ڪـارو ڌاڳـو
ڪاوڙ ۾ جسم سان گڏ شھپرن جا وار به ڦڙڪيس پئي. ٻئي مُٺيون ڀڪوڙجي ويون هيس. سمجهه ۾ ڪجهه نه پئي آيس، ته ڇا ڪري؟ يڪدم چيلهه سان ٻڌل مائوذر ڪڍي ورتائين، پر بُت ۾ ايتري سگهه نه هئس، جو مائوذر هٿ ۾ جهلي سگهي.
هو فرش تي ويهي، اُڀا ساهه جائيتا ڪرڻ لڳو. ڌيءُ نسيم جو چھرو اکين اڳيان ڦِرڻ لڳس. چئن ڀائرن جي اڪيلي ڀيڻ ۽ سندس وڏهر ڌيءُ نسيم جي مٿي ۾ چانديءَ جون تندون ظاهر ٿين لڳيون هيون، پر سندس هٿ پيلا نه ٿيا هئا. ايئن به ڪونه هو، ته رئيس علڻ خان وٽ، نسيم لاءِ جوڙجيس ۽ برابري حيثيت وارا رشتا نه آيا هئا، علڻ خان، نياڻيءَ کي پرڻائي پنھنجي مُڇ جي وار کي هيٺ ٿيڻ نه پئي ڏنو. ڪو مائيءَ جو لالُ سندس نياڻو سڏائي، اها ڳالهه کيس پسند نه هئي. اميدن جي اُڀريل سج جا پاڇا، جڏهن، سماج جي هٿرادو مڙهيل قانون سان مٿو ٽڪرائي، مايوسيءَ جي لاهو سج وانگر رواني ٿي هئي.
ماسي مٺل ڳالهايو.
”مائي مون کي ته ڪابه ڳالهه سمجهه ۾ ڪانه ٿي اچي.“
رئيس علڻ خان وراڻيو.
”ابا... ماٺ ميٺ ۾ وينداسين. ڪنھن جي ملائڪن کي به ڪل ڪانه پوندي.“ ماسي مٺل چيو.
رئيس علڻ خان ڪابه ورندي نه ڏني. ڪمري مان ٻاهر نڪري ويو.
پھريون سَھائو سومر ڀيٽي، نسيم ماءُ سان گڏ موٽي، ته اڌ بيماري ڇڏي وئي هئس. ڀورل شاهه جو ڪارو ڌاڳو ٻڌو هئائين، ته دورا پوڻ به بند ٿي ويا هئس. خوش رهڻ لڳي هئي. بيماريءَ جي ڄڻ پاڙ پٽجي وئي هئي. ساڳيا هار سينگار، ساڳيو آرسيءَ سان جهيڙو، ساڳي کل خوشي. ڄڻ ڪجهه ٿيو ئي نه هو. نه رڳو نسيم جي ماءُ پر گهر جا ڀاتي به خوش هئا. ڀورل شاهه جي ڪاري ڌاڳي ۽ ڪرامت جا چرچا هئا ڳوٺ ۾. نسيم جي چڱ ڀلائيءَ جي زنده مثال سان. ڀورل شاهه جي ترَ ۾ هاڪ پئجي وئي هئي.
ڀورل شاهه، نسيم جي ماءُ کي ٻڌايو هو، ته ڇوڪريءَ تي زبري جن جو اثر آهي في الحال ته ڪوبه نقصان نه پھچائيندو، پر سدائين لاءِڇوٽڪارو ضروي آهي. ان لاءِ توهان کي ست ڀيرا سھائي سومر تي اچڻو پوندو. نسيم ماءُ سان گڏهه ڇهه سھائا سومر ته ڀورل وٽان ڀيرو ڪري آئي هئي. ستون سومر وڃي بچيو هو. ان کان اڳ جو نسيم جي ماءُ کيس ستين سومر ڀيٽڻ لاءِ وٺي وڃي، کيس نسيم ۾ ڪا ڳالهه کٽڪڻ لڳي هئي. سڀاڻ ستون سومر هو ۽ اڄ ماڻس نسيم سان جهيڙو لائي بيٺي هئي.
