ جي عمر ۾ ڇهن مهينن جو اضافو ٿيندي ۽ ڌرتيءَ تسي ڏه سالن کان مٿي جو عرصو گذري چڪو هوندو.“
”سر!مان جلد کان جلد اچڻ جي ڪوشش ڪريان ٿو.“
همير ڊاڪٽر ڪارل کان موڪلائي ليپ ٽاپ ذريعي پنهنجي گھر جون بتيون، فرج ۽ ٻيو سامان بند ڪرڻ شروع ڪيو، جيڪو گھر کان نڪرندي وسري ويو هئس. هاڻي ليپ ٽاپ بند ڪري موبائل فون جي ليڊ ليپ ٽاپ مان ڪڍي ڇڏيائين. سندس ڪار روڊ تي ترڪندي اڳتي وڃي رهي هئي. همير کي ياد آيو جڏهن سنڌ سرڪار هن سميت چار سائنسدانن کي ٽن سالن لاءِ ڊاڪٽر ڪارل جي ملڪ وڏيڪ تجربن ۽ تعليم لاءِ موڪليو هو، ڇو جو اها وقت جي اهم ضرورت هئي.
ڊاڪٽر ڪارل جي ملڪ ۾ هو”انٽر نيشنل سائنٽيفڪ انسٽيوٽ ائنڊ ليبارٽري (جججج)“ ۾ پهتا. جتي ڊاڪٽر ڪارل پڻ ليڪچر ڪندو هو. اتي همير جو تعارف ڊاڪٽر ڪارل سان ٿيو، جيڪو هن ۾ گهري دلچسپي وٺندي کيس پنهنجي ذاتي رهائشگاه تي وٺي ويو. جتي ڊاڪٽر ڪارل جي اڪيلي ڌيءُ روزلي سان سندس تعارف ٿيو.
هڪ ڏينهن ئي همير باٿ روم مان وهنجي نڪتو هو ته روزلي کي بي تحاشه کلندو ڏٺائين، جيڪا همير جي نالي ڪيل ڪمري ۾ اڳواٽ ويٺل هئي. همير کي سمجهه ۾ نه آيو ته آخر هُن جي کلڻ جو سبب ڇا هو؟ بيتاب ٿي کائنس کلڻ جو سبب پڇيو هئائين پر هُن اصل سبب نه ٻڌائيندي فقط اهو چيو ته، ” تمام خوبصورت ۽ ويڪري چيسٽ.“
هڪ ڏينهن ويٺا خوابن جي موضوع تي ڳالهائي رهيا هئا ته روزلي. ڊاڪٽر ڪارل جي ايجاد ”ڊريم مشين“ جو ذڪر ڇيڙيو جيڪا خواب رڪارڊ ڪري سگھي پئي.
”اهي رڪارڊ ٿيل خواب ڊراما ڪري ٽي ويءَ تي هلايا ڪهاڻيءَ کي مڪمل ڪيو وڃي ٿو ۽ ائين ڊرامن جي رڪاڊنگ تي ٿيندڙ خرچ به بچيو وڃي.“
همير ۽ روزلي هڪ ئي صوفي تي ويٺا هئا، جڏهن ته ڊاڪٽر ڪارل ڀرسان واري صوفي تي ويٺو پنهنجي ان ڏينهن جي مصروفيتن جو ٽائيم ٽيبل ڏسي رهيو هو.
”روزلي! جنهن ڊريسنگ ۽ ويجهڙائيءَ ۾ تون مون سان گڏ ويٺي آهين، جيڪڏهن سنڌ ۾ ڪو ٻروچ جي گھر ۾ هجي ها ته پاڻ ڪڏوهو ڪو ”ڪاروـ ڪاري“ جي الزام هيٺ هُن جهان پهچي وڃون ها.“ همير ڪارو ڪاري مسئلي جي شدت جو اظهار ڪيو.
”.....هيومن رائيٽس جهڙا انسان دوست ادارا اوهان وٽ؛ اهن ڇا!؟“ ڊاڪٽر ڪارل همير کان پڇيو.
