[5]
صدين جو بوجهه ۽ ارتقا جا ڏکوئيندڙ مرحلا طئه ڪندڙ انسان، پٿر جي دور کان وٺي بجلي ۽ ڪمپوٽر جي دور تائين جو سفر ڪندڙ انسان الائي ڇو ڪڏهن ڪڏهن ايترو ته ڪمزور ۽ نٻل ٿي پوندو آهي جو کيس هڪ جملو به هيڻو ڪري وجهندو آهي، هڪ احساس به سندس زندگيءَ مان مضبوطيءَ جون ميکون ڪڍي وٺندو آهي، اڄ رات شازوءَ کي جيمخاني ۾ ليڪچر ڏيڻو هو، شازوءَ جو ذهن منتشر هو، هو خيالن کي ميڙي گڏ نه پئي ڪري سگهيو جڏهن کان شازوءَ عليزا سان گڏ غير سرڪاري تنظيم ۾ رضاڪار طور ڪم ڪرڻ شروع ڪيو هو تڏهن کان هن جي سوچن پلٽا کائڻ شروع ڪيا هئا، هو اهڙيون ڳالهيون بي اختيار چئي ويندو هو جيڪي آفيس جي ڪرتا ڌرتائن جا ڪن کڙا ڪري ڇڏينديون هيون اهڙي غير معمولي ذهانت هنن اڳ ۾ نه ڏٺي هئي، هنن مسيح ۽ ٻُڌ جا قصا ٻُڌا هئا پر اوتريون ئي گهريون ڳالهيون هنن کي شازوءَ جي واتان ٻڌڻ تي اعتبار ئي نه ٿي آيو، آخرڪار تنظيم پاران سماجي شعور بابت ٿيندڙ ليڪچر پروگرامن ۾ شازوءَ کي ڳالهائڻ جو موقعو ڏنو ويندو هو، ڏسندي ڏسندي شازوءَ سڀني ليڪچر ڏيندڙ ۽ تربيت ڏيندڙ کي مات ڏئي ويو، آخرڪار شازوءَ کي ان مقام تي آندو ويو جو اڄ شهر جي جيمخاني ۾ محبت تي مک ليڪچر شازوءَ کي ڏيڻو هو
عليزا سان گڏ گذاريل چند ڏينهن شازوءَ لاءِ هڪ اُتاهون تجربو ثابت ٿيا هئا، عليزا دنيا جي انهن لکين ڪروڙين عورتن کان بنهه مختلف هئي جيڪي مردن سان صرف جنسي ڪشش ۽ سماج ۾ اٿڻ ويهڻ لاءِ هڪ سهاري خاطر رهنديون آهن، نه هيءَ انهن کان بنهه مختلف هئي، هن جي اندر ۾ هڪ اهڙي ئي روشني هئي جهڙي چمڪ شازوءَ جي اندر ۾ هئي، اها هڪ نظر نه ايندڙ ۽ اڻ ڄاتل زنجير ئي هئي جنهن شازوءَ ۽ عليزا کي هڪ ٻئي سان سلهاڙي رکيو هو.
ليڪچر کي شروع ڪرڻ ۾ اڃا اڌ ڪلاڪ جو وقت هو، شازو مک مهمانن سان گڏ هال ۾ ڪرسين جي اڳين قطار تي ويٺو هو، کيس سليٽي رنگ جا ڪپڙا پاتل هئا ۽ سندس ڀرسان عليزا ويٺل هئي جنهن کي گلابي رنگ جي قيمص ۽ سائي رنگ جي سلوار پاتل هئي ۽ صفيد چنري سندس مٿي تي هئي هال ماڻهن سان ڀريل هو، پر ان باوجود شازو پاڻ کي اڪيلو محسوس ڪري رهيو هو، هن کي هاڻي جيتوڻيڪ پاڻ ۾ ڪمي محسوس ڪرڻ سبب مايوسي ۽ احساس ڪمتري به محسوس ڪونه ٿيندي هئي ته آئون نامرد آهيان پر اها حقيت هئي ته هو نامرد هو، ۽ ان ڪميءَ ئي هن کي عليزا کي پاڻ ۾ اوتڻ کان روڪي رکيو هو پر عليزا ايتري ساري ڪمي ۽ خالي پڻي هجڻ باوجود هن کي ڪڏهن به اهو محسوس نه ڪرايو هو ته هو ٻين کان ڪمتر آهي، شازو کي ذهن تي اها رات تري آئي جڏهن پهريون ڀيرو هو عليزا سان گڏ سندس رهائشگاھ تي آيو هو.
