سنڌي صحافت جي ترقي پسند دور جو مھندار صحافي اسحاق مڱريو: گل حسن لاکو
هو اڪثر اسان جي ٽنڊي آدم شھر ۾ ٿيندڙ علمي، ادبي، سماجي، صحافتي ۽ ثقافتي پروگرامن ۾ شرڪت ڪندو هو. سندس ساروڻيون اسان جي ساھہ جي سڳي ۾ ٻڌل آهن ۽ ٻڌل ئي رهنديون. حيدرآباد پريس ڪلب کان سنڌ جي مختلف شھرن ۾ ٿيندڙ تقريبن ۾ ساڻس گڏ گهاريل پَل منھنجي زندگيءَ جو اثاثو آهن. مختلف پروگرامن ۽ محفلن ۾ سندس مخصوص انداز، سندس لبرل ۽ سيڪيولر سوچ جو مظھر آهن. سندس اِهي ساروڻيون سنگت کي سدا ياد رهنديون.
سنڌ جي تاريخي ماڳن مڪانن تي ڪيل سندس ڪم سنڌ جي تاريخ، تھذيب ۽ ثقافت جو اهم حصو آهي. اسحاق مڱريي جو علم، عمل، قلم ۽ تحرڪ سنڌ جي مظلوم ماروئڙن پورهيتن، هارين، عورتن، اقليتن، عام عوام ۽ شاگردن جي حقن لاءِ هڪ بلند ۽ سگهارو آواز هو. جنھن آواز کي جاري رکندي، سندس ڏسيل واٽ تي هلندي، سنڌ جي سيڪيولر تھذيب يافتہ آواز کي عالمي امن، انسانيت، پيار پنھنجائپ، جيو ۽ جيئڻ ڏيڻ واري پيغام کي عالمي ايوانن تائين پھچائڻ، سندس ڇڏيل اُن مشن کي اڳتي وڌائڻ اسان جو قومي فرض آهي. جيتوڻيڪ سنڌ جي حُسناڪين کي پنھنجي حُسناڪ اکين سان ڏسندڙ اسحاق مڱريي جو اکيون اڄ ٻوٽجي چڪيون آهن، پر سندس علم، عمل ۽ پيار جو ڪيل پورهيو ۽ ڇڏيل واٽ اسان وٽ موجود آهي. اسان کي سندس واٽ تي هلڻو آهي ۽ سندس مشن کي مڪمل ڪرڻو آهي. سندس ڇڏيل علمي، ادبي، قلمي ۽ صحافتي لکڻين کي سھيڙي ڪتابي شڪل ۾ آڻي کيس سدا ياد رکڻو آهي.
”منھنجي ڪم کي ڏسجو، مونکي سدا ياد رکجو. “
مارڪس جو چوڻ مطابق تاريخي هيڪڙائي “Unity of historical essence” بہ اجتماعيت لاءِ جاکوڙڻ آهي. اسحاق مڱريي جي اُن جاکوڙ کي جاري رکندي سنڌي سماج ۾ ڪو تحرڪ پيدا ڪرڻو پوندو.
ڇا تون وئين سو وئين، وري ورندي ڪونہ
ڇا هي سنڌڙي تو نہ، ساريندي سڏڪا ڀري.
(اياز)
سنڌ جي بيبياڪ، بھادر، جاکوڙي صحافي ۽ سماج سڌارڪ اسحاق مڱريي سڄي حياتي محبتون ونڊيون ۽ ورهايون. هو يارن جو يار، ملنسار ۽ محبتي انسان هو. هِن جي وڏي خوبي اِها هئي تہ هِنَ ڪڏهن بہ، ڪنھن سان بہ ڪاوڙ جو اظھار نہ ڪيو.
لڏيو لطيفن، پلاڻي پنڌ پيا
هٿان حيببن، ڪونہ ڏکوئيو ڪڏهن.
(شاھہ)