فصل ڇهون: اربع کان پڙهو
فصل ڇهون: اربع کان پڙهو
لَـمَّـا دَعَیٰ اللهُ دَاعِــیْـنَـا لِطَـاعَـتِـهٖ
ڇو تہ الله تعالىٰ توهان کي سڀني رسولن کان
ڀلو ڪري سڏيو آهي
بَاَكْرَمِ الرُّسْلِ كُنَّا اَكْرَمَ الْاُمَـمٖ
۽ توهان جي صدقي الله تعالىٰ اسانکي بهترين
اُمت ڪري سڏيو آهي
رَاعَتْ قُلُوْبَ الْعِدیٰ اَنْبَاءُ بِعْثَتِـهٖ
رسولِ عربي جي رسالت جي خبر ٻُڌي مخالفن
جون دليون ڏڪي ويون
كَنَبْــأَةٍ اَجْفَلَتْ غُفْلًا مِّــنَ الْغَنَمٖ
جئين شينهن جي گجگوڙ کان ٻڪريون ٽَھِي ڀڄن ٿيون
مَازَالَ یَلْـقَا ھُـمْ فِـیْ كُلِّ مُعْتَـرَكٍ
صحابہ ڪرام جنگ جي هر ميدان ۾ هميشہ
ڪافرن سان مقابلو ڪندا هئا
حَتّٰي حَكَوْا بِالْقَنَا لَحْمًا عَلیٰ وَضَمٖ
ايستائين جو سندن جسم نيزن تي ايئن پيل هئا
جيئن اڏيءَ تي گوشت هجي
وَدُّاالْفِرَارَ فَكَادُوْا یَغْبِطُوْنَ بِـهٖ
جنگ جي خوف کان ڪافرن ڀڄڻ کي پسند ڪيو
اَشْلَاءَ شَالَتْ مَعَ الْعِقْبَانِ وَالرَّخَمٖ
ڪافرن چاهيو ٿي تہ ڪاش سندن جسم جا ٽڪرا
ڳِجهون ۽ سِرڻون کڻي وڃن ها
تَمْضِی اللَّیَالِیْ وَلَا یَدْرُوْنَ عِدَّتَھَا
راتيون گذريون ٿي، پر ڪافر انهن کي
ڳڻي نہ ٿي سگهيا
مَالَمْ تَكُنْ مِنْ لَیَالِی الْاَشْھُرِ الْحُرُمٖ
جيستائين نہ اچن اهي راتيون جن ۾ جنگ
ڪرڻ حرام آهي
كَاَنَّمَا الدِّیْنُ ضَیْفٌ حَلَّ سَاحَتَھُمْ
گوياڪہ دين جو لشڪر هڪ مهمان هو جيڪو پاڻ
ڪريمن جي اڱڻ تي لٿو
بِكُلِّ قَرْمٍ اِلیٰ لَحْمِ الْعِدیٰ قَرِمٖ
هر سردار ائين چاهيو ٿي تہ کيس دشمن جو گوشت ملي
یَجُرُّ بَحْرَ خَمِیْـسٍ فَـوْقَ سَابِـحَـةٍ
تيز گهوڙن تي اهو لشڪر درياء جي مثال هلندو هو
تَرْمِیْ بِمَوْجٍ مِّنَ الْاَبْطَالِ مُلْتَطِمٖ
جو جنگ جي ميدان ۾ اهو هر وقت ڇوليون هڻندو هو
مِـنْ كُلِّ مُنْـتَـدِبٍ لِلهِ مُـحْـتَـسِبٍ
سڀئي اصحابي حڪم مڃيندڙ ۽ الله تعالىٰ
جي اجرِ عظيم ۾ اميد رکندڙ هئا
یَسْطُوْ بِمُسْتَأۡصِلٍ لِلْكُفْرِ مُصْطَلِمٖ
اُهي ڪافرن تي حملو ڪندڙ ۽ ڪُفر جون پاڙون پٽيندڙ هئا
حَتّيٰ غَدَتْ مِلَّةُ الْاِسْلَامِ وَھِیَ بِھِمْ
