5. بي انت راهن جو انت : وشنو ڀاٽيا
مٽيءَ ۾ پکڙيل نمڪين کاڄا. کاڄن ۾ جيت. نه، کاڄا نه خود جيت. عجيب عجيب، ……. ٽٽل دل جا پرتيڪ، اَڇو اَڇو بي ڊولو هر کن وڌندڙ کاڄي جو آڪار ڪيئيرن جيان تعداد ۾ وڌندا ٿا رهن. تنهنجو پريم هڪ نمڪين کاڄر آهي جو ڌتڪارجي زمين تي پيو آهي. صبح تائين اُن ۾ ضرور ڪينئان پئجي ويندا. ڪينئان نه پئجي ويندا، ته خود ڪيئان ٿي ويندا. ڇو جو زمين تي پيل چيز جو نصيب مٽيءَ ۾ ملي وڃڻو آهي، زمين تي پيل کاڄن جو نصيب ڪچرو ٿي ٻهارجي وڃڻو آهي.
اِهو سڀ تنهنجي اَهم کي خوش ٿو ڪري، ته مان تنهنجو اِهو اَهم کاڄن جيان زمين تي اُڇلي، ڪينئن جي، ڪچري جي حوالي ڪري سگهان ٿو.
ڇيهون ڇيهون!
هي کاڄا منهنجي دل جا ٽڪرا آهن.
ڏسين نٿو اُهي زمين تي ڦهلجي پکڙجي ويا آهن.
اِهي منهنجي بوٽ جي هيٺان چيڀاٽجي ويندا. چوٽ اَچڻ تي هو ضرور چلائڻ چاهيندا.
پر ڪيئن چلائيندا؟ بي زبان جو ٿيا! بي زبان جي ڪهڙي زبان؟
ها، اِئين روايتون بدلجنديون آهن. مهمان ۽ ميزبان جون، پريمي ۽ پريمڪا جون، …….. ۽ دماغ جون،
وري ڪڏهن اَچي سگهان ٿو؟ نه، نه، نه، نه، نه، نه، نه، نه، نه، نه، سيڪڙن ۾ لنبي ٿيندڙ، نه.
ها، ٻڌاءِ ڪئَن آيو آهين؟
نٿي ڄاڻين تنهنجو پيار مونکي هيستائين گهيلي آيو آهي؟
…. پيار……. پيار……. پيار…… ڇا جو پيار؟
ڪنهن جو پيار؟ ڪنهن سان پيار؟
۽ سڀ کان پهرين ڳالهه “ڇا” پيار؟ پيار جهڙو جيڪڏهن ڪو سو ڪالڊ لفظ آهي… ته پيار مون توسان ڪڏهن به نه ڪيو آهي… تون شاگرد ۽ مان ماسترياڻي… ڪوڙا وعدا، سچ سمجهيل…
ڇو؟…
اِئين تون پنهنجو پاڻ کي غير واجبي اَهميت ڏيئي رهيو آهين. تون هروڀرو ايڏي اَهميت جي لائق ناهين.
تنهنجي نظرن ۾ کڄي مان “مان” ٿي ويو آهيان.
تنهنجي نظرن ۾ کڄي مان “مان” ٿي ويئي آهيان.
تنهنجي نظرن ۾ اَچي مان “تون” ٿي ويو آهيان.
تنهنجي نظرن ۾ اَچي مان “تون” ٿي ويئي آهيان.
مون کي ڪئن ياد ڪيو اَٿيئي؟
هڪ وسريل باب پڇي ٿو.
هڪ مئل باب پڇيو!
ياد نه ڪر……
نه ته مان اوڙو پاڙو ميڙي ڌڪي ڪڍنديسانءِ. ڇا سمجهيئه؟
تلخ چهرو. ڊونٽ مس بيهيو! ڊونٽ بي سلي!
اَڙي هوڏانهن ڏسين ٿي؟
ڇا؟
ڪجهه به نظر نٿو اَچيئي؟
ها، ٻه عڪس آهن.
گهوري ڏس!
ها، هڪ عورت آهي، هڪ مرد آهي.
پر تنهنجون نگاهون اتي ڪئن پهتيون؟
فئملي روم جو کهرو شيشو. ٻه عڪس.
ڇا آهي اُتي؟
اِهو نارمل آهي.
ڊونٽ بي سلي!
ٻه چپ+ ٻه چپ= هڪ سواد، جنهن ۾ نه لپسٽڪ آهي، نه تماڪ.
ڊونٽ مس بيهيو!
ٽو، ايڪسپريس اي لو، از مس بيهيوير؟
نو!
دين ، ڪم آن! ماءِ هني! ماءِ لو! ليٽ يس…
ٻاهر ڏسن ٿو؟
بيئر رس جون ٽنگون آهن.
هو اَسان کي ڏسي رهيا آهن.
تو کي سمجهڻ کپي، هنن جي ٽنگن ۾ اَکيون ڪونهن.
