پريما ڪماري
ڳوٺ جي ننڍي گهر ۾ پريما وٽ نہ ڪي رانديڪا هئا ۽ نہ ئي ڪتاب هوءَ پاڙي جي نينگرين سان ڪجهہ دير کيڏي پوءِ گهر ۾ اچي ڀاءُ کي سنڀاليندي هئي جو فقط ٽن سالن جو هو ۽ پريما پنجن سالن جي کيس ذهن ۾ ذرو بہ خيال ڪڏهن ڪونہ آيو تہ ڪو هوءَ تعليم حاصل ڪري ۽ اڳيان ڪو پيرن تي بيھي ڏيکاري ڇو جو اهي جنھن ماحول ۽ حالتن ۾ رهندڙ هئا انھن حالتن ۾ اهڙا خواب ڏسڻ ۽ انھن کي ساڀيان ڏيڻ ناممڪن هو، راج ڪمار هڪ ڏينھن پريما ۽ ڌن راج ڏي نھاريندي پنھنجي گهر واريءَ کي چيو تہ ”مون ارادو ڪيو آهي پاڻ ممبئي هلون، ممبئي وڏو شھر آهي جتي ڪمائيءَ جا موقعا پڻ وڌيڪ آهن تہ منھنجو اولاد تعليم پڻ حاصل ڪري سگهندو، جوڻس هائوڪار ڪئي.
راج ڪمار ڪو پڙهيل ڳڙهيل ماڻھو تہ هو ڪونہ جو کيس ڪا اعليٰ نوڪري ڪنھن وڏي اداري ۾ ملي سگهي ۽ گهر جون مالي حالتون سڌري وڃن پر هن همٿ نہ هاري ممبئي ۾ اچي شھر جي بلڪل ويجهو ڪچي آباديءَ ۾ هڪ جهوپڙي اڏي ويٺو ۽ پنھنجي ٻنھي ٻارن کي سرڪاري اسڪول ۾ داخل ڪرائي ڇڏيائين. خود هڪ فيڪٽريءَ ۾ مزوري ڪرڻ لڳو، آهستي آهستي حالتون صحيح ٿين لڳيون.
پريما جو دل تہ ڄڻ ڳوٺ ۽ ساهيڙين ۾ رهجي ويو، پڻس کيس پڙهڻ لاءِ آڀاريندي چوندو هو تہ، ”پٽ ! آئون توکي ڌن راج جيان پنھنجو پٽ ٿو سمجهان تو نياڻيءَ جو پڙهڻ بہ ايترو ئي ضروري آهي جيترو ڌن راج جو، آئون خاص ڳوٺ ڇڏي هيترو ڪشالو ڪڍي ممبئيءَ ۾ آيو آهيان تہ جيئن منھنجي پريما هاڻي ڇھن سالن جي ٿي وئي آهي اها پڙهڻ شروع ڪري نہ تہ پڙهڻ جي وهي نڪري ويندي“.
ننڍڙيءَ پريما کي ايتريون وڏيون ڳالھيون فاالوقت تہ سمجهہ ۾ ڪونہ پئي آيون پر پيءُ جي چوڻ تي اسڪول روزاني شوق سان وڃڻ لڳي ۽ واپس اچي محنت سان اسڪول جو ڪم پڻ ڪندي هئي، شروع ۾ کيس ڳوٺ ياد ايندو هو ۽ هوءَ واپس ڳوٺ هلڻ ۽ ساهيڙين سان ملڻ جو چوندي هئي اها ڳالھہ بہ وقت سان ختم ٿيندي وئي.