”اهي ماڻهو مڪامي وڏيري کان سواءِ ڪنهن ناهن ڊڄندا....!“
”اوڪي همير! مون کي ضروري ميٽنگ ۾ وڃڻو آهي، مان هلان ٿو.“ ڊاڪٽر ڪارل اٿندي چيو. مس روزلي به اٿي باٿ روم ڏانهن وڃڻ لڳي. همير عالمي خبرون ٻڌڻ لاءِ ٽيبل تان ريموٽ ڪنٽرول کڻي ٽي وي کولي، اسڪرين روزلي کي ڏسي کا.نس ڇرڪ نڪرڻ تي هو پر چپ ڀڪوڙي ڇڏيائين. روزلي شاور کولي وهنجڻ لڳي ٿي. همير کي ڪجھ ڏينهن اڳ واري ڳاله مڪمل ياد اچي وئي ۽ سمجهه ۾ اچي ويو ته روزلي جي بي هميشه کلڻ جو سبب ڪهڙو هئو! همير ٽي وي بند ڪري، ريموٽ ساڳيءَ جاء تي رکيو. ڪجھ گهڙين م تروتازه روزلي سندس اڳيان هئي. هي به بي تحاش کلڻ لڳو، کلندي کلندي چيائين، ” تمام خوبصورت ۽ ويڪري چيسٽ!“ همير کي پهريون ڀيرو ڪنهن مغربي ڇوڪري جي مُک تي شرم ڏسڻ ۾ آيو هو. اهو روز جو معمول ٿي رهيو، ڊاڪٽر ۽ همير شام جي وقت ڪارل جي ذاتي ليبارٽري ۾ مختلف تجربا ڪندا هئا. جتي ڪڏهن فرصت ۾ هو روزلي سان گڏ رهندو هو. مس روزليءَ ڊاڪٽر جي اڪيلي ڌيءُ ۽مقامي بينالااقوامي يونيورسٽيءُ ۾ فزڪس جي شعبي ۾ آخري سال جي شاگردياڻي هئي، سندس پيءَُ وڏو نالو رکندڙ سائنسدان هو. جيڪو ان وقت تائين دنيا کي ڪيتريون ئي کوجنائون ۽ ايجادون ڏئي چڪو هو پر سندس اهم نظريو وقت کي تيزيءُ سان گذارڻ(1234)هو. جنهن مختلف خيال ۽ نظريه ڏئي چڪو هو، ڊاڪٽر ڪارل هڪ اهڙي مشين پڻ ايجاد ڪرڻ جو سوچي رهيو هو، جيڪا سندس ان نظريئي کي عملي جامو پهرائي سگهي. ڊاڪٽر ڪارل، ليمائٽر جي پيش ڪيل بگ بئنگ ذريعي(12345) ته دنيا هڪ وڏي ڌماڪي سان وجود ۾ آئي.“ جو سخت مخالف آهي.
همير جي يادن جا ڏيئا وساڻا ۽کيس پنهنجي وجود جو پتو پيو، اڃا ڪار ۾ موجود هئو ته ۽ ڪار ايئر پورٽ وٽ هئي.
ٻه ڏينهن بعد ٽرمينل تان ڊاڪٽر ڪارل جي ملڪ جي لاءِ اڏام ذريعي سندن ملڪ جي وڏي ايئر پورٽ تي لٿو. ايئر پورٽ تي اميگريشن مان ٿيندو، پاڻ مراد ڦرندڙ سامان واري پٽي تان ٿيلهو کڻي ٽراليءَ تي رکيو ۽ ڪسٽم وارن کان چيڪ ڪرائي، ڊوميسٽڪ فلائيٽ لاءِ ٿيلهي وارو سامان ۽ ٽڪيٽ جو ڪوپن ڏئي، وڌيڪ سفر جو بورڊنگ ڪارڊ ورتو، ڇو جو کيس ڊاڪٽر ڪارل ۽ روزليءَ جي شهر ذريعي اڏام وڃڻو هو. ڊوميسٽڪ اڏام ذريعي همير جڏهن ڊاڪٽر ڪارل جي شهر جي ايئر پورٽ تي لٿو ته ڊاڪٽر ڪارل ۽ روزلي سندس گرمجوشيءَ سان استقبال ڪيو ۽ خودڪار گاڏي هنن کي (12345) پهچايو، جتي هن خلائي طشتري جو معائنو ڪيو.
”سائنسدانن موجب ڪائنات جي عمر ڏهه عرب سال ۽ ڌرتيءَ جي ڪل عمر ست ارب سال آهي، هر شيءِ جو زوال اچڻو آهي ته .... بقا ڇا کي آهي!؟“ همير زندگيءَ جو مقصد دنياوي حياتيءَ جا سٺ ستر سال کي نه سمجهندي ڊاڪٽر ڪارل کان پڇيو.
