ٽئگور جي گيتا نجليءَ جا ڪجھه صفحا ...
اهي منهنجا گيت هئا، جيڪي مون کي در در رُلائيندا رهيا ۽ انهن جي ذريعي آئون پنهنجو پاڻ کي وڃائيندو رهيس ۽ پنهنجي دنيا کي ڇهندو رهيس.
اهي منهنجا راڳ هئا جن مون کي سڀ ڪجھه سيکاريو. سڀ ڪجھه پڙهايو.
انهن مون کي وڃايل راهن جو ڏس ڏنو. انهن ئي منهنجي دل جي اُڀ تي کڙندڙ تارا ڏيکاريا.
انهن ڏک ۽ سک جي ديس جي لڪل ۽ ڳجھين منزلن ڏي منهنجي سڄي زندگي رهنمائي ڪئي ۽ آخرڪار هڪڙي راج محل جي ڦاٽڪ تي سفر جي پوري ٿيڻ تي منهنجي شامِ غريبان ڪرائي.
آئون اڪيلو نڪري آيو آهيان ۽ مقرر وقت تي پنهنجو وعدو پورو ڪرڻ لاءِ وڃي رهيو آهيان.
پر هي ڪير آهي جيڪو اونداهه جي خاموشيءَ ۾ منهنجي پٺيان پٺيان هلندو اچي؟
آئون هن جي موجودگي کان پاڻ ڇڏائڻ خاطر رستي جي ڪپر تي ٿي بيهان ٿو پر هن کان جان ڇڏائي نٿو سگهان.
هو پنهنجي آڪڙ واري هلڻيءَ سان مٽيءَ جا تهه اڏائيندو اڳيان وڌندو وڃي. هر ان لفظ ۾ جيڪو آئون ڳالهايان ٿو ان ۾ کهرائي ۽ وڏو آواز ڀريو ڇڏي.
اي منهنجا مالڪ اها منهنجي ئي هڪ ننڍڙي خودي آهي، جيڪا بي شرم آهي، پر هن سان گڏ تنهنجي چائنٺ تي ايندي مون کي شرم ٿئي ٿو.
ماڻهن جي پٺيان تون ڪٿي بيٺو آهين اي منهنجا عاشق! پاڇولن ۾ پنهنجو پاڻ کي ڇو لڪائي ڇڏيو اٿئي؟ ماڻهو توکي ڌڪا ڏيندي ڌوڙاٽيل رستي تان لنگھيو وڃن. هو توکي رستي جي دز سمجھن ٿا. آئون هتي هڪ ٿڪائيندڙ انتظار ڪلاڪن کان ڪري رهي آهيان_ پنهنجا عقيدت جي نذراني جا گل سجائي. واٽهڙو هتان لنگھڻ وقت هڪ هڪ ڪري منهنجا گل کڻيو وڃن ۽ منهنجي ڇٻڙي اجھا ته خالي ٿي.
صبح گذري چڪو آهي ۽ منجھند به پوين پساهن ۾ آهي. شام جا پاڇولا وڏا ٿي رهيا آهن ۽ منهنجيون اکيون ننڊ کان ڳريون ٿي رهيون آهن. ماڻهو پنهنجي گھرن ڏي واپس ويندي مون تي مٿاڇريون نظرون وجهن ٿا. هو مرڪن ٿا ۽ آئون شرم ۾ ٻڏيو وڃان. آئون هڪ پينو فقيرياڻيءَ وانگر ويٺي آهيان_ پنهنجي جھول پنهنجي منهن تي وڇائي ۽ جڏهن ماڻهو مون کان پڇن ٿا ته مون کي ڇا کپي ته آئون نظرون هيٺ ڪريو ڇڏيان ۽ آئون هنن کي ڪو به جواب ڏئي نٿي سگھان.
آئون انهن ماڻهن کي ڀلا اهو ڪيئن ٿي چئي سگھان ته تو لاءِ آئون هتي منتظر آهيان ۽ تو اچڻ جو واعدو ڪيو آهي. آئون شرم ۾ ٻڏل، ماڻهن کي ڪيئن چئي سگھنديس ته مون غربت کي پنهنجي ڏيج وانگر رکي ڇڏيو آهي. مون ته پنهنجي دل جي راز کي سيني ۾ سانڍي رکيو آهي.
