تاريخ، فلسفو ۽ سياست

سنڌ جي تاريخ (سهيڙيل تاريخ وار)

سنڌ سلامت ڊجيٽل بوڪ ايڊيشن سلسلي جو نئون ڪتاب ”سنڌ جي تاريخ“ اوهان اڳيان پيش آهي. هي ڪتاب ليکڪ فقير محمد سنڌيءَ پاران سنڌ جي تاريخ کي ترتيب وار سهيڙي ڇپرايو آهي.
فقير محمد سنڌي هن ڪتاب ۾ مهيني جي هر تاريخ جي ترتيب سان سنڌ جي شخصيتن جي جنم ۽ ورسين جي سال ۽ خاص واقعن کي مختصر نموني 365 ڏينهن ۾ سهيڙيو آهي. ان قسم جي ڪتاب جي سخت ضرورت هئي. سندس هي ترتيب ۽ تحقيق جو ڪم تعريف لائق آهي.
Title Cover of book سنڌ جي تاريخ (سهيڙيل تاريخ وار)

ڊسمبر

• عيسوي سال جو ٻارهون مهينو ڊسمبر آهي. ڊسمبر، لاطيني زبان جي لفظ (DECM) مان ورتل آهي، جنهن جي معنيٰ آهي ڏهون. رومن ڪلينڊر ۾ هي مهينو ڏهون هو، جڏهن ته يورپين ڪيلينڊر ۾ هي ٻارهون ۽ آخري مهينو آهي. هن مهيني ۾ زمين سطح مدار تي پنهنجو چڪر پورو ڪرڻ وارو هوندو آهي. ڏکڻ اڌ گول ۾ 22 ڊسمبر سڀ کان وڏو ڏينهن هوندو آهي. اتر اڌ گول ۾ بهار جي موسم ۽ ڏکڻ اڌ گول ۾ گرمين جي موسم ٿئي ٿي. هن مهيني ۾ 31 ڏينهن ٿين ٿا.
• پهرين ڊسمبر 1980ع تي پروفيسر منگهارام ملڪاڻي وفات ڪئي. ادبي سڃاڻپ، مشهور عالم، اديب، نقاد تاريخ نويس، ناٽڪ نويس ۽ اسٽيج اداڪار ٿي گذريو آهي.
• پهرين ڊسمبر 1938ع تي مضمون نگار ۽ مرتب نصر حسين ابڙو شڪارپور ضلعي جي ڳوٺ مدئجيءَ ۾ جنم ورتو.
• پهرين ڊسمبر 1946ع تي سنڌي ٻوليءَ جو مشهور محقق پروفيسر ڊاڪٽر الهه رکيو ٻُٽ ميهڙ تعلقي جي ڳوٺ پُٽ سرائي ۾ ڄائو.
• پهرين ڊسمبر 1988ع تي سنڌ ڄائي محترمه بينظير ڀٽو کي پاڪستان جو وزيراعظم مقرر ڪيو ويو.
• پهرين ڊسمبر 1949ع تي مشهور عالم، اديب، محقق ۽ نثر نويس ڊاڪٽر عبدالرسول قادري ڳوٺ بخشو مگسي (دڙي مگسي) تعلقي سڪرنڊ ضلعي نواب شاهه ۾ پيدا ٿيو.
• پهرين ڊسمبر 1941ع تي سنڌي ٻوليءَ جو ناميارو شاعر، ليکڪ، صحافي ۽ مضمون نگار امير بخاري گهوٽڪي تعلقي جي ڳوٺ پيرڙي بخارا لڳ ٿيلي، مومل جي ماڙيءَ ۾ پيدا ٿيو.
• پهرين ڊسمبر 2003ع تي سنڌي ادبي تاريخ ۾ چوٽيءَ جو مزاح نگار علي محمد بروهي لاڏاڻو ڪيو.
• پهرين ڊسمبر 1958ع تي افضل سولنگي ڳوٺ ڪرڙ خان سولنگي حيدرآباد ۾ جنم ورتو. سڃاڻپ ناميارو شاعر اٿس.
• پهرين ڊسمبر 1896ع تي (چوٿون پير پاڳارو) سيد علي گوهر شاهه ثاني “محافي ڌڻي” وفات ڪئي.
• پهرين ڊسمبر 1931ع تي سنڌي ٻوليءَ جي نامور ڪهاڻيڪار حفيظ شيخ خيرپور ميرس ۾ جنم ورتو.