اوچتو عليزا بلب ڪري ڇڏيو ۽ شازوءَ کي ڀاڪرن ۾ ڀري ورتو هو ۽ اک ڇنڀ ۾ کيس پلنگ تي ليٽائي ڇڏيو هو ۽ شازو تي چمين جو وڏڦڙو وسڻ شروع ٿي ويو هو شازو سهڪي پيو هن ذهن ۾ خالي پڻو محسوس ڪيو، پيٽ ۾ کڏ پوندي محسوس ڪئي هئي، هن سَٽ ڏئي پاڻ کي عليزا جي ٻانهن کان ڇڏايو ۽ پلنگ تان لهي ويو ۽ بلب کولي ڇڏيائين روشنيءَ جي ڪرڻن اونداھ کي ائين لتاڙي ڇڏيو جيئن ارغونن جي گهوڙن ٺٽي کي لتاڙيو هو، عليزا حسرت ۽ حيرت ڀرين معصوم نگاهن سان شازوءَ کي گُهوري رهي هئي، شازو ساڻس اک ملائڻ کان سواءِ ڪرسيءَ تي ويهي رهيو، ڪي ساعتون ماٺ ڄمندي رهي پوءِ اوچتو ماٺ جي ڄميل برف جي تهه کي شازوءَ ٽڙڪايو، هو ڏڪي رهيو هو ۽ لڙ کڙائيندڙ چپن سان عليزا کي چيائين “عليزا، آئون تنهنجي قابل ناهيان”
هڪ اونهو ساھ کڻي عليزا سان نظرون ملائڻ کانسواءِ شازو پنهنجي ساءِ ڳالهائڻ شروع ڪيو، ڄڻ ته سندس آواز پراڻن کنڊرن مان ايندڙ پڙڏا بڻجي ويو هو، هن چيو “عليزا آئون توکي هڪ خوبصورت ۽ پرڪشش نوجوان نظر اچان ٿو پر آئون اندران بنهه کوکلو آهيان، آئون ڄمندي ئي نامرد آهيان، آئون اهڙي مخلوق آهيان جنهن کي دنيا وارا ٽين جنس چوندا آهن مون ۾ مرداڻي قوت ڪونهي، نامرد آهيان ، خدا مردن ۽ عورتن کي ماڻهو بڻائي دنيا ۾ موڪليو آهي پر مونکي موڪلڻ بدران دنيا ۾ اڇلايو ويو آهي آئون آسمانن تان اڇلايل ماڻهو آهيان، آئون پنهنجي ڳوٺ کان جڏهن شهر آيو هوس تڏهن مون پاڻ کي مرد بنائڻ لاءِ ڪيترائي ڊاڪٽر آزمايا پر هر ڊاڪٽر مونکي اهو جواب ڏنو ته آئون جينياتي خرابي سبب ڄمندي ئي نامرد آهيان ڪڏهن به مرد نه ٿي سگهندس ڊاڪٽر رانا مونکي تمام گهڻو چڪاسيو، هن منهنجي علاج لاءِ به ڪافي پتوڙ ڪئي پر آخرڪار ان به اهو ئي جواب ڏنو ته منهنجو ڪو علاج ڪونهي، توکي خبر آهي ته ڊاڪٽر رانا شهر جو مشهور وڏو ڊاڪٽر آهي ان جي جواب بعد مون علاج تان آسرو پلي ڇڏيو ۽ پوءَ مون مسجدن، مندرن، ديولن، ۽ ڪليسائن ۾ سڪون جي تلاش ڪئي پر مونکي ڪٿي به سڪون نه مليو، سڪون ته ڪنهن هڪ شيءَ يا لقاءُ سان منسوب نه هوندو آهي، هندو کي سڪون مندر ۾ ملندو آهي، مسلمان کي مسجد ۾ ، راڳي ءَ کي سازن ۽ سُرن ۾ ، آڙيءَ کي پاڻي تي پرواز ڪرڻ ۾ ، مگر مونکي ڪٿي به سڪون نه مليو، اڄ آئون هڪ سڙي ويل سگريٽ جهڙي زندگيءَ گذاريان پيو، پر ياد رک عليزا مون پنهنجي