پولار ۽ پاتال جي وچ ۾
”پر اهي ڪهڙا ماڻهون آهن. ۽ مرڻ کانپوءِ ته هر ماڻهون اها ئي دعويٰ ڪندو آهي ته هو مرڻ واري جي سڀ کان وڌيڪ ويجهو هو. ڪٿي ائين نه ٿئي، جو اهي ساڳيا ماڻهون ئي تنهنجي جسم کي قبر ۾ لاهين، جن کان تون ڀڄين ٿو. تنهنڪري انهن جا نالا لکي وڃ!“ اندر مان آواز آيس.
”هائو، اهو صحيح آهي. نالا لکڻ مناسب رهندا. هونئن به تون اڪيلائين جو شڪار شخص آهين. اڪيلايون تنهنجي اندر ۾ واسو ڪري ويون آهن.....۽ تنهنجا دوست ئي ڪيترا آهن، آڱرين تي ڳڻڻ جيترا....هڪ هٿ ۾ پنج آڱريون.....هن سڄي ڪائنات ۾....ها بلڪل صحيح.....انهن مان ٽن ۾ هڪ عجيب مشترڪه ڳالهه آهي،....آهي نه عجيب....انهن مان ٽن جي نالن جا پهريان اکر ڳنڍي.....تو هڪ نالو تخليق ڪيو هو...........باقي.....انهيءَ تي تنهنجي ”ع“ دوست توکي مذاق ۾ چيو هو.....انهيءَ نالي تي اسين تبرا ڪندا آهيون.....صدين کان ڪندا پيا اچون. تون ڇو ٿو مونکي پاڻ تي تبرو ڪندڙن ۾ شامل ڪرينءَ.“ هن سوچيو ۽ سخت بخار هوندي به مُرڪي پيو.
”پر اهو دوست شايد تنهنجي مرتئي ته پهچي نه سگهي....جو هو ايترو پري آهي....۽ کيس ايترو جلد اطلاع به ملي نه سگهندو....هو ته تنهنجي دفنائجڻ جي ٻي ياٽي ڏينهن ئي مس پهچي سگهي.
”هائو، اها ڳالهه ته آهي....پر تون هڪ مشهور ماڻهون آهين.....تنهنڪري اخبار وارا تنهنجي مرڻ جو ٻُڌي ئي خبر موڪلڻ لاءِ ڊوڙندا (جي تو اڳ ۾ فيڪس جا ويهه روپيا جمع ڪرايا هوندا ته!).....۽ ٻي ڏينهن اها خبر اخبارن ۾ اچي ويندي.....۽ اهو دوست پهچي ويندو.....“ خيال ذهن ۾ اڀريس ٿو.
”واهه! تون ڳوٺ جي صحافين جي ڪهڙي ٿو ڳالهه ڪرينءَ.....اهي ته توکان هونئن به چڙيل رهندا آهن....توکي ڏسي ۽ تنهنجو نالو ٻڌي ڪتي جيان باهوڙ جي ڀونڪڻ لڳندا آهن....سي تنهنجي مرڻ تي خوشيءَ مان ٽپ ڏيندا.....سي خبر ڪيئن موڪليندا.“
”خير آهي....خبر سان ڇا ٿو ٿئي....فون نمبر لکي ٿو وڃان....پر هروڀرو اهو دوست ڇو....هتي جا دوست گهٽ آهن ڇا....اهي تنهنجو خواهشن کي ضرور اهميت ڏيندا.“
”پر مري ويندڙ ماڻهونءَ کي بنهه گهٽ ماڻهون ويجهو ايندا آهن....لاش کي ته رڳو ڪجهه ماڻهو ئي ڇُهندا آهن....ضروري ڪونهي ته تنهنجا اهي دوست تنهنجي لاش کي ڇهن ۽ پنهنجي هٿن سان قبر ۾ لاهين.....ٿي سگهي ٿو ته هو روايتي ماڻهن جيان پريان بيٺا هجن....يا ڏک ۾ کين تنهنجي اها وصيت ياد ئي نه رهي.
”ته پوءِ ڇا ڪجي ؟“ ذهن ۾ خيال ٿو اڀريس.