”بس اها هستي، جنهن هي ڪائنات جوڙي پنهنجي ڪاريگري جو مظهر ڏيکاريو آهي.“
” سر! جيڪڏهن زندگي بي بقا آهي ته ڇو نه ان کي ڪنهن عظيم مقصد لاءِ صرف ڪجي.... مان اوهان جي هن تجربي لاءِ پاڻ ارپيان ٿو....“
”ٿينڪ يو همير! تنهنجا جزبا مون لاءِ خويءَ جو باعث آهن...... بس جلد ئي تون هن خلائي طشتريءَ ذريعي ڌرتيءَ جي سيني تان اڏامي خلا ۾ سفر ڪندين ۽ مون کي يقين آهي ته ڪامياب ٿيندين!“
” هو نئن به سر، منهنجو تعلق ان خطي سان آهي، جتي جي ٻهراڙين جا انگ اگھاڙا ٻارڙا اڄ به فضا ۾ هوائي جهاز جو آواز ٻڌي گهرن ۽ ڇاپرن کان ٻاهر نڪري پنهنجي معصوم اکين سان هوائي جهاز ڳوليندا آهن ۽ ڏسي وٺڻ تي خوشي جي اظهار بابت تاڙيون به وڄائيندا آهن ۽ اڇارا ڪري ٻين کي به ڏيکاريندا آهن. جي انهن مان ڪو هڪ نينگر اڄ دنيا جي جديد خلائي طشتريءَ جو پهريون واحد اڏام ڪندڙ هجي ته ان کان وڌ خوشي جي ڪهڙي ڳالهه هوندي؟“
” منهنجي خيال ۾ هاڻي گهر هلڻ گهرجي!“ روزلي، همير ۽ ڊاڪٽر ڪارل خان جو ڌيان پاڻ ڏانهن ڇڪايو.
خودڪار گاڏي ٽنهي کي گهر پهچايو. همير چار ڏينهن ڊاڪٽر ڪارل جي گهر گذاريا، پنجين ڏينهن خلا جي سفر لاءِ (123456) پهتو.
” پٽ همير! وش يو بيسٽ لڪ،“ ڊاڪٽر ڪارل سندس پٺي ٺپيندي چيو هو، روزلي به کيس الوداع چيو، جنهن سان گهرايل چار ڏينهن کيس اٿت ڏئي رهيا هئا.
” ڪا ڳاله ناهي سر!.... هو نئن به منهنجو تعلق، اُن ڌرتيءَ سان آهي جيڪا هر دور ۾ بهادري ۽ همت جا ڪردار دودا، هوشو ۽ هيمون پئدا ڪندي رهي آهي ۽ اڄ به ان ئي ڀونءِ ڄڻيو هتي آهي.“
ڊاڪٽر ڪارل ۽ روزلي ليب اسڪرين تي خلائي طشتريءَ جي اڏام ڏسي رهيا هئا، خلائي طشتري جي اڏام راڪيٽ جيان ٿي پر اڏام جي اسپيڊ راڪيٽ کان تيز هئي، طشتري فضامن خلا ۾ داخل ٿي چڪي هئي.
همير کي اڏام ۾ چاليهه ڏينهن گذري چڪا هئا، هو مريخ جي ايترو ويجهو پهتو جو کيس سچ ـ سرشتي جي وڏي ۾ وڏي جبل اولمپس به چٽو پسڻ ۾ ٿي آيو، کيس مريخ جا ٻه چنڊ فوبوس ۽ ڊيموس به ڏسڻ ۾ آيا. همير کي هي دنيا، ڌرتيءَ جي دنيا کان وڌيڪ گونا گون محسوس ٿي.
طشتري عطارد جي حدن ۾ پهتي، عطارد پنهنجي مهور جي چوڌاري 48 ڪلو ميٽر في سيڪنڊ جي رفتار سان گردش ڪري رهيو هو. اچانڪ همير طشتري ۾ غير معمولي ڇڪ محسوس ڪئي، اها تبديلي سڄي طشتري ۾ اچي چڪي هئي، اڳيان پيل غير محفوظ سيون پوئتي وڃي ڪريون، تمام تيزي ايندي وئي، همير جي اڳيان پيل ليپ ٽاپ پيل ڪم ڪرڻ ڇڏي ڏنو. هن مشين ۾ نسب ٿيل گهڙيال ۾ ڏسڻ جي ڪوشش ڪئي ته اکيون حيرت وٽان پٽيل ئي رهجي ويس، گڙيال جا ڪانٽا ڇت جي پنکي جي پرن جيان تيزي سان فري رهيا هئا. کڙڪو وڌندو رهيو، کڙڪو همير جي ڪنن ۾ ٻرڪي رهيو هو. اچانڪ طشتري تمام تيز گول ڦرڻ شروع ڪيو. همير جو دماغ چڪرائڻ لڳو. هن کاڌي جون ضرورتون پوريون ڪندڙ گوريون کاڌيون، هم کي ڪجهه سمجهه نه ٿي آيو، هن جون اکيون بند ٿي ويون ۽ هوش ۾ نه رهيو هو.
