ناول

اڌ ماڻهو سڄو سچ

”اڌ ماڻهو سڄو سچ“ نامياري شاعر ۽ ليکڪ مشتاق سعيد جو لکيل ناول آهي. اياز امر شيخ لکي ٿو:
”هن وقت سنڌ ۾ هتي ناول لاءِ چيو وڃي ٿو ته ناول پنهنجي معيار کان موٽ کائي چُڪو آهي، پر اڄ آئون جڏهن هي مشتاق سعيد جو ناول اڌ ماڻهو سڄو سچ پڙهڻ ويٺس ته منهنجي سوچ ۽ حيرت ۾ هڪ نئين اُٿل پٿل جاڳڻ لڳي، ۽ آئون پائلو ڪوھلو کان ٿيندو اوريانافلاسي جي ڪردارن جا قصا ماپڻ لڳس ۽ اهو احساس ساهه ۾ ويساهه جيئان ويهي رهيو ته سنڌ ڪڏهن به ڪنهن به صنف ۾ سُنڍ ناهي ٿيئڻي.
مشتاق سعيد جي ناول ’اڌ ماڻهو سڄو سچ‘ جا موضوع ۽ ڊائلاگ ايڏا ته معنيٰ خيز آهن جن مان وقت کي هڪ وڏي لاڀ حاصل ٿيڻي آهي. ۽ هي ناول سنڌي ادب ۾ پنهنجو الڳ مقام ۽ پنهنجي الڳ حيثيت سان ضرور سُڃاتو ويندو،“
  • 4.5/5.0
  • 2788
  • 1235
  • آخري ڀيرو اپڊيٽ ٿيو:
  • مشتاق سعيد
  • ڇاپو پھريون
Title Cover of book اڌ ماڻهو سڄو سچ

زندگي

شازوءَ هڪ اونهو ساھ کنيو ۽ ڳالهائڻ شروع ڪيائين
“زندگي ته لافاني آهي، ڪڏهن ختم نه ٿيندڙ سُر آهي، اها ته صرف روپ مٽائي ٿي پر ختم نٿي ٿئي، سائنس اهو ٻڌائي چڪي آهي ته گٽار مان نڪرندڙ سُر، سرندي جا آواز يا ماڻهن جا آواز وايومنڊل ۾ ڦرندا رهن ٿا، اهڙن آوازن کي اوزارن زريعي قابو ڪري ٻڌي سگهجي ٿو، موبائيل فون، ريڊيو ۽ ٽيلويزن تي به ڪوهين ڏور جا آواز اسان پڪڙي ٻڌي سگهون ٿا، مطلب ته آواز گم نٿا ٿين، ختم نٿا ٿين، آواز لافاني آهن، جيڪڏهن آواز لافاني آهن ته پوءِ آواز پيدا ڪندڙ زندگيون ڪيئن فاني ٿي سگهن ٿيون؟
ڪنهن به آواز کي ڪيسٽ، سي ڊي ۽ ياڪنهن ٻئي رڪارڊر ذريعي محفوظ ڪريو، اهو محفوظ ٿي ويندو ۽ توهان اهڙا کوڙ سارا ساز ۽ سنگيت ورجائي ورجائي ٻڌي سگهندا آهيو، ها ته آواز فنا نٿا ٿين صبح ساجهر، جي وقت جڏهن اڃان سانت هجي توهان چراگاهن مان ايندڙ ڪنهن ڇڪڙي جي ڦيٿن جي چيچاٽ جي آواز کي ٻڌي سگهون ٿا ان مهل اهو آواز به زندگي محسوس ٿيندو آهي، مونکي ياد آهي ته ننڍپڻ ۾ گهر ۾ جڏهن اڪيلو هوندو هوس ته رات جي خاموشي ۾ گهڙيال جي ڪانٽن جي ٽڪ ٽڪ به چٽي ٻڌڻ ۾ ايندي هئي ۽ مونکي اهو آواز به هڪ قسم جو سرور ڏيندو هو ۽ زندگي جي علامت لڳندو هو، اسر ويل ڪوئلن جي ڪو ڪو به هڪ زندگي ڀاسندي هئي، آئون تڏهن به سوچيندو هوس ته جيڪڏهن هي آواز زندگي جي علامت آهن، اهي فنا نٿا ٿين ته زندگي ڪيئن فنا ٿي سگهندي هوندي؟

