ڏهوڻا پئسا
جڏهن ڪڏهن پوڙهو عبدﷲ واندو هوندو هو تڏهن اها ڳوٿري ڪڍي اهي چانديءَ جا سڪا ڳڻيندو هو. هڪ ڏينھن سندس گهر واري زليخا کيس چوڻ لڳي تہ، ”آئون نٿي سمجهان تہ ڪو ان ريت پاڻ جو حج ٿي سگهي ٿو پاڻ وٽ الائي ڪڏهن سئو سڪا گڏ ٿيندا تيستائين تہ لڳي ٿو پاڻ مري کپي وينداسين“.
عبدﷲ چيس تہ، ”وهلور نہ وڃ نہ خود ڏکايل ٿي ۽ نہ منھنجي آس ۽ اميد کي ٽوڙ، مايوسي ڪفر آهي ان ڪري نہ پنھنجو جگر جلائي نہ منھنجو اندر ساڙي رک ڪر رب تي ڀروسو رکي ماٺ ڪري ويھي رھہ“، هوءَ مڙس جي وڏي آواز تي ڊڄي چپ ٿي وئي.
هڪ صبح جو زليخا نماز پڙهي جيئن ئي گهر جو ڪم ڪرڻ شروع ڪيو، عبدﷲ چيس، ”اڄ آئون ڪم تي جلدي ٿو وڃان مون کي دير لڳندي ماني گڏ ٻڌي ڏئي“. هن ايئن ئي ڪيو سندس رواني ٿيڻ کانپوءِ روز مره جي ڪم ۾ مشغول ٿي وئي دروازي تي فقير صدا هنئي“.
بابا ﷲ جي نالي ڏيو هڪ ڏيندا تہ ڏهوڻا ملندا، هڪ دنيا ستر آخرت آهي آخرت ڪمايو“ مطلب ان قسم جا جملا اهو بکايل فقير صدا هڻي چوڻ لڳو، خديجہ جي مَنَ ۾ آيو تہ کانئس وڃي ڪو سوال جواب ڪريان در تي اچي پڇيائين،
”فقير اهو تہ ٻڌائي هڪ ڏيڻ سان ڏهوڻ ڪيئن ٿيندي؟“ فقير کيس مثال ٻڌائي قائل ڪيو تہ، ” ﷲ جي راھہ ۾ هڪ روپيو خرچ ڪرڻ سان ڌڻي سڳورو ڏھہ عطا ڪندو“
اُمالڪ پوڙهيءَ جي دِل ۾ خيال آيو تہ حج لاءِ تہ هڪ سئو رپيا ٿا گهرجن جيڪڏهن گڏ ٿيل ڏھہ رپيا هن بکايل فقير کي ڏيان تہ ممڪن آهي سندس جي دعا سان اسان کي هڪ سئو ملي وڃن ۽ حج پڻ ٿي وڃي. اهو خيال ڪري وڃي ڀت جي تاڪ تان ڳوٿري کڻي آئي ۽ چانديءَ جا ڏھہ سڪا کڻي کيس ڏنائين. انڌي کي ڇا گهرجي ٻہ اکيون سو فقير سرهو ٿي دُعائون ڏيندو روانو ٿيو.
ٻہ ٽي ڏينھن گذريا هڪ ڏينھن پوڙهي عبدﷲ پنھنجا پئسا ڳڻڻ ٿي چاهيا جان جو ڳوٿري کڻڻ لاءِ هٿ وڌائين تہ اها خالي هئي. هو حيران ٿي ويو. اچي زال کي ننڊ مان اٿاريائين تہ هي پئسا ڪيڏانھن ويا زال ڏٺو تہ ڦاسي تہ پئي آهيان هاڻي ڪھڙو ڦٿڪڻ سو سڄي ڳالھہ سربستي سچي کيس ٻڌايائين. مڙس تہ بتال ٿي ويو، ڪاوڙ ۾ اچي رڙيون ڪرڻ لڳو کيس ڪم عقل بي سمجهہ چوندي، پادر کڻي اچي سٽيائين” رن عقل جي اڪابر ٿي ٿيئين تنھنجو عقل تہ پير جي کڙيءَ ۾ آهي هاڻي کاءُ ڏھہ پادر تہ ڏهوڻ مليئي“. چيلھہ وارا ڏھہ پادر هڻي پٽون پاراتا ڏيئي وڃي کٽ تي ڪريو مائي بہ روئي روئي موچڙا کائي سمھي رهي،
عبدﷲ کي جڏهن بہ اهي پئسا ياد ايندا هئا تڏهن هو پادر کڻي زال کي ڏھہ جوتا ڳڻي هڻندو هو گڏ طعنن تنڪن سان وڍي ماري ڪُٽي پوءِ ماٺ ڪندو هو. زليخا بہ ڏوهاري هئي سو ڦٿڪي ڦٿڪي روئي ڌوئي سمھي رهندي هئي روز ﷲ کان ٻاڏائي پئي دُعائون گهرندي هئي تہ ”رب ڪو حيلو وسيلو ڪر تہ، حج بہ ٿيئي مارن موچڙن کان بہ جان ڇٽي“.
”جيڏو ﷲ تيڏو آسرو“ سو اميد تي ئي هن جي دنيا قائم هئي. اوچتو سندس ڀاڳ ڀيڙو ڏنو. ٿيو ايئن جو هڪ رات جو هڪ چور پٺيان پوليس لڳي چور جي هٿ ۾ هڪ هزار چانديءَ جي رپين جي وزني ڳوٿري هئي ڊوڙڻ سان آواز ٿيڻ تي پوليس کي سندس جي خبر بہ ٿي پيئي سو ڊوڙندو ڊوڙندو اچي زليخا وارن جي گهٽيءَ ۾ پھتو، ڏٺائين پوليس ويجهو پئي اچي اها ڳوٿري کڻي مٿي جو اڇل ڏنائين تہ سڌي زليخا، جي اڱڻ تي وڃي ڪري ۽ هو پاڻ اڳيان جي گهٽيءَ ۾ هڪ گهاٽي نم جي وڻ تي چڙهي لڪي ويو کيس اها بہ خبر ڪونہ پيئي تہ ڳوٿري ڪنھن گهر وڃي ڪري آهي پر پوليس کان بچي ويو.
صبح جو زليخا جيئن ئي نماز جي لاءِ وضو ڪرڻ ٻاهر اڱڻ جي نلڪي تي آئي تہ ڏسي هڪ ڪاري رنگ جي ڳوٿري اڱڻ تي پئي آهي هُن کولي جو ڏٺي تہ اُمالڪ حيرانيءَ ۽ خوشيءَ سان واڇون ٽڙي ويس، وڃي پنھنجي مڙس جي چيلھہ جا ٻہ ڌڪ هڻي کيس جاڳايائين تہ، ”هيءُ ڏس ﷲ تعالي ڏھہ جا هزار ڪري ڏهوڻ کان بہ مٿي ڏنا آهن، عبدﷲ سڪا ڏسي وائڙو ٿي ويو. مڃيائين تہ واقعي هيءُ سچيءَ نيت جو ڪمال آهي، ”جھڙي نيت تھڙي مراد“ اٿي ويھي رهيو.
ٻئي ڏينھن فقير صدا هئي مائيءَ چيس، ”فقير! تنھنجي ڳالھہ تہ بلڪل صحيح آهي تہ ﷲ جي راھہ ۾ هڪ ڏيو تہ ڏهوڻ تي ملندو پر موچڙا کائڻ ڏاڍا ڏکيا آهن“
***