پريما هاڻي وڏي ٿي رهي هئي پڙهائيءَ ۾ پڻ تمام هوشيار هئي سڀ ٽيچرز کيس پيار ڪندا هئا هوءَ استادن جي پسنديده شاگردياڻي هئي خاص طور حسابن ۽ انگريزيءَ ۾ تہ گهڻي هوشيار هئڻ ڪري ڪلاس ۾ پڻ مانيٽر مقرر ٿي، مئٽرڪ جي امتحان جي رزلٽ اچڻ سان استادن کيس کوڙ ساريون مبارڪون ڏنيون جو اسڪول ۾ سندس پھريون نمبر آيو هو. راج ڪمار جي ڄڻ محنت وصول ٿي وئي، هو ڪارخاني ۾ ٻہ شفٽون ڪم ڪرڻ لڳو هاڻي هُن کي اها ڌن سوار هئي تہ ٻنھي ٻارن کي اعليٰ تعليم ڏياري، هر وقت سندن جي ڪاميابيءَ لاءِ دعائون گهرندڙ هن محنتي پيءُ ڌن راج کي بہ پريما جي ڪاميابين سان ريس ڏياري پڙهڻ جو وڌيڪ شوق ڏيارڻ چاهيو پر ڌن راج پنھنجي عقل مطابق چوندو هئس تہ، ”پتا توهان کي ڪھڙي خبر هتي شاندار نوڪري سفارش تي ملي ٿي اسان کي ڪير ٿو سڃاڻي پوءِ گهڻي پڙهڻ مان ڪھڙو فائدو؟“.
پريما پڻ سمجهائيندي هيس تہ ”ڌن راج تون محنت ڪر ڏس پڙهائي فقط نوڪريءَ لاءِ ڪونہ ڪبي آهي پنھنجي سوچ ۽ ڪردار کي بھتر بڻائڻ لاءِ بہ پڙهيو وڃي ٿو“.
هاڻي گهر جون حالتون ڪجهہ بھتر ٿيڻ لڳيون هيون راج ڪمار پئسا گڏ ڪري هڪ رڪشا ورتي جنھن کي ڀاڙي تي هلائڻ لاءِ ڏنائين تہ گهر واريءَ پڻ ڪارخاني ۾ ڪم ڪرڻ شروع ڪيو، هنن جهوپڙيءَ مان نڪري هڪ ڪمري وارو ننڍو گهر ورتو اهو ئي ڪمرو سندن بيڊروم هو تہ اهوئي ڊرائينگ روم تہ اهوئي اسٽڊي روم، ان ڪري هتي لکڻ پڙهڻ جو ماحول ٺاهڻ ڏکيو هو.
پريما پيءُ جيان اڏول نينگري هئي. جيئن ئي سندس داخلا سرڪاري ڪاليج ۾ ٿي هن سخت محنت ڪئي، راتيون جاڳي پئي پڙهندي هئي ۽ اٿندي ئي ڪلاس ۾ پنھنجي جڳھہ پيدا ڪري ورتائين. هتي بہ استاد کانئس متاثر رهيا، ڪاليج جي طرفان ميرٽ اسڪالرشپ مليس ۽ ايئن حوصلو وڌيڪ وڌيو هڪ ئي ڪمري ۾ سڀني گهر وارن سان گڏ رهندي بہ هُن بي ڪام جي امتحان ۾ صوبي ۾ ٻي پوزيشن کنئي. استادن کي ۽ سندس مائيٽن کي هُن جي ڪاميابيءَ جي پوري اميد هئي هاڻي پريما کي اڳيان اعليٰ تعليم حاصل ڪرڻي هئي سندس هڪ استاد رامچند صلاح ڏني تہ هوءَ ”چار ٽرڊ اڪائونٽس“ ۾ داخلا وٺي، پريما حيران ٿي استاد ڏي نھاري چيو، ”سر! آئون سي اي ڪيئن ڪري سگهان ٿي؟“.
ڊاڪٽر رام چند پريما جي گهرو مالي حالتن کان واقف هو چوڻ لڳس، ”مون کي خبر آهي تہ تون سي اي ڪرڻ کان ڇو ٿي گهٻرائين ۽ اها بہ ڄاڻ اٿم تہ تنھنجي مالي حالتون سٺيون ناهن جن جي ڪري تون انگريزي ميڊيم اسڪولن ۾ ڪونہ پڙهي سگهي آهين ۽ تو سرڪاري اسڪول مان تعليم حاصل ڪئي آهي پر يقين ڄاڻ انھيءَ سان ڪوبہ فرق نٿو پوي، تون سخت محنتي آهين مون کي يقين آهي تہ ضرور ڪاميابي ماڻيندينءِ“.
