ڊگهي سفر جي آخري منزل
ڏس، ٿيو هاڻي اهو ئي جيڪو ٻنھي نہ چاهيو. مان توتي بار ٿيڻ نہ ٿي چاهيان. ڏس، تون سوچ تہ مان توسان هن حالت ۾ ڇا ٿي ”شيئر“ ڪري سگهان!
.........
.........
توکي ياد هوندو تہ اسان هڪ ٻئي جي ڊائرين تي هر سال جي پھرين ڏينھن اهو لکندا هئاسين:
نہ ڪو واعدو وٺنداسين
نہ ڪو واعدو ڏينداسين
ڇو؟
ڇو جو سڀ واعدا ڪوڙا هوندا آهن.
اسان هڪ ٻئي سان اوستائين گڏ هلنداسين
جيستائين هلي سگهون بنا ڪنھن بار جي،
جڏهن بہ بار بڻجون تنھن کان اڳ
ڇو نہ دوستن وانگر هٿ لوڏي مرڪي جدا ٿي وڃون.
نہ ڪو واعدو ڏيون
نہ ڪو واعدو وٺون.
سارو شھر اوندھہ ۾ آهي. هوا جا سوساٽ آهن. ڪجهہ وقت اڳ تيز طوفان سان مينھن پيو هو. بجلي فيل ٿيڻ ڪري چوڌاري اوندھہ آهي. رڳو مائڪرو ويو جون ٻہ ڳاڙهيون بتيون ٻرن اجهامن ٿيون. هي اسٽيشن تي شيڊ جو پِلر کي ٽيڪ ڏئي سوچي ٿو:
کيس مان يونيورسٽيءَ جي پھاڙين تي گهمندي چيو هو : شاهي ڏس، تو وٽ ڇو ايندو آهيان؟
.............
هونئن؟
سيٽسفڪيشن لاءِ.
ها، سيٽسفڪيشن رڳو ان ۾ ملندي آهي تہ ڪو ڪنھن لاءِ سچائيءَ سان سوچي. تون بہ مون لاءِ سچائي سان سوچ ۽ مان پڻ تو لاءِ، پر.... هونئن تہ شھر ۾ پنجاھہ روپين ۾ عورت ملي ٿي وڃي. عورت ڏاڍي سستي هوندي آهي. شاهي، توکي اڳ چيو هئم تہ سارتر سچ چيو آهي: ”زندگي رڳو انتظار جي ڪيفيت ۾ گذري وڃي. ورڻو ڪجهہ بہ نہ آهي“.
۽ تون هئينءَ سارو وقت سمجهائڻ ۾: هي ڪهڪشائون، هي حادثا، هي ڄمڻ مرڻ جو سرڪل ـــ ڇا اهو سڀ ڪجهہ بي مقصد آهي؟ ڇا ان ۾ ڪجهہ بہ حاصل نہ ٿو ٿئي؟
مون تو سان بحث ڪرڻ نہ ٿي چاهيو: پر.... پر عورت جي ٽريجڊي اها آهي تہ هوءَ جسماني طرح Unfit آهي.
۽ تو چيو هو: مرد ”ذهنيءَ طرح“. ڇاڪاڻ تہ عورت Creater آهي ۽ تڏهن تہ ٻئي Balanced ٿي سگهيا آهن.
شاهي، اها منجهند ڪيڏي نہ خوبصورت ۽ ڪيتري نہ نفرت لائق هئي! جهڙ ٿي ويو هو ۽ مينھن جو هلڪو وسڪارو ٿيو. سڄي ڪيمپس جا ڇوڪرا ۽ ڇوڪريون پُر امن بائڪاٽ ڪري ڪلاسن مان نڪري ائين ئي ٽولا ٺاهي پھاڙين تي پئي گهميا ۽ کليا.
۽ ها، ان ئي ڏينھن تو ۽ مان ڪيڏو نہ سيڪس تي بحث ڪيو هو ڪيڏو کليا هئاسين فرائڊ جي ان خيال تي تہ هر وڏو ماڻھو ــــ ليکڪ، شاعر، سنگيتڪار، جنسي مريض هوندو آهي.
۽ پاڻ فرائڊ کي پاڻ تي Confidence نہ هو. پوءِ سوچيوسين تہ جي ماڻھو Bisexual هجي ها تہ نہ فرائڊ سيڪالاجسٽ هجي ها ۽ شايد ئي ڪو ڪامپيلڪس هجي ها.
