ٻاراڻو ادب

شھزادي ماھہ نور

ٻارڙن لاءِ لکيل ڪھاڻين جي ھن مجموعي ۾ وندر ۽ سکيا جون ڪھاڻيون آهن. جنھن ۾ ٻارن کي وندر سان گڏ سکيا بہ ڏني ويئي آهي. اسان وٽ ٻارن لاءِ جيڪو بہ ادب لکيو ويو آهي ان ۾ ٻارن کي نصيحتون وڌيڪ ڏنل آهن. ٻار جلد نصيحت بہ تڏهن قبول ڪندو جڏهن انھن کي تفريح فراهم ڪئي ويندي آهي.  ڊاڪٽر پروين ٻارن جي نفسيات ۽ ذهني سطح کي سامھون رکي ڪھاڻيون لکيون آهن، جنھن ۾ ٻارن کي تفريح ڏيندي ڏيندي نصيحت ڪري وڃي ٿي. 

Title Cover of book شھزادي ماھہ نور

سنڌي ادب جي جاکوڙي سورمي

ٻار، ڪائنات جي حسين تخليق آهن. جن جي هئڻ سان ڪائنات رنگين محسوس ٿيندي آهي. ٻار نہ صرف ڪائنات جي حسين تخليق آهن پر اسان جو مستقبل بہ آهن جنھن ڪري دنيا جا ترقي يافتہ ملڪ ٻارن جي آبياريءَ لاءِ تمام گهڻو ڌيان ڏيندا آهن. جيڪڏهن ٻار جي ننڍپڻ ۾ ئي تعليم ۽ تربيت سٺي هوندي تہ اڳتي هلي ان جو ڪردار سماج ۾ لاڀائتو ۽ ڦلدائڪ ثابت ٿيندو. نصاب کان سواءِ ٻارن لاءِ تخليق ڪيل ادب ٻارن جي تربيت ۾ بنيادي اهميت رکي ٿو. اهو سمجهڻ گهرجي تہ ٻارن لاءِ لکيل ادب کان سواءِ دنيا جو ڪو بہ ادب ترقي نہ ٿو ڪري سگهي. ٻاراڻي ادب جي وسيلي هڪ نئين انسان جي تعمير ڪئي ويندي آهي. جنھن سان معاشري جي پيڙھہ جي اوساري ٿيندي آهي. ٻارن لاءِ ادب سرجڻ تہ هوند ڏکيو بہ هوندو آهي تہ هڪ ذميواري جو عمل بہ آهي. ڏکيو ان ڪري تہ ٻارن جي ذهني سطح کي سامھون رکي لکڻ لاءِ پنھنجي ذهني سطح کي گهڻو هيٺ کڻي اچڻ تمام گهڻو مشڪل ڪم آهي. جنھن ڪري ٻارن لاءِ لکڻ سڀ جي وس جي ڳالھہ نہ آهي. سنڌيءَ ۾ ٻارن لاءِ لکيل ادب، ماضيءَ ۾ ڪنھن قدر مطمئن ڪندڙ هو ڇاڪاڻ تہ ٻارن لاءِ تمام گهڻا رسالا، اخبارون ۽ ڪتاب شايع ٿيندا هئا هاڻي ان طرف ڪو خاص ڌيان نہ ٿو ڏنو وڃي. هاڻي ٻارن جي تربيت انٽرنيٽ ٽيڪنالوجي ۽ اينڊرائيڊ موبائل ڪري رهي آهي. جتي ٻارن کي پنھنجي وندر جون سڀ شيون ملي وڃن ٿيون. هي جيڪا زيڊ جنريشن ( Z Generation) چئي وڃي ٿي، ان جنريشن جي صحيح دڳ جو تعين ڪرڻ لاءِ اسان کي ادب جا وسيلا ۽ ذريعا بہ بدلائڻ جي ضرورت آهي.
ڊاڪٽر پروين موسيٰ ميمڻ مسلسل پنھنجو علمي ۽ فڪري پورهيو ڪري سمورو وقت لکڻ پڙهڻ ۾ مصروف آھي. ڪيترائي ڪتاب شايع ٿيل اٿس ان کان علاوه مختلف رسالن ۽ اخبارن ۾ 500 کان مٿي مضمون ۽ مقالا لکيا اٿائين جڏھن تہ ڪيترائي ڪتاب اڻڇپيل پڻ آھن.
