تيلي ٻج
سورج مکي، سرنهن، مٺي سرنهن (ڪينولا)، توريئي، ڄانڀي، پواڙي، السي ۽ هيرڻ جي بيٺل فصلن ۾ ضرورت مطابق پاڻي ڏجي. گندگاهه وارن ٻوٽن جو خاتمو آڻجي ۽ جيتن ۽ بيمارين کان بچاءُ لاءِ جوڳا اُپاءُ وٺجن.
سرنهن، مٺي سرنهن (ڪينولا)، توريئي ۽ ڄانڀي جي تيار فصل جو لابارو ۽ هيرڻ مان تيار ڇڳن جو چونڊو ڪري، ديري تي سڪائڻ کان پوءِ ٻج ڪڍي، ٻورين ۾ وجهي، محفوظ ڪري رکجي يا بازار موڪلجي.
سورج مکي، سويابين، سرنهن، مٺي سرنهن (ڪينولا)، توريئي، ڄانڀي ۽ پواڙي جي ساريال علائقي ۾ دوباري پوک مڪمل ڪري وٺجي. سورج مکي ۽ سويابين جو بهار وارو فصل پوکڻ لاءِ زمين جي تياري ڪجي. ڏکڻ سنڌ ۾ سورج مکي جي پوک 15 جنوري کان اڍائي فوٽن جي فاصلي تي ناڙي وسيلي ڪجي.
[b]فيبروري[/b]
سورج مکي، سرنهن، مٺي سرنهن (ڪينولا)، توريئي، ڄانڀي، پواڙي، السي ۽ هيرڻ جي بيٺل فصل ۾ عمر ۽ ضرورت آهر پاڻي ۽ ڀاڻ ڏجي. گندگاهه جا ٻوٽا، جيت ۽ بيماريون هجن ته ختم ڪرڻ لاءِ جوڳا اپاءُ وٺجن.
سرنهن، مٺي سرنهن (ڪينولا)، توريئي، ڄانڀي ۽ هيرڻ سميت تيار فصل جو لابارو يا چونڊو ڪري، ديرو ٺاهجي ۽ جڏهن صحيح نموني سوڪ ملي وڃي، ته ڳاهه يا صفائي ڪجي ۽ اپت بازار موڪلجي.
سورج مکي اڍائي فوٽن ۽ سويابين جي هڪ فوٽ جي فاصلي تي ناڙي وسيلي، بهار واري فصل جي پوک ڪجي.
[b]مارچ[/b]
سورج مکي، سرنهن، مٺي سرنهن (ڪينولا)، توريئي، ڄانڀي، پواڙي، السي ۽ هيرڻ جي بيٺل پاڇاٽي فصل ۾ عمر ۽ ضرورت آهر پاڻي ۽ ڀاڻ ڏجي. گندگاهه وارا ٻوٽا، جيت ۽ بيماريون هجن ته ختم ڪرڻ لاءِ جوڳا اپاءُ وٺجن. تيار فصل جو لابارو ڪجي.
سورج مکي جو نومبر وارو فصل، سرنهن، مٺي سرنهن (ڪينولا)، توريئي، ڄانڀي ۽ هيرڻ جو فصل لاباري يا چونڊي لاءِ تيار هجي ته، لابارو يا چونڊو ڪري، ديرو ٺاهجي ۽ ڳاهه لاءِ تيار فصلن جو ڳاهه ڪري، اپت بازار موڪلجي.
سورج مکي ۽ سويابين جو بهار وارو فصل، مهيني جي شروعاتي چند ڏينهن اندر پوکي وٺجي.
[b]اپريل[/b]
سورج مکي، سويابين، پواڙي، السي ۽ هيرڻ ۾ ضرورت مطابق پاڻي ڏجي، گندگاهه ڪڍجن، جيتن ۽ بيمارين کان بچاءُ لاءِ اپاءُ وٺجن.
