اڄوڪي ڏينهن اسانجي نئين مستقبل ڪَرُ ڀڳو
سنڌ مدرسي جا پرنسپل صاحب
منهنجا عزت وارا استاد صاحبان
۽ منهنجا شاگرد ڀائرو ۽ ڀينرو!
السلام عليڪم!
سنڌ جي عظيم شاعر شاهه عبداللطيف ڀٽائيءَ چيو آهي:
سئو سُکن ڏيئي، وِرِههُ وِهايم هيڪڙو،
مونکي تنهن نيئي، پير ڏيکاريو پرينءَ جو.
منهنجا معزز مهمانو!
پهرئين سيپٽمبر سنڌ مدرسي جي قيام جو مبارڪ ڏينهن آهي. اِهو ڏينهن سنڌ اندر جديد تعليم جي بنياد پوڻ جو ڏينهن آهي. اِهو ڏينهن انگريز سامراج کان آزادي وٺڻ واري دور جي شروعات جو ڏينهن آهي. اِهو ڏينهن هِن خطي ۾ نئين تاريخ لکڻ جو ڏينهن آهي. انڪري اِهو خوشيءَ ڀريو ڏينهن اوهان سڀني کي مبارڪ هجي.
معزز مهمانو!
سنڌ مدرسي جو ٺهڻ ائين هيو، جيئن ڀٽائي سائينءَ چيو آهي:
ڪاري رات، ڪچو گهڙو، اُڻٽيهين اونداهي،
چنڊَ نالو ناهه ڪو، درياءَ دَڙَ لائي،
ساهڙ ڪارڻ سهڻي، آڌيءَ ٿي آئي،
اِيءُ ڪم اِلاهي، نه ته ڪُنن ۾ ڪير گهڙي.
مهربان مهمانو!
اڄوڪي ڏينهن تي رڳو سنڌ مدرسي جا ڪلاس قائم نه ٿيا هئا، پر هڪ اهڙي دور جي شروعات ٿي هئي، جنهن ۾ هڪ وڏي ويڙهاند کانپوءِ هڪ نئون صبح آيو هو. هڪ نئين اميد اسانجي اکين ۾ چمڪاٽ ڪيو هو. هڪ نئين مستقبل ڪَرُ ڀڳو هو. هڪ نئين آزادي اسانجو انتظار ڪرڻ لڳي هئي.
هيءُ سنڌ مدرسو رڳو ٺِڪرن ڀِترن جي ٺهيل ڪا عمارت ناهي. اِها هڪ اهڙي جاءِ آهي، جنهن ۾ هڪ روح آهي، جيڪو اسان ۾ ساهه وجهندو آهي. سنڌ مدرسو هڪ اهڙو مورچو آهي، جتان ويهي اسان جي قوم گذريل 122 سالن کان پنهنجو دفاع ڪيو آهي، پنهنجي ترقيءَ جي ويڙهه ڪئي آهي ۽ پنهنجي نسل کي تيار ڪيو آهي- ۽ اُن ۾ اسين سوڀارا به ٿيا آهيون.
معزز سامعين!
ڪير ٿو چوي ته سنڌ مدرسو هڪ اهڙو اسڪول آهي، جتي چند ٻار پڙهندا آهن؟
ڪير ٿو چوي ته سنڌ مدرسو هڪ عام رواجي اسڪول آهي، جتي ٻارن جو مستقبل داءَ تي لڳندو آهي؟
ڪير ٿو چوي ته سنڌ مدرسو هڪ سطحي اسڪول آهي، جتي ڪو به چڱو ڪم ناهي ٿيندو؟
ڪير ٿو چوي ته سنڌ مدرسي جي تاريخ روشن ناهي ۽ اُن جي چهري تي انڌيري جو نقاب چڙهيل آهي؟
ڪير ٿو چوي ته سنڌ مدرسو رڳو انڪري قائم ڪيو ويو هيو ته جيئن هتان جا شاگرد ميٽرڪ پاس ڪري هليا وڃن ۽ وڃي اهڙيون نوڪريون ڪن، جن ۾ رشوت جي لعنت هجي، جن ۾ بي ايماني هجي، جن ۾ ٺڳي هجي، جن ۾ ناانصافي هجي ۽ جن ۾ رڳو پنهنجي ذات جا مفاد عزيز هجن؟
نه. ائين ناهي..... قطعي ائين ناهي.