هي…… هي …… هي……
غلط چيم؟
ٻه چپ ۽ ٻه چپ، ڳل ۽ چپ، ڪنڌ ۽ چپ، نمڪين ڪنڌ، ڄڻ کاڄو چوسي رهيو آهيان…
مون کي کاڄا ياد ٿا اَچن… ته اهي وڃي کاءُ!
بلائوز ڏانهن رڙهندڙ هٿ.
ڊونٽ بي سلي! ڊونٽ مس بيهيو!
اوهه!…. اُف!…… اُف! هي ته رواجي ڳالهيون آهن.
مان اِنهن تي هريل ناهيان.
اِهو ته “سڀاءُ” آهي، سڀاويڪ آهي.
اِهو اَسڀاويڪ آهي، “اَ وهنوار” آهي.
پوءِ به هٿ اَڳيان وڌي ٿو…..
سي، سي، سي……. هٿ ڇڪي ٻاهر ڪڍيو ٿو وڃي.
هڪ شاگرد اِيترو وڌي آيو ۽ هڪ ماسترياڻي…….
نارمل ڪورس…. اِنٽر ڪورس، سرير جو سرير ۾ سمائڻ….
شادي کانپوء………اَڳ، نه، نه، نه بلڪل نه.
ڀارتي ناريءَ جي لڄ…. حياءُ….. شرم.
ڀارتي ناري ئي، رنڊي نه؟ ڇا سمجهيئهَ؟ رنڊي توکي ڪٿي به ملندي، ڪڏهن به ملندي. ها، اُها ضرور تنهنجي واسنا کي ٿڌو ڪندي. مان نه ڪنديسانءِ. ٽرمس ۽ ڪنڊيشن ڪليئر آهن. اِهو سڀ شاديءَ کان اَڳ نه. ڪس ۾ پويترتا آهي، ڇهائن ۾ پاڪيزگي ٿي سگهي ٿي.
انٽرڪورس عورت ۽ مرد ۾ هڪ محدود – مقرر ٻنڌن کانپوءِ ئي ٿيندو آهي.
اِنٽر ڪورس مرد ۽ رنڊي جو به هڪ محدود – مقرر ٻنڌن ۾ ٿيندو آهي….
ٻئي جي ڪري، هوءَ پنهنجو سرير کوليندي آهي، هو پنهنجي واسنا.
پر واسنا ۾ به هڪ “ڪامنا” هوندي آهي. پنهنجي لاءِ “ڪامنا”. جيڪڏهين مون ڪامنا ڪئي، ته ڪهڙي اربع خطا ڪئي؟
چيم، ته هر ڪامنا لاءِ “وقت” ٿيندو آهي. هي “وقت” اُن ڪامنا لاءِ ڪونهي، ڪونهي، ڪونهي، ڪونهي – ڇا سمجهيئه؟
توکي پيو سڏي.
ڪير؟
ناريل جو ڊگهو وڻ
ناريل جو ڊگهو وڻ ڄڻ هڪ گلن جو ٻوٽو بڻجي ٿو وڃي.
گل! جنهن تي ڀونئر جي گنجار– تون —- اون —— تون —– اون،
ڪن کي ڇهندڙ- چپ. چيلهه ۾ پيل ٻانهن. ڪمر جون نرمايون. هي گداز سرير.
ڪتابن ۾ ايندڙ عورت ۽ مرد جي آدي سنٻنڌن جا بيان، کليا ذڪر، بي پردي- رشتا.
اِتفاق سان ملندڙ آڱريون- ٽڪرائجندڙ گوڏا.
چور نگاهون- ملن ٿيون آڱريون، ته ملن. ٽڪرائجن ٿا گوڏا، ته ٽڪرائجن. ڇو ته ٽڪرائجن؟ پيار اظهار به نه پائي؟ اهو پنهنجو ماڌيم به نه ڳولهي؟
پهريون دفعو!
تون هليو وڃ هتان مهرباني ڪري.
اعتبار ڪر، سشي!
نه ويندين ته اوڙو پاڙو ميڙينديس.
………………..
وري هتي ڪڏهن به نه اَچجانءَ.
ٻيون دفعو!
نمڪين کاڄا تو ڇو نه کاڌا؟
منهنجي مرضي!……..
پيار مان موڪليل سوکڙيءَ جو اپمان. ڇا جنگ ۽ پيار ۾ سڀ روا آهي؟
پيار……….. پيار…………… پيار……… ڇا جو پيار؟
……………..
منهنجو وجود ۽ لنبي عرصي جو اِنتظار.
هي وٺ زمين تي هاريل تنهنجو وجود ۽ منهنجو ختم ٿيندڙ اِنتظار. باءِ، باءِ، باءِ، باءِ، باءِ……
گڊ باءِ به نه؟
گڊ ڇا رهيو آهي؟
تنهنجو هتان هلي وڃڻ. وري ڪڏهن به، ڪڏهن به نه اَچڻ. متان پنهنجو منهن ڏيکاريو اَٿئي. ڏيکاريندين، ته منهن تي اپمان جي ڪارنهن هڻنديسانءَ.
