پنهنجي ڳولا ۾
مون هاڻي ڳالهائڻ جو فيصلو ڪيو جو ٽيليفون جي گهنٽي وڳي.
هوءِ رسيور کڻي ٿي ۽ اُن تي ڳالهائي ٿي. ڊوڙندڙ ننڍڙا ننڍڙا زرڙا هنجي ڏور کان ايندڙ آواز کي سميٽي وائر جي ذريعي انتظار ڪندڙ جي ڪن تائين پهچائن ٿا.
”هيلو“ ۽ رسيور تي هڪ معافي ۽ معذرت سان ڀريل مرڪ اُڀري ٿي ۽ تڪڙي پولارن ۾ گم ٿي وڃي ٿي.
وائرن مان گونجندڙ ڌاتو ئي آواز رسيور ۾ اُڀري ٿو. هوءِ پوئتي هٽي ٿي. غصو ڏياريندڙ فون کي ٿورو ڪن کان پري هٽائي ٿي... وري ٻڌي ٿي ۽ ورندي ڏي ٿي.
”نه فل نه. مون اڃان ڪپڙا به نه بدلايا آهن.“
”ڇو...؟“ ڳرو ڌاتو ئي آواز گونجيو. ”آءٌ ڄاڻڻ چاهيان ٿي ته تون ڪٿي آهين ۽ تنهنجو ڪهڙو پروگرام آهي؟“ بجلي سان چارج ٿيل خاموشي چوڌاري ڦهلجي ويئي جنهن کي ڌاتو ئي آواز وري ٽوڙيو۔. ”فل آءٌ دوست سان گڏ آهيان ۽ آءٌ...هڪ سيڪنڊ.“ ”مون وٽ ڪمري ۾ هڪ پراڻو دوست...“ ۽ هو چوي ٿو ته اهو انتهائي اهم ڪم آهي...“ ڇا تنهنجو هيٺ بوتل پيڻ جو موڊ آهي.“
”ڇو نه؟“
گراهم بيل جي مصنوعي ڪن ۾ هن چيو ”ٺيڪ آهي فل اسين پنجن منٽن ۾ گڏجون ٿا. ها فل اسين جلدي ملون ٿا. ها فل ٺيڪ آهي پنجن منٽن ۾. ها فل خدا حافظ.“
فل ڪنهن ڳالهه جي ڪري پريشان نظر اچي ٿو.
”اهو طئه آهي ته هو پنهنجي محبوبه جنهن کي هو جنون جي حد تائين چاهي ٿو، حاصل ڪرڻ چاهي ٿو.“
”ڇا؟“
”حسبِ معمول، دلچسپ. مونکي اُٿي منهن ڌوئڻو آهي. آءٌ خوفناڪ نظر اچان ٿو. هڪ شعلي جيان.... ٺيڪ آهي.“ ۽ پوءِ دروازي مان جهاتي پائي..... گهڻو وقت ٿيو آهي؟“
”ساڍا ٻارنهن.“ اسين هڪ وڳي تائين موٽي اينداسين. تيستائين ٿوري ننڍ ڪري وٺ. توکي سڀاڻي اُٿي ڪم ڪرڻو آهي.“
”گولي آءٌ هاڻي اُٿيو آهيان. پر فل پنهنجو پراڻو دوست آهي. تون اُنجو دل ۾ نه ڪر. ايئن نه؟“
”نه! جيڪڏهن تون به نٿو ڪرين.“
”ايماندار! جلدي هڪڙو بيئر جو گلاس ٿي وڃي.“
دروازو کلي ٿو ۽ هوءِ آرسي جي سامهون بيٺل نظر اچي ٿي. هاڻ هنجا ٻه روپ نظر اچن ٿا. ”اهو ڇا آهي؟ هڪ ئي ٻه دفعا. اهو ڇا آهي؟“
هن جا چپ قدرتي ڳاڙها آهن جيڪي لپسٽڪ جي ڪري اڃان به وڌيڪ گهرا نظر اچن ٿا.
”ڇا تون لپسٽڪ هڻندي آهين؟“
”ٿوري پر ڇو؟“
”ٿورڙو ترس.“
آءٌ هن کي چمي ڏيان ٿو. هنجون پنڀڻيون هنجي ڀورين اکين تي جهڪن ٿيون ۽ جيئن ئي آءٌ پوئتي هٽان ٿو هنجون اکيون جهومندي ۽ ڪڏندي مٿي کڄن ٿيون ۽ تڏهن خدا جو وجود ڪمري ۾ محسوس ٿئي ٿو.
