هِنن ڀِتين کي به هِڪَ دِلِ آهي
منهنجا شفيق وائس پرنسپل صاحبان
منهنجا مهربان استاد صاحبان
۽ منهنجا پيارا ڀائرو ۽ ڀينرو!
السلام عليڪم!
سڀ کان اول اوهان سڀني کي سنڌ مدرسي جي سالگرهه جو ڏينهن مبارڪ هجي.
معزز مهمانو!
اڄ سنڌ مدرسي جي، هن عظيم درسگاهه جي، اڄ هن عظيم امڙ جي 125هين سالگرهه آهي ۽ منهنجي اکين جي ندين ۾ ٻوڏ آهي. منهنجي اکين ۾ آيل اِها ٻوڏ خوشيءَ جي ٻوڏ آهي، تسليءَ جي ٻوڏ آهي، اطمينان جي ٻوڏ آهي ۽ فخر جي ٻوڏ آهي.
اوهان پڇندا ته ڇو؟
مان چوان ٿي، اِن ڪري جو هن عظيم درسگاهه پنهنجي زندگيءَ جا رڳو 124 سال پورا ناهن ڪيا، پر هِن، خطي ۾ تاريخ جا وهڪرا ئي بدلائي ڇڏيا آهن، تاريخ کي نئين سِر لکرايو آهي ۽ اُنهن شخصيتن جي سِرَ تي عظمت جا مَوڙَ ٻڌا آهن، جيڪي غريب هئا، جيڪي مسڪين هئا ۽ جيڪي بي پهچ هئا.
هيءُ ادارو بي پهچ ماڻهن جو ادارو آهي، مسڪينن جو ادارو آهي، غريبن جو ادارو آهي، مظلومن جو ادارو آهي، ڏکويلن جو ادارو آهي ۽ اُنهن ماڻهن جو ادارو آهي، جن جي پيٽ جي بُک ۽ اکين جي اُڃ ۾ به اميد جا چنڊ اُڀريل هوندا آهن.
منهنجا مانوارا سامعين!
سنڌ مدرسو، رڳو ڀتيون ناهي، پر هنن ڀتين کي ڪَن به آهن، هنن ڀتين کي دل به آهي ۽ اُن دل ۾ اسان ٻار به رهون ٿا. هنن ڀتين ۾ رڳو دَر ۽ دَريون ناهن، پر هنن ڀتين کي اکيون به آهن، هنن ڀتين کي دماغ به آهي ۽ اهو دماغ اسين آهيون، جنهن جي سوچ ۾ ساري سنڌ آهي، سارو ملڪ آهي ۽ سارو جهان آهي.
منهنجا انتهائي عزت لائق سامعين!
مان جڏهن روز صبح جو بابا جي هٿ جي چيچ پڪڙي هن اداري ۾ ايندي آهيان ته هتي پهچڻ کانپوءِ مون کي بابا جي هٿ جي چيچ پڪڙڻ جي ضرورت ناهي پوندي، ڇاڪاڻ جو هتي پهچڻ کانپوءِ سنڌ مدرسي جهڙي ماءُ مون کي پنهنجي گود ۾ کڻي وٺندي آهي، مون کي لوليون ڏيندي آهي، مون کي ديس پرديس جون آکاڻيون ٻڌائيندي آهي، مون کي دنيا جهان جي ڪاميابين جا قصا ٻڌائيندي آهي، مون کي مستقبل جي خطرن کان آگاهه ڪندي آهي ۽ مون کي منهنجي سنڌو ماٿريءَ جي عظيم تهذيب کان واقف ڪندي، نئين دنيا اڏڻ لاءِ عزم ۽ حوصلو ڏيندي آهي.
پر منهنجا سائين!
اڄ هن سنڌ مدرسي مون کي پنهنجي اُن ڀيڻ جي ڪهاڻي ٻڌائي آهي، جنهن کي اسانجي عظيم سنڌو درياههُ هڪ وڏي ٻوڏِ سبب غوثپور کان لوڙهي هتي ڪراچيءَ وٺي اچي هڪ ڪئمپ ۾ رهايو آهي. منهنجي اُن ڀيڻ جي تعليم تباهه ٿي وئي آهي. هُوءَ بک تي آهي. هُن جي اکين جي اميد جي ڪتاب جا اکر مِٽجي چُڪا آهن. هُن جي پتڪڙي دل جا بندَ ڀَڄي پيا آهن. هُوءَ پنهنجي ديس ۾ پرديسي آهي. هُن جي نيڻن ۾ ڳوڙهن جون ڇوليون آهن، جيڪي هُن جي امڙ جي جهوليءَ کان وڏيون آهن.
سو، هن عظيم موقعي تي، سنڌ مدرسي جي جنم ڏينهن تي مان خوش ته آهيان، پر منهنجو پنهنجين اکين تي وَسُ نٿو هلي. اِهي ڪنهن ڪنهن وقت بي قابو ٿي ٿيون وڃن. رحمدل جو آهن! هِن ڌرتيءَ جي چيڪي مِٽيءَ مان جو ٺهيل آهن!
پر منهنجا ديس واسيو!
مان اڄ واعدو ٿي ڪريان ته، مان وڏي ٿي اُنهن سڀني ڀينرن ۽ ڀائرن جي چهرن تي مُرڪون واپس آڻڻ جي ڪوشش ڪنديس، جيڪي سنڌوءَ جي رحم جا حقدار نه ٿي سگهيا. مان انهن ماڻهن جي چهرن تي خوشيءَ جي انڊلٺ اڀارينديس، جن جو الله کان سواءِ ٻيو ڪير به ناهي ۽ مان هن وطن جي مٽيءَ کي ماٿي لائي، ان جي اهڙي خدمت ڪنديس، جو دنيا دنگ رهجي ويندي ......۽ اهڙي همٿ ۽ صلاحيت هيءُ سنڌ مدرسو مون کي ڏيندو. هيءَ مادر علمي مون کي ڏيندي- انشاءَالله.
جيئي سنڌ مدرسو. جيئي وطن.
(پهرين سيپٽمبر 2010ع تي سنڌ مدرسته الاسلام جي ملهايل
125هين سالگرهه جي موقعي تي لکيل ، جيڪا هڪ شاگردياڻيءَ پڙهي)