اَڙي، متان ڪنهن ماسترياڻيءَ جي ڦندي ۾ ڦاسين. ماسترياڻين جي ذات ئي عجيب اَٿئي. اُهي مڙسن کي به ائين هلائينديون آهن، ڄڻ اُهي سندن شاگرد آهن ۽ هميشه گهڻ ڳالهائو. گهر ۾ به ائين ڳالهائينديون، ڄڻ ڪلاس ۾ پاڙهي رهيون آهن.
پڇاڙيون سبق ياد ڪر ڪڪا!
چئو دادي؟
“وري هتي ڪڏهن به نه اَچجانء.” ڪڏهن به نه؟ نه، نه،….. ايندين ته مون وٽ تو لاءِ اَپمان آهي، اَپما. اُن جي….. آهي. جلڻ چاهين، ته هليو اَچج.
اِها تون آهين، سشي؟ سڀ کان پهرين تون سشي! منهنجي نه، هينئر ته منهنجي ناهين. غير، بلڪل غير مان ڪهڙي پنهنجائي کڻي تو وٽ آيو هئس ۽ تو ڌڪاري ڪڍيو.
مون سامهون بند دروازو آهي. مان کڙڪايان ٿو کٽ، کٽ، کٽ نٿو کلي. بند، بند، بند.
ڪئن کلندو هي دروازو؟ جنهن ٻن زندگين جو ورهاڱو ڪيو آهي. جنهن منهنجي راهه کي بند ڪيو آهي.
۽ نمو، نمي، نرملا؟ چلولي، سدا نچندڙ، بي پرواهه، چنچل، اڇل کائيندڙ، برساتي صبح جيان، ڇڪيندڙ، ڄڻ ٻالپڻ مليو هو کيس.
ذهن ۾ ڪملا نهرو پارڪ ۽ اُن کان وڌي چٽي سشي. سشي.
تڪڙا تڪڙا قدم، بس اِسٽئنڊ ڏانهن وڌندڙ.
ايترو تڪڙو ڪيڏانهن وڃي رهيو آهين
ڪيڏانهن نه.
ته منهنجو ننڍو عرض قبول پوندو.
چئه؟
ڪا پڪچر نه ڏٺي اٿم. مهر ٿيندي.
نمو پر…
ڏس بس اَچي ويئي.
بس ۾ ٻه هٿ مليا. سئنيما جي اونده، ڇاتيءَ تي ڪلهو. موٽندي، ٻنهن جو سڄو بوجو ۽ هٿ. اُن جي “هئڻ” جو اَحساس ڀوڳڻ.
فرق ٻن سانجهين جو، هڪڙيون ڀاري، ڪٺور، نه مڙندڙ. ٻيون، هلڪيون، کل ڀريو، چنچل ۽ هاڻي هلڪيون، کل ڀريون، چنچل.
هو سشي وٽ نه ويندو. هو ان کي ائين وساري ڇڏيندو، ڄڻ هوءَ ڪڏهن سندس زندگيءَ ۾ ئي نه آئي هئي.
اِن ۾ ڪهڙي جيت آهي؟
جيت. وڏي جيت آهي.
ڪالهه گهر ۾ مهاڀارت ٿيو هو. ممي ڊئڊي جي مرضي ناهين ته مان ڪاليج پڙهان. اِن بدران هنن مون لاءِ هڪ ڇوڪرو ڳولهيو آهي. سٺي آڪهه جو ۽ سيڪريٽريٽ ۾ ڪلارڪ پڪي نوڪري. پر مون سڀني جي اُميدن تي پاڻ ڦيري ڇڏيو.
ڪوماڻيل منهن ۾ ڀرجندڙ خوشي، اِهو منهن منوهر جو هو.
سانت ڇو ٿيئن، نمو؟
اَڄ ٽئڪسي ۾ هلنداسين.
بس جي رفتار به ڪا رفتار آهي؟ ڏهن اسٽاپن تي بيهندي. ماڻهو اوتيندي، ماڻهو ڍوئيندي. بيهندي هلندي. هلندي بيهندي. رفتار…. گڏهه گاڏي ائين هلندي آهي، جئن بيسٽ جي بس. اِن ڪري بس کي سلام.
۽ ٽئڪسي ۾ رفتار آهي، زندگيءَ جي رفتار.
منو چپ ڇو آهين؟ ڪجهه ڳالهاءِ نه!
ڇا ڳالهايان؟
………..
نمو، تو پنهنجي مائٽن جي مرضي ڇو نه رکي؟
مون فرض لفظ کي ايڪسپلائيٽ ڪرڻ نٿي چاهيو. مون فرض جو حق ماڻڻ … ڏيڻ نٿي چاهيو.
برو نه لڳو کين؟
اَهم ڪنهن جي هئڻ جي پهرين نشاني آهي!
مزيدار تجربو!
لالي پاپ کي چوسيندڙ چپ. سواد لپسٽڪ جو، سواد تماڪ جو.
جڏهن هڪ ٻئي کي چمنداسين ته اِهي ٻئي سواد ملي هڪ عجيب سواد جو سرجڻ ڪندا. ڪندا نه؟
هل ڪنهن پارڪ ۾ گڏ ويهون!