• پهرين ڊسمبر 1994ع تي فقير جانڻ چن اصل نالو جان محمد ولد محمد حسن وفات ڪئي. پاڻ صوفي بزرگ شاعر هو.
• پهرين ڊسمبر 1940ع تي شاعر گورڌن نامديو شرما گهايل ميهڙ ۾ جنم ورتو.
• 2 ڊسمبر 1833ع تي بلند پايه عالم دين، حڪيم، شاعر ۽ مدرس مفتي غلام عمر جتوئي ولد محمد صادق جتوئي ڳوٺ سونو جتوئي تعلقي لاڙڪاڻي ۾ ڄائو.
• 2 ڊسمبر 1947ع تي صحافي ۽ شاعر اختر بخاري اصل نالو سيد اختر علي شاهه ولد سيد نياز محمد شاهه ماٿيلو (مومل جي ماڙي) تعلقي گهوٽڪي ۾ ڄائو.
• 2 ڊسمبر 1938ع تي ناليوارو محقق، اديب ۽ حڪيم خليفو عبدالحميد ولد حڪيم خليفو عبدالمجيد چانڊيو ڳوٺ ستاڻي چانڊيي ضلعي دادوءَ ۾ جنم ورتو.
• 3 ڊسمبر 1960ع تي ناميارو ليکڪ امام راشدي اصل نالو (سيد امام المتقين) ولد سيد بدرالدجيٰ شاهه راشدي، شاهه جو ڳوٺ نئوديرو ضلعي لاڙڪاڻي ۾ جنم ورتو.
• 4 ڊسمبر 1876ع تي ڪاڪو ڀيرومل پٽ مهر چند آڏواڻي حيدرآباد سنڌ ۾ ڄائو. سڃاڻپ؛ ادبي محقق، تاريخ نويس، ماهر لسانيات، مضمون نگار، ناول نگار، سيلاني، شاعر ۽ مترجم اٿس.
• 4 ڊسمبر 1962ع تي مشهور سياستدان ڄام مدد علي ولد انور علي خان، سانگهڙ ۾ جنم ورتو.
• 5 ڊسمبر 1971ع تي ضمير حسين ڏيسي تعلقي سوڀيديري جي ڳوٺ مڏ ۾ غلام حسين ڏيسيءَ جي گهر ۾ جنم ورتو. ادبي سڃاڻپ؛ شاعر ۽ ريڊيو ڪمپيئر اٿس.
• 5 ڊسمبر 1937ع تي مشهور شاعر ۽ اديب سوز هالائي اصل نالو الهڏنو ولد محمود ڀنڀرو هالا پراڻا ضلعي حيدرآباد ۾ ڄائو.
• 5 ڊسمبر 1783ع تي سيد محمد بقا شاهه شهيد پٽ ڌڻي راهه رباني ورتي.
• 5 ڊسمبر 1840ع تي مير نور محمد خان ٽالپر وفات ڪئي. جنهن کان پوءِ انگريزن کي سنڌ تي قبضي ڪرڻ جي حوس وڌڻ لڳي.
• 5 ڊسمبر 1958ع تي مشهور صحافي ۽ سماج سڌارڪ امان الله سنڌي ولد مير خان چانڊيو ڳوٺ ڊرٻ ميري خان، تعلقي ۽ ضلعي قنبر شهدادڪوٽ ۾ ڄائو.
• 6 ڊسمبر 2000ع تي سنڌ جي مايا ناز شخصيت عبدالحق ابڙو وفات ڪئي.
• 6 ڊسمبر 1983ع تي شيخ عبدالرزاق راز وفات ڪئي. ادبي سڃاڻپ؛- سنڌي ادب کي نثري توڙي نظم ۾ اهڙا ته شاهڪار ڏنا جو جيستائين سنڌي زبان ۽ ادب باقي آهن، سندس نالو روشن رهندو.
• 6 ڊسمبر 1968ع تي نالي وارو صحافي ۽ سياسي ورڪر اعجاز حسين مهر ولد غلام حسين مهر ڳوٺ ڪامل مهر ضلعي شڪارپور ۾ ڄائو.
• 6 ڊسمبر 1963ع تي ناليواري شاعر جواد جعفريءَ جو پورو نالو جواد حسين سومرو ولد انور حسين لاڙڪاڻي شهر ۾ پيدا ٿيو.
