نظم
تنهنــــــجو جـــــــــوڀن ڪــــــــورو پـــــــــن،
منـــــــهنجو موهــــــيو مـــــومــــــل مــــــــن.
گـــل کـــــيڙ ادائــــــون رُوپ سُـــــــــندرتا،
تــــــــون مــــــن جــــــي راڻـــي ڄــــڻ ڪويتا،
جهـــــــڙ رنـــــگ ويـــــس ۾ سهـــڻي سڀــــيتا،
تنـــــهنجو صنــــــوبــر هــــي سهڻـــــو پـــن.
منـــــــهنجو موهــــــيو مـــــومــــــل مــــــــن.
چنــبيــلي مــُـک تـــي پيـــاريون مــــرڪون،
ڳاڙهـــا ڳـلــــڙا ذُلـــــفن سرڪــــــــون،
چــــوٽ ۾ جهـــڳــــٽا جڳــــن لڙڪـــون،
ڏاڙهـــــــــن فاخـــــــــون ڏيــــــــول پــــــــــــن.
منـــــــهنجو موهــــــيو مـــــومــــــل مــــــــن.
ســــاوڻ ميـــنهـــڙا ڪــــڪر قـــــطارون،
بونــــد وســـــي پــــئي جــُـهــــڙ ملهـــارون،
ڀنــــــــل ڪـــــپڙا ”سنــــگم“ ستـــــارون،
ڇوهــــي پيـــــــو ڇــــــاتي چــــولو تــــــن،
منـــــــهنجو موهــــــيو مـــــومــــــل مــــــــن.
[b]نظم[/b]
منهنجي دل سهڻا، ٽوڙي ڇو وڃو پيا،
مون کان محب منهڙو، موڙي ڇو وڃو پيا.
لهي سج راتيون، پون ٿيون پيارا،
سڄي آسمان تي کڙن، ٿا جي تارا.
ڀنل وار ڪارا، ڇوڙي ڇو وڃو پيا،
ڪري گهور ڪاوڙ، ٻيڻا گهنڊ وجهو ٿا،
گذريو ڇا مون تي، مونکان نه پڇو ٿا.
اکين تير دل ۾، کوڙي ڇو وڃو پيا،
سدا هڪ جهڙو، هجڻ آهي مشڪل.
جوڀن سونهن جواني، رهندي ناهي هرپل،
خوابن جي پويان، توڙي ڇو وڃو پيا.
جهلي سينڌ چڳڙيون، وچن تو ڪيا هئا
”سنگم“ ڪين ڇنبا، قسم تو کنيا هئا
پلهه نينهن ڳنڍڙيون، ٽوڙي ڇو وڃو پيا
[b]نظم[/b]
تنهنجي هيڪل راتين ۾ منهنجا سنبل سپنا آهن،
منهنجن ڪومل گيتن ۾ منهنجا رابيل رچنا آهن.
تنهنجن هٻڪيل حجابن ۾ منهنجا هبل هجنا آهن،
منهنجن وياڪل واين ۾ تنهنجا وڃايل وڄنا آهن.
تنهنجي چوريل چپڙن ۾ منهنجا چنچل چونا آهن،
منهنجن سڳنڌل سازن ۾ تنهنجا سيتل سرنا آهن.
تنهنجن وراپيل وارن ۾ منهنجا وانجهيل ورنا آهن،
منهنجن جيول جياپن ۾ تنهنجا جياريل جرنا آهن.
تنهنجن جيتل بازين ۾ منهنجا هارايل هرنا آهن،
منهنجن مڃيل مڃتائن ۾ تنهنجا مڃايل مڃنا آهن.
تنهنجي سلجهل سوچن ۾ منهنجا ”سنگمل“ سرچنا آهن،
منهنجن پيناريل پريتن ۾ تنهنجا پيارل پرچنا آهن.
[b]نظم[/b]
حسن سينگار، گـهڻون،
سڄــڻ پرچــار، مڻيون،
دلربا نيـهار، جـهـل ڪا،
ڏئي مرڪ، پيــنار ڪـا،
ماڻيـلا جانان، سگهو،
هاڻـي پــرچــي، پئو.
ڀــــــڏر پيرن ۾، جهڪيل،
آڪاش جذبا، ڪومل،
هر جتنان، وانـگيان،
اورانـگي نه، وڃجان،
رُڪ اماس، آسن کي،
ڄڻ عيد چنڊ، باسن کي.
شام جي، پرٿن پويان،
ليئا پائينــدي، ٿو ڳولهيان،
ماڻيلا اوجاڳيل، نيڻ،
ماکي مرڪ، لب ميڻ،
اچ اونهارا، پرين،
ٻانهيارا سڄڻ، پرين.
سرچڻا سرچي، پئو،
پرچڻا پرچي، پئو،
پرچڻا پرچي، پئــو.
[b]نظم[/b]
مُــــــــڙس ڪــــونهين هُن جو مٽ ڪو،
قـــــــــوم ٻـــــــــــــڌايو هُن کــي پٽ ڪو.
گڙگڙ گاريــــــــون بــــــــــــڪي بيــــٺو،
وجــــود زبــــان ســــــان لـــڪي بيٺو،
چٽڪار ڪتي جيئن لاٿو چٽ ڪو،
قــــــــوم ٻــــــــڌايو هــُــــــن کي پٽ ڪو.
اثــــــــر اويــلـــــــو صبـــــــــح ســـــــــويلو،
ڏينــــــــــهن ڏســـــــــي نه وچـــــون ويلو،
پـــڪ پــــينونءَ جو آهي پُــــٽ ڪو،
قــــــــوم ٻــــڌايو هُن کي پـــــٽ ڪو.
