لوڪ ادب، لساني ۽ ادبي تحقيق

سوکڙي ڳالهين جي

برٽش لئبرري لنڊن مان ھٿ ڪيل 1865ع ۾ ڇپيل ڪتاب ”سوکڙي ڳالھين جي“ اوهان اڳيان پيش ڪري رهيا آهيون. ھن ڪتاب جو ليکڪ/جوڙيندڙ ديوان ڪيولرام سلامتراءِ آڏواڻي آھي جڏھن تہ سنوار انجنيئر عبدالوھاب سھتي صاحب ڪئي آھي.
ھن ڪتاب ۾ چڱا چڱا پھاڪا ۽ ڀلا ڀلا رواجي سنڌي حرف آيا آھن، جنھن جھڙا اڳي سنڌي ڪتابن ۾ ٿورا آيا ھوندا. تن جي پڙھڻ مان گهڻي واقفي (ڄاڻ) ٿيندي ۽ منجهس چڱيون چڱيون آکاڻيون آيون آھن، جن جي پڙھڻ کان گهڻو دل خوش رھندي ۽ منجهس گھڻيون نصيحتون آھن، جن جي پڙھڻ مان گهڻو فائدو ٿيندو.
Title Cover of book سوکڙي ڳالهين جي

۵-۲ ڳالھ ٻين؛ ڄٽ جي ترار جي

۵-۲ ڳالھ ٻين؛ ڄٽ جي ترار جي

هڪڙي ڄٽ جي ترار کي ور پيو. سو ور لھرائڻ لاءِ، لُھر وٽ کڻي ويو. لھر، اڌ رپيو پورهيئي جو وٺي، ترار کي نڪ جي سامھون جهلي، ور تي نگاهه ڪري، آڱر جي زور سان ور لاهي ڏنس. ڄٽ، اهو حال ڏسي، ارمان کاڌو. ڀانيائين جو ترار جو ور لاهڻ سؤلو آهي. اجايو اڌ روپيو لُھر کي ڏنم.
ٿورن ڏهاڙن کانپوءِ، وري ترار کي ور پيس. تڏهن لھر جي هاج کي ياد ڪري، پنھنجي اَڄاڻائيءَ کان ترار کي نڪ تي رکي، زور ڏنائين ته زور جي ڏيڻ سان نڪ وڍجي پيس.
ڏسو جو اڻ-ڄاتي ڪم ۾ ري-سيکت استاد جي، ھٿُ وجھي، تنھن جو حال اھو ٿو ٿئي. جيڪڏھن ڄٽ ري-ڄاتي، ترار نڪ تي رکي زور نه ڏئي ھا ته اجايو پنھنجي ھٿان، پنھنجو نڪ نه وڍي ھا.
تنھن ۾ تو کي گھرجي جو ري-ڄاتي ڪم کي ويجھو نه وڃ. متان ڄٽ وانگي بڇڙو ٿين. ھن ڳالھ لاءِ ھڪڙو پھاڪو آھي؛ ”جنھن جو ڪم، اھو ئي ڪري، ٻيو ڪري ته گھاٽو ڀري.“

بيت
ڪچو، ڪم ڪچا ڪري، موڳو پنھنجي مَتِ،
سمجھي سُڄاڻن کان، گُڏيو وٺي نه گَتِ،
سمجھو سمجھي پاڻ کي، ڀلو ڀليءَ ڀَتِ،
پنھنجي پٽي پَتِ، ري-اولي استاد جي.