زندگي صرف روپ مٽائي ٿي، هڪ زندگي ٻئي زندگي کي جنم ڏئي ٿي اهڙي ريت زندگي هڪ جسم مان ٻئي جسم ۾ منتقل ٿئي ٿي پر فنا نٿي ٿئي ۽ جڏهن زندگي پاڻ کي هڪ نئين جسم ۾ منتقل ڪري ٿي ته پراڻو جسم آهستي آهستي ختم ٿي وڃي ٿو، ميسارجي وڃي ٿو، پر زندگي نيئن جسم ۾ ، نئين روپ ۾ ڀرپور ۽ سرشار رهي ٿي . توهان ڏسو ٿا ته صدين کان هر جاندار پاڻ مان پاڻ جهڙو نسل پيدا ڪري ٿو، ماڻهن مان ماڻهو پيدا ٿين ٿا، پکين مان پکي، ۽ گهوڙن مان گهوڙن جو نسل پيدا ٿئي ٿو، اهڙي ريت اهي سڀئي ساھ وارا پنهنجي زندگي کي هڪ نئين روپ، نئين ويس ۾ منتقل ڪندا رهن ٿا، اهو ائين آهي جيئن اسان نوان ڪپڙا پهريندا آهيون تڏهن پراڻا ڪپڙا ڇڏي ڏيندا آهيون، اهي پراڻا ڪپڙا آهستي آهستي ڦاٽي ختم ٿي وڃن ٿا ۽ اسان هڪ ٻئي پويان نوان وڳا چوڙيندا ويندا آهيون، ساڳئي ريت جسم ته بس ڪپڙو آهي، زندگي جڏهن نئين جسم ۾ منتقل ٿيندي آهي تڏهن سندس پراڻو (پهريون) جسم پراڻي ڪپڙي جيان رهجي ويندو آهي ۽ اهو آهستي آهستي ختم ٿي ويندو آهي، توهان ڏسو ٿا ته هڪ ماءُ پنهنجي پٽ کي جنم ڏئي ٿي ، اهوپٽ ان ماءُ جي زندگي جي منتقلي جو روپ آهي ، اوهان اهوبه محسوس ڪيو هوندو ته ڪيترن ئي اولادن جا مهانڊا، آواز عادتون ۽ انداز پنهنجي ماءٌ پيءُ سان هوبهو ملندڙ هوندا آهن اهو ڇا آهي، اهو ڇو آهي؟ اهو محض ان ڪري آهي جو ان اولاد ۾ ان ماءُ ۽ پيءُ جي زندگي منتقل ٿيندي آهي ۽ پوءِ جڏهن زندگي نئون روپ ماڻي ٿي ، نئين ويس ۾ سرجي ٿي تڏهن پويون ۽ پهريون روپ پراڻي ڪپڙي جيان رهجي آخر ختم ٿي ويندو آهي پر هي اها ئي زندگي هوندي آهي جيڪا هڪ نئين روپ ۾ ، نئين ويس ۾ ڀرپور نموني رچجي ويندي آهي، اهڙي ريت نسل در نسل اها زندگي مائٽن مان اولاد ۾ منتقل ٿي ويندي آهي ۽ باقي رهندي آهي، ان زندگي کي ڪا فنا ناهي، اهو ضرور ٿئي ٿو ته جڏهن هڪ ماءُ پيءُ مان زندگي هڪ اولاد ۾ منتقل ٿئي ٿي تڏهن زندگي جي توانائي جو هڪ وڏو حصو اولاد ۾ منتقل ٿئي ٿو پر ڪجهه حصو مائٽن ۾ ئي رهجي وڃي ٿو، ڪجهه حصو ڀائرن ۽ ڀينرن جي زندگي ۾ منتقل ٿئي ٿو، اهڙي ريت زندگي جي توانائي ورڇجي وڃي ٿي ۽ زندگي جي توانائي هونئن ئي ورڇبي ۽ ورهائبي رهندي آهي. پر ورڇجي ۽ ورهائجي وڃڻ کان پوءِ به هن توانائي جو پاڻ ۾ هڪ ويجهو تعلق رهي ٿو جيئن فزڪس جي هڪ پختي اصول ۾ ٻڌايو ويو آهي ته ڪانئات ۾ هرهڪ شيءُ ٻي شيءُ کي پاڻ ڏانهن ڇڪي ٿي ۽ اهڙي ريت شيون هڪ ٻئي کي ڪشڪش ڪن ٿيون، سو برابر زندگي جي توانائي به ورڇجڻ ۽ ڦهلجڻ باوجود اندروني لاڳاپو رکي ٿي ۽ هڪ ٻئي لاءِ ڇڪ رکي ٿي
