پٿر ۽ پيار
اسان وقت جا ويري،
پنهنجي لاش تي مرڪي ويٺي
درد بنا هڪ دل.
ها، هميشه ائين ئي ته ٿيندو هو ته ـ
”ڇا حال اٿئي، چري؟“
”ڏس، مون کي چري نه چوندو ڪر، راجو.“
”چڱو ڀلا پڳلي چوانءِ؟“
”چوانءِ ٿي، راجو، ته مون کي نه ستاءِ.“
”تون چري، تنهنجي صورت چري.“
”لڄ نٿي اچيئي؟“
”لڄ! لڄ ايندي آهي، ڇوڪرين کي.“
”بيشرم.“
"Thank you"
”ڏاڍو هٺيل آهين.“
”گهٽ سمجهيو اٿئي ڇا!“
”آهين به ڏاڍو مور.“
”ٻيو وري.“
ڪجهه جڪ
ڪجهه بيزار ـ
”ٻيو وري، هون! رنگ اٿئي رڇ جهڙو، مٿان ٿو ويچارو آڪڙ ڏيکاري.“
”اڙي لکن ۾ هڪ آهيان.“
”ڏاڍو ڪو ٺهين ٿو.“
”يونيورسٽي گرلس ڪامن روم جي ماسيءَ کان وڃي پڇي ڏس ته ڪيتريون ڇوڪريون منهنجو پڇائينديون رهنديون آهن.“
”بس هاڻي، ميان مٺو.“
”يقين نه اچيئي ته امان کان به کڻي پڇي ڏس ته مان ٺاهوڪو آهيان ڪه نه.“
”جيجيءَ کان ڇو پڇان، مون کي اکيون ناهن ڇا؟“
”بيقدر ڪهڙو قدر ڪندا. الاءِ ڪيتريون حسينائون منهنجي هڪ جهلڪ لاءِ واجهائينديون رهنديون آهن.“
”هونديون ڪي اهڙيون تهڙيون.“
”۽ تون؟“
”مون کي تنهنجي پرواهه ناهي. وڃ.“
ڪجهه ساڙ
ڪجهه خار ـ
”ته پوءِ اسان جي گهر ڇو ايندي آهين؟“
”ڄڻ تنهنجي لاءِ ايندي آهيان. ويچارو سمجهي ته ڇا ٿو پاڻ کي!“
”دل کان پڇي ڏس.“
”ڇڏ منهنجي ٻانهن. ڏس، چوانءِ ٿي، راجو، ته هڪ ڏينهن مان به ستائيندي مانءِ ... اهڙو ... جو ...“
”جو؟“
”جو روئي پوندين.“
”پٿر به ڪڏهن رنا آهن، پڳلي.“
ڪنهن ڪنهن اوسيئڙو
مون لئه ممڪن ڦول.
آڳ ازل جي جلندي رهندي
جلندو رهندو جيءُ،
ڪير نه ڪنهن جا آنسو روڪي
ڪوئي نه ڪنهنجا ٽهڪ
پوءِ، اهو ئي ته نرالو دستور هو
”پکي مڙيئي نه هنج ...“
”راجو.“
”۽ ماڻهو سڀئي نه سهڻا ...“
”خدا جي واسطي مون کي تنگ نه ڪر، راجو، ورنه ... “
”ورنه؟“
”توهان وٽ اچڻ ڇڏي ڏيندس.“
”اڄ ئي موٽي وڃ. مون خط لکي گهرايو ٿي مانءِ ڇا؟“
”اوهه. تون پٿر آهين، راجو.“
”پٿر مان ته تاج محل ٺهيو آهي، پڳلي.“
”پاڻ کي تاج محل ٿو سمجهين؟“
”مون کي تاج محل کان نفرت آهي.“
ڪجهه چڙ
ڪجهه ڄر ـ
”مون کي هر اڇي شي کان نفرت آهي، تڏهن ته چوانءِ ٿو ته اڇي ساڙهي نه ٻڌندي ڪر.“
”۽ تون جو بلو چيڪ جي ٽي شرٽ پائيندو آهين، ڄڻ ٺهندي اٿئي.“
”ٻيو نه ته. خبر اٿئي، مان باڪسر آهيان، منهنجو سينو چاليهه انچ آهي.“
”مون کي اڇي ساڙهي وڻندي آهي. مان ٻڌنديس. تنهنجو ڇا!“
”ڪجهه به نه. پر سچ پڇين ته ڏاڍي بڇڙي ٿي لڳين.“
”بڇڙو هوندين تون.“
”پنهنجي دل کان پڇي ڏس.“
”ڀلا منهنجي ستائڻ مان ڇا ٿو مليئي؟“
”لطف.“
”ڀل ستائي وٺ، نردئي. پر هڪ ڏينهن پڇتائيندين. تون روئيندين، راجو.“
”تو چري، لاءِ؟
”ها، منهنجي اڻميي پيار لاءِ، بي انت چاهت لاءِ.“
”پٿر به ڪڏهن رنا آهن، پڳلي.“
ڪنهن لئه ڪاري رات،
مون لئه پرهه ڦٽي.