• 6 ڊسمبر 1971ع تي منصور ابڙو ولد انور علي ابڙو لاڙڪاڻي شهر ۾ پيدا ٿيو. سڃاڻپ نوجوان ٽهيءَ جو شاعر آهي.
• 6 ڊسمبر 1962ع تي نوجوان شاعر حنيف عاطر جنم ورتو.
• 7 ڊسمبر 1918ع تي ترقي پسند ڪهاڻيڪار گوبند پنجابي شڪارپور ۾ جنم ورتو.
• 7 ڊسمبر 1934ع تي سنڌ جي نالي واري شاعر اديب، تنوير عباسي اصل نالو (نور نبي) والد جو نالو گل حسن عباسي سوڀو ديرو شهر ۾ پيدا ٿيو.
• 7 ڊسمبر 1927ع تي قومي خدمتگار ديوان ڏيارام گدومل ديهانت ڪئي.
• 7 ڊسمبر 1944ع تي شاعر وفا محمد “وفا” پلي خانصاحب عطا محمد پلي جي گهر ۾ جنم ورتو.
• 8 ڊسمبر 1957ع تي غلام سرور مغل، ولد خانبهادر رسول بخش مغل وفات ڪئي. غلام سرور مغل جي جنم ڀومي ڪوٽ ڏيجي ضلعو خيرپور ميرس هو. پاڻي سنڌي ۽ اردو جو غزل گو شاعر هو.
• 8 ڊسمبر 1959ع تي ليکڪا ۽ آر ڪيالاجي جي ماهر مستور بخاري، جو جنم روهڙي ۾ سيد محبوب علي شاهه جي گهر ٿيو.
• 8 ڊسمبر 1958ع تي حافظ عبدالستار ڪوريجو. ولد نظام الدين ڪوريجو، ڳوٺ ڪوريجا تعلقي رتيديري ضلعي لاڙڪاڻي ۾ ڄائو. ادبي سڃاڻپ، محقق ۽ تاريخدان اٿس.
• 8 ڊسمبر 1927ع تي شاعر “نديم” انصاري اصل نالو ولي محمد ولد محمد بچل انصاري ڳوٺ موري ضلعي خيرپور ۾ پيدا ٿيو.
• 9 ڊسمبر 1961ع تي رکيل خاصخيلي (الهه رکيو خاصخيلي) ڳوٺ گابر خاصخيلي ۾ جنم ورتو. ادبي سڃاڻپ شاعر اٿس.
• 9 ڊسمبر 1958ع تي مشهور نثر نويس الله بچايو ولد يارمحمد سمون وفات ڪئي.
• 10 ڊسمبر 1948ع تي انساني حقن جو عالمي ڏينهن گڏيل قومن جي جنرل اسيمبلي طرفان ٺهراءُ (3) 217-A پيش ڪري پڌرنامو جاري ڪيو ويو.
• 10 ڊسمبر 2003ع تي جڳ مشهور محقق، اديب ۽ ڏاهو غلام مصطفيٰ قاسمي سول اسپتال حيدرآباد ۾ وفات ڪئي.
• 10 ڊسمبر 1911ع تي مشهور عالم ۽ اديب ڪلياڻ آڏواڻي حيدرآباد ۾ ڄائو.
• 10 ڊسمبر 1950ع تي ليکڪ، تعليمدان ۽ ٽي وي ڪمپيئر حافظ ارشد انڍڙ، ڳوٺ ستابو انڍڙ، تعلقي پني عاقل ۾ جنم ورتو.
• 11 ڊسمبر 1976ع تي نوجوان ڪهاڻيڪار مشتاق احمد ولد محمد گوپانگ تعلقي ميروخان جي ڳوٺ عثمان گوپانگ ۾ جنم ورتو.
• 11 ڊسمبر 1965ع تي سماجي ورڪر ۽ شاعر ارباب مٺل منگي سوڀيديري شهر ۾ جنم ورتو.
• 11 ڊسمبر 1939ع تي ڏاهپ سان ڀرپور شخصيت سيد ديدار حسين شاهه ولد سيد محبوب علي شاهه ڳوٺ ڳڙهي غلام حيدر قادري رتيديري شهر ضلعي لاڙڪاڻي ۾ جنم ورتو. ۽ شاهه صاحب کي لاڙڪاڻي ضلعي مان پهريون چيف جسٽس جو اعزاز حاصل آهي.