ايستائين جو صحابه ڪرام جي ڪوششن سان
دين اسلام مضبوط ٿيو
مِنْۢ بَعْدِ غُرْبَتِھَا مَوْلَـةَ الرَّحِـمٖ
شروع ۾ دين غريب(ڪمزور) هو ۽ آخر ۾ دين مضبوط ٿيو
مَكْفُوْلَـةً اَبَدًا مِنْھُـمْ بِخَیْـرِ اَبٍ
جيئن ڪنهن يتيم کي مهربان پيءُ ۽ بيوہ کي
بهترين گهر وارو ملي وڃي
وَخَیْـرِ بَعْلٍ فَلَـمْ تَیْتَـمْ وَلَـمْ تَئِـمٖ
پوءِ يتيميءَ جو هِن کي ۽ بي وارثي جو هُن کي ڪهڙو غم ٿيندو
ھُمُ الْجِبَالُ فَسَلْ عَنْھُمْ مُصَادِمَھُمْ
اهي اصحابي جنگ جي ميدان ۾ جبلن وانگر مضبوط هئا
مَاذَارَ اَوْا مِنْھُمٗ فِـیْ كُلِّ مُصْطَـدَمٖ
پوءِ تون مقابلن جو خبرون جنگي ميدانن کان
پُڇ تہ انهن ڇا ڏٺو
فَسَلْ حُنَیْنًا وَسَلْ بَدْرًا وَسَلْ اُحُدًا
پوءِ تون حنين ۽ بدر ۽ احد کان پُڇي معلوم ڪر
فَصُوْلُ حَتْفٍ لَھُمْ اَدْھٰی مِنَ الْوَخَمٖ
تہ ڪافرن جي مٿان موت جي وبا ڪئين نازل ٿي
اَلْمُصْدِرِی الْبِیْضِ حُمْراً بَعْدَ مَاوَرَدَتْ
انهن پنهنجون تلوارون دشمنن جي رت ڳاڙهيون ڪري ڇڏيون
مِنَ الْعِدیٰ كُلَّ مُسْـوَدٍّ مِّــنَ اللِّمَـــمٖ
انهن ڪافرن جي مٿن تي نهايت سخت وار ڪيا
وَالْكَاتِبِیْـنَ بِسُمْرِ الْخَطِّ مَاتَرَكَتْ
۽ اصحابن پنهنجي بهترين نيزن سان ڪافرن تي
ايترا تہ حملا ڪيا
اَقْلَامُھُمْ حَرْفَ جِسْمٍ غَیْـرَ مُنْعَجِمٖ
جو سندن نشانن کان دشمنن جو ڪو بہ جسم بچي نہ سگھيو
شَاكِی السِّلاحِ لَھُمْ سِیْمَا تُمَیِّزُھُمْ
اُهي مسلح هئا ۽ انهن جي پيشانين تي سجدن جا
صاف نشان ائين هئا
وَالْوَرْدُ یَمْتَازُ بِالسِّیْمَا مِنَ السَّلَمٖ
جيئن گلاب جو گل پنهنجي نشاني سان ڪنڊن
واري وڻ کان ممتاز هوندو آهي
تُھْدِیْ اِلَیْكَ رِیَاحَ النَّصْرِ نَشْرَھُمٗ
اصحابن جي فتح جون خبرون تو ڏانهن هوائون
موڪلين ٿيون
فَتَحْسَبُ الزَّھْرَفِی الْاَكْمَامِ كُلَّ كَمٖ
پوءِ تون ايئن سمجهين تہ گوياڪہ گلاب جو گل
پردي ۾ ڍڪيل آهي
كَاَنَّھُم فِـیْ ظُھُوْرِ الْخَیْلِ نَبْتُ رُبًی
اهي گهوڙن تي ايئن مضبوط سواري ڪندا هئا
جيئن جبل تي ڪو ٻُوٽو ڦٽي