ان خوبصورت موسم کي ٻئي Enjoy نہ ڪري سگهياسين جڏهن خبر پئي تہ هڪ شاگرد يونيورسٽي ڏانھن ايندي بس اسٽينڊ تي بس پٺيان ڊوڙندي اونڌي منھن ڪري پيو. بس مٿائنس چڙهي ويس، ڦٿڪيو ئي نہ. ڄڻ رسي ويو هجي. ڏک هو تہ ٻنھي کي اندر ۾. پاڻ کي سيٽسفاءَ ڪرڻ لاءِ تو ڪيمسٽري ڊپارٽمينٽ ٻاهران بيٺل املتاس جي وڻ مان پيلا گل پٽي اولھہ طرف شاگرد جي نالي ڪري اڇلايا هئا. پوءِ ڇوڪرن ٽھڪ ڏنا هئا، تنھنجي ان حرڪت تي. ڀرسان بيٺل ڊپارٽمينٽ جي پٽيوالي اسان کي چيو هو: ڏسو هو کلن پيا. اٿن ڪو احساس! پڙهيل آهن! ۽ مون ڏي منھن ڪري چيو هئائين: ”صاحب، ڇوڪريءَ ۽ بس پٺيان ڊوڙجي ئي نہ اهي هڪ ٻئي پٺيان پيون اينديون.“ توکي ان جو جواب وڻيو بہ هو، الائي نہ، بس تون ۽ مان خاموش هئاسين سارو ڏينھن.
مان تہ يونيورسٽي پيريڊ ۾ ڪنھن ڇوڪريءَ لاءِ نہ ڪو گل پٽيو هو ۽ نہ ئي ڪو شعر ياد ڪيو. بس تون هئينءَ جو ان اصول تحت تہ ٻئي شيئر ڪنداسين دوستن جيان.
جڏهن هڪ ڀيري ڊپارٽمينٽ ٻاهران فري پيريڊ ۾ ڏاڪڻ تي ويھي منھنجي رف ڪاپي وٺي چيئه: اڄ، توکي اسائينمينٽ ٿي ڏيانءِ. تون چوندو آهين نہ تہ ميٿميٽڪ جو اصول آهي تہ اها Accuracy ٻڌائي ڇڏي ۽ هن سوال جو ميٿميٽيڪل Accurate جواب لک:
تون + مان
مان + تون =؟
۽ مان جواب ۾ لکيو هو:
تون + مان
مان + تون = مان، تون
تون وائڙي ٿي وئي هئينءَ. شايد سوچيو هئي تہ مان لطيف سائين وارو جواب ڏيندس: مون ۾ آهين تون.... پر ڏس، توکي چيو هئم: هر هڪ کي الڳ ۽ بلڪل مڪمل پرسنلٽي آهي. هڪ ٻئي ۾ گم ٿي پنھنجي شخصيت ڇو وڃائجي.
ڪيڏو خوبصورت ٽائيم هو. پاڻ اڪثر سونھري شام جو نڪرندا هئاسين، تون پنھنجي ۽ مان پنھنجي هاسٽل مان. ملندا اُت هئاسين، جت روڊ اچي ڪراس ٺاهيندا هئا. ڪراس جي وچ تي گول دائري ۾ ٿوهر پوکي ڇڏيا هئائون. مان توکي چيو هو: اهي عيسيٰ اٿئي. سڀ ڄڻ تہ ڪراس تي ٽنگيل آهن. تو چيو هو: تنھنجون سڀ تشبيھون رڳو ڏک تي هونديون آهن، تون ڳائين بہ تہ رڳو ڏک ۾ ۽ تنھن تي چيو هئم:
ڏس، اڄ بہ ڏک آهــــي
سـڀاڻـي بہ ڏک هــونـدو
زنــدگــي بہ ڏک آهــــي
مـــــــــوت بہ ڏک آهـــــي
شـروعـات بہ ڏک آهي
۽ انت بہ ڏک آهي. ڏک کانپوءِ بہ ڏک آهي. ڏک ئي ڏک آهي.
۽ موٽ ۾ چيو هيئي: پوءِ مون وٽ اچي سک جون گهڙيون گهار ؟
چيم: ها، ماڻھون ڪڏهن ڪڏهن ڏک مان بہ سک حاصل ڪري وٺي.
