جِنَ سان نڪاح
اورانگ بنيئان (Orang Bunian) ملئي زبان جو لفظ آهي جيڪو جِنَ، ڀوت، پريت، پاڇي، روح، غيبات وغيره لاءِ استعمال ٿئي ٿو.
نورسياح وڌيڪ ٻڌايو ته هوءَ پنهنجي جِنَ گھوٽ سان ٻن سالن کان زال مڙس واري سکي زندگي گذاري رهي آهي. بهرحال ڪورٽ کيس زنا ۽ حرام جو ٻار ڄڻن جي ڏوهه ۾ ڇهه مهينا جيل يا پنج سئو ڊالر ڏنڊ ڀرڻ جي سزا ٻڌائي.
پاڻ پنج سئو ڊالر ڏيڻ قبول ڪيائين.
روحن، غيباتن ۽ جنن ڀوتن سان مري ويل چينين جون شاديون ۽ دوستيون ياريون هانگ ڪانگ توڙي چين ۽ تائيوان ۾ ڪڏهن ڪڏهن ضرور ٻڌڻ ۾ اچن ٿيون، جو اهو سڀ ڪجهه چينين جي مذهب توڙي ڪلچر جو حصو آهن، پر مسلمانن لاءِ ان قسم جي ڳالهه بيحد نرالي آهي. اڄ ڪلهه اهو واقعو هتي جي اخبارن جي گرما گرم خبر آهي. آفيس توڙي گھرن، دڪانن ۽ بس اسٽاپن تي ان جو ذڪر هلندو رهي ٿو. هر هڪ جي وات تي Orang- Bunian بابت بحث آهي.
پهرين پهرين اها ڳالهه، مهينو کان اڳ، هتي جي هڪ انگريزي اخبار ٽي ڪالمي خبر ذريعي عام ڪئي. خبر جو عنوان هن ريت هو:
ڪوالاڪنگسار جي ڇوڪري جنهن غيبات سان شادي ڪئي.
”آئون پنهنجي ڌيءُ کي ٻئي ڪنهن سان شادي ڪرڻ لاءِ نه چوندس”. پيءُ جو بيان.“
۽ خبر هن ريت هئي:
ڪوالاڪنگسار: هڪ ماڻهوءَ اها دعويٰ ڪئي آهي ته هن پنهنجي ڌيءَ اورانگ بونيئان (جن) سان پرڻائي آهي ۽ هو نٿو چاهي ته سندس ڌيءَ جِن کان طلاق وٺي ڪنهن انسان ذات سان شادي ڪري.
الياس مت شاهد نالي هن سٺ ورهين جي همراهه ڪورٽ ۾ بيان ڏنو ته هن جي ايڪيهن ورهين جي ڌيءَ نور سياح هڪ جن سان خوش ازدواجي زندگي گذاري رهي آهي. جيڪو جِنُ ديواهنگ ساتريا جي نالي سان سڏجي ٿو.
مسٽر الياس ٻڌايو ته سندس ناٺي، يعني جِنُ، هنن جي گهر ۾ باقاعدگيءَ سان ايندو رهي ٿو. عام طرح هو رات جو ئي اچي ٿو، پر سندس ڌيءُ کيس ٻڌايو ته هو ڪڏهن ڪڏهن ڏينهن جو به اچي ٿو. اها غيب جي هستي فقط نور سياح ۽ کيس نظر اچي ٿي.
الياس جيڪو اٺن ٻارن جو پيءُ آهي ۽ ڪوالاڪنگسار شهر جي ويجھو رهي ٿو تنهن ٻڌايو ته هن جي ديوا هنگ ساتريا (جِن) سان ملاقات، سندس ڌيءُ جي شاديءَ کان مهينو کن اڳ ٿي. هنن جي شادي باقاعدي انسانن وانگر ٿي. هڪ رات، جنن جو هڪ نمائندو ساڻن اچي مليو ۽ کيس ٻڌايو ته سندس دوست ديوا هنگ ساتريا سندس ڌيءَ نور سياح سان شادي ڪرڻ جو خواهشمند آهي.