پر منو! هوءَ اَڪيلي ڪٿي آهي؟..، هاڻي سندس ننڍپڻ جو ساٿي گنو جو هن وٽ ايندو ويندو آهي.
خير، ڊئم ديم.. نمو! ڪنهن ٻي ٽاپڪ تي ڳالهاءِ. سشي، سشي، سشي. مان هميشه سشي بابت سوچڻ ۽ ڳالهائڻ پسند نٿو ڪريان…. آءِ وانٽ سم ٿنگ “نيو” مون کي حياتي ۾ ڪجهه نئون کپي، نئون!…
هيءَ وٺ منهنجي ڪمر، ڪافي گرم اَٿئي. آهي نه؟
جهڳٽن ۾ لهي آيل اوندهه.
سريرن ۾ ڇهاءُ
پارڪ مان ويندڙ ماڻهو.
چپ ۽ چپ. ڪلهي کي ڇهندڙ آڱريون. گهرا پوندڙ سرير. دوريءَ کي مٽائيندڙ لپسٽڪ ڌوپجي ويئي آهي… ڇو جو “چمين” جو اَحساس رنگ جيان چپن تي چڙهي ويو آهي.
ڪجهه آهٽ قدمن جي ويجهو پوندڙ…
سشي ٿي سگهي ٿي. ڀلي هجي پرواهه ناهي.
سشي ناهي، هڪ جوڙو پاڻ ۾ گم … وڃي پيو… وڃي.
هو هڪ ٻئي کان اَلڳ ٿين ٿا.
اِقرار ۾ دٻجندڙ هٿ وري سڀاڻي ملنداسين. ملنداسين نه؟
سشيءَ وٽان مليل اَپمان جي چماٽ. چماٽ
نموءَ وٽان مليل پيار جو ڇهاءُ. ڇهاءُ.
چماٽ، درد ڏئي ٿي، پيڙا ڏئي ٿي، ويدنا ڏئي ٿي. ڇهاءُ اننت اَحساس جو اَحساس.
فيصلو ڪرڻو ئي پوندو.
ڪر فيصلو!
سشي تون منهنجي ناهين، ناهين. ۽ نمو، تون فقط منهنجي آهين، منهنجي
۽ هو نموءَ اڳيان پنهنجي رٿ رکندو.
***
ماءُ چيو، “ڌيءَ سشي! منوهر ۽ منوءَ جي شادي تي نه وينديئن؟”
سشيءَ هٿ مٿي ڏانهن وڌائيندي چيو، “ممي! مٿي ۾ سور اَٿم.”
ماءُ وڌيڪ رڙهي آئي. “بام هڻ! گولي گاءُ!”
“پاڻيهي کائينديس.”
ماءُ هٽي ويئي. ڪٿا تي هلي ويئي.
سشيءَ خالي اَکين سان ٻاهر ڏٺو. زمين تي ٿوري اُس بچيل هئي سج بلڊنگن سان ٽڪرائجي ٽٽي ويو هو. سج جا ٽڪرا آهستي آهستي گم ٿيندا ٿي ويا.
هن جو پريم به ته ائين ٽٽو هو.
پريم؟……. ڇا جو پريم؟……. ڪنهن سان پريم؟……. ڇا پريم؟…..
هوءَ اُٿي وڌندڙ انڌيرو هن جي ذهن ۾ … اُس جا چند ٽڪرا ئي ٻاهر هئا. ڪجهه دير ۾ اُهي به نه رهندا.
ڪٻٽ کويائين، “چندو” جي مٺائي جي خالي پيتيءَ ۾ ڪجهه چيزون اَنيڪ سلپون.
1- ماءِ سويٽ هارٽ! اَڄ ميٽرو تي ڇهين بجي ضرور اَچج: فقط تنهنجو ئي منوهر.
2- ماءِ لو! فائونٽين تي – 5:30 جو اِينديئن نه؟ فقط منوهر.
3- ڪملا نهرو پارڪ تي ضرور اَچج ڊارلنگ سشي، تنهنجو منوهر.
4- ماءِ ڪُوئين! اِينديئن نه. لبرٽي تي، فلم اَٿئي، منوهر.
اِهي ۽ اِن طرح جون اَنيڪ سلپون، جيڪي اَنيڪ شامن جون شاهد آهن، منوهر جي ننڍي ۾ ننڍي چيز سشيءَ وٽ سلامت رکي آهي، گهڻا ئي ڀيرا هن جي دل ٿي هئي ته اُهي ڦاڙي ڇڏي، پر پوءِ سوچيندي آهي، ڦاڙينديس ته دل کي اَجائي چوٽ ايندي، سلپس، سئنيما ٽڪيٽن جا اَڌ ٽڪرا، بس جون ٽڪيٽون، چيوگم جي پني، ڪئڊبري جو ليبل، نمڪين کاڄن جا خالي پڙا، ربينون، ڪانٽا، رومال. ڪو وقت هو جڏهن هوءَ اِهي سڀ چيزون پنهنجي پرس ۾ رکندي هئي. هڪ ڀيرو پرس منوهر جي هٿ لڳو. سشي کانئس کسڻ جي ڪوشش ڪئي، منوهر پرس کولي چڪو هو، چئي رهيو هو، “ڏسان ته سهين اَندر ڪهڙو خزانو آهي؟”
ڏسي هو دير تائين ٽهڪ ڏيندو کلندو رهيو.