ڊاڪٽر رامچند جي لفظن کي پريما پنھنجي لاءِ وڏو اعزاز ڄاڻي سي اي ۾ داخلا وٺڻ جو پڪو ارادو ڪيو، فقط پنھنجي لاءِ نہ پر پنھنجي ڀاءُ ڌن راج کي بہ تيار ڪيو تہ هُو پڻ اڳيان اچي ۽ اهو ئي مقصد هئس تہ ٻئي ڄڻا گڏجي علم حاصل ڪريون، ڌن راج جو ڀيڻ جي محنت ۽ ڪاميابي ڏسي پڙهائيءَ ۾ سٺو ٿي ويو هو هر وقت پريما سندس مدد ڪندي پئي آئي. پريما ايم ڪام ماسٽر جي ڊگريءَ سان گڏوگڏ سي اي جي تياري بہ ڪندي آئي تہ گهر ۾ ماءُ جي مدد پڻ ڪندي هئي. هن جي محنت ۽ رزلٽ ڏسندي علمي اداري کيس چاليھہ هزار اسڪالر شپ ڏني هن جي مائيٽن ۽ استادن کي پورو يقين هو تہ پريما سي اي جي امتحان کي پھرين دفعي ئي پاس ڪندي ۽ هُو ڌن راج کان پڻ مايوس ڪونہ هئا جو پريما کيس پاڻ سان گڏ پڙهڻ ۾ لڳائي ڇڏيو هو.
امتحان جو نتيجو حيران ڪندڙ هو. پريما کي پنھنجي پاس ٿيڻ جي تہ خاطري هئي پر کيس اها خبر بلڪل ڪونہ هئي تہ ڪو هوءَ هندستان جھڙي وڏي آباديءَ (هڪ ارب کان بہ مٿي) واري ملڪ مان امير ڪبير ۽ وڏن ڪاليجن جي شاگردن کي مات ڏيئي پھرين پوزيشن کڻندي، اهو تہ ڪڏهن هن سوچيو بہ ڪونہ هو، رزلٽ اچڻ جي دير هئي پوري ملڪ جي ميڊيا وارا سندن گهر پھچي ويا، ٿورن ڪلاڪن ۾ پريما جي ذهانت ۽ فتح جي ڪارنامن جو پڙاڏو ٻاهرين ملڪن تي پھچي هُن کي عالمي سطح تي مشھور ڪري ويو. دنيا جي وڏين اخبارن ۾ هُن جي هاڪ هلڻ لڳي سندس انٽرويوز ٿيڻ لڳا، هن جي ڪارنامن کي ميڊيا ڳائي وڄائي پوريءَ دنيا ۾ پکيڙيو ڌن راج پڻ ڪامياب ٿي ٻاويھون نمبر کنيو.
چوويھن سالن جي پريما ڪماري پنھنجي هن وڏيءَ ڪاميابيءَ تي خوش ۽ حيران هئي سندس والدين پڻ خوشيءَ مان ڪپڙن ۾ ڪونہ پئي ماپيا، دنيا جي وڏن ادارن پريما کي پاڻ وٽ نوڪريءَ جي پيش ڪش ڪئي هڪ محنتي خاندان جي بھادر، باهمت ۽ محنتي ڇوڪريءَ پنھنجي سڄي خاندان جي قسمت ئي مٽائي ڇڏي پريما جي ڪاميابي فقط انھيءَ ڪري ڪونہ مڃي وڃي ٿي تہ هن هڪ مشڪل ترين امتحان ۾ اعليٰ درجو حاصل ڪيو پر اها ڪاميابي انھيءَ ڪر ي بہ وڌيڪ اهم آهي جو جن حالتن ۾ هن هيءُ معرڪو سر ڪيو هو اهي گهرو حالتون ڪنھن بہ ريت ايتري وڏي امتحان لاءِ سازگار نہ هيون اهڙين حالتن ۾ پڙهڻ ۽ سي اي جھڙي امتحان ۾ اعليٰ ۽ اول پوزيشن کڻڻ تعليم جي دنيا جو اُتساهيندڙ آموز واقعو آهي. (سچو واقعو)
***