“منهنجي ڌيءَ ان وقت ستون درجو پاس ڪري هاڻ گھر جو ئي ڪم ڪار ڪيو ٿي. کيس وڌيڪ پڙهڻ جو شوق نه هو ۽ نه هن نوڪريءَ لاءِ هيڏانهن هوڏانهن رلڻ چاهيو ٿي. هوءَ سڄو ڏينهن پنهنجي ماءُ کي گھر جي رڌ پچاءُ ۾ مدد ڪري ٿي ۽ منجھس (نور سياح ۾) ٻين وانگر اجائي سجائي بَڪ ۽ گِلا جي عادت ناهي.
“شايد اهي گڻ اهڙا آهن جن تي ديوا هنگ جهڙي جِنَ موهت ٿي هن سان شادي ڪرڻ ٿي چاهي. ان بعد جِنَ جي نمائندي مون سان گھوٽ کي ملايو.”
ڇوڪريءَ جي پيءُ ٻڌايو ته سندس ناٺي ديوا هنگ ساتريا ڏسڻ ۾ چڱو خاصو سهڻو آهي. عمر ستاويهه ورهيه ٿينديس. هو هڪ مسلمان جِنُ آهي جيڪو انڊونيشيا جي ٻيٽن کان هتي ملائيشيا آيو آهي.
“منهنجي ڌيءُ جو به ساڻس شادي ڪرڻ جو اِرادو هو. ان ڪري مون ان رشتي لاءِ هائوڪار ڪئي. ان بعد اسان جي گھر ۾ ئي نڪاح پڙهايو ويو. عقد نڪاح ٽن شاهدن اڳيان ٿيو جيڪي مڙيئي غيب جي دنيا جا هئا. مون پنهنجي ڳوٺ جي ماڻهن کي ان ڪري نه گھرايو جو هو نه گھوٽ کي ۽ نه شاهدن کي ڏسي سگھن ها.
“شاديءَ بعد منهنجي ناٺي منهنجي ڌيءُ کي انڊونيشيا وٺي وڃڻ چاهيو ٿي پر منهنجي دل اهو نه مڃيو. مون کين هتي ئي رهڻ لاءِ چيو.”
الياس ٻڌايو ته هي جِنُ نه فقط شڪل شبيهه ۾ پر اٿڻي وهڻيءَ ۾ پڻ اسان عام انسانن وانگر پيش اچي ٿو. کيس کاڌو پيتو ڏنو وڃي ٿو ته وٺي ٿو نه ته ان بنا به گذارو ڪريو وڃي.
شرعي ڪورٽ ۾ الياس کان جڏهن جنن ڀوتن جي زندگيءَ بابت وڌيڪ تفصيل پڇيا ويا ته هن وراڻيو ته هن کي وڌيڪ خبر ناهي جو هو جِنن جي دنيا بابت گھڻي کوٽ کوٽ ڪرڻ نٿو چاهي ۽ نه هو پنهنجي ناٺي جِنَ جي خاندان جي وڌيڪ معلومات رکڻ گھري ٿو.
کانئس جڏهن پڇيو ويو ته جيڪڏهن نور سياح وري پيٽ سان ٿي پيئي ته هو ڇا ڪندو؟ تنهن تي هن وراڻيو ته اهو هو وقت کان اڳ چئي نٿو سگھي.
بهرحال هتي جي مذهبي کاتي کيس تنبيهه ڪئي آهي ته جيڪڏهن ائين وري ٿيو ته نور سياح کي ڳري سزا ڏني ويندي.
انسان جي ڪنهن جِن سان شادي ٿيڻ ۽ ان مان پيٽ ۽ ٻار ڄمڻ ۽ ڪورٽ طرفان ان ڳالهه کي قبول نه ڪرڻ ۽ زنا قرار ڏيئي ڏنڊ وجھڻ تي اڄڪلهه هتي ملائيشيا ۾ ڪافي چؤ ٻول آهي.