سنڌ مدرسو، سنڌ جو سينگار آهي.
سنڌ مدرسو ننڍي کنڊ جي مسلمانن جي علمي تحريڪ جو چِٽو نشان آهي.
سنڌ مدرسو سنڌ جي جديد شعور جي علامت آهي.
سنڌ مدرسو سنڌي عالمن جي دورانديشيءَ جو هڪ عظيم مثال آهي.
سنڌ مدرسو هڪ هلچل آهي.
سنڌ مدرسو هڪ مقدس جاءِ آهي.
سنڌ مدرسو هڪ اهڙو ادارو آهي، جتي اکين ۾ خواب سَجندا آهن ۽ جڏهن شاگرد هتان ويندا آهن ته اُهي روئيندا ويندا آهن. هيءُ ادارو اسان سڀني شاگردن جي ماءُ آهي. اسين هِن جو اولاد آهيون. اڄ اسان خوش آهيون ته اسان کي سنڌ مدرسي جي گود نصيب ٿي آهي. اِها آسيسَ اسان تي زندگي ڀر قرض رهندي.
معزز سامعين!
1857ع واري آزاديءَ جي جنگ هجي يا ٽيپو سلطان جي للڪار، هوشو شيديءَ جي تلوار جا تجلا هجن يا قائد اعظم محمد علي جناح جي قائداڻي صلاحيت، اِنهن سڀني پاڪستان جي آزاديءَ جا بنياد وِڌا هئا، پر سنڌ مدرسو به اِنهن کان الڳ نه هيو. هِن اداري جا شاگرد آزاديءَ واري جنگ جي ميدان تي اڳين صفن ۾ بيٺا رهيا هئا ۽ تيستائين سک سان نه ويٺا هئا، جيستائين اِنهن آزاديءَ جو سج نه اُڀاريو.
منهنجا احترام لائق مهمانو!
مون کي اهڙي عظيم اداري جي شاگرد هئڻ تي ناز آهي. مان سمجهان ٿو ته پاڪستان ۾ سنڌ مدرسي کان وڌيڪ عظيم تر ادارو ٻيو ڪوبه ناهي. سنڌ مدرسو مون لئه هڪ مقدس جاءِ آهي. مان اِن جي مٽيءَ کي پنهنجي لئه مانُ ٿو سمجهان. هِن جي مِٽي معمولي ناهي. هِن جي مِٽي ڏاڍي زرخيز آهي.
سو منهنجا مهربانو!
سنڌ مدرسو منهنجي ماءُ آهي- ۽ مان پنهنجي ماءُ جي لڄ جي سلامتيءَ لاءِ اُهو ئي ڪردار ادا ڪندس، جيڪو ڪردار مون کان اڳ هِن اداري جا عظيم شاگرد ادا ڪري ويا آهن. آءُ وڏو ٿي پنهنجي مادر علمي سنڌ مدرسي سان گڏ پنهنجي قوم کي ٺاهيندس ۽ ڊاهيندس دوکي جون سڀ ديوارون.
ڀٽائي سائينءَ جي هِن پيغام سان مان اوهان کان اجازت وٺندس:
جان جئين تان جَلُ، ڪانهي جاءِ جلڻ ري،
تتيءَ ٿڌيءَ هل، ڪانهي ويلَ ويهڻ جي.
الله نگهبان .
(پهرين سيپٽمبر 2007ع تي سنڌ مدرسته الاسلام جي
ملهايل 122هين سالگرهه جي موقعي تي لکيل)