همير جون اکيون کليون، نساهو محسوس ڪيائين بدن ۾ ماٺار ۽ سڪتو محسوس ٿيس، ايتري سگهه نه ٿي ٿيس جو کاڌي جون ضرورتون پوريون ڪندڙ گوريون کڻي کائي سگهي. هٿ وڌائي فوڊ باڪس کيائين ٻه ٽي گوريون ڦڪي ويو، ڪجهه گهڙين ۾ ڦڙتي اچي ويس، آبدوز ۾ نسب ٿيل پيري اسڪوپ جهڙو جديد اوزار طشتري ۾ لڳل هو، ان وسيلي همير ٻاهريون جائزو ورتو. هو اڃا خلا ۾ موجود هو. همير طشتري جي سسٽم کي آپيٽ ڪيو. سڀ ڪجهه ٺيڪ هو، هو پر اعتماد ٿيو، هن کي ڌرتيءَ تي لينڊنگ ڪندي ڪافي عرسو لڳي ويو ۽ هڪ نيٺ هڪ ڏينهن ڪامياب ٿي ويو. همير کي ڪا به خبر پئجي نه سگهي ته هو ڪهڙي ملڪ يا شهر ۾ آهي. ان کان وڌيڪ حيرت هن کي ان ڳالهه جي ٿي ته هن جي لينڊنگ بعد ڪنهن به سيڪيورٽي هن جو گهيرو نه ڪيو، هن محسوس ڪيو ته شايد ائٽمي تقي آمن جو باعث بڻي هجي، يا ان ملڪ ۾ سيڪيورٽي نظام نه هجي! ڪڪرن سان ڳالهيون ڪندڙ بلڊنگيون ۽ ٽرائفڪ نظان ۾ تيزي ڏسي، همير کي خوشي ٿي پر اها اڻ تڻ ضرور هئس ته هو ڪهڙي خطي ۾ آهي. اهڙي معلومات وٺڻ لاءِ هن ڪنهن کان پڇڻ جو ارادو ڪيو. پر اچانڪ همير ڊاڪٽر ڪارل کي هڪ گاڏيءَ ۾ ويٺل ڏٺو، جيڪا روڊ رستي اچي رهي هئي، همير جيئن ئي ڀرسان وڃڻ چاهيو ته روڊ جي هڪ مخسوس جاءِ وٽان اها گاڏي بلڊنگ جي مٿان واري روٽ ڏانهن اڏاڻي. همير ڏٺو ته مٿين روٽ تي ڪيتريون ئي گاڏيون اڏامي رهيون هيون.
همير جي اڻ تڻ وڌي وئي، هاڻي هن وڌيڪ وقت وڃائڻ نه ٿي چاهيو. بس تڪڙا قدم کڻندو طشتري وٽ پهتو، اڏام جي مختلف مرحلن جي پورائي کان پوءِ طشتري جي اڏام ٿي. فضا مان خلا ۾ داخل ٿي، ساڳي روٽ تان ڦرندي، ساڳيون مشڪلاتيون پار ڪندي، هڪ وڏي عرسي بعد جڏهن (12344) جي رابطي ۾ آئي ته همير کي ائين لڳو ڄڻ ڊگهي ڪاري رات جي پڄاڻي ٿي هجي.
اهو ڏينهن به آيو جو همير جي خلائي طشتري (1234) ۾ لينڊنگ ڪئي ملڪي صدر، ڊاڪٽر ڪارل، روزلي ۽ سائنسدانن جي هڪ وڏي جٿي هن جو استقبال ڪيو. طبي معائني بعد هو ڊاڪٽر ڪارل جي ملڪ جي صدر جي دعوت ۾ شريڪ ٿيو. تقريب ۾ ڊاڪٽر ڪارل روزلي ۽ همير جو هٿ پڪڙيندي اعلان ڪيو،
” اڄ مان همير ۽ سنڌ کي ٻه تحفا ڏيندس، هڪ تحفو ته مان هن تجربي جي مڪمل ٽيڪنالاجي کين ارپيندي تحفي طور پيش ڪر يان ٿو ۽ ٻيو تحفو... مان پنهنجي خوبصورت ڌيءُ... روزلي.....“
روزلي جو ٻهڪندڙ چهرو ڏسي همير جا سڄي سفر جا ٿڪ لهي ويا. صدر جي دعوت پڄاڻا ڪجهه ٻيون تقريبون مهائي همير کي پنهنجي جنم ڀومي سنڌ ڏانهن اسهڻو هو، جتي ديس واسي سندس ڀرپور آجيان لاءِ آتا آهن.