جنهن ڳوٺ ۾ اها واردات ٿي آهي ان رياست پيراق جي مذهبي پيشوا مفتي حاجي هاروساني بن حاجي ذڪريا عوام کي تلقين ڪئي آهي ته هو جنن ڀوتن جي ڳالهين مان گھڻو اثر نه وٺن. رب پاڪ انسان ذات کي جنن ڀوتن کان اتاهون خلقيو آهي. انسان اشرف المخلوقات آهي. ان قسم جون ڳالهيون ته جن ڀوت انسان تي حاوي آهن، اسان جي ايمان کي ڪچو بڻائين ٿيون. ان ڪري مسلمانن کي ڪنهن جن، ڀوت، روح پريت کان ڊڄڻ نه جڳائي. هڪ مسلمان، قرآن جون آيتون لڳاتار پڙهڻ سان جِنَ ڀوت يا شيطان جي شر کان – پاڻ کي هر وقت محفوظ رکي سگھي ٿو. حاجي صاحب ان ڳالهه جي به اميد رکي ته اسان جون اخبارون اهڙين ڳالهين کي حد کان وڌيڪ اشاعت ڏيڻ کان پاسو ڪنديون. ڇو جو اهڙيون خبرون_ حقيقي يا هٿ گھڙيون هر هر پڙهي انسان جو انهن ۾ پڪو يقين ٿي سگھي ٿو جيڪا ڳالهه اسان مسلمانن جي ايمان کي ڪمزور بڻائي ٿي.
هن جنن جي موجودگيءَ کان انڪار ته نه ڪيو، پر اهو چيو ته ان کان وڌيڪ طاقتور رب پاڪ مٿي ويٺو آهي.
شرعي ڪورٽ جي چيف قاضي حاجي حسب الله بن حاجي احمد هن ڪيس جي ڏوهارڻ نور سياح جي سزا جو اعلان ڪرڻ وقت ٻڌايو ته ڪا به مسلمان عورت ائين ٻار ڄڻي جيڪڏهن چوي ٿي ته هن جِنَ سان شادي ڪئي آهي ته ان جو اهو قدم زنا جي خاني ۾ شمار ڪيو ويندو.ڇو جو Muslim-Law ۾ اهڙين شادين جو وجود ناهي. حاجي حسب الله اهو پڻ ٻڌايو ته، عقل اهڙين ڳالهين کي نٿو مڃي. ڏوهارڻ نور سياح پيراق رياست جي اسلامي ڪوڊ جي قانون نمبر (3) 155 جي ڀڇڪڙي ڪئي آهي. هونءَ به اهڙي معاملي ۾ ڍر ڏيڻ سان بڇڙائي وڌي ويندي ۽ پوءِ جيڪا اڻ شادي شده ڇوڪري غلط ڪرتوتن ڪري پيٽ سان ٿيندي ته اها به ان لاءِ جوابدار ڪنهن جنَ کي ئي بڻائيندي.
جنهن ڳوٺ ۾ اهو واقعو ٿيو آهي ان جي ڪيترن ئي ماڻهن کي ان واردات تي سخت ڪاوڙ لڳي آهي ته سندن ڳوٺ جي ڇوڪري (نورسياح)سان هڪ جِنَ شادي ڪئي ۽ هوءَ پيٽ سان ٿي پيئي. هنن کي ان ڳالهه جو سخت ڏک آهي ته اهڙو واقعو سندن ڳوٺ ۾ ڇو ٿيو جنهن ڪري ظاهر آهي ته سندن ڳوٺ جي بدنامي سڄي ملڪ ۾ ٿي. پر نورسياح ۽ سندس پيءُ الياس جي اها دعويٰ آهي ته نور سياح کي اهو ٻار ديوا هنگ ساتريا نالي انڊونيشيا کان آيل هڪ مسلمان جِنَ مان آهي- جيڪو اڃا تائين هفتي ۾ ٽي يا چار ڀيرا نور سياح سان رات جو ملڻ چاهي ٿو. جنهن جِنَ کي فقط نور سياح ۽ سندس پيءُ الياس ڏسي سگھي ٿو. گذريل هفتي پينانگ ويندي ڪوالاڪنگسار-(جيڪو رستي تي اچي ٿو)، جي هڪ هوٽل ۾ چانهه پيئڻ لاءِ گهڙيس جتي ڪجھه ماڻهن کان جڏهن ان قصي جي حقيقت جو معلوم ڪيم ته سڀني اهو ئي چيو ته هنن جي خيال موجب نورسياح کي پيٽ ٿيڻ جو جوابدار ڪو اورانگ بونيئان (جِنُ) نه پر انسان جو ئي ٻچو آهي، جنهن جو هوءَ ڍَڪُ ڍَڪَي رهي آهي.