سورج مکي ۽ پواڙي جي جهار هڪلڻ وسيلي پکين کان پهچندڙ نقصان کان بچاءُ ڪري سگهجي ٿو.
سرنهن، مٺي سرنهن (ڪينولا)، توريئي، ڄانڀي، سورج مکي، هيرڻ، پواڙي ۽ السي جي تيار فصل جو لابارو يا چونڊو ڪري، ديرو ٺاهي، ڳاهه ۽ وائر وسيلي ٻج صاف ڪري، بازار موڪلجي.
بوهي مڱ يا کاڄن جي پوک لاءِ وارياسي لٽاشي زمين ۾ اونها هر ڏئي، هموار ڪري، پوک لاءِ تيار ڪجي.
[b]مئي[/b]
سويابين، بوهي مڱ يا کاڄا ۽ تر پوکڻ لاءِ زمين جي تياري مڪمل ڪري، سفارش ڪيل وقت ۽ طريقن تحت پوک ڪجي.
سورج مکي، سويابين، پواڙي ۽ السي جي لاباري لاءِ تيار فصل ۾ لابارو، لابارو ڪيل فصل جو ڳاهه ۽ وائر ڪري، ٻج صاف ڳوڻين ۾ وجهي، محفوظ جڳهين ۾ رکجي يا بازار موڪلجي.
سورج مکي ۽ سويابين جي پاڇاٽن فصلن ۾ توڙي سويابين، بوهي مڱ ۽ ترن جي نون پوکيل فصلن ۾ ضرورت آهر پاڻي ۽ ڀاڻ ڏجي. گندگاهه وارا ٻوٽا، جيت ۽ بيماريون نظر اچن ته، خاتمي لاءِ اپاءُ وٺجن.
[b]جون[/b]
سويابين ۽ سورج مکي جي بهار واري پاڇاٽي فصل جو لابارو، ڳاهه ۽ وائر مڪمل ڪجي. سويابين جو خريف وارو فصل ڏکڻ سنڌ ۾ جون جو سڄو مهينو پوکي سگهجي ٿو، اتر سنڌ ۾ جون جي آخري هفتي کان پوکڻ گهرجي. بوهي مڱ، اتر سنڌ ۾ پوک ڪجي ۽ ڏکڻ سنڌ ۾ فصل مان گندگاهه ڪڍجن ۽ ضرورت مطابق پاڻي ڏجي.
ترن جي پوک ڏکڻ سنڌ ۾ جون جو سڄو مهينو ۽ اتر سنڌ ۾ 15 جون کان 15 جولاءِ ۽ باراني ايراضيءَ ۾ برسات کان پوءِ پوک ڪجي.
هيرڻ ۽ سورج مکي جي پوک لاءَ زمين جي تياري ڪجي.
پواڙي جو ڳاهه مڪمل ڪري، ان صاف ڳوڻين ۾ بند ڪري، بازار موڪلجي يا محفوظ ڪري رکجي.
[b]جولاءِ[/b]
سورج مکي جي پوک ڏکڻ سنڌ ۾ 15 جولاءِ کان ۽ اتر سنڌ ۾ پهرين آگسٽ کان شروع ڪجي.
سويابين ۽ هيرڻ جي مندائتي پوک ڪرڻ کپي. آڳاٽي پوکيل فصل جي ڇڊائي ۽ گندگاهه وارن ٻوٽن جو خاتمو آڻڻ گهرجي.
سويابين، بوهي مڱن ۽ ترن ۾ ضرورت آهر پاڻي ڏجي. جيتن ۽ بيمارين جو حملو هجي ته، خاتمو آڻجي.
[b]آگسٽ[/b]
سورج مکي، سويابين، بوهي مڱ، تر ۽ هيرڻ جي پوکيل فصلن مان گندگاهه وارا ٻوٽا ڪڍي، گهرج آهر پاڻي ۽ ڀاڻ ڏجي. جيتن، ڪيئن يا بيمارين جو حملو هجي ته ان جي سڃاڻپ وسيلي موزون زرعي زهر استعمال ڪجي.