زندگيءَ جو اهو راز پاڻ تائين رکيو آهي، ڊاڪٽرن ۽ مونکان سواءِ ان راز جو ڪنهن کي به پتو ناهي، اڄ اها سڄي حقيقت مون توسان سلي آهي، مونکي پتو آهي ته تون به مونکي نيچ سمجهند ۽ مونکان نفرت ڪندينءَ پر مون لاءِ ان کان سواءِ ٻيو ڪوبه چارو نه هو جو آئون توکي سچ ٻڌايان جيڪو مون لاءِ زهر جيان ڪڙو آهي پر وري به سچ ئي آهي
شازو چپ ٿي ويو، هڪ اونهو ساھ کنيائين ته ڄڻ آسمان جا ستارا به سهڪي پيا، ڪتيون شرم کان هڪٻئي ۾ منهن لڪائڻ لڳيون هيون، ڪرسي آڏو رکيل ٽيبل تي پيل جڳ مان پاڻي جو گلاس اوتي شازوءَ يڪساهيءَ پي ويو ۽ پوءِٰ پهريون ڀيرو عليزا سان سڌيون نظرون ملايائين، عليزا جي چپن تي مرڪ ائين ٽڙي رهي هئي جيئن صبح ساجهر جو سورج مکي مهڪڻ لڳندو آهي، عليزا پلنگ تي ئي ويٺي هئي چڀندڙ خاموشيءَ کان بچڻ لاءِ نيٺ عليزا ڳالهايو، مونکي افسوس آهي ته تون زندگيءَ جي ڪجهه حسناڪين ۽ لطفن کان محروم آهين پر مونکي فخر ۽ خوشي آهي تنهنجي ان همت ۽ حوصلي تي جنهن حوصلي سان تون زندگيءَ جو سچ بيان ڪيو آهي، يادرک شازو مونکي توسان محبت ٿي وئي آهي، تنهنجو سڊول جسم، نشتر جيان گهائيندڙ اکيون ۽ بي پناھ خوبصورتي مونکي موهي ڇڏيو آهي، ڪا ڳالهه ناهي جو تون مڪمل مرد ناهين، تون مونسان شادي نه ڪري سگهندين، تون مونسان جنسي لطف ۾ ڀاڱي ڀائيوار نه ٿي سگندين پر ياد رک محبت هڪ الڳ شيءَ آهي، محبت جي گهرائي تائين پهچڻ لاءِ ڪيترائي رستا آهن، برابر انهن مان هڪ رستو جنس به آهي پر جيڪڏهن تون وٽ اهو رستو نه آهي ته به ٻيا کوڙ رستا آهن جن ذريعي محبت جي اٿاھ گهرائي تائين پهچي سگهجي ٿو ۽ اهو يقين رکجان تنهنجي زندگيءَ جو اهو راز فقط مون تائين ئي رهندو، اها ڳالهه آئون ڪڏهن به ڪنهن سان به نه سلينديس پر محبت هڪ الڳ شيءَ آهي محبت ته پکين جي لاتين ۽ جر تي لڏندڙ لهرن ۾ به آهي، ڪونڀٽن جي وڻن ۽ برسات ۾ به آهي، رڻ ۾ ٺريل راتين ۽ مڌر چانڊوڪيءَ ۾ به آهي، اها ساڳي محبت تنهنجي ۽ منهنجي من ۾ به ڇلڪي ٿي، اها محبت ھميشه رهندي آئون توسان محبت ڪندي رهنديس، تون منهنجو محبوب آهين، ۽ آئون تنهنجي محبوبا آهيان، تون هاڻي مونسان گڏ ئي رهندين، اسان پيار ونڊينداسين توڻي جو اسان هڪٻئي سان جنسي طور نه ملنداسين پر محبت ۾ سمايل هڪ ابدي سڪون ضرور ماڻينداسين، جنهن سڪون جي توکي سالن کان تلاش رهي آهي.