ان رات جڏهن مٿي ستارا هئا ۽ هيٺ تون ۽ مان تڏهن پنھنجا چپ تنھنجي چپن تي رکي توکي چيو هئم: اڄ مان توکي دنيا جي ڊگهي ۾ ڊگهي ڪِس ڪندس. پنجويھن منٽن جي لڳاتار ڪس ڪرڻ کانپوءِ پاڻ ڇڏائي تو پڇيو هو: تون ڪنھن جو آهين؟
پنھنجو.
۽ پوءِ پرتي ٿي چيو هيئي: تنھن جي معنيٰ تہ منھنجي ڪا اهميت ڪانھي.
نہ، بلڪل آهي، شيئر ڪرڻ جي حد تائين.
۽ پوءِ چپ رهي چيئي: I want to marry you.
توکي وري بہ چيو هئم: حاصل ڇا ٿيندو؟ ڪجهہ بہ نہ. شاديءَ کان اڳ بہ ڏک آهي، شاديءَ کان پوءِ بہ ڏک هوندو. جڏهن ڪا Change ڪانھي تہ پوءِ مان شادي ڇو ڪريان؟
هو پنھنجي عينڪ جي شيشن کي رومال سان اگهي اکين تي رکي ٿو. چوڌاري اوندھہ آهي. مينھن وري شروع ٿي ويو آهي. هوا جا سوساٽ آهن. هو تيلي ٻاري ٿو. ٻہ ٽي ڀيرا وسامي وڃڻ کانپوءِ هو ٻڪ کي سوڙهو ڪري هوا جي رخ کي پٺي ڏئي وري تيلي ٻاري ٿو. هن جي منھن تي روشني پوي ٿي: اکين ۾ ڳوڙها اٿس. سگريٽ دکائي ڇڪي ٿو. دونھون تيزيءَ سان گم ٿي ويو. هن کي وري يادون اچن ٿيون. پراڻا منظر پڪاسو جي ايبسٽريڪٽ آرٽ جيان ذهن جي ڪينواس تي اڀري ٿا اچنس:
تو چيو هو: خبر اٿئي، ڇوڪرين وٽ تنھنجو ڪھڙو اميج آهي؟
ڪھڙو؟؟
تہ تون ”Corrupt“ آهين.
ڀلا ڪير نہ آهي! هر هڪ آهي، تون بہ آهين، مان بہ آهيان، هو بہ آهن. جي ڪرپٽ آهن تہ سڀ آهن، جي نہ، تہ پوءِ ڪير بہ ڪونھي. ڇا ٻاهران خوبصورت ڇوڪرين جي ذهنن ۾ چڪلا نہ آهن؟
۽ ڏس پوءِ وري تو چيو: تو نانءَ چون تہ هر نئين سال جي رات وسڪي پيئندو آهي ۽ اگهاڙو ٿي وڏي واڪي روئندو ۽ ڳائيندو آهي. مان انڪار ڪٿي ڪيو هو! ڇا ڪپڙن ۾ ئي شرافت ڍڪجي وڃي ٿي. اهو شعر توکي ياد نہ آهي جنھن تي مون کي يونيورسٽيءَ جي اسٽيج تي پڙهڻ کان روڪيو ويو هو. مان وري ”گريٽ هال“ ٻاهران اهو شعر پوسٽر تي لکي لڳائي ويو هئم. ياد اٿئي اهو شعر.
”مون کي توهان کان لڪائڻ جي ڪا ضرورت ڪانھي. مان توهان جيان ئي آهيان بلڪل اڳيان توڙي پٺيان هيٺان توڙي مٿان
سڀ جسماني عضوا توهان وانگر ئي آهن.
مون کي توهان کان لڪائڻ جي ڪا ضرورت ڪانھي.
مان توهان جيان ئي آهيان
اسان سڀ هڪجهڙا آهيون
اچو تہ اسان سڀ ڪپڙا لاهي ڇڏيون“.
پر.... پر ڪپڙا تہ ڪنھن ڪونہ لاٿا. رڳو پوسٽر لاهي ڇڏيائون. وري جت ڪٿ هوٽنگ شروع ٿي وئي.
تنھنجو ساٿ سٺو رهيو. هونئن مون وٽ ٻہ لک خوبصورت لفظ تہ هئا (آهن) پر ٻہ لک روپيہ ڪونہ هئا.
