مهديءَ جو انتظار
هاڻي بچيو به ڇاهي، جتي هو رهي، دونهاٽيل ماحول، سڙيل گوشت جي ڌپ، آسمان مان ڳرندڙ رت، تپي ويل زمين ۽ ان ڳرندڙ رت جي ڪري زمين اڃا به غضب ۾ اچي گرم ٿي رهي آهي.
او منهنجا خدا! جڏهن ڌرتي تپي ٽامون ٿي وڃي....سج سوا نيزي پاند اچي بيهي ته اها قيامت چئبي، يا قيامت جي نشاني! اهي لفظ هن جي اندر مان ڪنهن اوڀڙ جيان نڪرن ٿا.
جڏهن زمين تي ظلم وڌي وڃي، ڀاءُ ڀاءُ جو ويري ٿي وڃي. ننڍي ننڍي ڳالهه تان ڪنڌ ڪپيا وڃن، جذبن جو قتل عام ڪيو وڃي. ماڻهوءَ جو رت جو رنگ بدلجي وڃي. ماڻهوءَ جي طبيعت موسمن جيان تبديل ٿئي، پوءِ به ڌرتي نه تپي؟
هن جي اندر مان ٻيو آواز اچي ٿو.” ڌرتي ته ان داتا آهي. ان داتا جڏهن بگڙجي پئي، ناراض ٿي پئي...ته پوءِ ماڻهوءَ جي جيئڻ لاءِ بچيو ئي ڇا؟ هو گهو ماٽجي وڃي ٿو.
ماڻهوءَ جو قتل ته عام ڳالهه آهي، پر جيڪڏهن ماڻهوءَ جي قتل کان به وڌيڪ ٻي ڪاشي هجي، جنهن جو قتل معاف ٿيڻ جوڳو نه هجي...” هن جي اندر مان سوال اڀري ٿو . هو اُٿي در کولي ٿو. هڪ ٿڌي هوا جو جهونڪو سندس سرير کي ويڙهي ٿو وڃي. تازي وٺل مينهن سبب مٽيءَ جي سڳنڌ هن جي نڪَ جي ناسن سان ٽڪرائجي، هن کي مدهوش ڪري ڇڏيو.
هو اکيون ڦوٽاري ٻاهر ڏسي ٿو. سامهون چهچ ساوڪ سبب کيس ڌرتيءَ جو رنگ تبديل ٿيل ٿو نظر اچي. اکيون ڦوٽارڻ سبب سندس اکين جا دوڏا ڄڻ ٻاهر ٿي نڪتا.
”جڏهن آسمان مان رت وهي ۽ زمين تپي ٽامو ٿي وڃي. ماڻهو ماڻهوءَ کي کائڻ اچي....ماڻهوءَ جي رت جو رنگ بدلجي وڃي ته پوءِ زمين جو رنگ به بدلجڻ کپي. ماڻهوءَ ۾ ٿيل تبديلي جو اثر زمين تي به پوڻ کپي...“
پر زمين جو رنگ ڇو بدلجي! زمين ته ان داتا آهي. ان داتا کي تبديل ٿيڻ جي ڪهڙي ضرورت......!؟
ياد آيو جڏهن مون کي جڏهن دلوراءِ جي نگريءَ ۾ ظلم وڌي ويو هو. ته اها ڦاٽي پيئي هئي. ان ڪري جو کيس ڪو به مسيحا نه مليو هو. جن ماڻهن مسيحا جو ٻهروپ ڪيو هو، سي خود ان ظلم جي پٺڀرائي ڪري رهيا هئا. ڇو ته اسان جا مسيحا......اسان جا رهبر.......اصل ته رهزن ئي آهن......پوءِ هو سڀ غرق ٿي ويا هئا. ڌرتي ظلمن جو تاب نه سهي ڦاٽي پئي هئي. ماڻهو حيرت ۾ مري ويا هئا......۽ صديون پوءِ جڏهن هو پنڊپهڻ جي صورت ۾ ڪڍيا ويا ته حيراني سندن پيشانين مان ظاهر هئي....! هن جي سوچن جو وهڪرو ڪنهن گليشئر جيان هلندو ٿو هلي.
اُف منهنجا خدا! منهنجو ته مٿو ٿو ڦاٽي.......هر شئي جي حد ٿيندي آهي....۽ اڄ آئون حد کان وڌي ويو آهيان......ڇا اهو سڀ گهڻو پيئڻ جي ڪري نه ته ٿيو آهي. هن جي ذهن ۾ سوال ٿو اُڀري، پر وري ٻيو خيال ٿو اڀريس. هو ته سدائين پيئندو رهيو آهي. پيئڻ کانسواءِ هو جيئڻ کي اڌورو ٿو ڀانئي......کيس ياد آيو تازو هڪ اخبار جي سرخي ”هن حڪومت ٽن مهينن ۾ شراب جا نوي گتا کولڻ جا اجازت ناما جاري ڪيا آهن.“ پر هيءَ حڪومت ته اسلام جي حفاظت جي نالي تي حڪومت ڪري رهي آهي.حڪمران پارٽيءَ جو نالو به اسلامي آهي ته سندن منشور به اسلامي ۽ هن جو هو وزير هر تقرير ۽ بيان ۾ ملڪ ۾ اسلامي نظام جي نفاذ جي ڳالهه ٿو ڪري.