سورج مکي جو سرءُ وارو فصل پوکي وٺجي ۽ ٿر، ڪاڇي ۽ ڪوهستان ۾ تر ۽ هيرڻ جي پوک ڪجي. سرنهن، مٺي سرنهن، توريئي ۽ ڄانڀي جي مندائتي پوک لاءِ زمين جي تياري ڪجي.
[b]سيپٽمبر[/b]
سورج مکي جي فصل ۾ سنگ نڪتا هجن ته جهار هڪلجي. سورج مکي، سويابين، بوهي مڱن، ترن ۽ هيرڻ جي فصل مان غير جنس وارا توڙي گندگاهه جا ٻوٽا ڪڍي ڇڏجن. جيتن، ڪينئن ۽ بيمارين جو حملو هجي ته بچاءُ لاءِ اپاءٌ وٺجن. فصل جي عمر آهر ۽ ضرورت هجي ته ڀاڻ ۽ پورو پنو پاڻي ڏجي.
سرنهن، مٺي سرنهن (ڪينولا) ۽ توريئي جي پوک ڪجي ۽ ڄانڀي جي پوک لاءِ زمين جي تياري مڪمل ڪجي.
[b]آڪٽوبر[/b]
سورج مکي، سويابين، بوهي مڱ (کاڄا)، هيرڻ ۽ تر پوکيل هجن ته ضرورت آهر پاڻي ۽ ڀاڻ ڏجي. گندگاهه وارا ٻوٽا، جيت، ڪينئان ۽ بيماريون ختم ڪجن. تيار فصل جو لابارو، چونڊو يا کوٽائي ڪري، ڳاهه ۽ وائر ڪجي.
سرنهن، مٺي سرنهن (ڪينولا)، توريئي، ڄانڀي جو موڪي، بوسي ۽ دوباري پوک جاري رکجي. پوکيل فصل جي سارسنڀال لهجي.
[b]نومبر[/b]
السي ۽ پواڙي جي مندائتي پوک لاءِ زمين جي بهتر نموني تياري ڪجي.
سورج مکي جي سرءُ واري پاڇاٽي فصل جي جهار هڪلجي، لابارو، ڳاهه ۽ وائر مڪمل ڪجي، واندي زمين ۾ نئون فصل پوکڻ لاءِ زمين جي تياري ڪجي.
سرنهن، مٺي سرنهن (ڪينولا)، توريئي، ڄانڀي، پواڙي ۽ السي جي پوک جاري رکجي.
پوکيل فصل مان گندگاهه وارا ٻوٽا ڪڍي ڇڏجن، جيتن ۽ بيمارين جو خاتمو آڻجي. ضرورت مطابق پاڻي ۽ ڀاڻ ڏجي.
بوهي مڱن جي تيار فصل جي کوٽائي ڪري، ڦريون سڪائي، ڏنڊن يا ڏاندن سان ڳاهه مڪمل ڪري، صفائي کان پوءِ بازار موڪلجي.
[b]ڊسمبر[/b]
ساريال علائقي ۾ سورج مکي، سرنهن، مٺي سرنهن (ڪينولا)، توريئي، ڄانڀي، پواڙي ۽ السي جي دوباري توڙي باراني ۽ موڪي پوک جاري رکجي. هيرڻ سميت پوکيل سمورن فصلن جي سارسنڀال لهجي، ضرورت مطابق پاڻي ڏجي، گندگاهه، جيت يا بيماريون هجن ته خاتمي لاءِ اپاءُ وٺجن. هيرڻ جا تيار ڇڳا چونڊو ڪري، صاف سٿري جاءِ تي ديرو ٺاهجي.
***
فطرت لاءِ ڪجهه وقف ڪريو،
فطرت جو ڀرجهلو بڻجو،
فطرت کي بهتر بڻايو،
فطرت آهي جيوت جو تحفظ،
فطرت جو تحفظ ڪريو.
مٺل جسڪاڻي