صوڀيدري کي ڇڏڻ
ڌنڌن لاءِ ماڻھو احمدآباد شھر ۾ جتي جڳھ خالي ڏسن پيا اُتي صندل يا ڪئبن رکي ڌنڌو ڪن پيا. ڪيترا ماڻھو گھوراڙو ٿي گاڏين ۾ شيون وڪڻڻ لاءِ وڃن پيا. مطلب ته ھر قسم جو ڌنڌو سنڌين ڪيو پئي. زندگيءَ سان جدوجھد ڪري بھتر ڏانھن ڊوڙون پيا. ھينئر ڏسنداسين ته 25 سيڪڙو سنڌي تمام سٺي حالت ۾، 25 سيڪڙو سٺي حالت ۾، 25 سيڪڙو پوري حالت ۾ ۽ باقي 25 سيڪڙو غريبي يعني تمام گھٽ حالت ۾ آھن.
سنڌي اڃا به شرنارٿي چيا وڃن ٿا، جو اسان سنڌين کي پنھنجي سنڌ ڪونه آھي. اسان گجرات ۾ گجراتين جي اڌين آھيون. مھاراشٽر ۾ اُنھن جي اڌين، اسان جا سنڌي سڀني ديشن ۾ ٿورا ٿورا ٿي ويا آھيون پر اسانکي پنھنجو ديش ٽڪر ڪونه آھي، جنھن کي اسان پنھنجي سنڌ چئي سگھون. سڀني راجين ۾ اسين ٻاھر جا آھيون پر اسان کي پنھنجو راجيه ڪونه آھي.
اسانجي سنڌي ٻولي گھٽ ٿيندي ٿي وڃي. مان پنھنجي گھر جو مثال وٺان. مان پنھنجي پٽن کي سنڌي پڙھايو. پر منھنجي پٽن ڪنھن کي به سنڌي اسڪولن ۾ داخل نه ڪيو. سڀ انگريزي ماڌيم ۾ داخل ٿيا آھن.
اھڙي طرح سڀني سنڌين جي گھر ۾ سنڌي ٻولي گم ٿي رھي آھي. آھستي آھستي اسڪول بند ٿي رھيا آھن. اسان کي ھي بوڪ به انگريزيءَ ۾ لکڻو پوندو ته اسانجا ننڍا پڙھي سگھن.
اسانجي سنڌڙي جيڪا ھميشہ اسان سنڌين کي ياد رھندي اُنکي ياد ڪري ھميشہ پيا خوش ٿينداسين. سنڌيءَ ۾ آکاڻي لکڻ وقت اسان کان ڪڏھن اکين مان پاڻي وھندو آھي ۽ سنڌونديءَ جو پاڻي ياد ايندو آھي. پھريائين اسانجا آريا سنڌ ۾ آھي. موھن جو دڙو سنڌ جو مشھور آھي. سنڌ جو راجا ڏاھرسين اڄ به ياد آھي. اُنجي عربن سان لڙائي ۽ دوکي سان مارجي وڃڻ ڪري گھڻو دک ٿيندو آھي. اسانجون سنڌ جو ستيون ۽ راڻين ديش لاءِ قرباني ڏنيون آھن ۽ تن جي امر ڪھاڻي پڙھي دل اُڀامي اُٿندي آھي ۽ سنڌ ۽ سنڌين سان جيڪي دوکا ٿيا آھن اُھي ياد ڪري ارمان ٿيندو آھي. ھي سڀ راڄنيتيءَ جي ڪارڻ ڪري سنڌ سھن ڪيو آھي. اِھو مثال پاڪستان ٿيڻ وقت سنڌ کي صدقي جي ٻڪري بڻائي پاڪستان سان ملايو ويو آھي. جنھنڪري اسان سنڌي ھندن کي سنڌي مسلمانن کان جدا ڪيو ويو آھي جن سان اسان ڪيترائي ورھيه گڏ گذاريا آھن.