تاريخ، فلسفو ۽ سياست

هن رتائين راهه ۾(سنڌ جي هاري تحريڪ)

محب ڀيل جو هي ڪتاب سنڌ جي هاري تحريڪ جي جدوجهد جي مختلف دؤرن بابت آهي. محب ڀيل جي لکڻين جا موضوع سماج جي عام موضوعن کان بنهه مختلف هوندا آهن. جنهن ڪري سندس مضمونن کي اخبارن، رسالن، ميگزين ۾ پڙهندڙن جو وڏو حلقو ملي ٿو. هن جي تحرير جي ٻولي ۾ هن سماج جي بُکين، ڏکوئلن، پيڙهيل ۽ ناانصافين جو شڪار ٿيل ماڻهن جو درد جون حقيقتون شامل هونديون آهن. هن ڪتاب ۾ ليکڪ پورهيت دشمن جاگيردارن ۽ سرمائيدارن جي راتاهين ۽ طريقي واردات کي منظرعام تي آندو آهي. سندس قلمي ڪاوش تاريخ ۾ هڪڙي ننڍڙي جُرئت آهي.
  • 4.5/5.0
  • 2698
  • 1046
  • آخري ڀيرو اپڊيٽ ٿيو:
  • محب ڀيل
  • ڇاپو پھريون
Title Cover of book هن رتائين راهه ۾(سنڌ جي هاري تحريڪ)

اورڻ اهو ئي ٿيو

آرين ۽ اڻ آرين واري ورهاستي سماج ۾ دراوڙ تاريخ جي دز ۾ لٽجي ويا. منوسمرتي واري قانون برصغير/ سنڌ ۾ اهڙو متڀيد پيدا ڪيو، جيڪو اڄ به منوسمرتي جا مڃيندڙ ڪافي اڇوت چيو ويندڙ ذاتين تي لاڳو ڪندا پيا اچن. اسان جو ليکڪ دوست محب ڀيل منووادين جي اک ۾ ٻاٻري ڪنڊي جيئن هُري ٿو. محب ڀيل سنڌو درياءَ جي قديم ڦاڪ پراڻ جي ڪناري تي آباد جهڏو شهر ۾ عمر ڀيل جي گهر ۾ پيدا ٿيو. جهڏو گدام ۾ پڙهندي پراڻ جي هاڻي ڦٽي ويل ڪناري تان ايندي ۽ ويندي هن زندگي جون وکون انتهائي غربت ۾ کنيون آهن. هي تعليمي شعور جي پهرين ڏاڪي کان عوامي تحريڪ جو حصو ٿي ويو. جتي هن مائوزي تنگ جي منتخابات مائو کان وٺي، رسول بخش پليجو جي ڌرڙان جا ڌڪ ۽ ڪارل مارڪس جي داس ڪيپيٽل جهڙا ڪتاب پڙهڻ شروع ڪيا. هن مارڪسي قلم ڌڻي ننڍپڻ واري وهيءَ ۾ پڙهڻ سان گڏ پورهيت بڻجي سر تغاري جي مزدوري کان ويندي ٻني ۾ گُڏون به ڪڍيون.
هن پنهنجي پارٽي عوامي تحريڪ جي سڏ تي پنهنجي حياتي ۾ هزارين احتجاج به ڪيا. هن ساري سنڌ پرين جو پاڇو سمجهي سنڌ تي لڳندڙ ڌاڙن، ڪالا باغ ڊئم، گريٽر ٿل ڪينال سنڌ جي پاڻي جي جدوجهد، سنڌ ۾ ڌارين جي غيرقانوني آبادڪاري بهارين، بنگالين، برمين، افغانين خلاف جدوجهد، مشرف جي آمريتي دؤر ۾ سنڌ خلاف ٿيندڙ هر سازش خلاف جدوجهد، ٻٽو نظام خلاف جدوجهد، عدليه بحالي تحريڪ سميت انساني حقوق جي هر اهم مسئلي تي هي فقير جدوجهدن ۾ شامل رهيو آهي. هن رڳو لکيو ناهي پر انهن مسئلن تي عملي جدوجهد ۾ اڳيان رهيو آهي.
ائين ئي محب ڀيل سنڌ ايڪسپريس جي سنڊي مئگزين وسيلي سنڌ جي هارين ۽ پورهيتن تي ٿيندڙ ظلمن بابت ڪالم لکيا. جن کي سنڌ جا باشعور ماڻهو دلچسپي سان پڙهن ٿا. هن سان عالمي ادب ۽ انقلابن جي تاريخ، سنڌي ادب ۽ هن خطي جي سياست تي به ڪچهريون ٿينديون رهيون آهن. سندس پهريون ڪتاب “تتل سج هيٺان” جا موضوع به گھڻو ڪري اهي ئي پورهيت آهن جن تي ڏات ڌڻين جي نظر گھٽ ٻڏي ٿي. هاري تحريڪ شاهه عنايت شهيد کان وٺي ڪامريڊ غلام محمد لغاري تائين، شهيد مائي بختاور کان ڪامريڊ حيدربخش جتوئي ۽ شهيد فاضل راهو کان ويندي رسول بخش پليجي تائين هن وقت جن به هارين ۽ پورهيتن جي حقن لاءِ جاکوڙ ڪئي آهي تن جو ذڪر پنهنجي ڪتاب ۾ عيان ڪيو اٿس. هاري تحريڪ بابت رهيل ڳالهيون ڪتاب “هن رتائين راهه ۾” جي ٻي حصي ۾ اينديون. سنڌ جي اتهاس جي آئيني تي نظر وجهجي ٿي ته ڪتاب سنڌي سماج جو جائزو کان سواءِ هارين ۽ پورهيتن جي جدوجهدن يا انهن جي احوالن بابت تمام گهٽ لکيو ويو آهي. بدقسمتي سنڌ جي تاريخ جي اها به رهي آهي جو اسان جي تاريخ گهڻي ڀاڱي ڌارين ۽ ثنا خوان ليکڪن پي لکي آهي. جن جي لکتن ۾ حاڪمن جا محل، ماڙيون،جنگيون، عيش ۽ عشرتون ته آهن پر محنت ڪش طبقي کان وٺي اسان جي نج هيرن جي ڪردارن کي مڪمل طور تي ان ڪري به نظرانداز ڪيو ويو جو انهن تاريخدانن جا پير هن سرزمين تي کتل ئي ڪونه هئا. ان ڪري ئي ڌرتي ڌڻين هارين، پورهيتن جي عظمت ڀرين ڪردارن کي نظرانداز ڪيو ويو. شابس هجي محب ڀيل کي جنهن پنهنجي غريبي حال ۾ به سنڌ جي انهن پيڙهيل هارين ۽ پورهيتن تي ٿيندڙ ڏاڍ ۽ ظلم خلاف پنهنجي پورهيت هٿن واري قلم ذريعي جيڪو پورهيو ڪري هي ڪتاب لکيو آهي، سا سندس ڪاوش تاريخ جو حصو رهندي.

عثمان راهوڪڙو
اپريل 2017ع
0346 3397774