هڪ تعليمدان
قربان منگيءَ ادب ۽ تعليم جي جيڪا خدمت ڪئي آهي، اها سدائين ياد رکي ويندي. هو سنڌي قوم جي پاڙن کي پاڻي ڏيندڙ شخص آهي. ٻار، جيڪي قوم جون پاڙون ۽ اسان جو مستقبل آهن، انهن جي تربيت ۽ تعليم قوم جي ترقي ۽ بقا آهي. هن ادبي سفر جي شروعات ئي ”پوپٽ“ رسالي سان ڪئي، جيڪو ٻارن لاءِ هيو. اوڻويهه سؤ اسيءَ واري دؤر ۾ بوڪ اسٽالن تي جتي ٻارن لاءِ معروف رسالا رکيل هوندا هيا، اتي ”پوپٽ“ رسالو پڻ موجود هوندو هيو. هڪ سادو سودو، اخباري ڪاغذ تي ڇپيل ننڍي سائيز جو رسالو، پر وقت سان ”پوپٽ“ رسالو ترقي ڪندو، اڄڪلهه جي رسالن کان اڳرو آهي. ”پوپٽ“ سنڌ جو وڏو اشاعتي ادارو بنجي چڪو آهي. ان مان شايع ٿيندڙ ڪتابن جي ڇپائي عالمي معيار جي آهي.
هن دؤرَ ۾ ادب شايع ڪرڻ قرباني ڏيڻ آهي ۽ قربان منگي اها قرباني ڏئي رهيو آهي. ”پوپٽ“ خالص ادبي رسالو آهي، جنهن ۾ ڪو به تجارتي اشتهار قبول نه ڪيو ويندو آهي.
هن جا لکيل سفرناما دلچسپ ۽ معلوماتي آهن. اهي منظر نگاريءَ ۽ خوبصورت عڪسن سان چٽيل آهن. پوپٽ پبلشنگ هائوس پاران معروف ليکڪن جي ڪتابن سان گڏ نون ليکڪن جا ڪتاب پڻ شايع ٿين ٿا. قربان منگيءَ جي حيثيت هڪ تعليمدان جي آهي. هن وقت جڏهن سنڌ اندر تعليم جو ٻيڙو ٻڏيو پيو آهي، سرڪاري سطح تي هٿ وٺي تعليم کي برباد ڪيو ويو آهي، استاد جهڙو عظيم رتبو اهميت وڃائي ويٺو آهي، ڪاپي ڪلچر عروج تي آهي، ڪاليجن ۽ يونيورسٽين مان شاگرد جهالت جون ڊگريون وٺي نوڪرين لاءِ وڏيرن ۽ سياستدانن پويان ڊوڙي رهيا آهن، اتي قربان منگيءَ جهڙن همدرد تعليمدانن سنڌ ۾ ڪرندڙ تعليمي معيار کي سهارو ڏئي، قوم کي بچائڻ جي ڪوشش ڪئي آهي.
سنڌ چلڊرن اڪيڊميءَ پاران ٻارن جي تعليم ۽ جاڳرتا لاءِ جيڪا ڪوشش ڪئي وڃي ٿي، اها ضرور ڪامياب ٿيندي. ٻارن جي سجاڳيءَ لاءِ رٿيل ميلا، مذاڪرا ۽ شاگردن جي حوصلا افزائيءَ لاءِ ڏنل ايوارڊ ضرور ڪارگر ثابت ٿيندا.
سنڌ چلڊرن اڪيڊميءَ پاران منعقد ڪيل ميلن ۽ گڏجاڻين ۾ سنڌ جو ثقافتي رنگ نمايان هوندو آهي، جنهن سان ٻارن ۾ پنهنجي تهذيب، ادب ۽ زبان سان لڳاءُ پيدا ٿئي ٿو. سنڌ اندر وڏن شهرن ۾ اسڪولن مان سنڌي زبان کي خارج ڪرڻ لاءِ جيڪا سازش ٿي رهي آهي، اها نندڻ جوڳي آهي. ڪراچيءَ ۾ پرائيويٽ اسڪولن جي ڳالهه پري، پر سرڪاري اسڪولن ۾ به سنڌي زبان ۾ تعليم نه ٿي ڏني وڃي، جيڪا ڏک ۽ افسوس جي ڳالهه آهي. سنڌ سرڪار هڪ مخصوص مافيا هٿان بليڪ ميل ٿي چُڪي آهي، انهن کي حڪومت پياري آهي ۽ حڪومت صدقي اهي سنڌ قربان ڪرڻ لئه به تيار آهن.
اهڙين حالتن ۾ قربان منگيءَ جهڙا ماڻهو، هڪ اداري جي حيثيت رکن ٿا. اهي ڪنهن به سرڪاري يا غير سرڪاري مدد کانسواءِ ”پنهنجي مدد پاڻ جي“ اصولن تي قوم جي خدمت ڪن ٿا. اسان جيڪڏهن سنڌ اندر تعليم بچائي وجهون ته اها وڏي ڪاميابي ٿيندي، ڇو جو هن قوم جو مستقبل تعليم سان وابستا آهي.
قربان منگي اسان دوستن لاءِ مثال آهي. هن ڪڏهن شهرت جي خواهش نه ڪئي آهي. هو هڪ محنت ڪش آهي، جيڪو سنڌ جي نئين سر اڏاوت ۾ پاڻ پتوڙي رهيو آهي. هڪ هاري جنهن جي هلايل هَرَ مان نوان کيت ڦُٽندا...