۽ منھنجو Complex تہ هڪ ننڍڙو گهر هجي:
تو چيو هو: ڪڏهن سوچيو اٿئي تہ گهر ٿيڻ ۽ گهرواريءَ ٿيڻ ۾ ”سيٽسفيڪشن“ ڪنھن وٽ آهي؟ چپ ٿي ويو هئم. واقعي ڏک تہ هر هنڌ آهي. ۽ توکي چيو هئم: بس، ايم.ايس.سي ڪندس. جي نوڪري نہ ملي تہ ٿيلھو ڪلھي تي لٽڪائي ملڪ گهمندس. برما، سيلون، ٿائيلينڊ.
تون ڏاڍو کلي هئينءَ ۽ چيو هيئي: اُت ڇا رکيو؟ هِت ڀلا ڇاهي رکيو؟
۽ وري چيم: جي انھن ملڪن ۾ نہ گهمي سگهيس تہ لاڙڪاڻي واري چڪلي ۾ رهندس. لاڙڪاڻي کان پرتي هڪ ننڍڙو شھر پور وڇوٽ ويڪريون گهٽيون. هر گهر جو در کليل. ٻاهر عورتون ۽ ڇوڪرا ڇوڪريون گهمن بلڪل يونان جي ڪنھن اڳين خوبصورت ”اسٽيٽ“ جيان. تون کلي هئينءَ ڏاڍو ان ڏينھن.
اها اسان جي پھرين رات هئي گڏ گهاريل ڪلارڪ کان اڌاري ورتل ڪوارٽر ۾. هو ساري رات ٻاهر ستو هو ۽ تون ۽ مان اندر هئاسين. توکي چيو هئم: توکي Nude ڏسڻ ٿو چاهيان؟ تون اگهاڙي ٿي هئين تہ وري چيو هئم: تو سان سيڪس انجواءِ ڪرڻ ٿو چاهيان.
موٽ ۾ تو چيو هو: تنھنجي ۽ منھنجي وچ ۾ ”اٽريڪشن“ جو سبب اهو ئي آهي؟ روڪيانءِ ڪانہ ٿي. پر نہ ڪرين تہ سٺو منھنجي خواهش جو احترام ڪر، نہ تہ مون وٽ ڪجهہ بہ نہ رهندو. ۽ تون بلڪل ائين محسوس ڪندين تہ سڀ جيڪو زهر تو وٽ هو اهو منھنجي اندر ۾ اوتي پوءِ تون هليو ويندين. مان ائين اندر ۾ وھہ وٽا سنڀالي جڳ ۾ جيئنديس. ۽ پوءِ شاهي خبر اٿئي، مان چپ چاپ باٿ روم ۾...............
تو اڄ جڏهن حيدر لاءِ پڇيو تہ بس وري ذهن ۾ اچي ويو. پھريون ڀيرو شدت سان ياد ٿو اچي: حيدر توکي پيار ڪندو هو، بي انتھا پيار. پر هو سياستدان هو ۽ توکي سياستدان نہ وڻندا هئا. تون چوندي هئينءَ: اهي سڀ ”سئڊسٽ“ هوندا آهن. پر جڏهن توکي اها خبر پئي تہ هڪ رات حيدر مون کي هاسٽل جي مٿان وٺي وڃي ريوالور ڏيکاري چيو هو: چاهيان تہ توکي ماري بہ سگهان ٿو. پر منھنجو اهو وڙ نہ آهي. ڏس، مٿي هيءُ چوڏهين جو چنڊ ! هوا ۾ سرنھن جي خوشبوءِ توکي وڻي ٿي؟
بلڪل وڻي ٿي.
ها، اها مون لاءِ بہ آهي. مان بہ انسان آهيان. اهو سڀ ڪجهہ تون وري بہ ماڻي سگهين ٿو. بس، مان شاهي کي ايترو حاصل ڪرڻ چاهيان ٿو تہ مون لاءِ سوچي. ۽ مون کي خبر ناهي تہ مان اهو سڀ ڪجهہ وري زندگيءَ ۾ ڏسي بہ سگهندس الائي نہ. اسان انقلابي يا ڪال ـــــ ڪوٺڙين ۾ يا ڦاهيءَ گهاٽ تي.
