ادب دنيا جو خاموش خدمتگار پبليشر ھوش ڀٽي
ادب دنيا جو خاموش خدمتگار پبليشر ھوش ڀٽي
ھوش محمد ڀٽي سڦلتا پبليڪيشن جو خالق آھي، ان کان پھريان ھوش محمد جا ڪيترائي ڪتاب ناول ڪھاڻيون تجزيا پڻ مختلف اخبارن ۽ پڙھندڙ جي ذھني خوراڪ بڻيا آھن، ھوش محمد ڀٽي کي پرکيندي مونکي اٽلي جي Alberto Moravia ناولنگار ۽ صحافي جو قصو ياد اچي ٿو- جنھن پنھنجي ڪتاب جي ڇپائي لاء ڪيترائي ڏينھن اٽلي شھر جي مختلف پبليشرن سان ملندو رھيو، پر ڪٿان به ھن کي ڪا واھ نظر نه آئي، ھن توڪل ڪري پنھنجي پرنٽنگ پريس کولي ۽ ليکڪن کي ڪيترائي فائدا ڏيندي 6 مھينن اندر اٽلي جي تمام پرينٽنگ پريس کي پنھنجي نالي ڪري ورتو، ۽ پبليشرن جي ھڪ ھٺي ٽٽڻ کانپوء ھڪ سال اندر اٽلي ۾ 1500 کان مٿي ڪارائتا ڪتاب شايع ٿيا،- تڏھن ھن پنھنجي نوٽ بڪ ۾ لکيو ھيو تہ، "مان ليکڪ جي لحاظ کان ھڪ "پکي جي زندگي" کي قلمبند ڪيا ٿو، ۽ پبليشر طور مان ان پکي کي اڏامڻ لاء پر ڏيان ٿو-
برٽش ليکڪه J. K. Rowling جنھن وڏي شوق ۽ چاھ سان پھريون ناول Harry Potter لکيو، ان جي ڇپائي لاء ڪيترا ڀيرا پبليشرن جا چڪر ڪاٽيا، پر ھن کي اھو چئي موٽايو ويو ته اوھان جو ھي ناول ڪنھن ڪم جو ناھي، پر "جي ڪي" ھار نه مڃي ٻن سال کان پوء آخرڪار 1997 ۾ ھڪ پٽ تي پيل پبليشر چيو تباھ ته ھوئين آھيان پر ھاڻي ويندي ويندي ھي ناول شايع ڪيون ٿا پوء جيڪو ٿيو جڏھن اھو ناول ڇپيو ته ھزارن جي تعداد ۾ اھي ڪاپيون وڪرو ٿيون پبليشر سميت "جي ڪي" به مالي طور خوشحال ٿي وئي، ھن وقت 50 کان وڌيڪ ان ناول جا ايڊيشن اچي چڪا آھن ۽ ڪيتريون ئي فلمون سيزن سيريز موويز به ان تي ٺھي چڪيون آھن، معلوم ٿيو ته ڪنھن جي به تخليق کي گھٽ نه ڪجي جي اھا ڪارائتي آھي ته ان کي عوام جي ھٿن تائين پھچائجي،___
ائين ئي اسان وٽ ادب دوست انسان جيڪو پنھنجي طبيعت ۾ انتھائي حساس ۽ نيڪ دل جو مالڪ آھي، ھن پھريان پنھنجا ڪيترائي ڪتاب شايع ڪرايا پر پبليشرن جا حال ڏسي ھن عھد ڪيو ته ھاڻي اھو ڪم به پاڻ کي ڪرڻو آھي ڇو ته " لفظن جي ديوارن سان مصنف ھڪ گھر تيار ڪري ٿو، ۽ پبليشر ان گھر کي محل جي صورت ۾ روشناس ڪرائي ٿو " ۽ پوء ھن وچن ڪيو تہ اھو فيصلو ذاتي منھنجو ناھي پر سنڌ جي انھن تمام اڀرندڙ نوجوانن جي حق جو نعرو آھي، ته ڪو اچي اسان جي تخليقن کي ميڙي سھيڙي عوامي ميڙ تائين پھچائڻ ۾ مددگار ثابت ٿئي، ۽ ھن وقت اھو مخلص ليکڪن جي احساسن ۽ جذبن جي حق جو پرچم سڦلتا پبليڪيشن جي قافلي جو نشان آھي، ھي معاملو صرف اتي ختم ناھي پر سنڌ جو گھڻو تڻو نوجوان سڦلتا پبليڪيشن ڏان ان ڪري رخ رکي ٿو جو پبليڪيشن جي فائونڊر کي صرف پئسو ڪمائڻو ناھي پر ھو سچي ۽ مخلص دل سان سنڌي ادب جي خدمت سان گڏ نوجوانن کي لکڻ جي ميدان ۾ اتساهيندڙ عمل جو سگھارو آواز بڻجي چڪو آھي، ان نتيجي ۾ ھن سال 2023 ۾ سڦلتا پبليڪيشن پاران 30 ڪتاب شايع ٿيا،