يونيورسٽي ملايا جي ملئي پروفيسر محمد تائب بن عثمان کان جِنَ ڀوت غيبات_يعني Orang Bunian بابت خيال پڇيم.
“ملئي زبان ۾ اورانگ معنيٰ ماڻهو ۽ بونيئان معنيٰ جيڪو نظر نه اچي_ غيبات”، هن ٻڌايو، “اهو چوڻ ڏاڍو ڏکيو آهي ته ان قسم جي غيبات هتي موجود آهي يا نه. ڇو ته ان بابت نه ته ڪي پڪيون حقيقتون ملن ٿيون ۽ نه وري ٺوس بيان، جن ذريعي ثابت ڪري سگھجي. پر ملئي ماڻهن ۾ گھڻي عرصي کان ڪي قدر اهو وهم يا عقيدو هلندو اچي. نه فقط ملائيشيا ۾ پر برونائي، انڊونيشيا، فلپين، ڏکڻ ٿائلينڊ ۽ ٻين ملڪن ۾ -جتي جتي تهذيب جو اثر رهيو آهي.”
هڪ ٻئي پڙهيل، ڳڙهيل همراهه ٻڌايو:
“غيبات جي موجودگي کي ثابت ڪري ڏيکارڻ جو جيتوڻيڪ ڪو سائنسي طريقو نه آهي، پر اهڙيون ڪيتريون ئي شيون هن دنيا ۾ ٿينديون رهن ٿيون جن کي سائسني نموني ثابت نٿو ڪري سگھجي. جيئن اڻ شادي شده بي بي مريم کي حضرت عيسيٰ جو ڄمڻ. ”
اسان جي شهر ملاڪا کانپنجاهه کن ميل ڪوالالمپور ڏي هڪ شهر “لنگي” آهي جنهن ۾ميگات عباس نالي هڪ مشهور يوناني طبيب حڪيم رهي ٿو. جتي ٻين نور سياح ۽ سندس پيءُ جي ڳالهين کي خيالي، من گھڙت ۽ ڪوڙو پئي سڏيو اتي هن ان ڳالهه کي سچائيءَ تي مبني قرار ڏنو آهي.
هڪ ڏينهن ڪوالالمپور ويندي رستي تي لنگيءَ ۾ هن حڪيم کان ان بابت پڇيم:
“جيڪڏهن تون مون کانغيبات بابت ڪا ثابتي گھرندي ته آئون ڪا به ڏيئي نه سگھندس. پر اها حقيقت آهي ته آئون انهن سان ملي چڪو آهيان.” هن ٻڌايو.
1961ع جي ڳالهه آهي ته هي حڪيم هتي جي هڪ گھاٽي جهنگل ۾ پنهجين دوائن لاءِ ڪي ناياب ٻوٽا ۽ ڇوڏا گڏ ڪري رهيو هو ته هن کي هڪ جھوني وڻ جو ڪريل ٿڙ نظر آيو. جنهن مان کيس هڪ مٺي خوشبوءِ اچڻ لڳي.
“مون کي ائين محسوس ٿيو ڄڻ آئون خوابي دنيا ۾ هليو ويو هجان. ايتري ۾ هڪ ڪراڙو ماڻهو منهنجي اڳيان اچي بيٺو، جيتوڻيڪ مون کي اها سڌ نه پيئي ته هو ڪٿان آيو. چوڻ لڳو ته ان ٿڙ کان هٽي پري ٿي بيهه ۽ جيڪڏهن هن جو چوڻ نه مڃيم ته مون کي ڪجھه ٿي پوندو. مون هن جي ڳالهه کي بلڪل ڪٿ ۾ نه آندو ۽ پنهنجي ڪم ۾ لڳو رهيس. ايتري ۾ مون کي گھوماٽي آئي ۽ ان ٿڙ تي وڃي ڦهڪو ڪيم.”