• 11 ڊسمبر 1982ع تي سماجي ورڪر ۽ ريڊيو لسنر سنجر علي مگسي ولد پيارو خان مگسي جي گهر رشيد وڳڻ لڳ ڳوٺ واحد بخش مگسي ۾ جنم ورتو.
• 11 ڊسمبر 1984ع تي سنڌي ادب جو خدمتگار محمد يعقوب “نياز” ڪراچي ۾ وفات ڪئي.
• 12 ڊسمبر 1923ع تي راز بلڙائي اصل نالو عبداللطيف راز ولد عبدالستار ڪوريجو ڳوٺ درويش تعلقي گهوڙا ٻاري ضلعي ٺٽي ۾ ڄائو. ادبي سڃاڻپ شاعر ۽ نثر نويس اٿس.
• 13 ڊسمبر 1938ع تي شاعر، ڪهاڻيڪار ۽ چترڪار فتاح هاليپوٽو شرجيل ولد (ڪرڙ خان هاليپوٽو) ضلعي نوابشاهه ۾ جنم ورتو.
• 13 ڊسمبر 1942ع تي سنڌ جو بلند پايه عالم، اديب، صحافي ۽ سياسي رهنما حڪيم فتح محمد سيوهاڻي ولد حڪيم حافظ غلام محي الدين عباسي وفات ڪئي.
• 13 ڊسمبر 1944ع تي سنڌ جو ناميارو سگهڙ ۽ شاعر محمد ملوڪ عباسي ولد محمد صالح عباسي ضلعي لاڙڪاڻي ۾ موهن جو دڙو لڳ ڳوٺ محمد خان ڪلهوڙي ۾ ڄائو.
• 13 ڊسمبر 1985ع تي مشهور صحافي ۽ انقلابي اڳواڻ مولانا خير محمد نظاماڻي وفات ڪئي.
• 13 ڊسمبر 2008ع تي سنڌ جو نالي وارو شاعر تاجل بيوس وفات ڪئي.
• 14 ڊسمبر 1976ع تي نيڪ سيرت ۽ اعليٰ گڻن جو مالڪ انسان مولوي عبدالله اثر راهه رباني وٺي ويو.
• 15 ڊسمبر 1931ع تي عالم دين مولانا دين محمد بٺوي وفات ڪئي. مولانا دين محمد ذات جو چانڊيو هو ۽ هن جي جنم ڀومي تعلقو ميروخان آهي.
• 15 ڊسمبر 1927ع تي سماجي ورڪر فيض محمد کرل (فيض درياءُ) ولد علي مراد کرل ڳوٺ صاحب خان ڳوڙو تعلقي قنبر ۾ جنم ورتو.
• 15 ڊسمبر 1946ع تي سنڌي سنگيت جي سريلي گلوڪاره آمينه، اصل نالو غلام زينب شاهه ڌيءَ بخش شاهه حيدرآباد ۾ جنم ورتو.
• 15 ڊسمبر 1910ع تي مشهور شاعر ۽ اديب ضياءَ الدين ضياءَ ايس بلبل ولد شمس الدين بلبل ميهڙ تعلقي دادو ۾ پيدا ٿيو.
• 15 ڊسمبر 1976ع تي سنڌ جي انمول شخصيت مولانا غلام محمد گرامي راهه رباني ورتي.
• 15 ڊسمبر 1925ع تي سنڌي ٻوليءَ جو سٺو شاعر انور هالائي اصل نالو محمد شفيع ولد احمد خان ابڙو شيدا هالا ۾ ڄائو.
• 15 ڊسمبر 1961ع تي شاعر، ڪهاڻيڪار ۽ مقالا نگار بدر ڌامراهو، ڌامراهه ضلعي لاڙڪاڻي ۾ جنم ورتو.
• 16 ڊسمبر 1917ع تي لوڪ ادب جو محافظ ڊاڪٽر نبي بخش خان بلوچ ڳوٺ جعفر خان لغاري تعلقو سنجهورو ضلعو سانگهڙ ۾ جنم ورتو. ادبي خدمتون تمام وسيع اٿس.
• 16 ڊسمبر 1923ع تي اي. جي اتم (آسن ڄيٺانند اتم چنداڻي) جنم ورتو. ادبي خدمتون، نقاد، محقق ڪهاڻيڪار ۽ مترجم اٿس.