زندگي جي توانائي جو پاڻ ۾ جڙيل هجڻ ۽ هڪ ٻئي لاءِ ڇڪ رکڻ توهان ان ڳالهه مان به محسوس ڪري سگهو ٿا ته جڏهن ڪو جاندار بي دردي سان ماريو پيو ويندو آهي تڏهن ٿي سگهي ٿو ته توهان کي رحم اچي، توهان ان تي ترس کائو ۽ اندر ۾ هڪ اڻڄاتل تڙپ محسوس ڪيو پر جڏهن هڪ انسان مري ويندو آهي يا ماريو ويندو آهي تڏهن يقينن توهان کي اندر ۾ هڪ ڏک محسوس ٿيندو آهي، هڪ تڙپ، هڪ غصو ۽ هڪ پيار يا همدردي، محسوس ٿيندي آهي، اهو سڀ ڪجهه ڇا جي ڪري؟ اهو ان ڪري جو توهان جي زندگي جي توانائي پوري انسانيت جي زندگي جي توانائي سان هڪ اندروني ڳانڍاپو رکي ٿي، اڃان به جڏهن توهان جا مائٽ مري وڃن ٿا، ڀائر ۽ ڀينرون مري وڃن ٿيون يا اهي ماڻهو مري وڃن ٿا جيڪي اوهان جا محبوب آهن، جن سان توهان بي پناھ محبت ڪريون ٿا تڏهن توهان جو اندر جهري پوي ٿو، اندر ۾ نه اظهارڻ جيترو ڏک محسوس ٿئي ٿو، ائين لڳي ٿو ڄڻ توهان جي اندر جي اڌ هستي مري وئي آهي، ڄڻ توهان جي اندران زندگي جي توانائي جو وڏو حصو نڪري ويو آهي توهان پاڻ کي اندران خالي ۽ کوکلو محسوس ڪرڻ لڳندا آهيو، اندر ئي اندر ڀڄي ۽ ڀُري پوندا آهيو، اهو ڇا لاءِ ؟ اهو ان ڪري جو توهان جون زندگيون هڪڙو ئي تسلسل رکن ٿيون، توهان جي زندگي جي توانائي ورهايل آهي، هڪ ٻئي سان داخلي ڳانڍاپو رکي ٿي ۽ جڏهن زندگي جي توانائي جو هڪ حصو ٻيهر روپ بدلائي ٿو ۽ سندس جسم جيڪو سندس لباس جيان آهي خالي ٿي وڃي ٿو توهان به پاڻ کي خالي محسوس ڪيون ٿا. اهو درد ڪو اهڙو مائٽ ئي محسوس ڪري سگهي ٿو، جيڪو پنهنجو ننڍو نيٽو پٽڙو ، جنهن سان هو بي پناھ محبت ڪندو هجي اهو پٽڙو جيڪڏهن سندس اکين آڏو مري پوي ته هو پنهنجي اندر کي ڀڄندي ڀرندي محسوس ڪندو، زندگي کان خالي محسوس ڪندو ڇاڪاڻ ته اها سندس ئي ته زندگي هئي جيڪا سندس پٽڙي ۾ منتقل ٿي هئي، توهان مان ڪوبه شخص اگر ڪنهن سان چريائپ جي حد تائين محبت ڪري ٿو، جيڪڏهن ان جو محبوب يا محبوبا اوچتو مري پوي ٿي ته هو ڇا محسوس ڪندو آهي، کيس سج، چنڊ، تارا، ڌرتي، گل ڦل ۽ سموريون روشنيون بي رونق ۽ بي مقصد محسوس ٿين ٿيون، هو زندگي کان خالي ڄڻ پاڻ کي زنده لاش محسوس ڪندو آهي، اندران جهريل ۽ پرزا پرزا ٿيل محسوس ڪندو آهي، اهڙو گهرو ڳانڍاپو ان زندگي جو ئي ته آهي جيڪا ورهايل هجي ٿي انسانن ۾ .