”پر اهو ضروري به آهي ڇا ته جيئن تون چاهين ٿو، تيئن ٿئي....ڪٿي ائين ته ڪونهي ته تنهنجي انهيءَ خواهش جي پويان به تنهنجي اها لالچ هجي....جيئن تون هينئر آهين....خو بصورتين جي پويان ڀڄندڙ. (خوبصورتين جي پويان ڀڄڻ به هڪ قسم جي نفسياني خواهش آهي....۽ويجهن ۽ خوبصورت ماڻهن جي هٿن جو ڇهاءُ ۽ انهن جي ويجهڙائپ....مرڻ کانپوءِ به تون اهو ئي ٿو چاهين. ڇاڪاڻ ته تنهنجي ذهن ۾ فقط ڪن مخصوص دوستن جا نالا آهن....اهي دوست جيڪي ظاهر جا خوبصورت آهن (اندر جا به.....اها مونکي پڪ آهي.) پر ضروري ڪونهي ته اهي توسان محبت به ڪندا هجن....“
”ته پوءِ ڇا ڪجي؟“ وري ساڳيو سوال ذهن ۾ ٿو اُڀريس. ”اها وصيت اجائي آهي....تنهنجا ته ٻيا به ڪافي دوست آهن...خاموش....ماٺيڻا....پُر وقار......پر تون انهن تي ڌيان ئي نه ڏيندو آهين....هو توسان محبت ڪندا آهن....پر تون هنن سان ناهين ڪندو....تنهنڪري بهتر آهي ته اها ڳالهه ذهن مان ڪڍي ڇڏ.“
”اهو به ٺيڪ آهي!“
”ياد اٿئي ان ڏينهن تو مذاق ۾ پاڻ سان ويٺل دوستن کي چيو هو، جيڪڏهن آئون مري وڃان ته اوهان مان مونکي ڪير مس ڪندو.؟“
”آئون ته نه ڪندس!“ هڪ دوست کلندي چيو هو، ”ڪجهه ڏينهن ياد رهندين....پوءِ وسري ويندين!“
جواب ۾ تون کلي پيو هئين. پر دل ۾ چيو هئي،“ ”نه، ائين نه ٿيڻ کپي!“
”اسين ته تنهنجي ورسي به نه ملهائينداسين.“ هن وري توکي چيڙائيندين چيو هو.
”پر جي کڻي ڪنهن ملهائي به ته انهيءَ ۾ ”گڊو گرناري“ کان مقالو ضرور پڙهائجو....ٿي سگهي ته، ”گچ ٻال“ کان به، جنهن جو سڄو مٿو اچي اڇو ٿيو آهي.....پُٽ جوان ۽ اولادي ٿي ويا اٿس، پر اڃان تائين فتني خوري ۽ ڇيڻا ڀوري نٿو ڇڏي....هن جي اندر ۾ ايترو ته ڪينو آهي جنهن سندس جسم جو ماس ئي ڳاري ڇڏيو آهي.....جيئن هو منهنجي لاءِ پنهنجي اندر جي سموري باهه اوڳاڇي سگهن ۽ سڪون سان مري سگهن!“
”تو اڃان تائين ان کي معاف ناهي ڪيو....تون ته چوندو آهين ته تون هر ڪنهن کي معاف ڪري ڇڏيندو آهين.“ ويٺل دوست چيو هئس.
ڪجهه لمحن جي لاءِ خاموشي.
”تون ئي ته چوندو آهين ته معاف ڪرڻ سان اندر شانت ٿو رهي.“ ساڳئي دوست وري چيس.
”توکي هڪ قول ٿو ٻڌايان.“ هن چيو هئس. ”اين لينڊر چيو آهي ته ڊگهي ڄمار جو هڪ راز اهو آهي ته رات جو سمهڻ مهل اوهين هر شخص جي خطا معاف ڪري ڇڏيو.“
”تون انهي تي عمل ناهين ڪندو ڇا.؟“
”عمل ڪرڻ جي ڪوشش ڪندو آهيان.“
(لڳي ٿو ته مون هيستائين ڪنهن کي به معاف ناهي ڪيو. شايد ماڻهون ڪنهن کي به معاف ناهي ڪندو. تڏهن ته پنهنجي سوچن ۾ شهر جي خارشي صحافين کان وٺي گڊوگرناري ۽ گچ ٻال تائين ويٺو هنن کي لوئينءَ)
”ها ته ٻيو ڪير توکي مس ڪندو؟“
”شايد هڪئي دوست ڊگهي عرصي تائين مس ڪندو رهي....ذوالفقار جيڪو شايد تنهنجي مرڻ کانپوءِ پنهنجي ماٺيڻي طبيعت جيان....پنهنجا لڙڪ به خاموشي سان اگهندو رهي...“ هو وراڻي ٿو.
”پر جي تو مٿينءَ قول تي عمل ڪيو ته پوءِ آنڊي جيڏي ڊگهي ڄمار ماڻيندين. تنهنڪري في الحال اها سوچ ڇڏي ڏي.“
ويٺل دوست چوي ٿو.
”اڙي هي ڇا....!؟“ دوست رڙ ٿو ڪري ۽ گڏوگڏ کلي ٿو.
هن ڏٺو ته جذبن جي گهرائي ۽ لاشعوري طور تي هن پنهنجو هٿ دوست جي هٿ مٿان رکيو.
”اڙي ڀتر.....ڀتر.....تو ۾ شايد ڀتر جو روح واسو ڪري ويو آهي.“ سڀ کلن ٿا (ٽهڪن جا پڙاڏا.)
(دوست! اهو به هڪ جذبو آهي. ڇهڻ به هڪ جذبو آهي. فرائڊ ڀلي چوي ته ڇهڻ سيڪس جي هڪ شعوري/ لاشعوري ڪوشش آهي. پر ڇهڻ پيار جي پالوٽ ۽ اندرينءَ محبت جو هڪ انتهائي خوبصورت احساس آهي.)
”پر توکي سهڻي ڇوڪرن ڏانهن ڇو ڪشش ٿيندي آهي.؟“
(نه ڪو ائين ته ڪونهي. وهم اٿئي!)