• 16 ڊسمبر 1916ع تي سنڌي ٻوليءَ جو نثر نويس ديوان ڪوڙومل لوڪ پڌاريو.
• 16 ڊسمبر 1960ع تي مشهور صوفي شاعر ۽ بزرگ نصير فقير جلالاڻي وفات ڪئي.
• 16 ڊسمبر 1966ع تي صوفي منش ڀڳتي ۽ راڳي ڀڳت نارومل وفات ڪئي.
• 16 ڊسمبر 1951ع تي ون يونٽ مخالف تحريڪ ۾ جيل ياترا ڪندڙ پهرين عورت اختر بلوچ اصل نالو زرين اختر ٽنڊي ولي محمد حيدرآباد ۾ پيدا ٿي.
• 16 ڊسمبر 1997ع تي شاعر، ڪهاڻيڪار، ۽ بيباڪ صحافي ڊاڪٽر اياز قادري وفات ڪئي. آخري آرام گاهه درگاهه ميان محمد صالح قادري جي ويجهو آهي.
• 17 ڊسمبر 1984ع تي ڪامريڊ جمال الدين بخاري 84 سالن جي عمر ۾ وفات ڪئي.
• 17 ڊسمبر 1924ع تي ارجن شاد، پٽ گوبند رام مير چنداني لاڙڪاڻي ۾ جنم ورتو. ادبي سڃاڻپ شاعر، پي ايڇ ڊي جو موضوع. “سنڌي غزل” هو جيڪا ڊگري بمبئي يونيورسٽي مان حاصل ڪئي.
• 17 ڊسمبر 1917ع تي شاعر، اديب ۽ صحافي قاضي عبدالحئي “قائل” ولد قاضي عبدالحق ضلعي جيڪب آباد جي شهر ٺل ۾ جنم ورتو.
• 17 ڊسمبر 1845ع تي سنڌي جو مشهور شاعر موهن فقير آهوجا ولد پريم داس تعلقي لاڙڪاڻي جي ڳوٺ عاقل ۾ جنم ورتو.
• 18 ڊسمبر 1977ع تي مولوي محمد حسن پهوڙ راهه رباني وٺي وڃي ابدي آرامي ٿيو. سندس آخري آرام گاهه ڳوٺ عبدالواحد پهوڙ لڳ منگلان چاڙهي جي مقام ۾ آهي.
• 18 ڊسمبر 1909ع تي ماسٽر چندر پٽ آسن داس ٺارو شاهه ضلعي نوشهرو فيروز ۾ ڄائو. پاڻ سنڌ ۽ هند جو مهان ڪلاڪار ٿي گذريو آهي. ماسٽر چندر جو اصل نالو چانڊومل ڏامواڻي هو.
• 18 ڊسمبر 2011ع تي ڄترڪار حفيظ الله کوهارو دم ڌڻيءَ حوالي ڪيو.
• 18 ڊسمبر 1973ع تي نوجوان شاعر پريتم قاضي اصل نالو سڪندر آفتاب قاضي آهي هي نوجوان خضر حيات جي گهر تعلقي رتيديري جي شهر نئين ديري ۾ پيدا ٿيو.
• 19 ڊسمبر 1828ع تي مير ڪرم خان ٽالپر وفات ڪئي. آخري آرام گاهه حيدرآباد ۾ اٿس. هيءَ پهريون ٽالپر حڪمران هو جيڪو حيدرآباد ۾ دفن ٿيو. پاڻ وڏو شاعر هو ڪرم تخلص هئس “ديوان ڪرم” جي نالي سان سندس فارسي غزلن جو مجموعو آهي.
• 19 ڊسمبر 1968ع تي بلند پايه شاعر ۽ اديب لطف الله بدوي وفات ڪئي.
• 20 ڊسمبر 1970ع تي آزاد ابن سنڌ سندس اصل نالو مختيار احمد سومرو آهي گڏيجي شهر جي سومرا محلي ۾ جنم ورتو. سڃاڻپ شاعر ۽ استاد اٿس.
• 20 ڊسمبر 1945ع تي نالي وارو شاعر بلاول اوٺو ڳوٺ خانور اوٺا ۾ ڄائو.