آئون هيٺ گاهه تي ويٺي آهيان ۽ آسمان ڏي نظرون کڻي تنهنجي اوچتي اچڻ جي شان شوڪت جا خواب ڏسي رهي آهيان. جڏهن سڀ ڏيا ٻري ويندا ۽ تنهنجي سونهري گھوڙن واري رٿ اچي ويندي ته سڀ واٽهڙو حيرت مان ڏسڻ لڳندا ته تون رٿ مان پنهنجي جاءِ تان هيٺ لهي مون کي پٽ تان کڻي رهيو آهين ۽ مون جهڙي فقيرياڻيءَ کي پنهنجي ڀر ۾ وهاري عزت بخشي اٿئي.
پر وقت گذرندو وڃي ۽ اڃا تائين تنهنجي رٿ گاڏيءَ جي ڦيٿن جو آواز نه آيو آهي. ڪيترائي جلوس گذري رهيا آهن_ شاندار، ڌوم ڌام ۽ بئنڊ باجن وارا. ڇا فقط تون ئي پاڇولن ۾ لڪي ماڻهن پٺيان بيٺو رهندين؟ ۽ ڇا فقط آئون ئي انتظار ۾ رهنديس ۽ روئيندي رهنديس ۽ ڪڏهن به پوري نه ٿيندڙ آس جي ڏک ۾ پنهنجي جان وڃائي ويهنديس.
اڄ ڏينهن جو سوير سوير اها ڀڻ ڀڻ ٻڌڻ ۾ آئي ته پاڻ ٻيڙيءَ جي سير تي نڪرنداسين. فقط تون هوندين ۽ آئون. دنيا جي ٻئي بني بشر کي ڪا خبر نه هوندي_ پنهنجي هن تيرٿ ياترا جي_ جنهن جي منزل نه ڪو ديس آهي ۽ نه جيڪا ڪڏهن ختم ٿيڻ جي آهي.
هن بي ڪنار سمونڊ ۾ تنهنجي ماٺ ۾ مرڪندڙ سڌ ۽ ڌيان تي منهنجن گيتن جا سر ۽ انهن جا آلاپ لهرن وانگر آزاد لفظن جي ڳانڍاپي کان آزاد فضا ۾ گونجندا.
ڇا اڃا وقت نه آيو آهي؟ ڇا اڃا ڪجھه ڪم باقي رهجي ويا آهن؟ ڏس، ڪناري تي شام ٽُٻي هڻي چڪي آهي ۽ سامونڊي پکي پنهنجن آکيرن ۾ موٽي رهيا آهن. ڪنهن کي ڪهڙي خبر ته زنجيرون ڪڏهن کلنديون ۽ اسان جي ٻيڙي لهندڙ سج جي آخري ديدار وانگر ڪنهن وقت رات جي اونداهي ڪانڀار ۾ اکين کان غائب ٿي ويندي.
جتي دماغ خوف کان آزاد هجي، جتي ماڻهن جا ڪنڌ بلند هجن، جتي علم تي ڪا پابندي نه هجي.
جتي مڪاني حدبندين جي ڀتين سان دنيا کي ٽڪرا ٽڪرا نه ڪيو ويو آهي.
جتي لفظ صداقت جي اونهائين مان نڪرندا هجن.
جتي اڻ ورچ محنت عروج ڏي پنهنجيون ٻانهون وڇائي.
جتي عقل جو شفاف چشمو مئل ريتن جي ريگستان جي واريءَ ۾ پنهنجو رستو وڃائي.
آزاديءَ جي ان جنت ۾ اي منهنجا پيءُ، منهنجي ملڪ کي جاڳڻ نصيب ٿئي.
ڇا تو هن جي قدمن جو جھيڻو آواز نه ٻڌو؟ هو اچي ٿو اچي ٿو.... برابر ايندو رهي ٿو.
هر لمحي، هر زماني، هر رات جو هو اچي ٿو، اچي ٿو، برابر ايندو رهي ٿو.