موت ته قفط زندگيءَ جي مڪمل منتقلي جو نالو آهي، جسم مري ٿو تڏهن جڏهن منجهائنس زندگيءَ جي توانائي ٻاهر اچي فضائن ۾ ، وڻن ٽڻن ۾ ۽ ٻين انسانن ۾ سمائجي وڃي ٿو يا هوائن ۾ تحليل ٿي وڃي ٿي،اهو ته صرف جسم جو ميسارجي وڃڻ آهي پر زندگي ته باقي رهي ٿي، زندگي ته لافاني آهي جيڪا لڳاتار منتقل ٿيندي آهي.
هڪ انسان، ٻن انسانن جي ميلاپ سان وجود ۾ اچي ٿو، هڪ مرد ۽ هڪ عورت پنهنجي پنهنجي زندگيءَ جي توانائي جو وڏو حصو منتقل ڪري هڪ نئون انسان ( هڪ نئين زندگي) جوڙين ٿا، اهو نئون انسان پنهنجي زندگي ڪٿان ٿو آڻي؟ اها زندگي سندس ماءُ ۽ پيءُ جي زندگي آهي جيڪا منجهس منتقل ٿئي ٿي، اهو ئي سبب آهي جو ان نئين انسان جا مهانڊا، عادتون، روپ رنگ گهڻي حد تائين انهن مائٽن سان ئي مشابهت رکندڙ هوندا آهن، پوءِ جڏهن سندس مائٽ پنهنجي جسم ۾ رهيل زندگي جي توانائي به فضائن ۾ تحليل ڪري ڇڏيندا آهن ۽ مري ويندا آهن ته ڇا انهن مائٽن جي زندگي ختم ٿي ويندي آهي؟نه هر گز نه ، سندن زندگي جي توانائي جو وڏو حصو ته سندن اولاد ۾ منتقل ٿي چڪو هوندو آهي ، جنهن کي ائين به چئي سگهجي ٿو ته اها زندگي رهندي آهي ، زندگي کي فنا نه آهي ، اها بس منقتل ٿيندي آهي هڪ روپ مان ٻي روپ ۾ ، هڪ ويس مان ٻئي ويس ۾.