هوءَ سسي ويئي.
“اِها ڪهڙي مئڊنيس آهي؟”
“منهنجي مرضي.”
“ٻار آهين ڇا، بيبي؟”
“تنهنجو تنهن ۾ ڇا وڃي؟”
“ڦٽي ڪري ڇڏ!”
“منهنجي مرضي.”
“مڃڻو پوندو. تون پاڻ سان هڪ ميوزم کڻي گهمندي آهين!”
هينئر سشيءَ مشڪيو. جوڙيو، “اِتهاسڪ يادگار.”
ها، ميوزم ئي، يادگار ئي. جنهن اتساهه سان جمع ڪيو هئائين … جلائيندي … ڪٿي آهي ماچيس؟ هي رهيو اونداهو رنڌڻو… شمشان گهاٽ!
هن ڍير ٺاهيو.
ڪان، ڪان، ڪان، ڪان، سرپٽ، سرپٽ اُڏامندڙ ڪانءُ ۽ کنڀ ڦڙ ڦڙائيندڙ لامارا هڻندڙ ڳجهون.
دير تائين ماچيس هٿ ۾ پڪڙي بيٺي رهي. ڇا ڪريان؟ جلايان، يا نه جلايان؟
جلاءِ، جلاءِ، جلاءِ. منوهر جون اِهي نشانيون به جلائي ڇڏ. جئن اُهي ياد بڻجي نه ڏنگين!
مان جلائينديس!؟
جلاءِ!
ڍير کي باهه وڪوڙڻ ٿي لڳي. اٿندڙ چڻگون. جلندڙ ٽڪرا. جلڻ کان بچڻ لاءِ هيڏانهن هوڏانهن اڏامندڙ. سشيءَ جو انهن کي ڳٿر کان پڪڙي وري باهه جي حوالي ڪرڻ.
هڪ باهه ٻاهر آهي، ڍير تي. ٻي باهه اَندر ۾ آهي، سشي جي. اتي سمرتين جو ڍير آهي. اهي نٿيون جلن.
ڪهڙي سمرتي جلائي، ڪهڙي جلائي؟ ڪاغذ لاءِ باهه آهي، اهي جلي رک ٿي ويندا.
ليڪن ذهن ۾ حق ڄمائي ويٺل سمرتيون ڇا جلي سگهنديون؟
ڪارا پوندڙ ڪاغذ، رک ٿيندڙ. آخر باهه جا چند اَلا. هوءَ رک کڻي ڪچري جي بالٽيءَ جي حوالي ڪرڻ لڳي.
ها، اِن طرح سان ئي هن نمڪين کاڄا زمين تان کڻي ڪچري جي بالٽيءَ ۾ اڇلايا هئا. تڏهن هوءَ اَندر ئي اَندر ۾ ايترو ته رني هئي، جو هن جي پيڙا آنسو بڻجي ويئي هئي، منوهر جو ٻيو دفعو اپمان ڪندي هن کي لڳو هو، ته هن جيڪو ڪجهه ڪيو، سٺو نه ڪيو. هن جي دل ٿي هئي ته ويندڙ منوهر کي واپس سڏيان. کانئس معافي گهران. ليڪن اُن وقت هوءَ اپمان جي آگ ۾ جلي رهي هئي. هي مرد سمجهن ڇا ٿا؟ خود ڀونئر ٿيندا وتندا ٻين پٺيان ڦرندا ۽ عورتون ستيون بڻجي هنن جي حق ۾ پوري زندگي گهارينديون؟ اَصل نه، سندس اَهم کيس روڪيو هو. منوهر جيڪڏهن نموءَ اڳيان هن جي وجود کي ڪنهن ليکي ۾ نٿو آڻي، ته هوءَ پنهنجي وجود کي ائين گهايل ٿيندو نه ڏسندي. هوءَ به منوهر کي ڌڪاري هن جي اَهم کي چوٽ رسائي سگهي ٿي. مان ڪا جهڙي تهڙي آهيان! وڃي ٿو، وڃڻ ڏينس. پيار هوندو، پاڻيهي هلي ايندو. مون کي خبر هئي، هو نموءَ پٺيان چريو آهي.
سٺو ٿيو، اَسان جو سنٻنڌ اِتي ئي ٽٽو. سڀاڻي اَسين ڪري شادي ڪريون به ها. پوءِ به هن کي هر وقت نمو ئي ياد رهي ها. ۽ مان سڄي زندگي حسد جي، اوشواس جي آگ ۾ جلندي رهان ها. تنهن کان بهتر ٿيو جو مون فيصلو ڪري ورتو.