• 20 ڊسمبر 1914ع تي حشو ڪيو لراماڻي جو پورو نالو حشمت ولد ٽهلرام ڪيولراماڻي ڀرياسٽي، ضلعي نوشهري فيروز ۾ جنم ورتو. ادبي سڃاڻپ سنڌ جو مکيه ترقي پسند قومي ڪارڪن، اديب، ڪهاڻيڪار، عالم ۽ سنڌ جو فدائي.
• 20 ڊسمبر 1916ع تي سنڌ جي نامياري تعليمدان ۽ سماجي خدمتگار دادي ليلاوتي هر چنداڻي، هوتچند واڌواڻي جي گهر ۾ هيرآباد حيدرآباد ۾ جنم ورتو.
• 20 ڊسمبر 1935ع تي ناميارو اديب ۽ استاد پروفيسر ڊاڪٽر غلام حسين پٺاڻ، ڳوٺ پٺاڻ، حسين آباد حيدرآباد ۾ ڄائو.
• 20 ڊسمبر 1946ع تي شاعر فتاح عابد اصل نالو عبدالفتاح ولد عبدالڪريم گدائي لاشاري جيڪب آباد ۾ جنم ورتو.
• 20 ڊسمبر 1970ع تي شاعر رشيد احمد لاشاري وفات ڪئي.
• 20 ڊسمبر 1960ع تي شاعر عبدالجبار عبد ڳوٺ مريد سيٺار شڪارپور ۾ جنم ورتو.
• 21 ڊسمبر 1952ع تي سنڌو ماٿري جي ماڳ مڪان ۽ قديم تاريخي ثقافتي ورثن بابت کوجنا ڪندڙ بدر ابڙو ولد جمال ابڙو لاڙڪاڻي شهر ۾ جنم ورتو.
• 21 ڊسمبر 2001ع تي امن جو عالي ڏينهن طور ملهائڻ جو اعلان گڏيل قومون جي جنرل اسيمبلي منظور ڪيو، گڏيل قومن جي عالمي اداري جي 1981ع کان اها ڪوشش جاري هئي.
• 21 ڊسمبر 1940ع تي مشهور شاعر ۽ اديب ڪرم ٽالپر اصل نالو قادر بخش ولد عنايت علي ٽالپر ڳوٺ ٽالپر وڏا ضلعي خيرپور ميرس ۾ ڄائو.
• 21 ڊسمبر 1959ع تي مشهور ريڊيو پروڊيوسر ۽ سڄاڻ اديب، شاعر مختيار ملڪ اصل نانءُ مختيار حسين ولد شفيع محمد ملڪ خيرپور ميرس ۾ ڄائو.
• 21 ڊسمبر 1933ع تي ايڪتا (اخبار) هيءَ اخبار هفتيوار لاڙڪاڻي مان جاري ٿيندي هئي. جنهن جو ايڊيٽر قسمت راءِ ڇڳاڻي هو.
• 22 ڊسمبر 1933ع تي عالم اديب شاعر ڊاڪٽر نذير احمد جروار ولد عبدالله عرف جمعہ خان جروار شهدادڪوٽ تعلقي جي ڳوٺ گل محمد جروار ۾ جنم ورتو.
• 22 ڊسمبر 1919ع تي شاعر مظفر حسين “جوش” ولد محمد حسين خيرپور ميرس ۾ جنم ورتو خيرپور ۾ هن جو والد صاحب ڪنهن خاص عهدي تي فائز هيو.
• 22 ڊسمبر 1986ع تي اسٽار عبداللطيف ساقي لاهور ۾ وفات ڪئي.
• 23 ڊسمبر 1969ع تي سماجي ورڪر انيڪ خوبين جو مالڪ جاويد صبغت الله ولد صبغت الله مهر ضلعي شڪارپور شهر چڪ ۾ پيدا ٿيو.
• 23 ڊسمبر 1906ع تي نامور محقق ۽ تاريخدان اي بي آڏواڻي حيدرآباد ۾ ڄائو.
• 23 ڊسمبر 1845ع تي مشهور شاعر خواجه غلام فريد جنم ورتو.
• 24 ڊسمبر 1994ع تي فن موسيقي جو ماهر ۽ شاعر استاد پيرل قنبر لاڏاڻو ڪيو.
• 24 ڊسمبر 1900ع تي ڊاڪٽر شيخ محمد ابراهيم “خليل” ولد محمد يوسف شيخ ڪراچي ۾ جنم ورتو. ادبي سڃاڻپ شاعر،ا ديب، نقاد، محقق ۽ افسانه نگار اٿس.