توهان مان ڪيترائي اهو سوچيندا هوندا ته ڌرتي تي ڪيترائي ته اهڙا انسان به آهن جيڪي شادي کان سواءِ، اولاد پيدا ڪرڻ کان سواءِ ئي مري ويندا آهن ته پوءِ سندس زندگي ڪيڏانهن ٿي وڃي؟ انهن جي زندگي ڪهڙي روپ ۾ ڪنهن ڏانهن ٿي منتقل ٿئي؟ ها اهو سوال بلڪل درست آهي پر ياد رکو ته زندگي منتقل ٿيڻ جو صرف اڪيلو رستو اهو نه آهي ته اولاد پيدا ٿئي ۽ اها زندگي اولاد ۾ ئي منتقل ٿئي، پر زندگي جي توانائي هڪ جسم مان ٻئي جسم ۾ منتقل ٿيڻ جا ڪيترائي رستا آهن. زندگي ڪهڙي به هجي پر ٻي زندگي ۾ پنهنجوئي عڪس ڏسندي آهي، اهو ئي سبب آهي جو توهان جڏهن پاڻ جهڙي زندگي يعني ٻئي انسان کي ڏسو ٿا ته توهان کي انهن مان ڪو پسند اچي ٿو ڇاڪاڻ ته ان انسان ۾ موجود زندگي، توهان جي پنهنجي زندگي جو ئي عڪس آهي، توهان ڄاڻو ٿا ته دنيا ۾ ڪيترائي انسان مختلف موڙن تي ملندا آهن پوءِ ڪچهرين ئي ڪچهرين ۾ توهان جي انهن سان محبت ٿي وڃي ٿي، يا دوستي ٿي وڃي ٿي، ائين توهان زندگي ۾ ڪيترا ئي ڀيرا محبتون ڪريون ٿا،دوستن جو هڪ وڏو حلقو ٺاهي وٺندا آهيون، اهي دوستيون آخر ڇو ٿيون ٿين؟ اهي محبتون آخر ڇو ٿيون ٿين؟ ڪڏهن ڪڏهن ڪنهنجي سهڻي ۽ خوبصورت صورت سبب توهان ان سان دوستي يا محبت ڪريون ٿا ته ڪڏهن ڪنهن جي سوچن يا ڳالهائين ، راين ۽ نطرين ۾ اهڙي هم آهنگي محسوس ڪريون ٿا جو ڄڻ اهي ڳالهيون، سوچون ۽ نظريا توهان جي اندر جو آواز هجن، ان ڪري توهان انهن سان دوستي ۽ محبت ڪريون ٿا، اهو محض ان ڪري آهي جو انهن ماڻهن جون سوچون ۽ نظريا، توهان جي پنهنجي سوچن ۽ نظرين جو ئي عڪس هجن ٿا، انهن جي زندگي، اوهان جي زندگي جو ئي عڪس هجي ٿي، هزارين سال يا سوين اڳ ۾ ٿي سگهي ٿو ته توهان جون زندگيون بنيادي طور هڪ ئي زندگي مان ورهائجي، ورڇجي الڳ ٿيون هجن، جو وري جڏهن توهان ڪنهن موڙ تي ملو ٿا ته توهان کي هڪ ٻئي مان پنهنجائپ جي بوءِ اچي ٿي، اهڙي ريت اوهان انهن سان محبت ڪري ويهو ٿا، جڏهن توهان هڪ ٻئي سان محبت ڪريو ٿا ته محبت ذريعي به توهان پنهنجي پنهنجي زندگيءَ جون توانائيون هڪ ٻئي ۾ منتقل ڪرڻ لڳو ٿا، اها ڏات ئي آهي جيڪا پڻ زندگي منتقل ڪرڻ جو ذريعو آهي، جڏهن توهان ڪنهن بهترين شاعر جي شاعري پڙهو ٿا، توهان ان جي ڏات( شاعري) سان محبت ڪريون ٿا ۽ اهڙي ريت ان جي زندگي جو ڪجهه حصو توهان ۾ منتقل ٿي وڃي ٿو ۽ توهان جي زندگي جي ڪجھ توانائي ان شاعر ۾ منتقل ٿي وڃي ٿي، پوءِ جڏهن اهو شاعر جنهن سان ڀلي توهان ڪڏهن مليا به نه هجو، پرپٺ محبت ڪئي هجي پر جڏهن اهو مري وڃي ٿو، توهان اندران ڀڃي ڀُري پئو ٿا، روئو ٿا، افسوس ڪريو ٿا، اهڙي ريت اوهان جو استاد، رهبر رهنما يا ڪا ٻي شخصيت مري وڃي ٿي تڏهن به توهان پنهنجي اندر مان ڪا توانائي نڪرندي محسوس ڪريو ٿا، اهو ان ڪري ٿئي ٿو جو محبت ذريعي به زندگيون هڪ ٻئي ۾ منقتل ٿينديون رهن ٿيون، توهان جڏهن ڪنهن عورت يا مرد سان جنسي ميلاپ ڪريو ٿا ته تڏهن به زندگي جي توانائي هڪ ٻئي ۾ منتقل ڪريو ٿا،اهڙي ريت جيڪڏهن ڪو شخص شادي کان سواءِ، اولاد پيدا ڪرڻ کان سواءِ ئي مري وڃي ٿو تڏهن به هو دوستين، محبتن ذريعي، پنهنجي ڏات جي ذريعي پنهنجي زندگي ٻين ۾ منقتل ڪري چڪو هوندو آهي.