نسيم جي ماءُ جي تکو ڳالهائڻ تي علڻ خان اُٿي بيٺو ۽ ڪن سرلا ڪري دروازي سان لڳائي ڇڏيائين. هن ڪاوڙ مان چيو پئي،
”ڇوري....! اکيون ڦاڙي ڇا پئي ڏسين؟ ٻڌائين ڇونه ٿي ته اهو اڇو منھن ڪٿان ڪرايو اٿئي؟“
”امان...! ايئن پئي پڇين، ڄڻ توکي ڪا خبر ئي ڪانهي؟“ نسيم جو لھجو به تکو ٿي ويو هو.
”اڙي، مُٺيس....“ ڇوري مون کي ڪھڙي خبر، ته تو ڪٿان منھن تي دانگي مَلائي؟“
”امان... پاڻ کان پُڇ، اهو سمورو تنھنجو ڪيو ڪَرتيو آهي.“
لاڙُو ٿيڻ لڳا هئا، تڏهن کان نسيم بيمار رهڻ لڳي هئي، بيوشيءَ جا دورا پوڻ لڳا هئس. رئيس علڻ خان شھر جي وڏن ڊاڪٽرن کان سندس علاج ڪرايو. پر نسيم جيئن پوءِ تيئن ڀِتر جيان ڀُرندي پئي وئي. نسيم جي ماءُ ڊاڪٽرن جي علاج کان تنگ ٿي، ڌاڳن ڦيڻن جو گسُ وٺي ڌيءُ کي چڱو ڀلو ڪرڻ پئي گهريو، پر رئيس علڻ خان کيس ايئن ڪرڻ نه پئي ڏنو.
هڪ ڏينھن علڻ خان جيئن گهر آيو، ته نسيم کي شديد دورو پيو هو. هوءَ بيھوش ٿي وئي هئي ۽ وات مان گڦ پئي وهيس. ڏندڻ پئجي ويا هئس. ڳوٺ جي ڪراڙي ماسي مِٺ، سَرائيءَ سان سندس ڏندڻ پئي ڪڍيا. گهر جون عورتون ۽ نوڪرياڻيون ميڙاڪو ڪري مٿان بيٺل هئس. ڏندڻ ڪڍڻ کان پوءِ ڪراڙي ماسي مِٺل، گلاس مان پاڻيءَ جا ڇنڊا منھن تي هڻيس، ته هن اکيون کوليون ۽ نماڻين نھارن سان چوڌاري ڏسڻ لڳي. سندس نگاهه رئيس علڻ خان تي پئي، ته اکين مان بي اختيار ڳوڙها ڳڙي پيا هئس ۽ سڏڪن ۾ پئجي وئي هئي. نسيم جي ماءُ جيڪا بارود جيان ڀري ويٺي هئي، علڻ خان کي ڏسي، ڄڻ چڻنگ ڏس ورتي هئائين.
”توکي گهڻا ڀيرا چيو اٿم، ته ڇوڪريءَ کي غيبات جي لڳل آهي، تڏهن، ته ڪابه دوا اثر نٿي ڪري، پر تون آهين، جو ....!“
”مان به ڇا ڪريان؟ علاج ته گهڻا ئي ڪرايا اٿم.“ رئيس علڻ خان به پريشان ٿي ويو هو.
”مُئو ابو، انهن ڊاڪٽرن جو، لڳت کي ڊاڪٽر ڇا ڪندا؟، چوانءِ پئي، ته ڇوڪريءَ کي سائين ڀورل شاهه کان پڙهت ڪرائي ڌاڳو وٺي ڏيون.“ نسيم جي ماءُ چيو.
”تنھنجو ته اڇي مٿي ۾ اچي ڏاڪو ٿِڙيو آهي.“
”ڏاڪو منھنجو نه پر تنھنجو اچي ٿِڙيو آهي، ڀورل شاهه وٽ چڱا ڀلا راڄ پيا ڳاهٽ ٿين. سڀ چريا آهن. اَٽي لَپَ ڪونه ٿا کائين.“
”ابا.....! سانئڻ جو چوڻ کڻي کڻي مَڃ. اکئين ڏسيون پئي اچان. ڪالهه پري کان هڪڙي جوان ڇوڪريءَ کي گاڏيءَ تي کڻي آيا هئا. سائين ڀورل شاهه جي پڙهت کانپوءِ، ڇوڪري کلندي گاڏيءَ ۾ وئي.“
”آئي، گهوڙٽ...! ڏسو، ته سَهِي، اُلٽو مونکي پئي ڏوهي ڪرين.“ ماڻس جو لھجو روئڻهارڪو هو.
