لوڪ ادب، لساني ۽ ادبي تحقيق

سوکڙي ڳالهين جي

برٽش لئبرري لنڊن مان ھٿ ڪيل 1865ع ۾ ڇپيل ڪتاب ”سوکڙي ڳالھين جي“ اوهان اڳيان پيش ڪري رهيا آهيون. ھن ڪتاب جو ليکڪ/جوڙيندڙ ديوان ڪيولرام سلامتراءِ آڏواڻي آھي جڏھن تہ سنوار انجنيئر عبدالوھاب سھتي صاحب ڪئي آھي.
ھن ڪتاب ۾ چڱا چڱا پھاڪا ۽ ڀلا ڀلا رواجي سنڌي حرف آيا آھن، جنھن جھڙا اڳي سنڌي ڪتابن ۾ ٿورا آيا ھوندا. تن جي پڙھڻ مان گهڻي واقفي (ڄاڻ) ٿيندي ۽ منجهس چڱيون چڱيون آکاڻيون آيون آھن، جن جي پڙھڻ کان گهڻو دل خوش رھندي ۽ منجهس گھڻيون نصيحتون آھن، جن جي پڙھڻ مان گهڻو فائدو ٿيندو.
Title Cover of book سوکڙي ڳالهين جي

۵-۱ ڳالھ پھرين؛ ڀولڙي جي حجامت جي

۵-۱ ڳالھ پھرين؛ ڀولڙي جي حجامت جي

شخص ھڪڙي، پنھنجي حجامت، پاڪيءَ سان پاڻ ٿي جوڙي. ڀولي ھڪڙي، ھيءُ حال ويٺي ڏٺو. جنھن مھل ھو شخص، پاڪي رکي ٻاھر نڪتو. تنھن مھل ڀولي، ھنڌ واندو ڏسي، پاڪي کڻي، ڏاڙھي ڪوڙڻ لاءِ، کاڏيءَ تي رکي زور ڏنو ته پاڪيءَ کاڏي ۽ نڙگُھٽُ وڌي وِڌُس. جنھن ڪري مري پيو.
جيڪو اڻ-ڄاتي-ڪم ۾، ري-پُڇيي، ھٿ وجھي، تنھن جو حال ان ڀولي جھڙو آھي. ھو ڀولو جو اڻ-ڄاتي-ڪم ۾ ھٿ نه وجھي ھا ته ڇو مري جند وڃائي ھا.
تنھن ۾ تو کي پڻ گھرجي جو استادن جي گَمِ (ڏَسَ) کان سواءِ، ري-ڄاتي-ڪم ۾ ھٿُ نه وجھ، متان ڀولي وانگي پنھنجا ھٿ ويري ٿيئنين.
سياڻا چوندا آھن؛ ”ھنر واري جو ھنر کپي، بي ھنر جي جند کپي.“

بيت
ري رستي استاد جي، جيڪو ڪم ڪري،
سڙيو سنواري ڪينڪي، ويتر کريو کري،
موڳو ماڻُ ڄمارَ جو، ڀڙوو ڀليو ڀري،
رُليو رَندن وچ ۾، موڙھيو مفت مري،
اٿس پنڌ پري، ري رستي رھبر جي.