توهان ڪڏهن غور ڪيو آهي ته ڪنهن اڌ وهيءَ واري عورت يا پوڙهي عورت کي به جيڪڏهن ٻار ڄمندو آهي ته اهو ٻار تازو ،توانو، نرم نازڪ ۽ ڪوملتا سان ڀرپور هوندو آهي، جيتوڻيڪ ان ٻار جو پيءُ به کڻي اڌ وهيءَ ۾ ئي هجي، اهو آخر ڪار ائين ڇو آهي؟ اهو ان ڪري آهي جو اھو، پيءُ، اها ماءُ به ننڍپڻ ۾ ڪوملتا سان ڀرپور ۽ زندگي جي تازگي رکندڙ ھئا، سندن جسماني طوروڏو ٿيڻ سان زندگي ته پنهنجي ڪوملتا نٿي وڃائي، جسم ته هڪ لباس جيان پراڻو ٿيندو وڃي ٿو پر زندگي تازگي نٿي وڃائي اها زندگي پنهنجي جوڀن سان ان ماءُ ۽ پيءُ جي اندر جي مرڪز ۾ محفوظ رهي ٿي ۽ سندن اولاد ۾ منتقل ٿي وڃي ٿي، کين جيڪڏهن ڌيءُ ڄمي ٿي ۽ اها نينگري به جڏهن جوانيءَ ۾ ڦولارجي پوي ٿي ته اهڙي ئي زندگي سان ڀرپور لڳي ٿي جهڙي سندس ماءُ جواني ۾ لڳندي هئي، اها جواني ان ماءُ جي ئي هئي جيڪا سندس ڌيءَ ۾ منتقل ٿئي ٿي. چئبو ته زندگي لافاني آهي اها ڪڏهن به فنا نٿي ٿئي اها ته بس روپ مٽائيندي رهي ٿي ۽ هڪ جسم مان ٻئي جسم ۾ منتقل ٿيندي رهي ٿي، اهو سلسلو ازل کان هلندڙ آهي ۽ ابد تائين جاري رهندو.
اوهان کي مذهبن پڻ اهو سيکاريو آهي ته توهان جي جسم ۾ هڪ روح آهي جيڪو توهان جي جسم کي هڪ ڏينهن ڇڏي هليو وڃي ٿو ۽ جسم فنا ٿي وڃي ٿو، جسم ته روح جو هڪ لباس آهي، لباس پراڻو ٿي فنا ٿي وڃي ٿو پر روح ته صرف پنهنجي جاءِ بدلائي ٿو ۽ توهان جي جسم کي ڇڏي هليو وڃي ٿو، روح دائمي آهي ، مذهبن مطابق جڏهن توهان کان توهان جي عملن جو حساب ڪتاب ورتو ويندو ان بعد توهان کي ( توهان جي روح کي) دوزخ يا بهشت ۾ موڪليو ويندو ۽ توهان اتي هميشه رهندا ۽ دائمي هوندا، مطلب اهو ٿيو ته جسم ڀلي فاني ٿي وڃي پر توهان جي جسم ۾ رهندڙ اها قوت جيڪا اوهان کي زندگي بخشي ٿي لافاني ۽ دائمي آهي.