ڪڏهن زندگيءَ جي شرارت جون ڳالهيون
نسيم سحر جون، محبت جون ڳالهيون
جڏهن به وفائن پڇائي پڪاريو،
اسان ڪجهه نه سمجهيو، اسان ئي ٽهياسين.
پر، ائين ئي ٿيندو آيو هو ته ـ
”اهي نيريون اکيون ته ڪڍرائي ڇڏ.“
”ڇو اچي منهنجين اکين جي ڪڍ پيو آهين.“
”منهنجي مڃين ته ڪمپاس کڻي ٻئي ڪڍي ڇڏ.“
”ڪهل نه ٿي اچيئي، پٿر.“
”ڪهل! ڪهل ۽ نيرين اکين تي؟“
”نيريون اکيون گناهه آهن ڇا؟“
”گناهه ثواب جي سڌ پاڻ کي ڪونهي. بس مون کي تنهنجون اهي نيريون اکيون نٿيون وڻن.“
”ڪوڙا.“
”سچ ٿو چوانءِ، چري.“
”۽ ان ڏينهن جو چيئه ٿي ته تنهنجون اکيون جهڙو ساگر جو نيرو پاڻي.“
ڪجهه کل
ڪجهه ٽل ـ
”سو ته توکي بنايم پي.“
”ڇا چيئيه؟“
”ها، دوستن لاءِ چانهه جو ٺهرائڻي هئم.“
”دغا باز، فريبي، تون دوکيباز آهين، راجو.“
”اون هون. مان عقلمند آهيان.“
”ها، مان ئي ته هڪ بيوقوف رهجي وئي آهيان.“
”تون فقط چري آهين.“
”تڏهن ته بار بار رئارين ٿو.“
”توکي رئاري، الاءِ ڇو خوشي محسوس ٿيندي اٿم.“
”ڀل رئاري وٺ، راجو، پر هڪ ڏينهن تون به روئيندين.“
”پٿر به ڪڏهن رنا آهن، پڳلي.“
ڪنهنجا نيڻ ڀنا،
مون وٽ بود جا بان.
الفت جو اقرار ڪيان ڪيئن؟
مان البيلو، متوالو
ڌرتي منهنجي، تارا منهنجا
منهنجو هي آڪاش.
تنهن هوندي به، نه چاهيندي به، ائين ئي ٿيندو هو ته ـ
”هئو.“ ڇرڪ، دل جو احتجاج.