مِنْ شِدَّةِ الْحَزْمِ لَا مِنْ شِدَّةِ الْــحُزُمٖ
اهي اهڙي مضبوطيءَ سان سواري ڪندا هئا جن
کي زين جي ضرورت نہ هئي
طَارَتْ قُلُوْبُ الْعِدیٰ مِنْ بَاْسِھِمْ فَرَقًا
جنگ جي سختي جي ڪري دشمنن جا عقل غائب ٿي ويا
فَـمَا تُفَرِّقُ بَیْـنَ الْبَھْـمِ وَالْبُھَـمٖ
اُهي اهو فرق بہ نہ ڪري سگهيا تہ ماڻهو
آهي يا ٻڪري آهي
وَمَنْ تَكُنْ بِرَسُـوْلِ اللهِ نُصْرَتُـهٗ
جنهن شخص کي رسول الله جي مدد حاصل هجي ٿي
اِنْ تَلْقَـهُ الْاُسْدُ فِـیْ اٰحَامِھَا تَجِمٖ
ان جي اڳيان شينهن بہ جنگل ۾ پڇ لوڏائي ٿو
وَلَنْ تَرٰی مِنْ وَّلِیٍّ غَیْـرَ مُنْتَصِرٍ
تون پاڻ ڪريمن جو دوست سندن مدد کان
ڪڏهن بہ خالي نہ ٿو ڏسين،
بِــهٖ ولَا مِنْ عَدُوٍّ غَیْــرَ مُنْقَصِمٖ
۽ جيڪو سندن دشمن آهي اُن کي تون ذليل
۽ خوار ڏسندين
اَحَـــلَّ اُمَّــتَـــهٗ فِـیْ حِرْزِ مِلَّتِـهٖ
پاڻ ڪريمن پنهنجي اُمت کي ملت جي ڪوٽ
۾ محفوظ رکيو
كَاللَّیْثِ حَلَّ مَعَ الْاَشْبَالِ فِیْ اَجَمٖ
جيئن غار ۾ شينهن پنهنجي ٻچن کي
محفوظ رکي ٿو
كَمْ جَدَّلَتْ كَلِمَاتُ اللهِ مِنْ جَدَلٍ
ڪيترا ڀيرا قرآن ڪريم مخالفن کي ڌوڙ ۾ اڇلايو
فِیْهِ وَكَمْ خَصَّمَ الْبُرْھَانُ مِنْ خَصِمٖ
۽ ڪيترا ڀيرا قرآن ڪريم معجزن سان پنهنجي
مخالفن تي غالب ٿيو
كَفَاكَ بِالْعِلْمِ فِی الْاُمِّـیِّ مُــعْــجِــزَةً
اُمّي جي صورت ۾ وسيع علم توهان جو وڏو معجزو آهي
فِی الْجَاھِلِیَّــةِ وَالتَّأدِیْبِ فِی الْیُتَمٖ
۽ جاهليت جي زماني ۾ ادب سيکاريائون
ان صورت ۾ جو پاڻ يتيم هئا
خَـدَمْتُـهٗ بِمَدِیْحٍ اَسْتَقِیْلُ بِــهٖ
مون پاڻ ڪريمن جي نعت ان لاءِ چئي آهي تہ
منهنجا گناھ بخش ٿين
ذُنُوْبَ عُمْرٍ مَّضٰی فِی الشِّعْرِ وَالْخِدَمٖ
ڇو تہ مون پنهنجي زندگي اجاين شعرن ۽
خوشامدن ۾ گذاري آهي
آیَاتَـهُ الْـغُــر لَا یَخْفیٰ عَلیٰ اَحَـدٍ
پاڻ ڪريمن جا معجزا روشن آهن ۽ ڪنهن
ماڻهو جي مٿان لڪل نہ آهن
بَّدُوْنَھَا الْعَدْلُ بَیْـنَ النَّاسِ لَمْ یَقُمٖ
ڇو تہ انهن کان سواءِ دنيا ۾ انصاف قائم نہ ٿي سگھندو