پيارو شاگرد ٺٽوي ڪاتيار
موصوف جي تصنيف ۾ هيءَ هڪ وڻندڙ خوبي آهي جو شخصي تقليد بدران تصنيف جو بنياد پنهنجي ذاتي تحقيق تي رکيائين آهي. آئون جيئن ته تاريخ جي موضوع تي ڪا وڏي دسترس يا ڪا سَنَد نٿو رکان، تنهن ڪري موصوف جي تحقيق سان اتفاق يا اختلاف بدران فقط سندس محنت، ڪوشش ۽ ڪاوش تي کيس داد ۽ آفرين ڏيڻ سان گڏوگڏ هن دعا تي اڪتفا ڪندس ته شال ڌڻي پاڪ پنهنجي مدد، نُصرت سندس هر نيڪ ڪم ۾ شاملِ حال فرمائي.
باقي جنهن کي به موصوف جي تصنيف سان اختلاف هجي سو ڀلي هجي پر پنهنجي پاران دليلن ۽ ثبوتن جو ثمر ساڻ ڪري تاريخ جي وسيع ميدان ۾ لهي اچي. تاريخ جو باب لاڪاس بلڪل ائين ئي کليل آهي، جيئن ٺٽوي ڪاتيار لاءِ کليل آهي.
مولانا عبدالقيوم اوٺار نعيمي
ٺٽه سيمنٽ فيڪٽري، 18-5-25
س ا س جو سرگرم ساٿي، ٺٽوي ڪاتيار
ٺٽي جي اڻلڀ تاريخ تي تحقيق ڪندڙ نوجوان ليکڪ، سنڌي ادبي سنگت شاخ ٺٽو جو سرگرم ساٿي ۽ پيارو دوست ذوالفقار علي عرف ٺٽوي ڪاتيار، جنهن ٿوري وقت ۾ ئي سنڌي ادب ۾ پاڻ مڃايو آهي. پهرين “راؤڙ / رياتڙو” جي نالي سان ڪتاب منظر تي آندو ۽ هاڻي “برهمڻ آباد/ڪلان ڪوٽ”. جيڪي تاريخ جي حوالي سان اهم ڪتاب آهن. ٺٽوي ڪاتيار، ٺٽي جي انهن ماڳ مڪانن، ڪوٽن قلعن، ڍنڍن ڍورن ۽ درگاهن، قبرستانن تي تحقيق ڪئي آهي، جن تي يا ته ڪا تحقيق ٿي ناهي يا نه ٿيڻ جيتري تحقيق ٿي آهي.ٺٽوي ڪاتيار جو اهو مقصد آهي، اها منزل آهي ته ٺٽي جي سڀني ماڳن مڪانن تي نئين سري سان تحقيق ڪري انهن کي دنيا ۾ اجاگر ڪجي. ٺٽو صرف ڀنڀور، مڪلي ۽ ڪينجهر تائين محدود نه هجي. ان ڪم کي سرانجام ڏيڻ لاءِ ٺٽوي ڪاتيار ڏينهن رات هڪ ڪري، نور نچوئي، مختلف ڪتابن مان حوالا وٺي، ماڳن مڪانن جو مشاهدو ڪري ۽ اتي جي مقامي ماڻهن جون ڳالهيون ٻڌي، ٻئي ڪتاب ترتيب ڏنا آهن، جنهن تي اسان جو هي نوجوان دوست جس لهي.
تاريخ جهڙي خشڪ موضوع تي بهترين ڪتاب لکڻ تي پياري دوست ٺٽوي ڪاتيار ۽ ان جو والد صاحب چاچا محمد بخش ڪاتيار کي لکين کيرون ۽ مبارڪون. ذوالفقار علي ڪاتيار کي ٺٽوي ڪاتيار بنائڻ ۾ چاچا محمد بخش ڪاتيار جو اهم ڪردار آهي. اميد ٿا ڪريون ته اسان جو دوست ٺٽوي ڪاتيار پنهنجي مشن کي جاري ۽ ساري رکندو. اها به فخر جوڳي ڳالهه آهي ته ٺٽوي ڪاتيار، سنڌي ادبي سنگت جو ميمبر آهي.
فقيرمحمد اڪرم مڱڻهار
ٺٽو، 29 مئي 2018ع