مختلف موضوع

منھنجو صوڀوديرو

شري هولارام ڪتاب بابت لکي ٿو ته ”منھنجي پوٽن جي پڇ پڇان جي ڪري ھي ڪتاب لکيو آھي. سنڌ جي ڳوٺ ۽ ڪٽنب جو بيان ڪيو آھي. اسانجي مسلمانن سان رھڻي ڪھڻي ڪھڙي قسم جي ھئي اُھا ھن ڪتاب مان معلوم ڪري سگھجي ٿي. مسلمان ۽ ھندو ميل ميلاپ سان رھندا ھئا. ڪوبه جاتي جھڳڙو پاڻ ۾ نه ھوندو ھو. سڀ سِڪ ۽ محبت ۾ رھندا ھئا.“
Title Cover of book منھنجو صوڀوديرو

دونهون

جڏھن مان خيرپور ناز ھاءِ اسڪول پڙھندو ھوس ته ڪڏھن ڪڏھن سکر ويندا ھئاسين ته رستي ۾ ھڪ ڳوٺ ھو جنھن جو نالو دونھون ھو. مان دل ۾ چيو ته ھن جو نالو دونھون ڇو آھي، جو دونھون باھ مان نڪرندو آھي. اگر اکين ۾ ويندو آھي ته اکيون سڙنديون آھن ۽ اکين مان پاڻي وھندو آھي. ڪجھ به ڏسي نه سگھبو آھي. دونھين ڳوٺ جو منھنجو ھڪ دوست ھو جنھن جو نالو ٻالچند ماکيجا ھو. مان اُن وٽ ويس ۽ ڳالھ ڪندي پڇيومانس ته دونھون ڳوٺ جو نالو اھو ڇو آھي؟ اُن ڳالھ ڪئي ته ڳوٺ ۾ ھڪ ٻـيرِ آھي. اُن ٻير کي ڪوبه ڪنڊو ڪونھي ۽ اُن ٻير ۾ ھميشہ ٻير ھوندا آھن. کائڻ ۾ ٻير ڏاڍا مِٺا ھوندا آھن. اُن ٻير جي وڻ مان دونھون نڪرندو آھي. وڻ جي پاڙ مان دونھون نڪرندو آھي ۽ ٻير کي ھڪ وردان آھي ته جيڪو ماڻھو ڳلي يا نِڙي جي سور کان دانھن ڪندو ھجي اِھو ماڻھو ھن ٻير جي وڻ تان ھٿ ڦيري پنھنجي ڳلي جي سور تي گھمائي ته اِھو سور غائب ٿي ويندو آھي. مونکي ھن ٻڌايو ته چوندا آھن ته پھريائين گھڻا سال اڳ ھت فقط ڦليا ذات جا مسلمان رھندا ھئا. اُنھن جو گذران کيتي ۽ گاين جي کير تي ھوندو ھو. ڪنھن وقت اُن ڳوٺ ۾ ٻاھران ڪو درويش آيو ۽ ھن دونھين دکائي پنھنجو گودڙي ۽ سامان ڀرسان رکي ديرو ڄمايو. پنھنجو نالو ابراھيم شاھ ٻڌايو. فقير وٽ راھ ويندا ۽ گھڻا ماڻھو ايندي ويندي ويھندا ھئا ۽ فقير سان روح رھاڻ ڪندا ھئا. ڦليا ذات جي قوم کي اُھا ڳالھ پسند نه ھوندي ھئي ۽ فقير کي اُٿارڻ جو فيصلو ڪيو ۽ ٻه ٽي ڄڻا اچي فقير کي ڌمڪائي ۽ اُٿي وڃڻ لاءِ چيو. آخرڪار لٺيون کڻي فقير کي چيائون ته اُٿي وڃ نه ته توکي به ماري ڇڏينداسين. فقير پنھنجي گودڙي ۽ سامان کڻي ۽ دونھين جي جڳھ تي ھڪ بڻانگي ٻير جي ڪاٺي زمين ۾ ٽنبي ۽ ھي پاراتو ڏنو.
”کريا کوھ ولين جا، ولڙيون ٿين وايون،
جيڪي ويون جھنگ ڇڙي، سي وري نه آيون.“
فقير اُٿي ويو. ٿورن ڏينھن ۾ فقير جو پاراتو لڳو ۽ ڦليا ذات جا ماڻھو آھستي آھستي ناس ٿيندا ويا ۽ جيڪي گايون جھنگ ۾ وينديون ھيون سي به ٿوريون ٿوريون واپس نه پيون اچن ۽ مال به گھٽ ٿي وين ۽ اُن جڳھ جتي فقير ڪاٺي کوڙي ھئي اُتي ھڪ وڏو وڻ ٻير جو ڄمي ويو ۽ چوندا آھن ته اڃا غور سان ڏسو ته اُن وڻ جي پاڙ مان دونھون نڪرندو آھي. ڳوٺ جو نالو دونھون پئجي ويو. دونھي ڳوٺ ۾ پوءِ ھندو مسلمان رھڻ لڳا. مان صرف اِھو ٿو چوڻ چاھيان ته ڪيترن سالن کان اسانجي سنڌ ۾ ھندو مسلمان گڏ رھيا ھئا پر ڪڏھن به مذھب ۽ ڌرم جي نالي ھڪ ٻئي ۾ جھڳڙو نه ڪيو ھو. ٻنھي ڌرم ۾ مذھب جو ڦير ڪونه ھوندو ھو. ھڪ ٻئي ۾ پيار محبت ھوندي ھئي مسلمانن ۾ به اھي ساڳيا گُڻ ھوندا ھئا جي ھندن ۾ ھوندا ھئا.