ھوش محمد ڀٽي جرمن Hermann Hesse ليکڪ جيان مخلص پڻي کي دولت کان وڌيڪ سمجھيو آھي، ھن جي مزاجن ۾ نرمي سادگي جي خوبي سان گڏ ھن سچي قلمڪار جيان سدائين پنھنجي دل جي ٻڌي آھي، ھي ڌن جي دلدل ۾ ڦاٿل دماغ وارن منجھان ناھي، انڪري ھن مسلسل پنھنجي ڪم کي اصولي ضبط جي نظر ۾ رکندي وقتن به وقتن 9 سال پنھنجي اداري کي ڏنا آھن، تنھن جو ڪم ھن وقت نوجوانن جي سڃاڻپ بڻجي ويو آھي، ھن اشاعت واري ڪم ۾ وقفو ضرور آندو پر غير معياري لکتن کي ڇاپڻ کان انڪار ڪيو. - ھن جو ڪم صرف اشاعت تي ٻڌل ناھي پر ھن شخص جو ادبي پاسو سگھارو آھي، ھن پنھنجي لکت ۾ وڏن نام نھاد ادبي ٽريفڪ پوليس وارن جو ورديون لاھي چٽ ڪرڻ جي ڏوھ ۾ پڻ پوئتي ڌڪيو ويو آھي، پر ميڙاڪن محفلن توڙي جو وڏن واتن جي داد کان پري رھيل ھوش پنھنجي فطري ڪيفيت ۾ مدھوشي واري سرور ۾ پنھنجو پاڻ مڃايو آھي، ان سان گڏ ھن جي تنقيد ۾ پليجي صاحب جي ڳآلھ وانگر رحم ۾ گنجائش نظر نٿي اچيو، پر ڪٿي ڪٿي ھي اڪبر لغاري جي جي ڳالھ وانگر ڪڏھن ڪڏھن ھوميوپيٿي واري تنقيد به ڪندو آھي،
تنقيد جا معيار دنيا جي تاريخ ۾ وسيع رھيا آھن، جڏھن روسي ناولنگار دوستووسڪي تي پنھنجي مداح تنقيد ڪئي ھئي ته دوستووسڪي آپي مان نڪري پنھنجي مداح جي ٻانھن ڀڄي ھئي، Johanna Schopenhauer تي جڏھن خاموش مزاج، ناياب تخليقن جي مالڪ سدوري پٽ جرمن فلاسفر Arthur Schopenhauer تنقيد ڪئي ته مٿس ماڻس وڄ وانگر ڪڙڪي پئي ۽ نشي جي حالت ۾ شوپنھار کي ڏاڪڻ تان ڌڪو ڏئي ٽن ھندن تان ٽنگ ڀڳي ھئاسين، تنقيد جي مار رڳو اتي ختم نه ٿي پر Johanna جرمن جي وڏي ناولنگار تخليقڪار Johann Wolfgang von Goethe گوئٽي جي تنقيد برداشت نه ڪري سگھي ۽ گوئٽي کي سگريٽن وارو "ايش ٽري" اڇلائي ھيائين، جنھن تان ذري گھٽ گوئٽي جي اک نڪتي ھئي، جنھن جوھنا تي تنقيد ڪئي، اھو ڪلھ مري ويو مائي تنقيد نه برداشت ڪرڻ جي صورت ۾ پٽ مڙس دوستن کي ته نه بخشيو پر ھڪ پبليشر Joachim Heinrich Campe اعتراض ڪيو ته جوھنا جون تخليقون پنھنجون ناھن ھو ڪنھن کي ادبي کاٽ ھڻي اچي ٿي، مائي کي خبر پئي تيز رفتار گاڏي ڪاھي Joachim جو ايڪسيڊينٽ ڪيائين جيڪو زخمي ٿيو ھن جي "کاڏي - ڄاڙي" لھي پئي ويچارو کائڻ پيئڻ کان ويھي ويو، مائي وڏي بخيل ھئي ائين ھڪ ٻئي تنقيد ڪندڙ Wilhelm von Humboldt جي گھر ۾ گھڙي ھن جو الھ تلھ ساڙي ۽ زال جا وار ڪٽي ڇڏيائينس، مائي ادبي چور ھئي اھا گوئٽي کي خبر ھئي پر ھن سان ڪير ڳالھائڻ لاء تيار نه ھوندو ھو، جرمن ڪسينو ۾ جنھن مائي جي تخليق تي واھ واھ يا داد نه ڏنو ان کي وائين Wine وارو شيشو اڇلي ھڻندي ھئي، ائين ڪيترن ئي تنقيدنگارن کي نيپولين، اٽلي جي وزير اعظم Francesco Crispi نيرو سميت ڪيترن ئي اھڙن ماڻھن تنقيدنگار کي تلخ سزائون ڏنيون، نيرو نقادن کي اس تي ٻڌي سزا تور ان کي vultures حوالي ڪري ڇڏيندو ھو، ۽ اسان وٽ وري تنقيدنگار تي مختلف الزام ھڻي، ھن کي ديوار سان لڳايو ويندو آھي،- سنڌ جي تنقيد نگارن ۽ تخليقڪار جا جيھڙا به نرالا آھن جن ھڪٻئي کي جيلن ۾ ويجھاريو،____
__________________
پورو ٿيو