پنهنجي پاران

جيئن ته مون کي سموري سنڌ جي صوفي شاعرن جي آستانن تي گهمي سندن فهم فڪر کي پڙهڻ جو دلي شوق رهيو آهي ايئن پنهنجي تعلقي فيض گنج جي صوفي شاعرن جي اوتارن تي وڃي سندن طالبن ۽ فقيرن کان شاعري ۽ راڳ رنگ ٻڌڻ جو به گهڻو شوق رهيو آهي. فيض گنج جي فقيرن جي اوتارن جون رولاڪيون ڪندي هڪ دفعي خوش خير محمد هيسباڻيءَ جي ڳوٺ ۾ هڪ ادبي صوفياڻي ڪچهريءَ ۾ مون پهريون دفعو اتان جي هڪ ڳوٺاڻي جي واتان فقير معشوق علي کوکر جو ذڪر ٻڌو هيم ته هتان جو هڪ اهڙو به صوفي شاعر آهي جيڪي ادب جي ميدان ۾ اڃا تائين گمنام بڻيل آهي ۽ هن کي اب جي ميدان ۾ ڪنهن به محقق ناهي پهچايو ان ڪري ان فقير جي فن فڪر تي تحقيق ۽ سندس ڪلام کي سهيڙڻ جي ضرورت آهي، ان ڏينهن کان مون کي فقير معشوق علي کوکر جي شاعري پڙهڻ جو شوق جاڳيو هيو ۽ پوءِ مون جلد ئي فقير معشوق علي کوکر جي پٽن ڏانهن لڙي ويو هيس جن مون کي لکين عزتون ڏئي فقير معشوق علي کوکر جو اڻ ڇپيل پورو ڪلام منهنجي حوالي ڪيو ۽ مان فقير معشوق علي کوکر جي ڪلام کي پڙهڻ کانپوءِ دنگ رهجي ويو هيس جو هن درويش جو ڪلام رنگين موسيقيءَ سان ڀريل ۽ رسيلي درجي جي ٻولي جو ميٺاڄ رکندڙ صوفياڻي طرز جو ڪلام هيو. فقير معشوق علي جو ڪلام پڙهڻ کانپوءِ سُتت ئي مون فقير معشوق علي کوکر جي ڪلام ۽ سوانح کي سهيڙڻ ۾ مصروف ٿي ويو هيس. پاڻ جڏهن به صوفياڻي ڪلاسيڪل شاعريءَ کي پڙهون ٿا ته اسان کي صوفياڻي ڪلاسيڪل شاعري وقت گذرڻ سان گڏوگڏ پنهنجو معيار بحال ڪرائيندي نظر اچي ٿي. دنيا اندر انسان دوستي ٻڌي امن ڀائيچاري سان رهي زندگي گذارڻ جو پيغام ماڻهن تائين پهچائڻ جو هر انسان دوست ڪردار جو پنهنجو الڳ طور طريقو رهيو آهي ايئن سنڌي ڪلاسيڪل شاعريءَ ۾ به صوفي شاعرن انسان دوستيءَ کي پنهنجي ڪلام جو مرڪزي خيال بڻائي پنهنجي شاعراڻي ٻوليءَ ۾ امن ڀائيچاري سان زندگي گذارڻ جو درس ڏنو آهي ۽ سماج مان مذهبي انتها پسنديءَ جهڙي نفرت ڀري باهه کي وسائڻ لاءِ پنهنجي صوفياڻي ٻوليءَ ۾ راڳ جي رنگ سان حق جا هوڪا ڏئي امن جي لاٽ ٻاري آهي. پاڻ جڏهن فقير معشوق علي کوکر جو ڪلام پڙهون ٿا ته اسان کي هن فقير وٽ به عشق فراق جي دانهن سان گڏ سندس شاعريءَ جو ٻيو جيڪو اهم موضوع ملي ٿو اهو آهي صوفياڻو رنگ جنهن ۾ هن پاڻ کان اڳ وارن ڪلاسيڪل صوفي شاعرن جي پيغام جي تسلسل کي اڳتي وڌايو آهي. آءٌ سنڌ جي هن صوفي فقير شاعر جي ڪلام تي ڪيل پنهنجي هن پورهئي کي نه عقيدت جو نالو ڏيندس نه وري هن درويش جي ڪلام مان روحاني راز ڳولڻ جي پڙهندڙن کي صلاح ڏيندس بلڪه مان هن ڪلام کي پڌري ڪرڻ جو مقصد واضع ڪندو هلان ته منهنجي اها ڪوشش رهي آهي ته مان سنڌ جي صوفي شاعرن جي شاعريءَ کي مزارن ۽ عقيدت جي پَڙن مان ڪڍي سندن سماج ۽ انساني ڀلائيءَ واري موقف کي چٽو پيش ڪري هن صوفين جي ڌرتيءَ تي پيار محبت جو پيغام پڌرو ڪريان. آخر ۾ مان ان مهربانن جي شڪرگذاري ڪندس جن منهنجي هن ڪم ۾ منهنجي گهڻي کان گهڻي مدد ڪئي آهي جن ۾ فقير معشوق علي کوکر جا پٽ مختيار احمد، طالب حسين، اختيار علي، اظهر علي، نزاڪت علي ۽ اعتبار علي جن جو هن ڪم ۾ اهم سهڪار رهيو ۽ مان هنن جي ئي سهڪار سان هن ڪم کي منزل تائين پهچايو آهي. ان کانسواءِ هن ڪم ۾ سائين آسي زميني، خاوند ڏنو لاڙڪ، سيال حيات، ڊاڪٽر شير مهراڻي، الطاف اثيم، مرتضيٰ ناز، فدا فياض، علي عاجز شر، يوسف جميل لغاري، ساجد شر، سجاد علي شر، صدام راڄپر جهڙا استاد دوست به منهنجو هر ممڪن سهڪار ڪندا رهيا آهن. هينئر تائين سنڌي ادب ۾ گمنام بڻيل هن صوفي درويش شاعر فقير معشوق علي کوکر جو مڪمل ڪلام سهيڙي ان تي پنهنجي طرفان ڪيل هن ڪاوش کي ڏسي سرهائي محسوس ان ڪري به ڪيان پيو ڇو ته مون کي يقين آهي ته فقير معشوق علي کوکر جهڙي درويش صفت شاعر جي هن ڪلام مان سنڌي ادب جا شاگرد استاد محقق ضرور لاڀ حاصل ڪندا.
سنڌ سلامت سٿ خاص ڪري محمد سليمان وساڻ جون پڻ مھربانيون جنھن ڪتاب کي پنھنجي ويب سائيٽ تي آندو.

[b] راشد شر پڪاچانگ
[/b] rashidshar788@gmail.com 30303329336

تصوف

اولاڻا عشق جا (ڪلام فقير معشوق علي کوکر)