ڀڳل روڊ
منهنجو گهر موسميات کان اڳتي، صفوران چورنگيءَ کان چار ڪلوميٽر پري سڄي پاسي سپرهائي وي ڀرسان آهي. اهو چار ڪلوميٽر روڊ ڪڏهن ائين هوندو هيو جيئن ڪنهن گم ٿي ويل شهر جي کنڊر جي رستي کي کوٽي ڳولهيو ويو هجي. هر هنڌ کڏون ۽ کٻا هوندا هيا. هلڪي هوا تي گهڻي مٽي اڏامندي هئي. آفيس اچڻ ۽ وڃڻ وقت منهنجو گذر ان روڊ سان ٿيندو هيو. ساڳي روڊ تي ٻن طرفن کان هلندڙ ٽريفڪ ڪري ننڍا وڏا حادثا پڻ ٿيندا هيا.
هڪ ڏينهن اتي هڪ شخص نظر آيو، جنهن وٽ بيلچو هوندو هيو ۽ اهو روڊ جي پاسن کان مٽي ڪڍي کڏن ۽ کٻن ۾ وجهي رستو هموار ڪرڻ جي ڪوشش ڪندو هيو جيئن ٽريفڪ جي رواني برقرار هجي.
اهو چار ڪلوميٽر روڊ ائين هوندو هيو جيئن اسان جي ملڪ جا چار صوبا ۽ بيلچو اهڙي سربراهه وٽ هجي، جيڪو مٽي وجهي ڀڳل روڊ جي هڪ ڪلوميٽر جي مرمت ڪندو هجي ته مرمت ڪيل ٻئي ڪلوميٽر جي مٽي لنگهيندڙ گاڏين جي ٽائرن هيٺان اچي اڏامي ويندي هجي ۽ کڏا کٻا وري ظاهر ٿي پوندا هجن. جڏهن هو بيلچو کڻي ٽئين ڪلوميٽر جي مرمت ڪندو هجي ته چوٿين ڪلوميٽر وٽ اڳ مرمت ڪيل روڊ جي مٽي اڏامي کڏا کٻا ظاهر ڪري وجهندي هجي.
ان جي محنت کان متاثر ٿي گاڏين ۾ لنگهيندڙ اڪثر ماڻهو سندس مالي مدد ڪندا هيا ۽ ان بي روزگار شخص جي روزگار جو در کلي پيو. ان شخص پنج سال روڊ جي مرمت جي ڪوشش ڪئي. اهو مٽي وجهي وت آهر روڊ کي هموار ڪري ايندڙ ويندڙ گاڏين لاءِ سهولت فراهم ڪندو هيو پر مٽي کڏن ۽ کٻن ۾ ٽڪندي ڪونه هئي. مون هڪ دفعي گاڏي روڪي کيس خرچي ڏني ۽ سوال ڪيو
“گذريل پنجن سالن کان تون ڪنهن سربراهه جيان روڊ جي مرمت ڪري رهيو آهين پر ڪهڙو فائدو؟”
منهنجي عجيب سوال تي هو مرڪيو ۽ جواب ڏنائين
“صاحب مون وٽ هڪ بيلچي ۽ مٿيءَ کان سواءِ ڪجهه نه آهي.”
مون پوءِ به کيس شابس ڏيندي چيو “نه هجڻ کان ڪجهه هجڻ بهتر آهي.”
پنجن سالن کانپوءِ حڪومت کي روڊ ٺهرائڻ جو خيال آيو، ڇو جو شهر ۾ تنگيءَ سبب اڏاوتن جو زور شهر جي ٻاهرن پاسن ڏانهن هيو. ان روڊ ڪناري وڏيون عمارتون اڏجڻ لڳيون ۽ تڪ جي ميمبر کي بجيٽ جاري ڪئي وئي جيئن اهو روڊ ٺهرائي ۽ مستقبل جي مسئلن کي منهن ڏئي سگهجي.
جڏهن نئون روڊ ٺهيو ته اهو مٽي وجهندڙ شخص بي روزگار ٿي ويو، نئين روڊ ۾ ڪٿي به کڏو کٻو نه هيو جو هو ان ۾ مٽي وجهي هموار ڪري سگهي. چار ڪلوميٽر روڊ ڪاري ڏانمر هيٺان دفن ٿي ويو ۽ گاڏيون زوڪٽ ڪنديون ان مٿان هلڻ لڳيون. هڪ ڏينهن اهو شخص مايوس ٿي بيلچو کڻي هليو ويو.
روڊ ٺهڻ جي پهرين سال ايڏو مينهن نه وٺو جيڏي ان جي اڳڪٿي هئي. ماڻهن جي اکين مان ٽمندڙ ڳوڙها ڏسي ڪراچيءَ مان مينهن موڪلائي ويو آهي. ڪجهه ڪڻيون وسيون ته روڊ ۾ ڏار پئجي ويا. ڏک کان روڊ جو سينو ڦاٽي پيو، گاڏيون هليون ته وري کڏا ۽ کٻا ٺهي پيا.
اهو روڊ پنج سال به نه هليو، ماڻهن لاءِ مصيبت ٿي وئي، حادثا وڌي ويا ۽ ماڻهن کي اچڻ وڃڻ ۾ تڪليف ٿيڻ لڳي، اتي مٽيءَ سان کڏا کٻا ڀرڻ وارو ڪير نه هيو.
ٽريفڪ ۾ ايندڙ ويندڙ ماڻهن جون اکيون وري روڊ جي پاسن کان بيلچو جهلي بيٺل شخص کي ڳولهڻ لڳيون.