پڇيو هو: حيدر ڪٿي آهي؟؟
جيل ۾ ــــ
ٻڌڻ سان چپ ٿي وئينءَ. ڪجهہ وقت کان وري پوءِ پڇيئي: گهڻي عرصي کان؟
ٽن سالن کان، ستن سالن جي سزا ۾.
تون چپ ٿي وئينءَ ۽ الائي ڪيترو وقت ماٺ ۾ رهينءَ. هو سارو سگريٽ پي ويو. هن کي ڪنبڻيءَ اچي ورتو. هوا تيز ٿي وئي. هن کي اندر ۾ ڏک آهي، بي انتھا ڏک. جڏهن ڪيترن سالن کان پوءِ کيس پراڻي محبوبا لکيو هئس اسٽيشن تي ملڻ لاءِ تہ هو بي انتھا خوش ٿيو. پوءِ وڍجي ويو جڏهن هن پنھنجي محبوبا ٻڌو:
ڏس، مون شادي ڪئي. سچ، ڏک اڄ بہ آهي، ڪالھہ بہ ڏک هو. ڏک شادي کان اڳ بہ هو، اڄ بہ آهي. بس ڏک ئي ڏک آهي. مون شادي بہ ڪئي ۽ ختم بہ ٿي وئي. مڙس ان ڪري ڇڏي ڏنو جو مونکي فالج ٿي پيو.
پوءِ.... پوءِ؟؟
بس، مان سندس لاءِ برڊن هيس، تڏهن تہ سيپريشن ٿي. مان.... هاڻ مان توسان شادي ڪرڻ ٿو چاهيان. مون کي خوشي ٿيندي توسان شادي ڪندي.
Sorry
ڇو؟!
ڏس، ٿيو هاڻي اهو آهي جيڪو ٻنھي نہ چاهيو. مان توتي بار ٿيڻ نہ ٿي چاهيان. ڏس، تون سوچ تہ مان توسان هن حالت ۾ ڇا ٿي شيئر ڪري سگهان.
.......
توکي سيءُ ٿو لڳي؟ تون ڏڪين پيو. هان هي شال ويڙھہ.
نہ.
ڇو؟
نہ، اها تنھنجي آهي. توکي ويڙهيل سٺي ٿي لڳي.
نہ.... نہ، تون کڻ نہ تہ مونکي ڏک ٿيندو. کيس محبوبا چيو.
نہ، مان نہ ويڙهيندس. ڀل ڏک ٿيئي. گهڻن ڏکن ۾ اهو هڪڙو ٻيو بہ ڏک ئي سھي.
سندس محبوبا جي منھن تي ڏک هو. هوءَ ڏک گاڏڙ، هلڪي ڳوري آواز ۾ کيس چئي رهي هئي: ڏس نہ، ڀل تہ هڪ ٻئي لاءِ پيار هجي. توکي ياد هوندو تہ اسان هڪ ٻئي جي ڊائرين تي هر سال جي پھرين ڏينھن اهو لکندا هئاسين:
نہ ڪو واعدو ڏينداسين
نہ ڪو واعدو وٺنداسين
ڇو؟
ڇو تہ سڀ واعدا ڪوڙا هوندا آهن
اسان هڪ ٻئي سان اوستائين گڏ هلنداسين
جيستائين هلي سگهون بنا ڪنھن بار جي
جڏهن بار بڻجون تنھن کان اڳ
ڇو نہ دوستن وانگر هٿ لوڏي مرڪي جدا ٿي وڃون
نہ ڪو واعدو ڏيون
نہ ڪو واعدو وٺون
۽ هاڻ، جڏهن مان توتي بار ٿي پوندس پوءِ ڇو نہ مرڪي موڪلايون. دوستن جيان هٿ لوڏي الوداع ڪيون.
هو چپ
هي چپ.
[شروعات جي پڇاڙي]
سيٽي وڳي آهستي آهستي گاڏي هلي پليٽ فارم کان پرتي ٿيندي وئي، تمام پرتي. هو هٿ لوڏيندو رهيو، لوڏيندو رهيو جيسيتائين ريل گاڏيءَ جي آخري ڪمپارٽمنٽ جي ڳاڙهي بتي پرتي ٿيندي ٽٻڪو بڻجي ڊهي نہ وئي. هو اڃان بہ هٿ لوڏيندو رهيو، هن جي اکين ۾ ڳوڙها هئا ۽ پوءِ هلڪي مرڪ.