مختلف موضوع

زرعي سونهون (بنيادي زرعي ڄاڻ)

پروفيسر مٺل جسڪاڻي جو هي ڪتاب ”زرعي سونهون (بنيادي زرعي ڄاڻ)“ ٻن ڀاڱن تي مشتمل آهي. پهرئين ڀاڱي ”بنيادي زرعي ڄاڻ“ ۾ ”زراعت: انتهائي اهم پشيوراڻي مهارت وارو مضمون“، ”آبادگارن کي پنهنجي بقا لاءِ سوچڻ گهرجي“، ”فصلن جي پيداوار ۽ بچاءُ : مسئلا، مونجھارا ۽ صلاحون“، ”فصلن ۽ باغن ۾ نقصانڪار جيتن ۽ بيمارين جي حوالي سان اڳ ڪٿي جي اهميت“، سميت ٻيا مضمون جڏھن تہ ٻئي ڀاڱي ۾ ڪڻڪ، ساريون، جوئر ٻاجھر ۽ مڪئي، وونئڻ، ڪمند، تيلي ٻج، داليون، ڀاڄيون ۽ مصالحه، ميوا ۽ جانورن جي چاري وارا گاهه عنوان سان مختلف باب آهن، جن ۾ ”فصلوار ۽ ماهوار زرعي ڪم ڪار“ ياد ڏياريل آهي. هن ڀاڱي جي به اهڙي ئي اهميت آهي، جهڙي عام وقت جي، عام ڪيلينڊر جي اهميت آهي.
  • 4.5/5.0
  • 1318
  • 587
  • آخري ڀيرو اپڊيٽ ٿيو:
  • مٺل جسڪاڻي
  • ڇاپو پھريون
Title Cover of book زرعي سونهون (بنيادي زرعي ڄاڻ)

ٻه اکر: سهڪاري سٿ پاران

سنڌ جي زراعت جي پائيداري وارو سوال ڏينهون ڏينهن وڌيڪ پيچيده، منجهائيندڙ ۽ ڏکيو ٿيندو پيو وڃي. جنهن جا جت ڪيئي سارا سبب آهن اتي پاڻي جي کوٽ، پاڻي جي منصفاڻا ورهاست ۽ فصلن بابت صحيح ۽ ماهرانه ڄاڻ جو نه هجڻ به آهي. پاڻي جي کوٽ جتي وڏن وڏن آبادگارن کي زراعت جي متبادل يعني چوپائي مال جي پرورش ۽ واڙن ڏانهن مائل ڪيو آهي اتي ئي ننڍا آبادگار ۽ هاري مناسب اپت ۽ اگھ نه ملڻ سبب قرضن جي دلدل ۾ گھيربا ۽ سوڙها ٿيندا پيا وڃن. جيڪا ڳالهه پنهنجي جاءِ تي انتهائي تشويشناڪ ۽ فڪرانگيز آهي. زرعي پاڻي جي کوٽ ۽ ان جي منصفاڻا ورهاست ته ٿيو انتظامي مسئلو، جنهن تي اسان جي حڪمرانن کي ويهي سنجيدگي سان ويچارڻ گھرجي ته آخر سنڌ جي هن اهم مسئلي کي ڪيئن حل ڪجي ؟ جو اسانجا آبادگار سک جو ساهه کڻن. باقي جيتري قدر فصلن ۽ زراعت بابت تعليمي ۽ ماهرانه راءِ ۽ علم جو تعلق آهي ته ان ڏس ۾ اسان سڀني زراعت تي ڪم ڪندڙ ادارن کي پنهنجو، پنهنجو حصو وجھڻ گھرجي. هي ڪتاب ”زرعي سونهون“ به انهيءِ سلسلي جي ڪڙي آهي.
لاڙ هيومنٽيرين اينڊ ڊولپمينٽ پروگرام (ايل ايڇ ڊي پي) پنهنجي شروع کان انهيءِ منطق جي رهي آهي ته عوام کي وڌ کان وڌ ڄاڻ مهيا ڪجي ته جيئن اهي پنهنجي معاملن ۽ ڪارگذارين کي بهتر ۽ پائيدار انداز سان نه رڳو هلائي سگھن، پر ان مان لاڀ به حاصل ڪري سگھن. ميرپورخاص ۾ سال سوا کان هلندڙ ”پاڻي جي حقن جو تحفظ ۽ آبادگارن لاءِ ان جو استعمال“ منصوبي تحت اها اشد ضرورت پئي محسوس ٿي ته پائيدار زراعت متعلق نه رڳو ميرپورخاص بلڪه پوري سنڌ جي آبادگارن لاءِ فصلن ۽ زراعت متعلق ڪو اهڙو ڪتاب آڻجي جنهن مان ملندڙ زرعي ڄاڻ جي آڌار تي هو نه رڳو پنهنجا فصل ۽ آباديون بهتر ڪري سگهن بلڪه پوري صوبي ۾ پائيدار زراعت کي به هٿي وٺرائي سگھن. اهائي سوچ اسانکي زرعي يونيورسٽي جي پروفيسر سائين مٺل سان ويچار ونڊڻ لاءِ ويهاري ٿي. سائين مٺل ڪنهن به تعارف جو محتاج ناهي ۽ هو يونيورسٽي ۾ شاگردن کي زراعت پڙهائڻ سان گڏ مختلف اخبارن، رسالن ۽ معلومات عامه جي ٻين وسيلن ذريعي سنڌ جي آبادگارن کي زراعت متعلق معلومات ڏيندو رهيو آهي. مختلف اخبارن ۾ لکيل سائين جا سوين مضمون انهي ڳالهه جي ثابتي آهن. ايل ايڇ ڊي پي پاران ڇپجندڙ هن ڪتاب ۾ به سائين پائيدار زراعت لاءِ بهترين ۽ ڪارائتي معلومات ونڊي ٿو جنهن ۾ ”آبادگارن کي پنهنجي بقا لاءِ سوچڻ گھرجي“ ”فصل لهڻ کانپوءِ بچندڙ باقيات بيڪار نه آهي“ ” موسمي تبديلي ۽ ان جا زراعت تي اثر“ ۽ ” ڪوبه ٻوٽو يا وڻ فضول ناهي، زمين جو ذرو به واندو نه ڇڏيو“ جهڙا ڪارائتا عنوان شامل آهن، اتي ئي سائين ڪڻڪ، سارين، جوئر، وونئڻ، ڪمند ۽ ڀاڄين جي پوکائي کان ويندي فصل لهڻ تائين بهترين رهنمائي پڻ ڪري ٿو. اميد ته اداري جي هي ڪاوش سنڌ جي آبادگار دوستن کي ضرور پسند ايندي ۽ اهي ان ڪتاب مان ڀرپور لاڀ حاصل ڪندا.

[b]اقبال حيدر
[/b]ايگزيڪيوٽو ڊائريڪٽر
لاڙ هيومنٽيرين اينڊ ڊولپمنٽ پروگرام