توهان مان جيڪي مرد آهن انهن کي عورتون گهڻو وڻن ٿيون، اوهان عورتن ۾ هڪ ڪشش، هڪ ڇڪ محسوس ڪريو ٿا جنهن کي آخرڪار توهان محبت جو نانءُ ڏيو ٿا، اوهان ڪڏهن غور ڪيو آهي ته اوهان کي عورتون ايترو ڇو ٿيون وڻن، ايتريون پُرڪشش ڇو ٿيو لڳن؟ اهو ان ڪري آهي جو توهان جي وجود جي وڏي حصي ۾ ته عورت سمايل آهي، توهان اڌ عورت آهيو ۽ اڌ مرد آهيو، توهان پنهنجي وجود جي تخليق جي باري ۾ سوچيو توهان هڪ مرد(پيءُ) ۽ هڪ عورت( ماءُ) مان پيدا ٿيا آيو، توهان جو سڄو وجود هڪ جيوگهرڙي(ڳڀيل آني) مان ڦٽي پيدا ٿيو آهي، اهو هڪ ڳڀيل آنو(پيدائشي سيل) توهان جي ماءُ( عورت) جو آنو آهي ۽ ان کي ڳڀڻ لاءِ توهان جي پيءُ( مرد) جو هڪ پيدائشي گهرڙو( سيل) ان آني ۾ سمائجي ويو هو،ميڊيڪل سائنس اها ڄاڻ ڏني آهي ته مرداڻو پيدائشي جيوگهرڙو يا سيل جنهن کي انگريزي ۾ (SPERM) چئجي ٿو اهو ساخت جي لحاظ کان ننڍو ۽ عورتاڻو پيدائشي جيو گهرڙو جنهن کي انگريزي ۾ (OVUM OR EGG) چئجي اهو ساخت ۾ وڏو هجي ٿو، ان مان ثابت ٿيو ته توهان جي وجود جو وڏو حصو ته عورتاڻو آهي، توهان ۾ ننڍڙو حصو مرداڻو آهي ، ان بعد جڏهن اهو ڳڀيل آنو عورت جي پيٽ ۾ نَوَ مهينا رهي ٿو ته کيس کاڌو پيتو۽ ٻيو زندگي جي واڌ ويجهه لاءِ ضروري ساز و سامان عورت مان ئي ملي ٿو ظاهر ٿيو ته توهان جي وجود جو وڏو حصو عورتاڻو آهي ۽ ننڍڙو حصو مرداڻو آهي، جڏهن توهان پنهنجي وجود ۾ اڌ کان وڌيڪ عورت آهيو۽ توهان ۾ منتقل ٿيل زندگي گهڻي ڀاڱي عورت جي آهي ته پوءِ توهان جڏهن ڪنهن عورت کي ڏسو ٿا ته ان ۾ پنهنجي ئي زندگي جو عڪس ڏسو ٿا جنهن ڪري توهان کي عورتون گهڻو وڻن ٿيون، توهان لاءِ ڪشش جو باعث ٿين ٿيون، ان کان علاوه توهان جي وجود ۾ لاشعوري طور پنهنجي زندگي منتقل ڪرڻ جي خواهش سمايل هجي ٿي، ان خواهش جي تڪميل لاءِ توهان عورت سان جنسي ميلاپ ڪرڻ لاءِ راغب ٿيو ٿا،ڇوته جنسي ميلاپ به هڪ بينادي اصول ۽ حقيقت آهي جنهن ذريعي هڪ زندگي ٻئي جسم ۾ منتقل ڪري سگهجي ٿي، توهان جي زندگي توهان جي اولاد ۾ منتقل تڏهن ٿيندي جڏهن توهان پنهنجي عورت سان جنسي ميلاپ ڪندا، تڏهن ئي توهان جو اولاد پيدا ٿيندو. جنسي ميلاپ جي خواهش اصل ۾ زندگي منتقل ڪرڻ جي خواهش هوندي آهي، اها ڳالهه توهان ڀلي شعوري طور محسوس نه به ڪريو پر توهان ۾ سمايل زندگي اها خواهش رکي ٿي ته هوءَ پنهنجي توانائي ٻئي ۾ منتقل ڪري، ان ڪري توهان جنسي ميلاپ کي پسند ڪريو ٿا، ڪن حالتن ۾ ته توهان ان لاءِ گهڻي هٻڇ پڻ ڪريو ٿا، اها هٻڇ ان دٻيل توانائي جي شدت سبب آهي جيڪا توانائي توهان مان ڪنهن ٻئي ۾ منتقل ٿيڻ چاهي ٿي.
