ڦُڙا
هو ويران جاءِ ڳولهيندا رهيا، ويراني عاشقن جي جنت هوندي آهي، گُل، ٻوٽا، وڻ، ڦل، هوا، پاڻي ۽ جبل عشق جي پيداوار آهن. هو جيڪي وڇڙيا ۽ ملي، نه وڇڙجڻ جي حسرت ۾ رليا، اڪيلائيءَ جي ڳولها ۾، جتي پهچي وجهو اچي سگهن، اندر جي باهه اوتي سگهن.
باهه جا ٻه قسم آهن، اندر جي باهه ۽ ٻاهر جي باهه، ٻاهر جي باهه نظر ايندي آهي، اندر جي باهه محسوس ڪبي آهي. عشق جي باهه سيني ۾ ۽ بکايل جي باهه پيٽ ۾ هوندي آهي. انسان قيامت جو منظر آهي، دل جنت ۽ پيٽ دوزخ آهي.
اهي هجومن کي چيريندا اڳتي وڌندا رهيا، ويراني ڪٿي به نه هئي، اڪيلائي ڪٿي به نه هئي. انهن ٻن جي اڪيلائي.
ٻن جي اڪيلائي انڪري ته اهي هڪ هيا، جدائي ٻه تخليق ڪندي آهي ۽ ميلاپ هڪ، اهي الڳ هيا ته ٻه هيا، مليا ته هڪ ٿيا. انهن جي وڇوڙي جو سبب وقت هيو. وقت جيڪو سدائين ساڳيو نه آهي. وقت جيڪو ٽڪنڊو آهي، چوڪنڊو آهي، مستطيل، گول ۽ ڊگهي لڪير آهي، ڪڏهن انسان گول ڦري ٿو، ڪڏهن چار پاسا، ڪڏهن ٽڪنڊي ۾ وچڙجي پاڻ سان ٽڪرائجي پوي ٿو ۽ ڪڏهن ڊگهي لڪير ۾ بي مقصد هلندو رهي ٿو.
انهن وقت جي قيد کان فرار ٿيڻ چاهيو پئي، هڪ اهڙي آزادي جنهن ۾ ويجهو اچي هڪ ٻئي ۾ قيد ٿي سگهن. فرار جي حسرت ۾ ڊوڙندي انهن جي اميد جا پير گسي ويا پر هو نااميد نه هيا. مدتن بعد مليا هيا ۽ کين پڪ هئي ته اهڙي جاءِ تي پهچندا جتي ڪو به نه هوندو. هو ويجهو اچي هڪ ٻئي کي ڏسي سگهندا، دل جي حسرت پوري ڪري سگهندا ۽ ڀڙ ڪندڙ باهه وسائي سگهندا.
اڪيلائين طرف ڊوڙندي هن، ان کي چيو “انتظار جي عمر وڏي آهي.”
“پر انتظار ۽ خضر موت جي قيد کان آزاد نه آهن.” ان چيو.
“وڇوڙي جو عرصو حياتيءَ جو خال آهي.” هن چيو.
“حياتيءَ جو خال اڻ هوند آهي ۽ اڻ هوند ۾ ميلاپ آهي.” ان چيو.
هو هلندا رهيا ۽ ڊوڙندا رهيا.
“وڇوڙي جون مدتون ميلاپ سان زائل ٿي وڃن ٿيون.” هن چيو.
“وڇوڙو ميلاپ جو خواب آهي.” ان چيو.
“سيني جي شاخ ۾ لڙڪندڙ دل ڳوڙهي جو عڪس آهي.” هن چيو.
“دل جسم تي اميدن جو داغ آهي.” ان چيو.
جڏهن ويجهڙائي جي حسرت ۾ جلي رهيا هيا ته مينهن وسي رهيو هيو، ٽمندڙ پاڻي انهن جي چپن وٽ ضايع ٿي رهيو هيو. سندن اڃ اجهائڻ جي ناڪام ڪوشش ڪري رهيو هيو. اهي آلي ڌرتيءَ تي خشڪ هوا جيئن هلي رهيا هيا. انهن وٽ وڇوڙو ڌرتي ۽ آسمان جي وٿيءَ جو احساس هيو.
“مون وٽ ميلاپ جو تصور سج گرهڻ آهي.” هن چيو.
“۽ مون وٽ چنڊ گرهڻ” ان چيو.
“ڇا تون رات ۽ مان ڏينهن آهيان؟” هن پڇيو.
“نه” ان چيو “ڏينهن ۽ رات جو ميلاپ”
هلندي هن کيس عجب مان ڏٺو ۽ چيو “مان صبح آهيان جتي رات ڏينهن سان ملي ٿي.”
“۽ مان سانجهي جتي ڏينهن رات سان ملي ٿو.” ان چيو.
اهي هلندا رهيا، وڇوڙي جي پوروڇوٽ لڪيرن تان، وڇوڙي جون پوروڇوٽ لڪيرون جيڪي انهن جي پيڙا جو عذاب محسوس ڪندي ڪاتب جي ڏڪي ويل هٿ جي جنبش سان ملي هڪ ٿي ويون هيون. پوروڇوٽ ڊگهيون لڪيرون جيڪي مئل زندگيءَ جو نشان هيون، لڪيرن جي جنبش جنهن ۾ زندگيءَ جي حرڪت هئي. لڪيرن جو ميلاپ ۽ لڪيرن تان لنگهيندڙ ٻن دلين جو ميلاپ جيڪو وڇوڙي جي اڻ کٽ فاصلي جو انت ۽ هڪ ٻئي ۾ سمائجي وڄڻ جي جستجو ۽ لامڪان ڏي ويندڙ اهڙو سفر جنهن کٽڻ جو نانءُ نه پئي ورتو. هو هلندي ٿڪجي پيا.
“پيار جا ڏيئا شهوت جي بهشت ۾ ٻرن ٿا.” هن سهڪندي چيو.
“ها” ان چيو “بهشت دوزخ ۾ سڙي ٿو.”
هو سڙي خاڪ ٿي چڪا هيا، اندر جي اڃ اجهائڻ لاءِ کين اڪيلائي نصيب نه ٿي، جڏهن هڪ ويراني ۾ پهتا ته ويل لنگهي چڪي هئي، هو عمر جي خزان ۾ سڙي ويل وڻ جي ڇڊي ڇانوَ ۾ ويٺا، انهن هٿ هٿ ۾ ڏنو ۽ دل کولي رُنا، جڏهن ڳوڙهن جا ڦُڙا ٻاهر نڪتا ته مطمئن ٿيا.