”تون ڏاڍو پيارو آهين.“ هوءِ مرڪي ڏي ٿي.
”خدا ڏسي رهيو آهي.“ آءٌ پنهنجو هٿ پري هٽايان ٿو.
”بهتر آهي اسان ايئن ئي هلندا رهون.“ فل ذري گهٽ ديوار سان ٽڪرائيندي چيو.
”تون ٺيڪ ٿو چوين.“ ڇوڪري زوردار ٽهڪ ڏيندي چيو.
چنڊ خوردبيني جو آخري ننڍو حصو آهي، جيڪو واري جي سونهري بيابان تي اُڏامندڙ ڌنڌلن واري جي ذرڙن جو عڪس چٽي رهيو آهي. رات ماڻهن سان ڀريل آهي. روشني درين ۽ آبشارن مان ٻاهر پٿرن تي پئجي رهي آهي.
هنجي هلڪي اوني ڪپڙي ۾ ڍڪيل ٻانهن منهنجي ٻانهن ۾ آهي. هوءِ مرڪي ٿي ۽ رات اُڏامي وڃي ٿي.
”اهو ٺيڪ نه ٿيندو ته آءٌ تنهنجي ٻانهن جهلي هلندي رهان.“ هوءِ چوي ٿي.
هوءِ ايئن ڪري ٿي ۽ اسين گلن جي باغ مان گلن جي پاسي کان هلون ٿا جيڪي اسانجي رستي ۾ وڇايل آهن.
”فل آءٌ جيئن ئي هن کي ڏسان ٿي، محسوس ڪريانٿي، اُن ماڻهو جي حيثيت ۾ جيڪو سدائين بار ۾ اڪيلو ويٺو هوندو آهي، لڳاتار پيگ مٿان پيگ چاڙهيندو رهندو آهي، کلندو آهي ۽ لفظن ۽ حرڪتن سان زور ڏيندو آهي“. اها آءٌ آهيان ۽ اهو منهنجو ڪرشمو آهي جو آءٌ هنجي انهي اڪيلائي کي ڪوڙو ڪوٺيان ٿي ۽ رد ڪريان ٿي.“
فقط آءٌ ئي هن جو عڪس هيس ڇاڪاڻ جو فل جڏهن منهنجو هٿ پنهنجي آلي هٿ جي تري ۾ زور سان پڪڙيندو هو ته آءٌ توهانکي ٻڌايان ته فقط آءٌ ئي هڪڙي عجيب شئي هن شيرڊين اسڪوائر جي رستي تي محسوس ٿيندي آهيان. هو منهنجو هٿ ڇڏائڻ تي بڙ بڙ شروع ڪري ڏيندو هو.
هوءِ بستري تي ليٽڻ چاهي ٿي. هوءِ ٿڪجي پيئي آهي ۽ ڪپڙا بدلائڻ چاهي ٿي ۽ سمهڻ چاهي ٿي ۽ ايئن ئي هوءِ مونکي ڪجهه ٻڌائڻ چاهي ٿي ۽ مونکي هن ۾ اعتبار آهي. ۽ يقينن سوئر جي ڪن ۾ آئون چوان ٿو ته مونکي هن ۾ اعتبار آهي. تنهنڪري هوءِ چوي ٿي ”آءٌ انتهائي ٿڪل آهيان ۽ مونکي سڀاڻي سڏي وٺجانءِ وري صبح جو ملنداسين“ ۽ پوءِ ڇا ٿو ٿئي. آءٌ توهان کان پڇان ٿو ته پوءِ ڇا ٿو ٿئي. پر هوءِ ٿڪل، ڪپڙا تبديل نٿي ڪري ۽ هوءِ ۽ سندس ڀيڻ بيس، بيس جي مڙس سان ڪامرس اسٽريٽ جي ٻاهران نه بلڪ اسڪوائر ۾ ملن ٿيون. ڇاڪاڻ جو روٿي کي خبر آهي ته آءٌ اسڪوائر ۾ ڪڏهن به نه ايندو آهيان ۽ خدانخواسته جي آءٌ هنن جو پيڇو ڪريان. پر آءٌ هن بار جي هل هنگامي ۾ پنهنجي طبيعت وارو ماڻهو آهيان. تنهنڪري مون هنن کي ويندو ڏسڻ مناسب نه سمجهيو