هن جتي ادب جي ٻين صنفن پاسن تي ڌيان ڏنو آهي. اتي هن ٻارن لاءِ پڻ لکڻ کي ترجيح پئي ڏني آهي. اهوئي سبب آهي جو ڊاڪٽر صاحبہ جا ٻاراڻي ادب تي لکيل ڪتاب مستقل ڇپجي رهيا آهن. ٻارن لاِءِ لکيل ڪھاڻين جو هي مجموعو ”شھزادي ماه نور“ جنھن ۾ وندر ۽ سکيا جون ڪھاڻيون آهن. جنھن ۾ ٻارن کي وندر سان گڏ سکيا بہ ڏني ويئي آهي. اسان وٽ ٻارن لاءِ جيڪو بہ ادب لکيو ويو آهي ان ۾ ٻارن کي نصيحتون وڌيڪ ڏنل آهن. ٻار جلد نصيحت بہ تڏهن قبول ڪندو جڏهن انھن کي تفريح فراهم ڪئي ويندي آهي. ڊاڪٽر پروين ٻارن جي نفسيات ۽ ذهني سطح کي سامھون رکي ڪھاڻيون لکيون آهن.جنھن ۾ ٻارن کي تفريح ڏيندي ڏيندي نصيحت ڪري وڃي ٿي. هن ڪتاب جي ٽائيٽل ڪھاڻي “شھزادي ماه نور” پڙهڻ سان پھريان محسوس ٿيندو تہ پراڻي انداز جي ڪھاڻي آهي مگر ان ۾ جيڪا خودداري ۽ ٻارن کي پنھنجو مدد پاڻ تحت جيئڻ جو سبق ڏنو ويو آهي اهو انداز ٻارن کي هن سماج ۾ قابل بڻائڻ لاءِ خاص اهميت رکي ٿو. هيءَ ڪھاڻي هڪ وندر سان گڏ نصيحت ڏيندڙ ڪھاڻي آهي. هن ڪتاب ۾ شامل ٻيون ڪھاڻيون جنھن ۾ “غرور جو انجام”، “دوستي”، “خودداري”، “لنچ باڪس”، “نيڪي”، “زيتون جو وڻ”، “هيڊ ماستر”، “صحبت پور۽ صاحبہ”، “امتحان جو فارم”، “پري ۽ وفادار سپاهي”، “ڪاميابيءَ جو راز”، “ضدي ڇوڪرو”، “سمجهدارنياڻي” اهڙيون ڪھاڻيون آهن جيڪي اسان جي سماج جو عڪس ۽ اولڙو پيش ڪن ٿيون. جنھن ۾ ٻارن جي مسئلن کان وٺي سماج ۾ انھن سان ٿيل زيادتين جو اولڙو بہ پيش ڪن ٿيون. هنن ڪھاڻين جي خاص ڳالھہ اسلوب آهي. اسلوب ٻارن جي ذهني سطح کي سامھون رکي اختيار ڪيو ويو آهي. جنھن ڪري جڏهن ٻار هنن ڪھاڻين کي پڙهڻ شروع ڪندو تہ يقينن ڪھاڻيءَ جي سحر ۾ گم ٿي ويندو. جنھن سان هن جي ذهني نشونما بہ ٿيندي تہ هن کي تفريح بہ حاصل ٿيندي.
ڪتاب ”شھزادي ماھہ نور ۾ شامل سڀ ڪھاڻيون دِلپذير آهن، انھن ڪھاڻين مان مون کي وڌيڪ سٺي ڪھاڻي “لنچ باڪس” لڳي جيڪا ٽيچر تانيہ ۽ شاگرد مرتضيٰ ۽ مرتضيٰ جي ماءُ جي چوطرف ڦري رهي آهي. تانيہ جو شاگردن سان ورتاءُ ۽ انھن جي ننڍن وڏن مسئلن ۾ دلچسپي، مرتضيٰ جي انسان دوستي، پنھنجي منجهد جي ماني ضرورت مند کي ڏيڻ ۽ ان جي ماءُ جو ان خيراتي ڪم ۾ دلچسپيءَ جي ڪري خوش ٿيڻ تائين، انھن سڀني ڳالھين جي ڪري، هيءَ ڪھاڻي مڪمل تاثر ڇڏيندڙ ڪھاڻي آهي. جيڪا ٻارن ۾ پنھنجي بک کان وڌيڪ، ٻين جي بک کي سمجهڻ جي نصيحت تي مبني آهي. ايئن ڊاڪٽر پروين موسيٰ ميمڻ جون اهي سڀ ڪھاڻيون، ڀرپور اثر ڇڏيندڙ آهن. جيڪي بار بار پڙهڻ ۽ سمجهڻ لاءِ اتساهين ٿيون تہ ٻئي طرف ٻارن لاءِ لاڀائتيون ڪھاڻيون آهن. مان هن ڪتاب “شھزادي ماه نور” جي حوالي سان اها ڳالھہ يقين سان چوان ٿو تہ هي ڪتاب سنڌي ادب ۾ خاص ڪري ٻارن جي ادب جي حوالي سان جوڳي جڳھہ ضرور پيدا ڪندو.

عيسيٰ ميمڻ
لاڙڪاڻو