ائين چئي عليزا ٻلي پيرڙو هلندي اچي ٻيهر شازوءَ کي ڀاڪر پاتو هو ۽ هن دفعي شازوءَ جي عورتن کان نفرت ميڻ جيان ڳري پگهري ختم ٿي چُڪي هئي، ۽ امالڪ شازوءَ پهريون ڀيرو ڪنهن عورت کي، عليزا کي ڀاڪرن ۾ ڀڪوڙي ورتو هو، ان لمحي ڄڻ ته وقت بيهجي ويو هو، گهڙيال جا ڪانٽا چرپر وڃائي چڪا هئا، ۽ دريءَ تي ٽنگيل پردا هوا جي جهونڪن سان جهومي رهيا هئا.
ان ٽائيم هال ۾ اسٽيج تي شازوءَ کي سڏ ٿيو، ليڪچر ڏيڻ جو وقت اچي ويو هو، تاڙين جي گونج ائين ڦهلجي وئي جيئن سوين پکي هڪ ئي وقت ڀڙڪو کائي اڏامندا آهن ته سندن پَرَن جي ڦڙ ڦڙ ڪنن ۾ گونجڻ لڳندي آهي شازوءَ لڱن ۾ سخت گرمي محسوس ڪئي، ڀانيائين ته کيس بخار آيو آهي پر سندس ذهن جا پردا تيزي سان کُلي رهيا هئا، هو ڪُرسي تائين اٿيو ۽ آهستي آهستي هلندو اچي اسٽيج تي مائيڪ وٺ بيٺو، هال ۾ ماڻهن جي پيهه هئي، سڀني ۾ خاموشيءَ ڇائنجي وئي، سڀ نظرون منتظر نگاهن سان شازوءَ کي تڪڻ لڳيون، ۽ شازوءَ ڳالهائڻ شروع ڪيو
رجينش اوشو چيو آهي ته محبت توهان کي عذاب نه ڏيندي آهي پر اوهانکي سگهه ڏيندي آهي، اوهان کي پرواز لاءِ پَرَ عطا ڪندي آهي ۽ آزادي ڏيندي آهي، ۽ اڄ آئون توهانکي محبت جي باري ۾ ان کان به ڪجهه وڌيڪ ٻڌائڻ چاهيان ٿو
روايتن جا پاپند ماڻهو غلامي ته ڪري سگهندا آهن پر محبت نه ڪري سگهندا آهن، محبت هڪ ڪائناتي جذبو آهي پر افسوس جو مذهبن محبت کي ناڪاره ۽ فرسوده ڄاڻائي انسان جي اندر ۾ فطري طور اڀرندڙ محبت کي دٻائي ڇڏيو آهي، اخلاق ۽ تهذيب، قائده ۽ قانون محبت جا دائمي دشمن آهن، هتي صدين کان ٻارن کي اهو پڙهايو ويندو آهي ته سماج ۽ مذھبن جا ٺاهيل قائدا ئي اخلاق جو سرچشمو آهن، اوهانکي جيڪا شيءَ وڻي به ٿي ۽ اوهان ان مان خوشي حاصل ڪريو ٿا، ان سان ڪنهن کي ڪو نقصان نه ٿا ڏيو پر جي ڪڏهن اهو عمل سماج جي دقيانوسي قائدن کان هٽيل آهي يا مذهبي پابندين کان الڳ ۽ آزاد آهي ته اهو غلط آهي، رقص جسم جي خوشي ۽ وجدان جو اظهار آهي، اهو فطري ۽ بهترين اظهار آهي پر توهان ڏسي چڪا هوندا ته وچ بازار ۾ ، ڪنهن اهڙي هنڌ جتي گهڻا ماڻهو هجن، اگر اوهان جي دل رقص ڪرڻ لاءِ چاهيندي به ، تڏهن به اوهان اتي رقص نه ڪري سگهندا