ســـــــچ ”سنـــــگم“ کي مـــــــچ لــــــڳي ٿو،
لونـــــگي ڄڻ ڪـــــــــو مرچ لـــــــڳي ٿو،
ڀاڙيــــــــو بنهـــــين آهـــــي ڀــــــٽ ڪو.
قـــــــــوم ٻـــــڌايو هُن کي پــــــــــٽ ڪو.
[b]نظم[/b]
والدين جي، حـقن جو،
بزرگن جي، پڳن جو،
ڀائرن سڀ، سڳن جو،
قدر ڪنهن، وٽ ناهي.
اباڻن جي، ڪکن جو،
سنڌوءَ جي، لــڪن جو،
جـيجل ننگ، لڃن جو،
قدر ڪنهن، وٽ ناهي.
سڄڻ يار، پيارن جو،
دلبر دل، وارن جو،
سنڌي هت، سچارن جو،
قدر ڪنهن، وٽ ناهي.
سنڌ جي نظارن جو،
ڀٽ جي نگارن جو،
”سنگم“ جان نثارن جو،
قدر ڪنهن، وٽ ناهي.
[b]نظم[/b]
جيجل جي لوليءَ تي بندش،
درياءَ جي ڇوليءَ تي بندش،
سنڌي مٺڙي ٻوليءَ تي بندش،
پيارنَ جي ٽوليءَ تي بندش،
پينار جي جهوليءَ تي بندش،
جوڳي جي مرليءَ تي بندش،
گيڙو رتن چوليءَ تي بندش،
هندو جي هوليءَ تي بندش،
سنگم جي پروليءَ تي بندش،
اڻ ٿيڻي آ، اڻ ٿيڻي آ، اڻ ٿيڻي آ.
ڪانگ جي گينگي تان ڪاوڙ،
ملاح جي جهينگي تان ڪاوڙ،
دوٻيءَ جي لينگهي تان ڪاوڙ،
مڙس جي رينگي تان ڪاوڙ،
ٻارن جي پينگهي تان ڪاوڙ،
نه لهڻي آ، نه لهڻي آ، نه لهڻي آ.
[b]نظم[/b]
جمهوريت جا نعرا جلال پرستي،
دوکو فريب دلال پرستي،
لٻاڙي چئو ليڊر تن کي ته،
منڪر سڏيو ويندين.
لوفرن قرآني چنڊا ٽولا،
ورسيون شامون چندا ٽولا،
وائيڙو چئو ولهر تن کي ته،
منڪر سڏيو ويندين.
ٿلها پيٽا بڀر ڀانڊا،
ڦڏا ٽيڏا سڪل سانڊا،
چُغل چئو چتر تن کي ته،
منڪر سڏيو ويندين.
چرس چلمون ڀريل ڀنگ جا ڪونڊا،
ٺرو پي ڏين هڪ ٻئي کي ڀونڊا،
موالي چئو مڇر تن کي ته،
منڪر سڏيو ويندين.
جواري جڳن تي رکيو ڪپڙا ويٺا روئن،
گهر ٻچا پيا رکن گروي جوئن،
پليت چئو پٿر تن کي ته،
منڪر سڏيو ويندين.
بي ادب بي هدا جن لکڻيون،
ادب ٻولي تان کنيون اڳڙيون،
ڏڦير چئو ڏچر تن کي ته،
منڪر سڏيو ويندين.
والي وارث سيد سنڌ جا،
عالم قاري ”سنگم“ سنڌ جا،
ڪارو چئو ڪلر تن کي ته،
منڪر سڏيو ويندين.
[b]نظم[/b]
ڪري قهر انسان پيو انسان مٿان،
ڪُسي روز ڪونڌر پيو قاتل هٿان،
وهي رت ريلا پيو ڌرتيءَ مٿان،
الله خلق تنهنجي ٿو توکان پڇان،
اڙي آسمان او اڙي آسمان.
ناري کي ننگو ڏس نچايو وڃي پيو،
لوئي لڄ برڪو لڄايو وڃي پيو،
ڪومل ماس ڪتن پٽايو وڃي پيو،
ملامت جو جشن ملهايو وڃي پيو،
هيڻن تي حاڪم ڪري ٿو هلان،
اڙي آسمان اوا ڙي آسمان.
جهلي سينڌ چوٽيون ڄُنڊا جي پٽيا هت،
عورت کير عُضوا ڪمينن جي ڪٽيا هت،
چيري ٻار ويڇون ڇُرن جي وڍيا هت،
ڀري لاش ٻوريون رستن جي ڇڏيا هت،
پوري پُٽ پيو پيءَ کي ڪفن جي بنان،
اڙي آسمان او اڙي آسمان.
وڳــــا گــــهنـــڊ ديـــپــل ٻـــُــڌو کيـــس ناهـــــي،
دربــــارون دريـــــافت رهـــــيو ديـــس ناهــــي،
ڪــــري پهـــــل ڪـــــــوئي پــــيو پــيش ناهي،
ساڳـــــي سُـــــن سُکـــن رهـــيو ويـــس ناهـــي،
پيــــل سيـــس سِـــرڪڻ لـــڳي ڇـڪ ڇڪان،
اڙي آسمان او اڙي آسمان.
ايمـــان، انصـــاف، اخــــــلاق ويـــــــو ســــــــڀ،
حــــــديثون هدايـت قــــــــــــــــــرآن آهي چپ،
ولي قل عالم مڃڻ ناهــــــي هــــت،
هوا باهي پاڻي نه ڌرتي ڪُڇي جت،
”سنگم“ ڇا لکجن ڪرقوت ڪاروان،
اڙي آسمان او اڙي آسمان.