”ها، امان...! تون ئي ذميدار آهين، اُنجي.“
”ڇوري، ڪيئن...؟ آءٌ به ته ٻُڌان.“
”تون ئي مون کي ڀورل شاهه وٽ وٺي هلينءَ ۽ ڀورل شاهه سان ڪمري ۾ ائين اڪيلو واڙي ڇڏيُئي، جيئن ٻڪري، بگهڙ جي هٿ ۾ ڏبي آهي. ڀورل شاهه ئي مون سان ...!“ هن کان اوڇنگار ڇڏائجي وئي.
”اَئي، نڀاڳي، نِندوري..... ڪامل مُرشد تي ڪوڙُ هڻي، پنھنجو پاپُ پئي لڪائين؟“
”بکيو بگهڙ آهي، وحشي ۽ زناور، مون جھڙيون الائجي ته ڪيتريون نياڻيون هن جو نشانو بڻيون آهن.“
”تو دانھن ڪُوڪَ به نه ڪئي.“
”دانهون ته ڪيم، پر تو خليفي جي چوڻ تي سمجهيو، ته پيرُ جِن سان جهيڙو پيو ڪري، پر هن ته .....!“ هوءَ سُڏڪن ۾ پئجي وئي.
رئيس علڻ خان بُت بڻيو بيٺو رهيو. بت مان ساهه ڇڏائجي ويو هئس. سڄو بنگلو ڦِرندو محسوس پئي ٿيس. هن اونهو ساهه کڻي مائوذر واپس رکيو ۽ اڳتي وڌي پنھنجي ڪمري ڏانھن وڃن بدران پويان پير ڪري، واپس بنگلي ڏانھن وڃڻ لڳو. رئيس کي ساڳين پيرن تي گهران واپس ايندي ڏسي، بنگلي جا نوڪر پريشان ٿي ويا.
هن پراڻي نوڪر عدلوءَ کي سڏ ڪيو ۽ کيس مال جي وٿاڻ مان مئنيجر کي سڏي اچڻ لاءِ چيو ۽ اڳتي وڌي پاڻ کي پلنگ تي ائين ڦٽو ڪيائين، ڄڻ جُوا جي داءَ ۾ سڀڪجهه هارائي ويٺو هو. مئنيجر سھڪندو ڪمري ۾ داخل ٿيو ته رئيس علڻ خان بيڊ تان اُٿي، سگريٽ دکائي وڏو ڪش هنيو. مئنيجر معاملو نه سمجهڻ واري حيرت مان کيس ڏٺو پئي. هن کيس سڏي ويجهو ويهاريو ۽ پوءِ کيس سرٻاٽن ۾ ڪجهه چيو، مئنيجر ٻئي هٿ ڇاتيءَ تي رکي، ڪنڌ کي هاڪار ۾ لوڏي، ٻاهر نڪري ويو.
صبح سوير اڃان ڀنڀراڪو هو، سج ڪني به نه ڪڍي هئي، ته سڄي ڳوٺ ۾ هُل پئجي ويو هو. ننڍي وڏي، مرد توڙي عورت جي وات وائي هئي، ته ”قھر ٿي ويو، بغداد ٿي ويو.“ سادن ماڻهن نه پئي ڳالهايو، پر سندن ذهنن ۾ ڀريل عقيدي جي بارود پئي ڳالهايو. ائين پئي لڳو، ڄڻ ڳوٺ جي هر گهر ۾ قضيو ٿيو هو. ڪن گهرن مان، ته عورتن جي روئڻ ۽ پار ڪڍڻ جا آواز به آيا پئي. هنن لاءِ وڏي ڏک ۽ ماتم جھڙي به ڳالهه ئي ته هئي. ان ڪري، ته سادن ماڻهن نه پئي ڳالهايو، پر سندن ذهنن۾ ڀريل عقيدي جي بارود پئي ڳالهايو. اها خبر هنن مٿان وڏي ڇِپَ وانگر ڪِري هئي، ته رات دير سان، وڏي اَسر ڌاري، ڪي اڻ سڃاتل هٿياربند، سائين ڀورل شاهه جي آستاني ۾ گهڙيا ۽ لڳاتار فائر ڪري، ٻن خليفن سميت کيس موت جي ننڊ سمھاري ويا هئا.