هاڻ مان منوهر کان آزاد آهيان، هو مون کان آزاد آهي. ڀلي هو نرملا کي اپنائي… مونکي اپنائي ۽ نرملا کي به اپنائي اِهو منهنجي سهڻ کان ٻاهر آهي. سڄي زندگيءَ جي جلن کان هينئر ڪجهه ڏينهن جلنديس زخم سڪي ويندا. پراڻي کل لهي ويندي. نئين چمڙي هلي ايندي. نه ته هر روز جا زخم ۽ لاعلاج! تڙڦڻ، تڙڦڻ، تڙڦڻ
جو ٿيو، سٺو ئي ٿيو.
سشي اَڄ به وساري نٿي سگهي.
ڪملا نهرو پارڪ ۾ هوءَ اِنتظار ڪري رهي آهي. بتيون ٻري چڪيون آهن. پارڪ ۾ چهل قدمي گهٽبي گهٽبي ختم ٿي ويئي آهي. دور مرين لائينس ۽ اونداهو عربي سمنڊ. جڳهين جو سمنڊ، اُنهن جي وچ مان وهندڙ گهٽيون ۽ سڙڪون. جنهن ۾ ماڻهو پاڻيءَ جيان تري رهيا آهن. اُنهن جا ڪارا ڪارا آڪار اکين ۾ جهولن ٿا. ليڪن هن جو من پريشان آهي، اَڃا به وڌيڪ پريشان ٿي رهيو آهي. پوءِ به هوءَ ويٺي آهي. آس جو پلئه پڪڙي جڏهن پارڪ ۾ ڪو به بني بشر نٿو رهي، تڏهن هو گھٻراجي اٿي کڙي ٿئي ٿي.
بس ۾ هن جو هردو ئي نٿو روئي، هن جي شڪل به روئڻهارڪي ٿي وڃي ٿي. بس مان لهي هوءَ ڊانواڊول من ۽ لڙکڙائيندڙ قدمن سان پنهنجي ڪالونيءَ ڏانهن وڌندي ٿي رهي. پل جي هيٺيان لنگهي ٿي جو پٺيان ڄاتل سڃاتل ٽهڪ جو آواز ڪن تي پويس ٿو. هوءَ پل جي هيٺان اَنڌيري ۾ منهن ورائي ڏسي ٿي. پل ڀرسان نيم انڌيري کي چيري منوهر ۽ نرملا ڪالونيءَ طرف اچي رهيا آهن. سشيءَ کان ڇرڪ ٿو نڪري وڃي. هوءَ پل جي ديوار سان لڳي ٿي بيهي. گويا هوءَ چور آهي ۽ هن جي چوري پڪڙجڻ واري آهي.
منوهر چيو، “اَچ اَچ نرملا.”
“دادي ڪٿي آهي؟”
“ويهه دادي رنڌڻي ۾ آهي.”
ٻئي ڳالهائيندا ئي هوندا. زبان سان کڻي نه، اَکين سان اَکين معرفت دليون ته ڳالهائي سگهنديون آهن.
ٻه چانهه جا ڪوپ، ٻه پيئندڙ.
هڪ سوال!
اِيوري ٿنگ از فيئر اِن لو اَئنڊ وار.
سشي ٽارڻ چاهيو هو، “پهرين چانهه پي.”
۽ جواب ڏيڻو پيو، “جنگ ۾ سڀ روا ٿي سگهي ٿو، پيار ۾ نه.” ڇو جو ان وقت هوءَ منوهر سان وڏي جنگ لاءِ سنڀري هئي.
منوهر کي بي عزتو ڪري هن پاڻ ئي پنهنجا آنسو اگهيا. سوچيائين، وري جيڪڏهن منوهر آيو ته هوءَ کانئس پنهنجي اَهڙي وهنوار لاءِ معافي وٺندي. پر ٻيو دفعو منوهر کانئس جڏهن کاڄن بنسبت پڇڻ آيو، تڏهن هن جي اندر جو ودروهه ڄڻ ڀڙڪي اُٿيو.
“هاڻي تون هتان هليو وڃ.”
“ايتري ۾ تون مهمان ۽ ميزبان جون روايتون ڀلجي وئيئن؟”
“ها، ائين روايتون بدلجنديون آهن.”
“وري ڪڏهن اَچي سگهان ٿو؟”
“نه!”
“ڪڏهن به نه؟”
“چيم نه! نه، نه، نه!!”
منوهر ج وڃڻ کانپوءِ هوءَ وري رني هئي.
پر هاڻ ڇا رهيو آهي؟
منوهر فيصلو ڪري ئي ورتو آهي.
اَڄ منوهر ۽ نرملا شادي جي ٻنڌن ۾ ٻڌجي رهيا آهن. خوش رهن.
ٻنهي دفعن ۾ هن سوچيو هو، مون برابر کيس چيو، ته نه اَچج. پر منهنجو منو ايترو پرائو ٿي ويو آهي، جو مون کي پرچائڻ به نه ايندو؟
بس اها هڪ پاڳل آس هئي. هاڻ هوءَ خود کي پرچائي رهي هئي.