هو. هو ڪرائسز ڏانهن وڃي رهيا هئا. آءٌ پنهنجي وقت تي اُٿيس ۽ پئسه ڪيش ڪرايم ۽ ڪرائسز ڏانهن ويس پر هو اُتي نه هئا. هاڻي منهنجي لاءِ اهو دلچسپي جو ڪارڻ آهي ته هو ڪٿي آهن. مون محسوس ڪيو ته هاڻ هو هر من اسٽريٽ ۾ آهن ۽ اُنهن سان ٻيو ماڻهو به گڏ آهي ۽ مون کي اُن ۾ جهنم جيتري پڪ آهي. ۽ توهانکي خبر آهي ته آءٌ ان تي ڌيان نٿو ڏيان ۽ مونکي ڪنهن ڳالهه جي پرواهه به ناهي ۽ اها اهڙي ڳالهه ناهي، جنهن تي ماتم ڪجي. توهين سمجهي ويا هوندا ته آءٌ ڇا ٿو چوڻ چاهيان؟ هن هڪ ٻيو نوجوان حاصل ڪري ورتو آهي. ڏاڍو سٺو ٿيو. پر آءٌ اُن تي ڪو به ماتم ڪرڻ نٿو چاهيان ته هوءِ بي همٿ آهي ۽ ڪنهن سان به ٻاهر وڃڻ نٿي چاهي، جنهن ۾ آءٌ به شامل آهيان. آءٌ فقط اُهو سچ معلوم ڪرڻ چاهيان ٿو جيڪو بي سبب آهي. آءٌ اوهان کان پڇان ٿو؟ ۽ هاڻي اُهي هر من اسٽريٽ ۾ هيٺ لهي رهيا آهن. مون پنهنجي کيسي ۾ پيل ڊالرن ۾ هٿ وڌو آهي. پر آءٌ ان لاءِ اندر وڃڻ نٿو چاهيان جو جاسوسي ڪندي محسوس ٿيان. توهان سمجهي ويا هوندا ته آءٌ ڇا ٿو چوڻ چاهيان؟ اهو ڪافي دلچسپ ٿيندو جو توهان اندر وڃو ۽ مونکي ڄاڻڻ ڏيو ته جيڪڏهن اُهي هتي هجن ۽ آءٌ توهانجي پويان اچان ۽ آءٌ توهانکي ڏسان. توهان هڪ نظر سان ڪيئين وانگر ويڙهجي هنن کي ڏسو.
اسين سڏ پنڌ تائين هلياسين ۽ هرمن بار جي منهن تي بيهه رهياسين.
”فل“ هوءِ کيس ٻڌائي ٿي.“ تون هنن کي ڪنهن به ڳوٺ ۾ ڳولي نٿو سگهين. جيڪڏهن تون به سمجهين ٿو ته اهو صحيح آهي. هنن ٽانگو جهليو ۽ شهر ڏانهن هليا ويا.“
”اهو تنهنجي زندگي تي ٿورو ناهي. هينئر هڪ وڳو آهي. صحيح آهي نه؟ جيڪڏهن روٿي ٽين بجي بستري مان اُٿي ته فقط پوءِ ئي هوءِ صبحاڻي ڏهين وڳي جي فيشن شو ۾ پهچڻ لاءِ اُن کي صحيح وقت سمجهي. اوه نه..... هينئر اُهي ڳوٺ ۾ صحيح آهن آءٌ هنن کي ڏسي سگهان ٿو ۽ توهان هن ڇوڪري کي ڪيئين وانگر ويڙهجي ڏسي سگهو ٿا.“
هوءِ ڊپ کان ڪلهو لوڏي ٿي ”ٺيڪ آهي آءٌ جان کي استعمال ڪنديس ۽ چوگرد جانچينديس.“ هوءِ مونڏانهن نهاري ٿي.
”مونکي هتي فل سان گڏ انتظار ڪرڻ بهتر ٿيندو.“
هوءِ کلي ڏي ٿي. ”آءٌ ان کي صحيح نٿو سمجهان ته اسين ٻيئي جان ڏي وڃون.“
هوءِ مونکي اک ڀڃي ٿي ۽ پٿريلي زمين تان قدم کڻندي لوهي دروازي مان گذري ٿي.
