امام محمد غزالي رحمة الله عليه
[/b](450 هه – 505 هه)
عظيم الشان فقهي، عالم ۽ فاضل، مولوي، محقق ۽ مصنف هو. حضرت امام غزالي شه طابران واقع طوس يعني ملڪ خراسان ۾ سن 450 هجري ۾ پيدا ٿيو. غزالي جو والد رسيون جو ڪاروبار ڪندو هو امام غزالي جو به ان سان گڏ ويندو هو. رسن وڪڻڻ واري کي غزال به سڏيو ويندو آهي. امام غزالي رحمة الله عليہ جو پورو نالو ابو حامد محمد بن محمد احمد هيو. لقبحجة اسلام ملين. امام غزالي رحمة الله عليہ فلسفين کي حصن ۾ تقسيم ڪري پيش ڪيائين. 1 پهريون دهڙو ماديت پسند يعني دهريو. جيڪي خداجي وجود کان انڪاري آهن ۽ دنيا کي ابديت جو دليل ڏيندا آهن 2 ٻيون دهڙو توحيد پرست جيڪي دا جي وجود کي تسليم ڪندا آهن ۽ ان کي هڪ ڪري مڃيندا آهن 3 ٽيون دهڙو فطرت پرست “طبيعًا جو آهي جيڪي لازمي طور سان وجود خالق جو مخالف ناهن پروح جي فنا ٿين جي خلاف آهن.
[b]امام محمد غزالي رحمة الله عليه
[/b]
• خاموشي پاڻ هڪ عبادت آهي.
• قرض ڏيڻ جي طاقت هوندي هئي. هڪ لمحو به دير ڪرڻ ظلم آهي. جيڪڏهن قرض ڏيندڙ جي اجازت سان.
• الله تعاليٰ جو هر فيصلو عقل ۽ عدل تي مبني هوندو آهي. ان لاءِ ڪڏهن به زبان تي شڪايت نه آڻيندا ڪريو.
• محتاجن کان مهانگو خريد ڪرڻ احسان آهي ۽ صدقي کان بهتر آهي.
• غريب مهمان اچي ته قرض وٺي به ان جي خدمت ڪريو.
• روضيءَ ۾ عيب نه ڪڌو پسند نه اچي ته نه کائو.
• ٽي شيون انسان کي تباهه ڪنديون آهن حرص، حسد ۽ غرور.
• انسان جو سڀ کان وڏو ڪارنامو اهو آهي ته پنهنجي دل ۽ زبان تي قابو رکي.
• ٻارن جي اصلاح اسڪول ۾ آهي ۽ عورت جي گهر ۾.
• حاسد دشمن ڏي پٿر اڇلائيندو آهي ۽ اهو واپس ان کي لڳندو آهي ۽ اهو دشمن کلندو آهي.
• پنهنجي معاملات ۾ هوشيار ۽ چست رهڻ ۽ سوچي سمجهي ڪم ڪرڻ سعادت جي ڪنجي آهي.
• ظالم جي موت تي ڏکارو ٿيڻ به موت آهي.
• حقوق العباد جي نفي ڪرڻ وارو ظالم آهي.
• توهان وٽ وقت خام مال جيان آهي. ان مان جيڪو چاهيو ٺاهي وٺو.
• سچي ڳالهه ٻڌي سچي ڳالهه چوڻ جي همت پيدا ٿيندي آهي.