پورهيتن جي پڳ
ڳڻتين جا گهنج مُنهن تي وکيري، گلڻ پنهنجي گهر جي چائنٺ ٽپيو. سندس وارَ، مُنهن ۽ هٿ ۽ سارو بدن لِهه دز سان ليپيل هو، تنهن مان ظاهر بکي رهيو هو ته هن ساريالي فصل لاءِ ٻج جي ٻاري به ٺاهي آهي ۽ لِهه به ڍويو اٿائين.
کٽ جي هيٺان ڪوڏر رکي، کٽ تي ويهي، جوءِ کان پاڻي گهريائين، ڇو جو سارو ڏينهن وٿاڻ وارو لِهه ڍوئي ٻنيءَ تي کنڊائي آيوهو ۽ ججھي تڪليف سان ڪم اُڪلايو هئائين، اُتي اُڃ لڳڻ هڪ فطري عمل هو.
جوڻس گهڙا منجي تي پيل مَٽَ کي ڪنڌيءَ کان جھلي هٿ تي پيل وَٽي ڏانهن ليٽايو، پاڻي ڇڙڪ ڇڙڪ تي اوتجڻ ل ڳو.
”پاڻي به ڏيندينءَ يا ڏيان کوهه ۾ ٽپو!“ گلڻ بي صبريءَ جو مظاهرو ڪيو ته جوڻس کانويتر اوتيل پاڻي به اُٽلي پيو، گلڻ پنهنجي قسمت تي دل ۾ رشڪ ڪرڻ لڳو. کيس مظفر وارو چيل جملو ياد آيو.
”توهان جون زالون توهان جون شريڪ حيات آهن!“. گلڻ کان ٽهڪ نڪري ويو هو ۽ وراڻيو هئائينس:
”يار ! اسان جون زائفان وري اسان جون شريڪ حيات؟!!“.
”ساريالو ٻج پوکي آئين!؟“. جوڻس پاڻيءَ جو وَٽو کيس ڏيندي پڇيو.
”ڪٿي؟ اڃا ته ٻج لاءِ ٻاريون ٺڄاهي، انهن ۾ وٿاڻ وارو لِهه وکيري آيو آهيان، آوانهندو به جوڙيو اٿم، ڇو جو شاخ ۾ پاڻي آيل آهي ۽ ٿوري ئي چاڙهه سان واهه ۾ وهي ايندو. سومر کي سارين جي ٻج لاءِ چيو اٿمانس، پيو اڄ سڀاڻ ڪري، باقي تر ۾ ته اڌ جوءِ ٻج پوکي چڪي آهي“.
پينگھي ۾ سُتل ٻار روئڻ لڳو، جوڻس تنهن کي گود وٺڻ لاءِ ڊوڙ پاتي. گلن کي جوءِ جو مُنهن ڏسندي ئي بُڇان لڳيس، هوءَ به هڪ ته ڪوجهڙي ٻيو نه سر اٿس نه صواد ! ڪنهن ويل سوچڻ ويهندو آهي ته هن ڀلاريءَ ڀون ۾ ته حسن جي اڻاٺ نه هئي.مارئي ايڏي ته سهڻي هوندي هئي جوعمر جي دل ڏسندي ئي هٿن مان ڇڏائجي وئي هئي، نوري به ته سندرتا جو مجسمو هوندي هئي، باقي اسان جو زائفان..... جيڪڏهن و ار کولي، ڏند ڪڍي، ڪنهنجي آڏو اچن ته ماڻهو غيباتگ سمجھي ڀڄي وڃن. گلڻ جي مُک تي مرڪ تري آئي.
ٻاهران ڀڻ ڀڻ ڪندي ملوڪان گلڻجي گهر ۾ داخل ٿي ۽ هميشه جيان بنا لاهي چاڙهي جي سندس زبان هلوندي رهي.
”ابا، جيڪڏهن ايڏو شوق اٿن ته چار چار پرڻائنس،م منهنجيڪهڙي ڌراوت ضبط ٿيندي!!“.
”ڪير؟ ڪنهن کي ٿا پرڻائن!؟“. گلڻ ڳنڀير ٿي پڇڻ لڳس.
”ابا گلڻ ! اهو مزوفر (مظفر) ج نهن کي پڙهائي لاءِ ٻاهر موڪليو هئن، هئه هئه.... ڪهڙو ته دؤر اچي ويو آهي ! محسن ئي وڏو دشمن ٿو سمجھجي، شل نه ڪنهن کي چڱائي جا ٻه اکر چئيج، ساري فلم ڳاٽي ۾“.
گلڻجي زال به ٻارڙي کي کنيون ملوڪان جي ڀر ۾ ويٺي.
”اابا گلڻ! ان ڇوري مزوفر جي شادي ٿا ڪرائن، مون رڳو ماڻس کي ايترو چيومانس ته ڇوڪرو اڃا ننڍڙو آهي، ان جو اڃا اهڙو خيال ناهي، هيل ڇڏيوس ته ڪ جهه پختڙو ٿئي.“.
ماڻس مڇرجي وئي، ڄڻ تليهر ڏنگ وجھرايومانس، چوڻ لڳي:
”هيءَ ته ڏسو ڀَتَ ۾ ڪٻر، هيل ڇڏيوس.... هونهه!! ڇا ته تنهنجا اسان جي ڇوڪري سان ناتا آهن؟ جو چوين ٿي ته هيل ڇڏيوس....“.