• 24 ڊسمبر 1915ع تي جڳ مشهور قانوندان، معروف فلسفي، مشهور اديب ۽ مقرر اي ڪي بروهي، اصل نالو الله بخش ولد ڪريم بخش بروهي ڳڙهي ياسين ضلعي شڪارپور ۾ پيدا ٿيو.
• 24 ڊسمبر 1993ع تي ٿر جو عظيم دانشور معمور يوسفاڻي لاڏاڻو ڪيو.
• 24 ڊسمبر 1952ع تي سنڌي ٻوليءَ جو ناميارو اديب، نقاد، تاريخ نويس پروفيسر منگارام ملڪاڻي حيدرآباد سنڌ ۾ ڄائو.
• 24 ڊسمبر 1952ع تي سنڌي ٻوليءَ جو ناميارو اديب، استاد ۽ محقق ٻلديو مٽلاڻي لاڙڪاڻي ۾ بختراءِ مٽلائي جي گهر ۾ جنم ورتو.
• 25 ڊسمبر 1876ع تي قائد اعظم محمد علي جناح ولد جناح پونجاه، ٺٽي ضلعي جهرڪ شهر ۾ جنم ورتو. بعد ۾ سرڪاري حلقن سندس جنم ڀومي ڪراچيءَ کي قرار ڏنو.
• 25 ڊسمبر 1925ع تي آبپاشي جو ماهر ۽ نثر نويس ايم-ايڇ پنهور، مڪمل نالو محمد حسين ولد حاجي خان پهنور ڳوٺ ابراهيم پنهور ضلعي دادو ۾ پيدا ٿيو.
• 25 ڊسمبر 1935ع تي درديلو شاعر ۽ رياست خيرپور جو ناميارو والي مير علي نواز ناز وفات ڪئي آخري آرام گاهه ڪربلا معليٰ ۾ اٿس.
• 25 ڊسمبر 1962ع تي مشهور قومپرست اڳواڻ ڊاڪٽر قادر مگسي ٺٽي ۾ پيدا ٿيو.
• 25 ڊسمبر 1931ع تي سياسي اثر رسوخ رکندڙ شخص سردار واحد بخش خان ڀٽو ڦوهه جواني ۾ لاڏاڻو ڪيو.
• 25 ڊسمبر 1956ع تي سنڌ جو مزاحمتي شاعر ۽ صحافي ڊاڪٽر آڪاش انصاري اصل نالو الهه بخش انصاري ڳوٺ ابل جي وسيءَ بدين ۾ ڄائو.
• 25 ڊسمبر 1964ع تي شاعر ۽ نثر نگار انور ڏنگڙائي اصل نالو انور علي ابڙو ڏنگڙي لڳ موهين جو دڙو ۾ پيدا ٿيو.
• 25 ڊسمبر 1872ع تي چانڊيا قبيلي جو سردار نواب غيبي خان چانڊيي جو اصل نالو علي نواز خان ولد سردار محمد خان چانڊيو، ڳوٺ غيبي ديري (تعلقي ۽ ضلعي قنبر شهدادڪوٽ) ۾ جنم ورتو.
• 25 ڊسمبر 2004ع تي نامور استاد، شاعر ۽ سگهڙ حافظ محمد بخش خاصخيلي وفات ڪئي.
• 25 ڊسمبر 1968ع تي نئين ٽهيءَ جي ليکڪ، ترجمي نگار حبيب ساجد جو پورو نالو حبيب الله ولد رحمت الله بليدي، ڳوٺ گل محمد بلوچ، ضلعي خيرپور ۾ جنم ٿيو.
• 26 ڊسمبر 1955ع تي سنڌ جو يگانو شاعر حافظ حيات شاهه حيدرآباد ۾ لاڏاڻو ڪيو.
• 26 ڊسمبر 1997ع تي جيجي ڊاڪٽر در شهوار سيد وفات ڪئي. جيجي درشهوار سيد جون سنڌي ادب ۽ قوم لاءِ تمام گهڻيون خدمتون آهن. آخري آرام گاهه سن ۾ اٿس.
• 27 ڊسمبر 1917ع تي شاعر اختر هالائي اصل نالو خليفو محمد عمر ولد حاجي عبدالرحمان ميمڻ هالا نوان ۾ پيدا ٿيو.
