ڦاٽڪ وارو
ڦاٽڪ واري جي عثمان سان دوستي اهڙي ته گهاٽي هئي جيئن مٿان بيٺل بڙ، جنهن جو پن پن کان الڳ نه هوندو هيو، عثمان ڀرسان پاڙي ۾ رهندو هيو، کيس چُن جو بٺو هيو، نئين ڳوٺ وٽ ڪڏهن چُن جا پهاڙ ايڏا هيا جو لڳندو هيو شهر پٿر جو ٺهيل آهي، ڪا به عمارت ايڏي ڊگهي نه هوندي هئي، جيڏا چُن جا پهاڙ، عمارتون ڊگهيون ٿينديون آهن ته پهاڙ مٽجي ويندا آهن.
چُن جو بٺو ڦاٽڪ جي ويجهو هجڻ ڪري عثمان سڄو ڏينهن ڦاٽڪ تي ويٺو هوندو هيو، بٺي تي مزدور ڪم ڪندا هيا ۽ هو ڦاٽڪ واري سان ويهي ايندڙ ويندڙ گاڏين کي پيو ڏسندو هيو. ڪاريون انجڻيون پري کان دونهون ڇڏينديون ائين اينديون هيون ڄڻ انهن کي باهه لڳي هجي ۽ باهه جي عذاب کان جان ڇڏائڻ لاءِ ڊڪنديون هجن.
عثمان ڄاڻ سڃاڻ وارو ماڻهو هيو، جڏهن ڪو ٽانگي وارو سواري ساڻ ڪري پريان گهوڙو ڊڪائيندو ايندو هيو ۽ اوچتو ڦاٽڪ بند ٿيندو هيو ته اهو ڦاٽڪ واري کي عرض ڪندو هيو “ٿورو بيهه، لنگهي وڃان.”
ڦاٽڪ وارو هڪ نه ٻڌندو هيو، پوءِ ٽانگي وارو اتي بيٺل عثمان کي چوندو هيو “تون چويس، در کولي نه ته ڪلاڪ رلي ويندس.”
عثمان ڦاٽڪ واري کي چوندو هيو “وڃڻ ڏيس، پنهنجو ماڻهو آهي.”
ڦاٽڪ وارو ٽانگي واري تي احسان ڪندي چوندو هيو.
“هيءُ ٿو چوي ڦاٽڪ کوليانءِ ٿو نه ته صفا وڃڻ نه ڏيانءِ.”
هو ڦاٽڪ کوليندو هيو ۽ ٽانگي واري پويان، ٻه چار ٻيا ٽانگا، گڏهه گاڏا ۽ ڏاند گاڏيون لنگهي ويندا هيا.
عثمان ڪڏهن ننڍپڻ جي دوست ربنواز سان گهمندو هيو ته فخر محسوس ڪندو هيو. هو ربنواز سان اسڪول ۾ گڏ پڙهيو هيو. عثمان پڙهڻ ۾ ڏِڏُ هيو. سدائين ماستر جا موچڙا کائيندو هيو. نڪ مان گوبو وهندو هيس، وار کنڊريل، ڪلهن تي ٻَڦو ۽ جوئان گهمنديون هيس، هڪ لفظ پڙهي نه سگهيو، استاد جان ڇڏائڻ لاءِ زوريءَ پاسي ڪندا هيس، ان جي ڀيٽ ۾ ربنواز، سلڇڻو، صاف سٿرو، سليقي وارو، پڙهڻ ۾ هوشيار، امتحان ۾ پهريون نمبر ايندو هيو.
دوستيءَ جو سبب پاڙو هيو، هڪ ئي پاڙي ۾ رهندا هيا ۽ ڪڏهن شهر ۾ گڏ گهمندا هيا، جڏهن گڏ گهمندا هيا ته وک وک تي ٽانگي وارا گهوڙي کي چهٻڪ هڻي هٿ ٻڌي عثمان کي سلام ڪندا هيا.
“سائين بابا جو خير... مولا مدد...”
“بادشاهي جو خير.”
“سائين خادم... نوڪر.”
“مولا خوش رکئي.”
ربنواز محسوس ڪندو هيو عثمان کي سڄو شهر سڃاڻي ٿو. ان جي وڏي عزت آهي.
هن هڪ دفعي عثمان کان پڇيو “هڪ ڳالهه چوانءِ ناراض ته نه ٿيندين؟”
“پڇ” عثمان علي چيو “ڪهڙي”
“شهر ۾ سڀ توکي سڃاڻين ٿا، آخر ڇو؟”
عثمان کليو ۽ جواب ڏنائين.
“اهو هڪ راز آهي.”
پر ربنواز کي خبر هئي، هن کي ڦاٽڪ وارو سڃاڻي ۽ جنهن کي ڦاٽڪ وارو سڃاڻي ان کي سڀ سڃاڻيندا آهن.