لوڪ ادب، لساني ۽ ادبي تحقيق

سوکڙي ڳالهين جي

برٽش لئبرري لنڊن مان ھٿ ڪيل 1865ع ۾ ڇپيل ڪتاب ”سوکڙي ڳالھين جي“ اوهان اڳيان پيش ڪري رهيا آهيون. ھن ڪتاب جو ليکڪ/جوڙيندڙ ديوان ڪيولرام سلامتراءِ آڏواڻي آھي جڏھن تہ سنوار انجنيئر عبدالوھاب سھتي صاحب ڪئي آھي.
ھن ڪتاب ۾ چڱا چڱا پھاڪا ۽ ڀلا ڀلا رواجي سنڌي حرف آيا آھن، جنھن جھڙا اڳي سنڌي ڪتابن ۾ ٿورا آيا ھوندا. تن جي پڙھڻ مان گهڻي واقفي (ڄاڻ) ٿيندي ۽ منجهس چڱيون چڱيون آکاڻيون آيون آھن، جن جي پڙھڻ کان گهڻو دل خوش رھندي ۽ منجهس گھڻيون نصيحتون آھن، جن جي پڙھڻ مان گهڻو فائدو ٿيندو.
Title Cover of book سوکڙي ڳالهين جي

۲-۱ ڳالھ پھرين: شخص ھڪڙي جي چور کان ڦُرجڻ جي

شخص ھڪڙي، اڌ رات جو پنھنجي گھر ۾ پيھي، دانھن ڪري چيو؛ ”گھوڙا! چور ڙي چور.“
اھا دانھن ٻڌي، پاڙيوارا ماڻھو اچي گڏ ٿيا.
تڏھن چيائين؛ ”چرچا ٿي ڪيم.“
تنھن ڪري سڀ ڪو وڃي گھر ويٺو.
ٿورن ڏيھاڙن کان پوءِ ھڪڙي رات، چور سندس گھر ڦُرڻ لڳا. تڏھن چور چور ڪري ٻاڪاريائين. جيتوڻيڪ اھا ٻاڪار، گھڻن ٻڌي. پر سڀڪنھن ڄاتو؛ ’ھيءُ اڳي پڻ اھڙا چرچا ڪندو آھي.‘ تنھن ڪري ويجھو ڪو نه آيس. چور دلجاءِ ڪري، ڦُري ويندا رھيا.
ڏسو ڪوڙ ڳالھائڻ جو ڇيئو. جيڪو ھيڪر ڪوڙ ڳالھائڻ ۾ پڌرو ٿئي، تنھن جي سچي ڳالھ تي پڻ ڪو نه وسھي. تنھنڪري ڪوڙ ڳالھائڻ ڏاڍو بڇڙو آھي.
سياڻا چوندا آھن؛ ”ڪوڙ ايمان جي ڪتر آھي.“
تنھن ۾ جي تو کي ايمان جو بچاءُ گھرجي، ڪوڙ کان اھڙو پاسو ڪر، جھڙو چور ڪري پرڀات کان.

بيت
جنھن جي ھيڪار، ڪيائين ڪوڙي ٿئي،
تنھن تي ٻيھار، سچي ساک نه وسھان.