مون ڪيترائي گيت ڳايا آهن، ڪيترين ئي ذهني ڪيفيتن ۾ پر ان جي سڀني سرن ۽ گيتن هميشه اهو ئي اعلان ڪيو ته هو اچي ٿو برابر ايندو رهي ٿو.
بيساک جي سڳنڌ سان ڀرپور ڏينهن ۾، جنگلن جي رستن کان هو اچي ٿو، برابر ايندو رهي ٿو.
سانوڻيءَ جي ڀنل ۽ اونداهين راتين ۾ ڪڪرن جي گجندڙ رٿ گاڏيءَ تي هو اچي ٿو، اچي ٿو، برابر ايندو رهي ٿو.
غم بعد ٻئي غم ۾ اهي قدم هن جا ئي هوندا آهن، جن جو دٻاءُ منهنجي دل تي پوي ٿو ۽ هن جي پيرن جو سنهري ڇهاءُ ٿئي ٿو، جيڪو منهنجي خوشيءَ ۾ واڌارو آڻي ٿو.
جڏهن ڏينهن هو ته هو ماڻهو منهنجي گھر ۾ آيا ۽ چيو، “اسان کي هتي فقط سڀ کان ننڍڙو ڪمرو کپي.”
هنن چيو: “اسين تنهنجي ديوتا جي پوڄا ۾ تنهنجي مدد ڪنداسين ۽ نهايت عجز ۽ انڪساريءَ سان ديوتا جي ڏنل خير ۽ برڪت ۾ فقط اهو حصو قبول ڪنداسين، جنهن تي اسان جو حق ٿيندو.”
۽ پوءِ هو ماڻهو چپڙي ڪري هڪ ڪنڊ ۾ ويهي رهيا. پر پوءِ رات جي اونداهه ۾ ڇا ٿو ڏسان ته هنن اسان جي پوڄا جي پاڪ مندر ۾ کڻي کاٽ هنيو آهي ۽ پنهنجي طاقت جو مظاهرو ڪندي هڪ هنگامو کڻي برپا ڪيو آهي. هو ناپاڪ لالچ سان ڀڳوان جي اڳيان رکيل هن جي نالي جون شيون چورائي رهيا آهن.”
آئون جيڪي ڪجھه آهيان ان جو فقط اهو ننڍي کان ننڍو حصو رهڻ ڏي، جيڪو توکي پنهنجو سڏي.
مهنجي پختي ارادي جو فقط ايترو ٿورو حصو رهڻ ڏي جيڪو مون کي هر طرف تنهنجي موجودگيءَ جو احساس ڏياري ۽ هر ڳالهه لاءِ مون کي تو وٽ وٺي اچي ۽ جيڪو هر لمحي مون کي پنهنجي محبت توتي نذر ڪرڻ ڏئي.
منهنجي ڳانڍاپي جو فقط اهو ٿوري کان ٿورو عرصو باقي رهڻ ڏي، جيڪو مون کي تنهنجي رضا ۽ مرضيءَ سان لاڳو رکي جيئن منهنجي زندگي تنهنجي مقصد جو پورائو ڪرڻ جو ذريعو بڻجي سگھي ۽ اهو ڳانڍاپو تنهنجي پيار جو ڳانڍاپو آهي.
جيڪي ماڻهو هن دنيا ۾ مون سان پيار ڪن ٿا اهي مڙني طريقن سان مون کي ٻڌي رکڻ چاهين ٿا.
پر اها ڳالهه ناهي تنهنجي پيار ۾. تنهنجو پيار ٻين ماڻهن جي پيار کان تمام اُتم آهي. ۽ تون مون کي ٻڌي نٿو رکين.
ڪٿي ائين نه ٿئي جو آئون هنن کي وساري ڇڏيان. ان ڊپ کان هو مون کي اڪيلو ڇڏڻ جي همت نٿا سارين. پر ڏينهن مٿان ڏينهن گذرندا وڃن، پر تون ڏيکائي نٿو ڏين.
جيڪڏهن آئون پنهنجين عادتن ۾ توکي نه سڏيان، جيڪڏهن آئون پنهنجي دل ۾ توکي محفوظ نه رکان، ته به مون کي يقين آهي ته تنهنجو پيار منهنجي پيار جو انتظار ڪندو.