”ڪنهن ڏينهن منهنجو ساهه ڪڍي ڇڏيندين، راجو.“
”ڇا پي لکيئه؟“
”نه ٿي ڏيکاريان.“
”ڀلا پريان ئي کڻي ڏيکار.“
نه ڏيکارينديس، نه ڏيکارينديس. پري ٿي.“
”نه ڏيکاريندينءَ ته پنو ڦري وٺندو مانءِ.“
”ڇڏ منهنجو هٿ. منهنجي ٻانهن ڀڃي ڇڏيندين.“
”پريم پتر پي لکيئه ڇا؟“
”ڏس، راجو، نه پڙهجانءِ.“
”ڇو نه پڙهان؟ ها ٻيلي، آهي ته ڪو پيار جو خط.“
ور ڏنائين
پنو ڦريائين
پنو ٿي پيو پرزا ـ
”اهو ٽڪر به ڏي.“
”هرگز نه ڏيندس.“
”پرايو خط پڙهڻ بداخلاقي آهي.“
”ڀل هجي.“
”ڏي، راجو.“
”اون هون.“
ڏند ڪرٽيائين
ڌڪ هنيائين ـ
”ڏسان ته ڇا لکيو اٿئي.“
”ان ٽڪر تي ڪجهه به ڪونهي.“
”گهڻو ئي ڪجهه لکيل آهي. اوهه! ڇا لکيو اٿئي: منهنجا راجو!“
مڪ هنيائين
جڪ کاڌائين ـ
چري هٿ ڀڄي پوندوءِ. چوڙيون ٽٽي پوندءِ.“
”ڀل ٽٽي پون. اڄ ته توکي ايترو مارينديس، ايترو مارينديس جو ... جو ...“
ڪجهه چهڪ
ڪجهه ٽهڪ ـ
”جو؟“
”جو روئي پوندين.“
”پٿر به ڪڏهن رنا آهن، پڳلي.“
سرت سمجهه جا ڪانچ
حزن ڪيا سڀ چور.
تقدير نه ڪنهنجي وس آهي
وقت نه ڪنهنجو دوست،
ٻاڙا ٿي ويا ٻار ادل جا
رڪجي ويو سنگيت.
مايوس مرڪ ۽ زخم زندگيءَ جا ساٿي ٿي پيا. گهائل گيت، ويرانين جو ويراڳ ۽ آڳ، دل مجروح ۽ نراشا جيون جي ڳلي جو هار ٿي پئي. تڏهن، تڏهن ڪنهن اوٽ مان، الفت جي موٽ ٿي، پر ڪيتري نه مجبور، مايوس ۽ سيني ۾ گهٽيل سڏڪن سان سجايل ۽ اوچتو، ڪنهن ويڻا جي ٽٽل تارن کي ڇيڙيو ته ـ
”ڇو، راجو، اڄ نٿو ڇيڙين؟“
مان خاموش.
”شرارتون وساري ڇڏيون اٿئي ڇا؟“
مان ماٺ.
”اڳ ته چوندو هئين شرارتون زندگيءَ جي جواني آهن.“
مان چپ.
”اڄ ضرور ڪا نئين حرڪت سوچي اٿئي.“
مان پاڇو.
”ڏس، راجو، منهنجي هٿن تي ميندي ڏسين ٿو؟“
مان ديوار.
”منهنجي سينڌ ۾ سينڌور ڏسين ٿو؟ چئه نه ڄڻ چنگاريون آهن.“
مان صحرا.
”مينديءَ جو مذاق اڏاءِ نه، راجو.“
مان سڃ.
”اڄ ٽهڪ ڇو نٿو ڏئين؟ ٽهڪ ڏي، راجو، ته مان پرائي آهيان، ڪنهن مساڻ جي ويراڳڻ آهيان. ٽٽل تاري جي لاٽ آهيان.“
مان رڃ.
”کلين ڇو نٿو؟ کل، سنگدل، کل، کل منهنجي مجبوريءَ تي، منهنجي بيڪسيءَ تي، پنهنجي نٺرتا تي.“
مان اُڃ.
”اڄ آڪاش کي ٽهڪن سان ٽوڙي ڇڏ، راجو. تون کلين ڇو نٿو؟ پر نه. مان به ڪا چري آهيان. پٿر به ڪڏهن کليا آهن!“
جبلن جي دامن ۾ چشمن جي جلترنگ جو آواز ـ پٿرن جا اشڪ ـ ڪائنات جون آهون ـ زرد سورجمکيءَ جي ڳلن تي شڪستن جا لڙڪ. ۽ پري جتان کجين جي اوٽ مان چنڊ ليئو پاتو، اتي، ڪنهن ولر کان وڇڙيل ڪونج دانهن ڪئي.
1965