پنهنجي پاران
بکوش و حاصل عمر عزیز را دریاب۔
(حافظ)
[اي حافظ! ڪوشش متان ڇڏينءَ، ته جيئن تنهنجي عمر اجائي نه گذري، اُن ڳالهه جي ڪوشش ڪندو رهه ته جيئن پنهنجي پياري زندگيءَ جو مقصد حاصل ڪري وٺين.]
مون هي يادگيريون ڇو لکيون آهن؟ لکيون ڪٿي اٿم، هيءَ ته لکجي ويون آهن، مختلف نوٽ بوڪن ۾، ڊائرين ۾، ۽ اخباري ڪالمن ۾...
۽ اهو سڀ ڪجهه گذريل ويهن پنجويهن سالن کان لکندو پيو اچان، جڏهن جوان نه پر نوجوان هئس. رت گرم، جذبا جوان، اک ڪڪڙي، ۽ زبان قئنچي وانگر هلندڙ- اها پرهه ڦٽيءَ هئي. صبح هو. منجهند کانپوءِ هاڻ زندگيءَ جو سفر شام ڏانهن لڙڻ شروع ٿيو آهي. معنيٰ انت ڏانهن سفر.
آئون گذريل ڪيترن ئي سالن کان عجيب و غريب ڪيفيت ۾ مبتلا رهيو آهيان. نراسائي ۽ ڏک منهنجي اندر ۾ گهر ڪري ويهي رهيا آهن. پر مون ظاهري طور انهن جي ڪڏهن به لکا ناهي ڏني. ان نراسائيءَ ۽ ڏک جي پويان اهي طويل بي وفايون، دوکا ۽ اپمان آهن، جيڪي زندگيءَ ۾ پلئه پيا اٿم. ان ڪري گهڻين شين تان ايمان به کڄي ويو اٿم. گهڻو ڪجهه وڃائجي ويو اٿم، انهن جي ڳولها جي جستجوءَ ۾ ڪي نوان لقاءَ به پسجن ٿا. پر اهو سڀ ڪجهه نٿو لڀجي، جنهن لاءِ روح بي چين، اکيون آتيون، ذهن بي قرار آهي. شايد وڃائجي وڃڻ ۽ وري نه لڀجڻ به هن دنيا جو فلسفو آهي. ۽ ان فلسفي تحت هڪ ڏينهن آئون به سدائين جي لاءِ گم ٿي ويندس، نه لڀجڻ لاءِ.
هي لکيل بي ترتيب ساروڻا، ڪجهه احساس ۽ زندگيءَ جي اُٿلايل صفحن جا ڪي ورق آهن. ڪي ورق ڪتاب مان ئي ڦاٽي ويا آهن، ڪي پُسي وڃڻ سبب هاڻ پڙهڻ ۾ ئي نٿا اچن ۽ باقي جيڪي بچيا آهن، سي حاضر آهن.
آئون سڄي عمر مايوسين، مونجهارن ۽ احساس ڪمتريءَ جو شڪار رهيو آهيان. انهن مان نڪرڻ لاءِ مون ڪتابن جو سهارو ۽ انهن ۾ اچي پناهه ورتي. ۽ سچ ته انهن ڪتابن مونکي سهاري سان گڏ پناهه به ڏني ۽ منهنجي اَشانت آتما کي شانت ڪرڻ ۾ منهنجي مدد ڪئي ۽ هاڻ انهن سڀني کي هن ڪتاب جي ورقن ۾ لاهي پاڻ کي هلڪو ڪرڻ جي ڪوشش ڪئي اٿم.
سفر زندگيءَ جو ڪٺن هو ’گدائي‘،
گذري ويو، بهرحال گذاري ڇڏيو سين.
يوسف سنڌي