• 27 ڊسمبر 1996ع تي سنڌ جو امر آواز سرمد سنڌي هڪ روڊ حادثي ۾ 35 سالن جي عمر ۾ راهه رباني وٺي ويو.
• 27 ڊسمبر 1953ع تي نثر نويس ۽ شاعر مخدوم محمد صالح ڀٽي پراڻن هالن ۾ وفات ڪئي.
• 27 ڊسمبر 2007ع تي ملڪ جي اڳوڻي وزير اعظم محترمه بينظير ڀٽو کي راولپنڊي ۾ شهيد ڪيو ويو. آخري آرام گاهه ڳڙهي خدا بخش ڀٽو ۾ اٿس.
• 28 ڊسمبر 1951ع تي پاڪستان ٺهڻ کان پوءِ سنڌ ۾ پهريون ڀيرو گورنر راڄ فافذ ڪيو ويو.
• 28 ڊسمبر 1984ع تي سنڌ ۽ سيد سان عشق ڪندڙ بشير خان قريشيءَ شادي ڪئي.
• 28 ڊسمبر 1975ع تي ڪهنه مشق شاعر ۽ نهايت خوش مزاج ۽ کلمک انسان شهنشاهه هالائي وفات ڪئي.
• 28 ڊسمبر 1970ع تي سنڌ جو با اثر زميندار غلام محمد وساڻ وفات ڪئي.
• 28 ڊسمبر 1962ع تي ريڊيو پاڪستان حيدرآباد جي موجوده نشريات جو آغاز ٿيو.
• 28 ڊسمبر 1924ع تي اوچي معياري ليکڪا اتمچنداڻي سندري حيدرآباد سنڌ ۾ جنم ورتو.
• 28 ڊسمبر 1928ع تي اديب ۽ استاد خالد ٽالپر جو اصل نالو مولوي محمد صديق ٽالپر ٽنڊي ڄام، ضلعي حيدرآباد ۾ جنم ورتو.
• 28 ڊسمبر 1936ع تي شاعر سائل آزاد اصل نالو بابو غلام حسين ولد الله بچايو ڊکڻ ۾ جنم ورتو.
• 28 ڊسمبر 1997ع تي برصغير جو بلڪه دنيا جو مهان ڪوي شاعر شيخ اياز اَسر ويل 4 وڳي ڌاري ميڊ ايسٽ اسپتال ڪراچي ۾ دم ڌڻيءَ حوالي ڪيو آخري آرام گاهه ڪراڙڍنڍ جي ڪپ تي ڀٽائي گهوٽ جي پاڙي ۾ اٿس.
• 29 ڊسمبر 1999ع تي بشير خان قريشي 11 مهيان 12 ڏينهن قيد ڪاٽي حيدرآباد سينٽرل جيل مان آزاد ٿيو.
• 29 ڊسمبر 1937ع تي بهترين گلوڪاره، ليکڪا، اداڪاره ۽ صداڪاره زرينه بلوچ ڌي محمد موسيٰ بلوچ ڳوٺ الهداد چنڊ حيدرآباد ۾ پيدا ٿي. سندس اصل نالو آمنه هو. سنڌ جا ماڻهو جيجي جي لقب سان سڏيندا هئس.
• 30 ڊسمبر 1920ع تي سنڌ جو مايه ناز اديب، شاعر، عالم، صحافي ۽ دانشور مولانا غلام محمد گرامي ولد جاڙو خان لغاري ميهڙ ضلعي دادو ۾ پيدا ٿيو.
• 31 ڊسمبر 1980ع تي نوجوان شاعر همراز علي فقير اصل نالو (امتياز حسين) والد جو نالو خدابخش مڱڻهار سندس جنم سوڀوديرو شهر ۾ ٿيو.
• 31 ڊسمبر 1982ع تي نامور زميندار، اديب، موسيقيءَ ۽ ثقافت جي عاشق رئيس ڪريم بخش نظاماڻي وفات ڪئي. رئيس ڪريم بخش نظاماڻي 1909ع ڌاري ماتلي ضلعي بدين ۾ جنم ورتو هو.
• 31 ڊسمبر 1919ع تي مشهور اديب، لوڪ ادب جو پارکو ۽ لسانيات جو ماهر ڊاڪٽر عبدالڪريم سنديلو ولد سهراب خان سنديلو ڳوٺ محراب خان سنديلو تعلقي ڏوڪري ضلعي لاڙڪاڻي ۾ ڄائو.