زرعي گريجوئيٽ ۽ خابرو ذريعا
منهنجي ڳالهين تي جي اعتبار ڪريو، ته اڪثر خبرن ۾ فصلن تي جيتن ۽ بيمارين جي حملي وارن تفصيلن ۾، جيتن ۽ بيمارين جا نالا غلط ڄاڻايل هوندا آهن. جيڪا بيماري نه هوندي آهي، ان کي به بيماري ڄاڻايو ويندو آهي. جتي جيت جو ڪو نشان نه هوندو آهي، اتي جيت جي نشاندهي ڪئي ويندي آهي!؟
اهو روز جو معمول آهي ۽ ان معمول سان آبادگارن جي تربيت ۽ رهنمائي نه، انهن کي گمراهه ڪري، کين وڌيڪ پريشان ڪرڻ سان گڏوگڏ، آبادگارن کي ڪاروباري ڪمپنين جي رحم ۽ ڪرم تي ڇڏيو پيو وڃي!؟
آئون جيڪڏهن تفصيل ۾ به لکندس، ته اها اجائي ڊيگهه به ٿيندي، ۽ ڪم جي ڳالهه، جيڪا چند لفظن ۾ به سمجهه ۾ اچي وڃي، ان کي اينگهائي، ڊگهو، وڏو قصو بنائي پيش ڪرڻ به ڪا عقلمندي نه آهي.
پاڻ وٽ مختلف اخبارن ۽ رسالن ۾، توڙي ريڊيو ۽ ٽي وي چينلس تي، جيڪي جيڪي به مهربان ڪم ڪن ٿا، اهي سڀ هوشيار به آهن، ڄاڻ جي کاڻ به آهن، پر ڪهڙي مضمون، موضوع ۾، ان جو تعين ٿيڻ گهرجي. پاڻ وٽ ڪير ٿو چوي ته سٺا زرعي گريجوئيٽ نه آهن، انهن کي ضروري زرعي ڄاڻ نه آهي. ائين سمجهڻ ۽ چوڻ غلط آهي.
خابرو ذريعا پنهنجي وت ۽ وس آهر تمام سٺو ڪم ڪن پيا، اهو جاري به رهڻ گهرجي ۽ ان جي ساراهه به ڪرڻ گهرجي، پر جيڪڏهن ان ۾ ڪا اوڻائي پوڻائي آهي، ته ان جي نشاندهي به ڪرڻ گهرجي ۽ ازالو به ڪرڻ گهرجي.
خابرو ذريعا جيڪڏهن هارين، کيت مزدورن، آبادگارن جي بهتر ۽ صحيح رهنمائي ڪرڻ چاهين ٿا، ته منهنجي صلاح آهي ته هر خابرو اداري ۾، زرعي گريجوئيٽ جي واجب اهميت تسليم ڪرڻ گهرجي ۽ گهٽ ۾ گهٽ هڪ زرعي گريجوئيٽ هر اداري ۾ مقرر ڪرڻ جي ضرورت به تسليم ڪرڻ گهرجي. ائين ڪرڻ سان مختلف علائقن مان خبرون موڪليندڙ کان وضاحتي پڇا ڳاڇا ڪري، ڪنهن به خبر ۾ غلطي ڪرڻ کان بچي سگهجي ٿو. جيڪڏهن خبر صحيح هوندي، ته خبر پڙهي آبادگار پنهنجي مسئلي جي حل لاءِ صحيح واٽ وٺي سگهندو.
هاڻي هڪ مثال ڏيڻ انتهائي ضروري ٿو سمجهان. اهو هيءُ ته جيڪڏهن ڪنهن فصل ۾ مسئلو پاڙ ساڙ بيماري جو هجي ۽ خبر ۾ ذڪر اڏوهي يا ڪنهن پاڙ کائيندڙ جيت جو هجي، ته آبادگار ويچارو، جيڪو اخبار ۾ پڙهي وڃي زرعي زهر پڇندو ۽ وٺندو، ته ان کي زهر ملندو اڏوهي يا پاڙ کائيندڙ ڄاڻايل جيت کي ختم ڪرڻ وارو، جيڪو اصل ۾ اتي هوندو ئي نه. نتيجي طور زرعي زهر جو خرچ ۽ استعمال تي ٿيندڙ محنت اجائي ويندي ۽ مسئلو جيئن جو تيئن رهندو!
اهڙي طرح جيڪڏهن فصل سڪي ۽ سڙي، پاڻيءَ جي سوڪ يا ٻوڏ جي ڪري ۽ خبر هلي ته پاڙ ساڙ بيماري سبب فصل تباهه، ته آبادگار ڇا ڪندو؟ مسئلو هڪڙو هوندو، علاج ڪو ٻيو ٿيندو!؟
بهرحال، جيڪي به خابرو ذريعا زراعت کي اهميت ڏئي رهيا آهن، انهن کي گهرجي ته گهٽ ۾ گهٽ هڪ ڊيسڪ، زرعي گريجپوئيٽ لاءِ به رکن ۽ زرعي خبرن جي ذميواري ان تي هجڻ گهرجي، ته جيئن ڪا به گمراهه ڪندڙ خبر نه هلي، آبادگار کي بي سبب ٻه ٻه نقصان نه ٿيڻ گهرجن.
***