آهيو، ڇو ته اوهان سماج جي ڏنل ڪوڙي حيثيت ۽ انا سبب محسوس ڪندا ته رقص ڪرڻ سان ماڻهو اوهان تان کلندا، توهانجو رتبو متاثر ٿيندو، ائين هڪ اخلاقي ۽ مدي خارج قاعدن ۽ انا جي سبب اوهان پنهنجي فطري خواهش کي دٻائي ڇڏيندا آهيو، فطري اظهار کي دٻائي ڇڏيندا آهيو، ۽ ائين اوهان ۾ محبت جو ٻوٽو ڦٽڻ کان اڳ مُرجهائجي ويندو آهي، اوهان ڪنهن سان پيار جو اظهار ڪندا آهيو، ته سماج ان کي واحيات گيري ۽ بداخلاقي سڏيندو آهي ان ڊپ کان اوهان اهڙي اظهار ڪرڻ تان ئي هٿ کڻي ويندا آهيون، اوهان واٽ هلندي شهر ۾، آفيس ۾ ڪنهن خوبصورت عورت کي جانچي ۽ گُهوري نه ٿا ڏسي سگهو،اهو عمل سماجي ۽ مذهبي قانون جي ابتڙ سمجهيو ويندو آهي، اهڙي ريت اوهان ننڍپڻ کان ئي پنهنجي فطري محبت کي گُهٽي دٻائي رکندا آهيون ۽ اها محبت مرجها.ئجي ويندي آهي، ڪا به شيءَ جڏهن مري سڙڻ ۽ ڳرڻ لڳندي آهي تڏهن ته بدبودار مادو پيدا ٿيندو آهي، اوهان جي اندر ۾ مئل ۽ دٻايل محبت جڏهن ڳرڻ ۽ سڙڻ لڳندي آهي ته اها بدبودار ڪاوڙ ۽ نفرت ۾ بدلجي ويندي آهي اهڙي ريت اوهان ڪاوڙ ۽ نفرت ۾ لاشعوري طور سماج کان انتقام وٺڻ لاءِ تيار ٿي ويندا آهيو، ۽ اها انتقام جي باھ توهانکي جنگ ڪرڻ تي مجبور ڪندي آهي، اوهان گهر ۾ ٿوري ٿوري ڳالهه تي زالن کي ماريندا آهيون، پنهنجي ٻارن کي ماريندا آهيو، آفيس ۾ ماتحت ملازمن کي دڙڪا ڏيندا آهيو، ساڻن ناقابل برداشت سلوڪ ڪندا آهيو، استاد آهيو ته شاگردن کي ماريندا آهيو، سڌريل ملڪن ۾ شاگردن کي مارڻ ڏوھ آهي پر ٽين دنيا جي ملڪن ۾ اهو عام رواج آهي، اهڙي ريت اوهان لڳاتار هڪ جنگ ڪندا رهندا آهيو، اگر توهان فوجي آهيو، سپهه سالار آهيو يا ڪنهن اعليٰ انتظامي عهدي تي فائز آهيو ته اوهان هٿيارن سان جنگ ڪريو ٿا، خون وهايو ٿا، دنيا ۾ ھيستائين جيڪي جنگيون لڳي چڪيون آهن يا هن کان پوءِ جيڪي جنگيون لڳنديون انهن جو سبب لاشعوري طور اها بدبودار نفرت ۽ ڪاوڙ هئي ۽ هوندي ، جيڪا توهان ۾ ان ڪري پيدا ٿي جو اوهان ننڍپڻ کان محبت کي گُهٽي ماري پنهنجي اندر دفن ڪندا رهيا آهيو، ۽ اهو سماج ۽ مذهب آهي جيڪو اوهان کي ائين ڪرڻ تي مجبور ڪندو آهي، ياد رکو جڏهن توهان محبت ڪرڻ سکي وٺندا، ۽ اهو تڏهن ئي ٿي سگهندو جڏهن اوهان سماج ۽ مذهب جي نالي تي مڙهيل مدي خارج ۽ انسانيت دشمن اصولن ۽ قانونن جي پاڙ پٽي ڇڏيندا ، تڏهن آزاديءَ سان محبت کي پنهنجي اندر ۾ پالي نپائي سگهندا ۽ پوءِ دنيا ۾ جنگيون نه ٿينديون، دنيا امن ۽ محبت جو گهوارو بڻجي ويندي، فطري تقاضائن کي سمهجو، ڇا ڪڏهن ڪو وڻ اهڙي حالت ۾ ڦٽي سگهي ٿو جڏهن وڻن جي سماج ۾ اهو اصول هجي ته گرمي يا پاڻي ڪنهن وڻن جي پادري وڻ جي اجازت کانسواءِ وٺڻ منع آهي؟ روشني ڪنهن خاص معاهدي ۽ حدبندي اندر ملندي؟ هرگز نه، وڻ کي ڦٽڻ لاءِ مڪمل آزادي کپي، هو آزاديءَ سان روشني ۽ پاڻي وٺي سگهي، گرمي حاصل ڪري سگهي، تڏهن ئي هو اوسر ۽ ارتقا ڪري سگهي ٿو، اوهان ته صدين کان پاڻ سان ائين ڪري رهيا آهيو، اوهان هڪ خول ۾ بند آهيو، مخصوص دائري جي زنجيرن ۾ جڪڙيل آهيو، اوهان کي هر گهرج پوري ڪرڻ لاءِ سماجي ۽ مذهبي اصولن جي پاسداري ڪرڻي پوي ٿي، اهڙي حالت ۾ اوهان ڪيئن ٿا ذهني اوسر ۽ ارتقا ڪري سگهو؟ هٿرادي پابندين کي ٽوڙيو، سماجي ڳٽ ڳچي ءَ مان لاهي ڦِٽا ڪريو تڏهن ئي اوهان حقيقي لذت ماڻي سگهو ٿا.
شازو ءَ اڃا ڳالهه ئي مس پوري ڪئي جو اوچتو هال مان هڪ شخص اٿي بيٺو ۽ وڏي آواز ۾ رڙ ڪيائين “هي نامرد اسانجي مذهب جي خلاف پروپئگنڊا ڪري رهيو آهي.
شازوءَ ڏٺو ته هي آواز ڊاڪٽر رانا جو هو، ڊاڪٽر رانا جيڪو شهر جو مشهور ڊاڪٽر هو، پر ڪي ڪي ماڻهو اڻ پڙهيل جاهل هوندا آهن ته ڪي ڪي پڙهيل لکيل جاهل هوندا آهن، هن کي ڊاڪٽر رانا هڪ پڙهيل لکيل جاهل نظر آيو، شازوءَ جي نڙي خشڪ ٿي وئي هال ۾ چرپر مچي وئي سر ٻاٽن ۾ بحث شروع ٿي ويا شازوءَ کي سمجهه ۾ نه آيو ته هاڻ کيس ڇا ڪرڻ گهرجي، هو ائين منجهي بيهي رهيو جيئن سمنڊ جي وچ تي ڪنهن ٻيڙيءَ جي موٽر اوچتو خراب ٿي پوي ۽ پوءِ ٻيڙي واري کي اها خبر ئي نه پوي ته هاڻي کيس ڇا ڪرڻ گهرجي
اوچتو سموري هال جون لائيٽون بند ٿي ويون، اسٽيج جون لائيٽون بند ٿي ويون، هر طرف اونداھ ڦهلجي وئي تڏهن شازو ءَ پنهنجي ٻانهن ۾ ڪو سگهارو هٿ ڦٻندي محسوس ڪيو جيڪو کيس زوري ڇڪيندو هال کان ٻاهر گهليندو ويو هر طرف رات جو ڪارو وات پٽيل هو ۽ ڄڻ ته ان لمحي اڀ تان تارا به گم ٿي ويا هئا