سشيءَ جي ذهن ۾ هڪ ٻيو منظر اڀري ٿو.
“منهنجي تتري.”
“گنا!”
لهندڙ سج وقت، اڀرڻ جي آس کنيو آيل گنو، کيس ياد اَچي ٿو.
گني چيو، “هل ڏسون انڊلٺ جون پڇڙيون ڪٿي آهن؟”
هٿ ۾ هٿ ڏيئي ٻئي هلندا ٿا وڃن. سامهون اوندهه اَچي ٿي. هوءَ روئڻ ٿي لڳي. گنو کيس پرچائي ٿو. “چري! روئڻي! اوندهه ڪٿي آهي؟ سامهون ڏس روشني ڪونهي؟ اوهه….. هتي!”
ڪٿي آهي روشني؟ هوءَ چو طرف نهاري ٿي ته خود کي انڌيري سان گهيريل پائي ٿي.
اوندهه فقط گهر ۾ نه لهي آئي آهي. هن جي من ۾ به لهي آئي آهي. اُٿي بجليءَ جو بٽڻ دٻائي گهر ۾ روشني ڀري، اِهو به کانئس نٿو پڄي. رهي ٿي اوندهه، ته رهي.
هن ميز تي ٺونٺيون ٽڪايون ۽ هٿ جي ترين تي کاڏي ٽڪائي ڏٺائين ته سندس اَکين ۾ نڄاڻان آنسون ڪيئن هليا آيا هئا. هن آنسن کي سڪڻ لاءِ ڇڏي ڏيڻ چاهيو. رومال سان اُگهڻ جو اِرادو به لاهي ڇڏيائين. دور اسپيڪر تان فلمي گانا هلي رهيا هئا ۽ منوهر مون کي بلڪل سمجهي نه سگهيو. اِهي مرد…….
گهر جون چيزون عجيب آڪارن ۾ بدلجي ويئون. ڪٿي ڪٿي گهر جي ننڍين چيزن جو آڪار وڌندو ٿي ويو. کيس لڳو، ديوار ۾ ٽنگيل گهڙيال به ڳرڻ لڳو آهي. ڪجهه دير ۾ هوءَ به اوندهه ۾ ڳري ويندي. هوءَ ميز به، هي سرير به، هي ديوارون به، نه هيءَ ڇت به. شور هوندو، ڀيڙ هوندي. هڪ نه هونديس، ته اَڪيلي مان. منهنجي اُتي ضرورت به ڪهڙي آهي؟ منوهر پنهنجي اَپمان جو بدلو مون کان چڱي طرح چڪائي ورتو. مون کيس ٻه دفعا به عزتو ڪيو، ته هن مون کي سڄي عمر لاءِ ڇڏي ڦٽو ڪيو.
هاڻ ڇا رهيو آهي، باقي؟
پر هو جيڪڏهين مون کي ڇڏي نموءَ کي اَپنائي سگهي ٿو، ته پوءِ مان هن جي ويچار کي دل مان نيڪالي ڏيئي، گني ڏانهن ڇو نٿي وڃي سگهان؟
گنو- تتري – ششي- مان.
مان ڇو نٿي منوهر لاءِ پيدا ٿيل ڀاونائن کي ماري، گني لاءِ پيار رکي سگهان؟
“ششي!”
ششيءَ کي محسوس ٿئي ٿو، نه ڄڻ ڪوهن جي دوري تان اِهو آواز آيو آهي،
“ششي!” ڪوهن کان پنڌ ڪندو اِهو آواز هن تائين پهتو آهي.
“اَڙي، آهين يا نه؟ اوندهه ۾ ڇو ويٺي آهين؟”
گنو ئي ته آهي.
هو، سئچ ڏانهن وڌندي چوي ٿي، “بس ويٺي ويٺي جهوٽو اَچي ويو. سوچيم پئي تون اَچي ويندين. دير ڪيئَه؟”
“هڪ دوست گڏجي ويو هو.”
روشني ٿي ته اَنڌيرو ڀڄي ويو. هر شيءَ کي پنهنجو آڪار مليو. ششيءَ جي چهري تي ويدنا به چٽي ٿي آئي.
“تون اَڄ اداس آهين؟”
“بس ائين ٿي.”
“ڪجهه ته آهي؟”
“ڪجهه به نه.”
“ڪجهه ته آهي، جو تون مون کان لڪائي رهي آهين؟”
ڪجهه آهي، ششيءَ جي من ۾ ڇا اُن کي اظهار ڪري؟
“گنا منهنجي چهري ۾ڏس!”
“ڏٺم!”
“ڇا مون ۾ ڪا به ڪشش باقي نه رهي آهي؟”
“هي ڪهڙي قسم جو سوال آهي؟”
“جئن پڇان ٿي ٻڌاءِ؟”
“آهي.”
“ڇا مان سٺي جيون ساٿڻ ثابت ٿي نٿي سگهان؟” چوندي چوندي هن جو چهرو روڻهارڪو ٿي اٿي ٿو.