”پر مونکي ته ڇوڪرين ڏانهن به ڪشش ٿيندي آهي!“
”پر اها نظر ته ناهي ايندي.!“
”هر شئي جو نظر اچڻ ضروري به آهي ڇا.!“
”ماڻهون ته ٻلي ماريندا آهن ته به وڏيون ڊاڙون هڻندا آهن.“
”اصل ۾ اهي جنسي ناآسودگيءَ جو شڪار هوندا آهن. هو انهن ڳالهين مان لذت وٺندا آهن. هنن ڪڏهن به ٻلي ناهي ماري هوندي.....ها باقي هنن ٻليءَ جا رانڀوٽا ضرور سٺا هوندا.“
”ڪٿي تون به جنسي طرح نا آسودو ته ناهين.؟“
”هر ماڻهون جنسي نا آسودو هوندو آهي....جنسي نا آسودگي جو علاج فقط پيار ئي آهي....عورت جو پيار.....۽ جن کي عورت جو مڪمل پيار نصيب ٿيندو آهي، اهي وري جنسي اور ڪانفيڊنس جو شڪار هوندا آهن.“
”جيئن تنهنجو هڪ دوست هو....جنهن جي ٽين اک هئي.“
”ان جهڙو جنسي طرح ناآسودو ۽ جنسي روڳي ته ٻيو ڪو هو ئي ڪو نه. هن جي جنسي نام آسودگيءَ ته سندس زال کي خود ڪشي ڪرڻ تي مجبور ڪيو، هن وٽ فقط ڪهاڻيون هيون....جنسي ڪهاڻيون....هن کي ته خبر ئي نه هئي ته عورت جو پيار ڇا ٿيندو آهي!؟“
”ته پوءِ ان ڏينهن تو ڪهڙي دوست جي ڳالهه پي ڪئي.!؟“
”مون ته هڪئي دوست ڏٺو آهي. جنسي طور آسودو هو، هو چوندو آهي ته مونکي ٽرپل ايڪس فلم ڏسڻ جي ضرورت ڪونهي/ شوق ڪونهي.“
”خبر اٿئي ته هن کي اها آسودگي ڪٿان ملي.....بدصورتين کان. جنس جهڙي خوبصورت آسودگي.....هڪ خوبصورت شخص کي....جنهن جي پويان خوبصورتيون ڀڄنديون وتيون....انهي کي بدصورتيءَ مان ئي جنسي آسودگي ملي. هن مونکي ٻڌايو ته هڪ ڪاري عورت....جيڪا ڪاري رنگ جي ڪامپليڪس ۾ مبتلا هئي....تنهن کيس ايترو ته پيار ڪيو جو هن مان سڀ ڪامپليڪس ۽ هن جي ناآسودگيءَ جا احساس ئي ختم ٿي ويا.“
”واقعي!“
(ڊگهي خاموشي.)
”تون لکندڙ آهين....هڪ ڳالهه ته ٻڌاءِ.....لکندڙ ڇوڪرن جا شوقين ڇو هوندا آهن.!؟“
”مرداني حسن جي پنهنجي ڏيا ۽ وجاهت هوندي آهي.....اهو سلسلو ازل کان هلندو پيو اچي....هر هنڌ....ڪن مذهبي صحيفن ۽ صوفياڻي شاعريءَ ۾ به محبوب جو تصور ان ڪرئي هوندو آهي....پوءِ جي ڪن ويچارن اهو ڏٺي جو شوق ڪيو ته مڙيئي خير آهي.“ (جسٽي فڪيشن سُٺي آهي!)
پاسو ٿو ورائي، بخار سبب بي چيني وڌڻ جو احساس ٿو ٿيس.
”موسمون ڇو ٿيون بدلجن...؟“
”الائجي! پر منهنجي لاءِ ته فقط هڪ ئي موسم بدلجي ويندي آهي...پنجين موسم.....باقي چار ئي موسمون قائم آهن.“
”مون اندر جي موسم جي ڳالهه ٿي ڪئي.“
”شايد انهيءَ ڪري ته ماڻهوءَ کي گهربل پيار ناهي ملي سگهندو تڏهن...!“
خاموشيءَ جو ڊگهو وقفو.
”پيار جو ملڻ ته منهنجي لاءِ سڄي زندگي روڳ رهيو آهي. اظهار ناهيان ڪري سگهيو...۽ اڳ جڏهن ڪيم ته انهي کي مذاق سمجهي ٺڪرايو ويو.“
”اڇا.!“
”هائو.!“
”هاڻ سمجهيم.“
”ڇا سمجهئي.؟“ چئيس ٿو.
”تنهنجي وصيت.....انهي جي اصليت....انهي جي پويان لڪل جذبو تون چاهين ٿو ته تنهنجا دوست لازمي طور تي توکي پيار سان دفن ڪندا.... انهن جي هٿن جي ڇهاءُ مان سڄي عمر حاصل نه ٿيندڙ پيار جي حسرت پوري ڪرڻ ٿو چاهين ائين نه!؟“
(خاموشي.)