”ٻڌ“. فل مونکي چوي ٿو ”سڀ ڪجهه جيڪي آءٌ ڄاڻڻ چاهيان ٿو اُها سچائي آهي. پوءِ آءٌ کيس چوان ٿو ته منهنجا زيور ۽ پئسا جيڪي مون توکي ڏنا اُهي واپس ڪر ۽ اسين سڀ ڪجهه لکت ۾ ختم ڪريون ٿا. اهو صحيح قدم آهي. ڇا ايئن ڪونهي؟ اهو خسيس عمل نه ٿيندو ته آءٌ ان جي لاءِ ڪو سبب ويهي گهڙيان. ايئن آهي؟ ۽ آءٌ هاڻ بلڪل حقيقت پسند آهيان. منهنجو چهرو به ايئن ظاهر ڪري ٿو ته اُهو چيڪ به مون لکيو ته ”نِڪ سٺو نه آهي.“ هن مونکي ڇا ڏنو؟ توهان کي خبر آهي؟ مون پنهنجو سڄو ڌندو تباهه ڪري ڇڏيو ۽ هاڻ مون وري پيئڻ شروع ڪيو آهي. ڊاڪٽر چوي ٿو ته توکي پيئڻ نه گهرجي. توکي هڪ بيڪار دل آهي. هوءِ منهنجي لاءِ پيئڻ جو ڪارڻ بني آهي. آئون جنهن کي هڪ بيڪار دل آهي هتي ٻيڙي تي هلڻ چاهيان ٿو. تنهنڪري آءٌ جڏهن کيس چوندو آهيان ته منهنجي پراڻي ٻيڙي واپس ڪر ته اها خسيس ڳالهه ناهي؟ ڇا آهي؟ تڏهن جڏهن آءٌ ثابت ڪري سگهان ته هوءِ ڇا ڇڪي رهي آهي تڏهن آءٌ کيس چئي سگهندس ته مونکي اُهو سڀ ڪجهه واپس ڪر ڇا آءٌ ايئن ڪري نه سگهندس؟“
”اهو ئي سڀ ڪجهه جيڪو تون حقيقت ۾ چاهين ٿو ڇو نٿو ڇوڪري کي ٻڌائين؟“
”۽ هن کي ڀلي اهو چوڻ ڏي ته آءٌ خسيس ماڻهو آهيان. اوهه نه! هن کي سامان ڏيندس ۽ پوءِ هن جو جهڪڻ ڏسندس تون نهاريندين ته مونکي کلندو ڏسندين.“
هوءِ ڏاڪڻ تي پنهنجو ڪنڌ جهڪائيندي چڙهي ٿي. ”فل اُهي هتي ناهن.“
هو ڇوڪري جي ٻانهن ايئن پڪڙي ٿو ڄڻ هنکي ڊپ هجي ته هوءِ ڇڏائي ڀڄي ويندي. ”ٻڌ! جيڪڏهن هو هتي ناهن ته هو پڪ هيپي ۾ هوندا. هل ته اوڏانهن هلون. آءٌ توکي بوتل به پياريندس.“
هوءِ مون ڏي نهاري ٿي. آءٌ ڊڄي وڃانٿو. اسين ڊگهي اسڪوائر تي رات جي خاموشي ۾ هلون ٿا.
هيپي ۾ ڪو به واقف ڪار ڪونه ٿو نظر اچي. اسين بوتل پيون ٿا.
”منهنجي لاءِ بيئر“ آءٌ بيري کي چوان ٿو.
”پيارا اچ“ هوءِ چوي ٿي. ”تون نشانو چٽڻ چاهين ٿو؟“
آءٌ ڪنڌ لوڏي ناڪار ڪريان ٿو.
فل نشاني لاءِ ڇيرن جو آرڊر ڏي ٿو. منهنجي ۽ هنجي هٿ ۾ بيئر آهي. ۽ بيرو سخت پريشان آهي، ڇاڪاڻ جو پويان فقط هڪ بيئر بچيو آهي. بيئر جي پهريئين گلاس موڊ نه ٺاهيو ۽ ٻيو گلاس آنڊي کي ايئن لڳو ڄڻ ڪو ٺوس مايو اُنکي ڇهي رهيو هجي. ۽ مون اوچتو پاڻ کي پهاڙين تي لڙکڙائيندو محسوس ڪيو. سوچڻ لڳس ڇا مونکي وڃڻ گهرجي؟ ۽ سمهڻ گهرجي؟ شيلف تي اڃان ڪافي شراب موجود هو.
هوءِ هوش ۾ هئي ۽ محسوس ڪري سگهي ٿي ته مون کي ڇاٿي رهيو هو.