“ٿي سگهين ٿي. پر اَڄ….”
“ڇا مان تنهنجي….”
“هي توکي ڇا ٿي ويو آهي، تتري؟ هي بهڪيل بهڪيل ڳالهيون ڇو ڪَري رهي آهين؟ ها، توکي مون هميشه هڪ متر ڪري پئي سمجهيو آهي. تون مون لاءِ عزيز آهين. پر جيستائين شاديءَ جو سوال آهي، مون اُن تي گنڀيرتا سان سوچيو ڪونهي ۽ تولاءِ اِها ڳالهه مان سوچي به نٿو سگهان. تولاءِ منهنجي من ۾ جيڪي ڀاونائون آهن….. اهي فقط هڪ متر جون آهن.”
ششي روئندي رهي. گني کيس پرچائيندي چيو، “ائين ڪو روئبو آهي، تتري؟ پر اَڄ توکي ڇا ٿو ويو آهي؟ ها، جيڪڏهين جيون ساٿيءَ جي ضرورت اَٿيئي، ته مان تو لاءِ مميءَ کي چوان. هوءِ تولاءِ جلد ئي ڪو نه ڪو ڇوڪرو ڳولهي وٺندي.”
ششي چپ،
گنو چپ
رات گهري ٿي ويئي هئي. اُن کان به وڌيڪ گهري پئجي ويئي هئي ششيءَ جي ويدنا. گنو هن جي اَڳيان رڙهي آيو. سندن مٿي تي ممتا ڀريو هٿڙو گهمائيندي پڇيائين،
“ڇا ٿيو آهي، آخر؟”
ششيءَ ناڪار ۾ ڪنڌ ڌوڻيو.
“مون کي به نه ٻڌائينديئن؟”
ڀت بڻي ويٺي رهي، ششي. دل ۾ آيس، ته گني کي چوي “هليو وڃ هتان!”
اِهو ته منوهر هو، جنهن منهنجي سَٺي هئي. هن مون کي پيار ڪيو هو. جو چپ چاپ بي عزتي جهوليءَ ۾ ڀري هيلو ويو. گنو ڪيترو نه ويجهو ويٺو آهي، پوءِ به ڪيترو نه دور. منوهر هاڻ مون کان ڪيترو دور آهي، پوءِ به لڳيم ٿو، منهنجو ويجهو ويٺو آهي. هاڻ ڇا رهيو آهي؟
***
شاديءَ کان چند روز پوءِ
هڪ صبح!
صبح جا ڪرڻا دريءَ مان اَندر گهڙي آيا هئا. زمين تي ليٿڙڻ لڳا هئا. منوهر جي ننڊ ٽٽي. هونئن هميشه نمو کيس چمي ڏيئي جاڳائيندي هئي. اَڄ هن مون کي ڇو نه جاڳايو؟
“نمو!”
“نمو!”
“نمو!”
ڪچن مان اِسٽو جو آواز اَچي رهيو هو. سليپرس پهريل قدم منوهر ڏانهن وڌي رهيا هئا.
نرملا آئي. منوهر هن جي اَکين ۾ اَکيون پائي پڇيو، “اَڄ مارننگ ڪس نه ڪيئه؟”
“منهنجي مرضي!”
“ڇو؟”
“اَڄ مان توسان جنگ ڪرڻ ٿي چاهيان.”
“ڪر! مان تيار آهيان. جيڪو کٽي، ان کي هارايل ڏهه چميون ڏي. منظور؟”
“نه، سچ پچ جنگ!”
“ڪر!”
“مون تنهنجي ڪوٽ ۾ اَڄ سئلري سلپ ڏٺي. تو مون کي پنهنجو پگهار سو رپيا وڌائي ڇو ٻڌايو؟ ڇا سچو پگهار ٻڌائين ها، ته مان توکي پيار نه ڪريان ها؟”
نرملا جي نظرن ۾ منوهر خود کي چور محسوس ڪيو.
“ٻي ڳالهه، ڪالهه رات هڪ دفعو منهنجي ننڊ ٽٽي هئي. ڏٺم، تون ڀڻڪي رهيو آهين. ششي… ششي…. ششي… چيو ته هو تو، ششيءَ کي مان بلڪل وساري چڪو آهيان. ۽ هينئر من، وچن، ڪرم سان فقط تنهنجو آهيان.”
منوهر ڏٺو، نرملا اَڄ گنڀير هئي. هوءَ کانئس هڪ وڪيل جيان آڏي پڇا ڪري رهي هئي.
“نمو، اَچيتن من ۾ ششي رهي هجي، شايد… مان نٿو ڄاڻان… پر جيستائين چيتن اَوسٿا جو سوال آهي؛ جيستائين چيتنا مون ۾ آهي، اُتي فقط تون آهن، تون.” چئي منوهر نموءَ جي گلي ۾ ٻانهون وجهي کيس چمڻ چاهيو… ليڪن هوءِ پاڻ ڇڏائي هلي ويئي.
*