.....پر هي سڀ ڇا.........منهنجو انهن ڳالهين مان ڪهڙو واسطو.....پر ايترو شراب ڪير ٿو پيئي......هو مٿي تي هٿ ڏئي ويهي ٿو رهي. ڪجهه گهڙيون ويٺو ٿو رهي. ڪجهه سوچي هو ڀڙڪو ڏيئي اٿي ٿو. ڪٻٽ کولي هڪ هڪ ڪتاب کڻندو کوليندو ڏسندو ڪمري جي وچ ۾ اڇلڻ ٿو لڳي.....ڄڻ ڪتابن وڏو ڏوهه ڪيو هجي. سڄي دنيا ۾ لکين ڪروڙين ڪتاب شايع ٿيا آهن. پر ڇا ٿيو آهي. اهي ماڻهن جي سوچ تبديل ڪري سگهيا آهن.....نه......پر هي جيڪو هيترو قتل ۽ غارتگري ٿيو آهي سو به ته انهن ڪتابن جي ڪري ٿيو آهي.
هٽلر به ته پنهنجي ڪتاب وسيلي جرمن قوم جو هيرو بڻيو. ميڪاوليءَ جي ڪتاب ”پرنس“ دنيا ۾ جيڪي تباهيون مچايون....هر آمر جو اهو پسنديده ڪتاب آهي.....هو ڀُڻ ڀُڻ ٿو ڪري. ڪتابن به ته ماڻهن جي ذهنيت کي نه بدلايو آهي....اسان وٽ ته ڪوڙ، ڪُپت، گلائون، هڪ ٻئي جا گلا ڪٽڻ جهڙن ڪڌن ڪمن ۾ گهٽتائي بدران واڌارو آيو آهي.....اڻ پڙهيلن تي ته ميار ئي ڪونهي، پر پڙهيلن کي ته اهي مرض وڻ ويڙهي جيان ويڙهي ويا آهن. هو سوچيندو ڪتاب اڇلي ڍڳ ڪندو پئي ويو گهڙي کن ۾ سڄو ڪٻٽ خالي ٿي ٿو وڃي. هاڻي هنن کي باهه ڏيڻ کپي.....جيڪي ڪتاب ماڻهن سان ڪٽرپڻون، منافقتي، مڪاري، خوف، ذلالتون، ذاتي انائون، ڪوڙ ۽ ڪپت ختم نه ڪري سگهن، جيڪي ڪتاب ماڻهون کي ماڻهپو ڏيئي نه سگهن، اهڙن ڪتابن کي باهه ڏجي ته بهتر......هو لوءَ پائي بورچيخاني مان اسٽوپ کڻي انهي مان گاسليٽ ڪتابن جي ڍڳ مٿان هارڻ ٿو لڳي ۽ ماچيس جي تيلي ٻاري انهي مٿان ٿو اڇلي....کن پل ۾ ڪتاب ڀڀڙ بڻجي ٿا وڃن ۽ باهه جا شعلا فليٽ جي ڇت سان وڃي ٿا لڳن، دونهين سبب دم گهٽجڻ ٿو لڳي...... هو ڏسندو ٿو رهي......سندس ذهن ۾ عجيب خيال ٿو اڀري. ڏيان باهه ۾ ٽپو. وري خيال ڦيرو ٿو کائيس، ڪنهن مذهبي ڪتاب ۾ پڙهيو هئائين جڏهن دنيا ۾ ظلم وڌي وڃي. هر طرف بڇڙائي، بدڪاري، فريبڪاري، فتويٰ بازي، ڪوڙ، دوکو، وڌي وڃي ٿو ته سمجهو مهدي اچڻ وارو آهي. هو ڊوڙندو ٻاهر ٿو وڃي، در وٽ بيهي سڙندڙ ڪتاب ڏانهن هڪ نگاهه ٿو وجهي ۽ رڙ ڪري چوي ٿو ”اوهان مسيحا بڻجي نه سگهيا.....۽ اوهان جو حشر اهو ئي ٿيڻ گهرجي.....هاڻ ڪنهن مسيحا جي ضرورت آهي....۽ آئون وڃان ٿو ان مسيحا جي ڳولا ۾ جيڪو مهديءَ جي روپ ۾ اچڻو آهي“....ان سان گڏ دروازو زور سان بند ٿئي ٿو ۽ هو ٻه ٻه ڏاڪا لهندو هيٺ ماڻهن جي ڀيڙ ۾ گم ٿي وڃي ٿو.