حڪيم صاحب ٻڌايو ته پوءِ هن جي جڏهن اک کلي ته هن پنهنجو پاڻ کي هڪ ٻي دنيا ۾ محسوس ڪيو_ جيڪا غيبات جي دنيا هئي. ميگات عباس کي جنهن پراڻي ٿڙ کان پاسو ڪرڻ لاءِ چيو ويو هو اهو جنن جي سردار جي محلات جو حصو هو. کيس سزا طور سردار جي ڌيءُ- يعني جنڙيءَ سان شادي ڪرڻ لاءِ چيو ويو.
حڪيم ميگات عباس ان جنڙيءَ سان شادي ڪئي ۽ ڪجھه عرصي لاءِ پاڻ کي بيحد خوش محسوس ڪيو. ان عرصي دوران هي پاڻ به غيبات وانگر ماڻهن کي نظر نه ايندو هو.
“ڪڏهن ڪڏهن آئون تنغقق (ملاڪا ۽ جاسن جي وچ ۾ هڪ ننڍڙو شهر) جي مارڪيٽ ۾ شيءِ شڪل لاءِ ويندو هوس. خريداريءَ وقت دڪاندار مون کي ڏسي سگھندو هو پر دڪان تان لهڻ بعد آئون هن جي نظرن کان اوجھل ٿي ويندو هوس.”
بهرحال ڪجھه عرصو ان غيب جي دنيا ۾ رهڻ بعد هن کي اوچتو پنهنجي اصلي زندگي ۽ گھر ٻار ياد اچڻ لڳو. سندس جنڙي زال ان کي محسوس ڪري ورتو ۽ کيس آگاهه ڪيو ته جيڪڏهن هو پنهنجي دنيا ۾ پنهنجي پهرين زال وٽ هليو ويو ته پوءِ وري هن دنيا ۾ اچي نه سگھندو ۽ نه ساڻس ملاقات ٿي سگھندي. پوءِ جڏهن حڪيم صاحب گھڻو زور ڀريو ته سندس جنڙي زال ۽ اها دنيا سندس اکين اڳيان آهستي آهستي ائين ميسارجي ويئي جيئن پاڻيءَ ۾ لهرون پيدا ٿيڻ سان اولڙو. هڪ دفعو وري حڪيم صاحب پنهنجو پاڻ کي ساڳي جھنگل ۾ ڏٺو. پر ائين ٿيڻ کان اڳ هن جنڙيءَ کان ڪنن جا ايئرنگ کسي ورتا.
“اڄ ڏينهن تائين مون وٽ هن جا ايئرنگ موجود آهن.” حڪيم ميگات عباس ايئرنگ ڏيکاريندي وڌيڪ ٻڌايو ته هن کي ان جنڙي زال مان ٻه ٻار آهن ۽ انسان زال مان چار ٻار. جنن جي زندگي اسان انسانن جي زندگيءَ سان گھڻو ملي ٿي. اهي اسان انسانن وانگر لڳن ٿا ۽ اسان وانگر زندگي بسر ڪن ٿا. جنن ۾ ڪي مسلمان آهن ته ڪي ڪافر يا ٻين مذهبن جا. اهي گھرن ۾ رهن ٿا ۽ ڪارون هلائين ٿا. شادي مرادين جا ڪاڄ ۽ ڪندوريون (دعوتون) ڪن ٿا. ويندي اسان وانگر رڌين پچائين ٿا ۽ سندن اسان وانگر پوليس ۽ فوج آهي.”
اڄ جي اخبار ۾ ضلعي قاضي حاجي احمد بخاريءَ جو بيان آيو آهي ته نور سياح تسليم شده شاديءَ بنا جيڪڏهن وري پيٽ سان ٿي ته اسان جو مذهبي کاتو سندس خلاف سخت قدم کڻڻ کان هرگز نه ڪيٻائيندو. هن چيو ته ان ۾ ڪو شڪ ناهي ته اسلام جنن، شيطانن جهڙين Super Natural شين کان انڪار نٿو ڪري، پر هو ساڻن شادي ڪرڻ لاءِ نه اجازت ڏئي ٿو، نه همٿ افزائي ڪري ٿو ۽ نه وري اهڙي شادي اسلامي نقطه نگاهه کان قابل قبول آهي.