زندگي هڪ جسم مان يا هڪ روپ مان ٻئي جسم ۾ يا ٻئي روپ ۾ منتقل ٿيڻ هڪ تخليقي عمل آهي، هر زندگي پنهنجي توانائيءَ جو ڪجهه حصو ٻئي وجود ۾ منتقل ڪري، هڪ نئين تخليق جوڙي ٿي. هڪ ڪاريگر جڏهن پنهنجي شاگرد کي تربيت ڏئي ٿو ته هو پنهنجي زندگيءَ جي توانائي شاگرد ۾ منتقل ڪري ٿو، هڪ استاد جڏهن پنهنجي شاگرد کي سکيا ڏئي ٿو، ڏات جا ڏانءُ سيکاري ٿو ته هوبه پنهنجي زندگي جي توانائي شاگرد ۾ منتقل ڪري ٿو، توهان جڏهن ڪنهن جي ڳالهين يا عملن کان متاثر ٿيو ٿا ته ان جو مطلب به اهو آهي ته ان شخص جي زندگي جي توانائي سندس عملن ۽ ڳالهين ذريعي توهان ۾ منتقل ٿئي ٿي ۽ پوءِ جڏهن توهان ڪنهن کان متاثر ٿيڻ بعد ڪجهه سکي وٺو ٿا ته توهان درحقيقت هڪ نئين تخليق ٿي پئو ٿا، ڪاريگر يا استاد پنهنجي شاگردن کي سکيا ڏيڻ بعد شاگردن اندر هنر ۽ تربيت جي هڪ نئين تخليق جوڙي ٿو، زندگي فطري طور تخيلقڪار آهي ۽ هر دفعي نئين تخليق ڪري خوش ٿئي ٿي ۽ سڪون محسوس ڪري ٿي، هر گُرو، هر استاد ۽ هر رهبر چاهيندو آهي ته سندس شاگرد گهڻا هجن، اهو شاگرد پيدا ڪرڻ به هڪ تخليقي عمل آهي ۽ اهڙيون زياده تخليقون جوڙي هو ويتر خوش ٿئي ٿو ۽ سڪون محسوس ڪري ٿو.
توهان ڪنهن جهوني وڻ تي غور ڪريو ته اهو وڻ پهرين ڦُٽو هوندو ۽ نوجوان ۽ تازو توانو هوندو، منجهس گل ۽ ميوا پيدا ٿيا هوندا، سالن تائين هو ائين نئوبنو رهڻ کان پوءِ جهونو ٿي وڃي ٿو، ڇا سندس جواني، سندس زندگي جي تازگي ۽ توانائي هاڻي ختم ٿي ويئي آهي؟ اهو وڻ ويتر جهونو پوڙهو ٿيڻ کان پوءِ سڪي سڙي آخر ختم ٿي وڃي ٿو، ڇا ان جي زندگي ختم ٿي وئي؟ هرگز نه، ان وڻ پنهنجي زندگي، پنهنجي توانائي هڪ نئين تخليق ۾ منتقل ڪري ڇڏي آهي، اها تخليق سندس ٻج آهي، ان ٻج کي جڏهن پوکبو ته اهو ٻيهر ڦٽندو، جوڀن ماڻيندو ۽ ان ۾ تازگي ۽ توانائي بلڪل اهڙي ئي محسوس ٿيندي جهڙي ان جهوني وڻ جي جواني ۾ موجود هئي، اهڙي ريت ان وڻ پنهنجي توانائي منتقل ڪري زندگي جو هڪ سلسلو روا رکيو آهي.
ڪجهه مذهب پڻ اهو مڃين ٿا ته هڪ جنم کان پوءِ ٻيو جنم ٿئي ٿو، ائين ڪيترائي جنم ٿين ٿا، اهو زندگي جي منتقلي جو سلسلو آهي جيڪو هلندو رهي ٿو.