ملوڪان وات جي مشين گن مان لفظن جا برسٽ ڪڍندي رهي. گلڻ ڪنڌ ورائي مشڪي ڏنو، ملوڪان جي لهجي ته کِل ٿي آيس لحظي ۾ سڄو ٿَڪُ لهي ويس، کٽ تان اُٿي گوڏ سوڌو نلڪي هيٺان وهنجڻ لاءِ ويٺو، مليل ميٽ بدن تي مکي، نلڪي جي ڳن سهاري دڌڪار ڏنائين جو سڄو ڇپڙ ٿي ويو، مونجھارن جي مٽي مُنهن تان لٿس ته کيس ياد آيو ته مئخاني جي پٺيان پنهنجي سنگين صدوري ۽ ممونءَ سان ملڻو هئس.
تڙتڪڙ ۾ وهنجي مئخاني جي پـٺيان ٺهيل بُني تي پهتو، جتي صدورو ۽ ممون اڳواٽ ويٺا هُئا.
”ڪر خبر ڪا گلڻ صاحب ! ڪٿي ٿو رهين؟“ صدوري جي ٽوڪ تي هڪ ٻڪو ٿي ويو.
”لڳي ٿو ڪنهن اپسرا جي لست ۾ الوپ ٿي ويو آهي“. ممون به ٽوڪ جو تير ڪمان مان ڪڍيو.
”اهڙي ڪا به ڳالهه ناهي يارو!“ گلڻ ڄڻ ترديد ڪئي.
”ته پوءِ.... بهي چڪر ڇاهي؟ سڄو رات ٻج پوکي ويو، سڄي جوءِ ۾ ساريالي فصل لاءِ پوکيل ٻج جون ٻاريون سايون ٿي چڪيونآهن، ڪن هارين ته ريج به لاٿا آهن ۽ تو اڃا وسم به ڪانه ڏني آهي!؟“. صدوري ڄڻ ته تفصيل معلوم ڪرڻ چاهي.
”هيل گلڻ پڳ ٻڌي ئي ٻڌي....وافر ڳالهين مان ايئن ٿو ڀاسجي“. ممون ڄڻ ته اهو منظر اکين اڳيان پسي جھمريون پائڻ لڳو ۽ هر هر ڏند ٽيڙي گلڻ ڏانهن ڏسي کلندو رهيو. گلڻ اڳيان پورهيتن جي پڳ وارو سارو منظر گھوماٽيون کائڻ لڳو ۽ هُو خيالن جي وهڪري ۾ وهي ايندڙ ان منظر ۾ گم ٿي ويو.
رونبي جي مند ۾ جڏهن سڀ ڪڙمي ڪاسبي رونبو اڪلائي وٺندا آهن ۽ جنهن ڪڙميءَ جي ٻنيءَ ۾ سڀ کان آخر ۾ روبو ٿيو ته سڀ ڪڙمي ڪاسبي ان جي واهر لاءِ ايندا آهن ۽ سندس سارو ڪم ڦڙتيءَ سان اڪلائي، ان ڪڙميءَ کي هڪ خاص قسم جي پڳ ٻڌندا آهن، جيڪا سڄو سال پئي ڳائبي آهي.
ڪڙمين سَٿَ گلڻ جي ريج لاٿل ٻنيءَ ۾ ساريالي ٻج جي هَٿين ۾ هٿ سنڀاري، رونبو اڪلائي رهيا آهن. هر چهرو ٻهڪي رهيو آهي. سواءِ گلڻ جي مموءَ اڳواٽ ئي پلال ماننوڙ وَٽي آيو هو، مڱڻهار به دُهل ساڻ ”الله توهار“ آسري ٻنيءَ جي بَندَ تيويٺل آهي.
ڪڙمي ڪاسبي روبو اڪلائي ٻني مان نڪرندا مڱڻهار جي ڀرسان گڏ ٿيندا ويا. ”الله توهار“ جي گونج گونجندي ئي ممو نوڙ گلڻ جي ڳ چيءَ ۾ ڍاري وَٽَ ڏيڻ لڳو، ٻيو نوڙ مٿي تي ڦيرائيندي پڳ ٻڌڻ لڳس، هڪ و َٽ مٿي تي ته ٻيو وٽ ڳچيءَ ۾ ٿي ڏنائينس، مڱڻهار دُهل تي ڏونڪن کي ناچ ڪرائڻ لڳو، سڀ ڪڙمي عيد سمان ٻهڪڻ لڳا، ممونءَ ناڙي جي مُٺ پٽي گلڻ جي ٻٻانهن ۾ ٻوڌندي چيو: ”موڙ منهنجي ادل جا ڀلارا، هن واهي ڪپر وارا!“
سڀ ٽهڪڻ لڳا، صدوري کيس ڪلهن تي کنيو ۽ سومر پٺيان چهنڊڙيون پائڻ لڳس، ممون ۽ ٻيا دهل جي واڄي تي ناچ ڪرڻ لڳا. سڀ ڪڙمي ڪاسبي گلڻ سان ڀوڳ چرچا ڪرڻ لڳا. مرڪن ۽ ٽهڪنس ان ڀريل اهو قافلو ڳوٺ طرف وڃي رهيو آهي، جتي ڪوٺن تي ڪيترائي ٻار ۽ مايون گلڻ کي ڏسڻ جي اوسيئڙي ۾ ويـٺل آهن.