رڪشو
گارڊن واري علائقي جمن شاهه ۽ لسٻيلي جي وچ ۾ هڪ نم جو عاليشان وڻ مين روڊ تي لڳل هو، جنهن کي لڳي اندازي مطابق سئو سال جو عرصو ٿيو هوندو.
اهو وڻ ان ڇتي گرمي ۾ واٽهڙو مسافرن ۽ رڪشا ٽيڪسي وارن لاءِ قدرت جي نعمتن مان هڪ نعمت هئي.
اونهاري جي ڇتي لُڪ ۽ سج جي تپش، صبح يارهين وڳي کان شام چئين وڳي تائين هلندي هئي. تنهن ڪري شهر ۾ سناٽو ڇانيل هوندو هو، باقي اهڙا ايڪڙ ٻيڪڙ نم يا بڙ جا وڻ ٻيا به هئا. جتي انهن رڪشا ۽ ٽيڪسي وارن جو ٺڪاڻو هوندو هو.
اهي سڄو ڏينهن جيڪر شهر ۾ سواري لاءِ گهمن تڏهن به کين روڊن تي سناٽو ملندو هو. جيڪڏهن ڪو پسينجر ملي پوين ته بنا ڪنهن ريڙ پيڙ ڪرڻ جي هڪدم مسافر کڻڻ تي راضي ٿي ويندا هئا.
لائق خان به انهن رڪشا وارن مان هڪ هو، جيڪو صبح جو گهران نڪري سڄو شهر ڦري تڏهن به کيس ڪو هڪ مسافر مليو ته مليو نه ته سارو ڏينهن لسٻيلي ۽ گارڊن جي وچ واري علائقي ۾ نم جي وڻ هيٺيان بيٺو هوندو هو. شام جڏهن گهرموٽي ايندو هو ته ٻارڙا اچي ڀاڪر پائي کائنس خرچي گهرندا هئا. انهيءَ مهل لائق خان جي اکين مان لڙڪ ڪري پوندا هئا. ٻارڙن کي ڪجهه دير ڇاتيءَ لائي چمي ڏئي کيسي ۾ پيل رڪشي جي مالڪ کي ڏيڻ وارن پئسن مان پئسا ڪڍي کين ڏيندو هو، ڇاڪاڻ ته اهي ٻارڙا سندس دل جا ٽڪرا هئا.سندس حياتيءَ جو آڪسيجن هئا جن کي ڏسي سڄي ڏينهن جي گرمي سبب ضائع ٿيل اينرجي واپس بحال ٿيندي هئس.
جنهن مهل لائق خان جي زال رضيه گهر جي رڌپچاءَ لاءِ کانئس پئسا گهريا ته هو چوڻ لڳو:
”گرمي سبب ڏينهن جو روڊن تي سناٽو هوندو آهي جنهن ڪري سڄو ڏينهن نم جي وڻ هيٺيان بيٺا هوندا آهيون، هڪ ته مسافر ڪو نه ايندا آهن، جيڪڏهن ڪو مسافر آيو به ته اهي پئسا گئس ۾ خرچ ٿيو وڃن ٿا. مان ڪٿان خرچ پورو ڪيان.“
”ها پر ٻارڙن جي کاڌي لاءِ ته پئسا گهرجن.“
”ها رضيه ! مان سمجهان ٿو، وٺ هي پئسا جيڪي رڪشا جي مالڪ کي ڏيڻ لاءِ رکيا هئم.“
لائق خان پئسا رضيه کي ڪڍي ڏئي ٿو پر مٿس رڪشا جي مالڪ جو قرض چڙهندو ٿو وڃي،ٻئي ڏينهن لائق خان معمول موجب رڪشا ڪڍي گهران نڪتو ته ڪجهه فاصلي کان پوءِ کيس هڪ سوٽ بوٽ ۾ ٽائي لڳل همراهه هٿ ڏنو . لائق خان رڪشا روڪي. همراهه کانئس پڇڻ لڳو:
”حبيب بينڪ پلازهه وٽ وڃڻو آهي ڪيترا پئسا وٺندين؟“
”سر ڏيڍ سئو رپيا.“
”ڏيڍ سئو ته گهڻا آهن.“
”پوءِ توهان کي جيڪي به سهي لڳن اهي ڏجو، ويهي رهو.“
لائق خان رستي ۾ دعا ڪندو پئي ويو ته شڪر آهي اڄ گهران نڪرڻ شرط ڪو مسافر ملي پيو. رڪشا ۾ ويٺل مسافر چوڻ لڳو:
”توهان رڪشا وارن ته باهه ٻاري ڏني آهي، جيترو وڻي ٿو ڪرايو وٺو ٿا، هاڻي ته ڪرائي جي گاڏين جون ڪمپنيون کلي ويون آهن ڪال ڪري ڪنهن به وقت رڪشا ۽ ٽئڪسي پنهنجي گهر گهرائي سگهجي ٿي. مسافرن جي توهان جي چڪ، چڪ مان به جان ڇٽي.“
”صاحب ! اها توهان جي ڳالهه صحيح آهي هتي رڪشا جي گئس ۽ مالڪ جي ڪرايي جي رقم به نٿي نڪري، باقي توهان صاحب لوگ آهيو، جيڪو وڻي چئو.“
لائق خان کيس اچي حبيب بئنڪ پلازه وٽ ڇڏيو ۽ سڄي رستي سوچيندو رهيو هڪ ته گرمي جي ڪري مسافر ٻاهر نٿا نڪرن، ٻيو هاڻي ڳالهه سمجهه ۾ آئي ته روڊن تي مسافر گهٽ ڇو آهن، جڏهن کان هي ڪرائي واريون ڪمپنيون کليون آهن اڳي ته ڪارن ۽ وڏين گاڏين جي بڪنگ بابت ٻڌو هو پر هاڻي ته رڪشا به بڪنگ تي ملن ٿا. تنهن ڪري اسان سڄو ڏينهن رلي به رڪشا جي گئس ۽ سيٺ جا پئسا به پورا نٿا ڪري سگهون.
لائق خان کي ائين ڪندي پندرهن ڏينهن گذري ويا ۽ رڪشي جي مالڪ کي ڏيڻ وارا پئسا به ٻارن تي خرچ ڪندو رهيو ۽ نيٺ هڪ ڏينهن رڪشا جو مالڪ اچي گهر پهتو ۽ کانئس رڪشا واپس وٺي ڇڏيائين.
*