”فل“ هوءِ کيس چوي ٿي ”روٿي هتي ڪونهي هل ته هلون. مون کي ننڍ لڳي آهي. آءٌ گذريل رات کان سمهي نه سگهي آهيان ۽ ڏاڍي ٿڪي پيئي آهيان.“
اسين روانا ٿيون ٿا. آءٌ پاڻ کي محفوظ محسوس ڪريان ٿو.
۽ هاڻي اسين ڪرسٽوفر اسٽريٽ تي هلي رهيا آهيون. ماڻهو بارش جو مزو وٺندي پٽ تي ليٽاڙون پائي رهيا آهن..... پاڻي جا دُٻا تارن چنڊ ۽ رنگين روشنين جي چمڪ کي موٽائي رهيا آهن. اسانجا قدم رستي تي دٻن ۾ ڀريل پاڻي سان ٽڪرائجي پڙاڏو پيدا ڪري رهيا آهن. مون هر قدم آهستي کنيو ٿي ڇاڪاڻ جو مون چاهيو ٿي ته هوءِ مونسان اڪيلي ڊگهي وقت تائين ساڻ هجي ۽ ايئن ئي اسان هلندا رهون.
”هاءِ“ فل چيو ”ٿورڙي دير لاءِ جئڪ ڊيلني تي بيهون. منهنجي چاهت ۽ اُڃ اڃان وڌي ويئي.
پرڀات ڇتن تي ريڙهيون پائي ٿي ۽ ڪاوڙيل ڀوريون آڱريون اسانجي اکين ۾ وجهي ڇڏي ٿي. اسانجي ڳولا مڪمل ٿي. هاڻ ڪابه جڳهه نه رهي جتي ڳولا ڪجي. بار سڀ بند ٿي چڪا هئا. اسين ڪنڊ تي ٿي بيٺاسين. نشي ۾ ٻڏل ۽ ٿڪاڻل. مونتي بيئر غالب پئجي چڪو هو ۽ رکي رکي اوڪارا اچي رهيا هئا.
اسان ڪلاڪن تائين نهاريندا رهياسين، ڳوليندا رهياسين ۽ آئون سمجهان ٿو ته اسان اهو وساري چڪا آهيون ته، اسان کي ڇا جي ڳولا هئي. آءٌ سمجهان ٿو ته اسان مان هرڪو پنهنجي لاءِ هو. بارو اسٽريٽ هڪ جابلو وادي آهي ۽ جيتوڻيڪ اُها گوڙ ۽ شور ڪندڙ هوا جا تيز وهڪرا برپا ڪري ٿي، پر جيئن ئي اسان اُن ۾ جهولون ٿا ته نه اسانکي ڏينهن نظر اچي ٿو ۽ نه ئي رات جو احساس ٿئي ٿو. پر هڪ ڀوري ٿڌ جنهن ۾ اسان سدائين لاءِ گم رهون ٿا.
وقت انتهائي چالاڪي سان اُن ۾ آهستي آهستي قدم کڻي ٿو ۽ اسانجي زندگين جا پل چورائي وٺي ٿو.
هاڻ اسين واپس اپارٽمنٽ ۾ پهچي چڪا آهيون. آءٌ دروازي وٽ بيٺو آهيان. منهنجون اکيون اهو منظر ڏسي رهيون آهن. فل ويل چيئر ۾ ويٺو آهي. هنجو ڪنڌ هڪ پاسي لڙهيل آهي. ۽ هنجون اکيون بند آهن ۽ اُن ۾ ڪو به حسد نه آهي. هو سڪون سان ويٺو آهي. رانديڪو بهار جي مستي جيان جهولي رهيو آهي، جيڪو ٻارڙي وساري ڇڏيو آهي، ۽ جنهن کي ٻيا رانديڪا هٿ اچي ويا آهن.
بستري تي پيرن ڀر بيهندي هوءِ پنهنجا چپ مونڏانهن وڌائي ٿي. آءٌ هن کي چمي ڏيانٿو.
اسين ڪجهه به ڪو نه ٿا ڳالهايون. آءٌ هن کي بستري مان اُٿندي ڏسان ٿو. آءٌ هنجي ڀرسان ويهڻ چاهيان ٿو. هنجي هٿ کي ڇهي وري ڇهان ٿو. هنجي ريشمي وارن جو ڇهاءُ وٺان ٿو ۽ هنجي خماريل اکين کي پنهنجين آڱرين سان ڇهان ٿو.
پر هاڻ ڪافي دير ٿي چڪي آهي. فل جي پاڳلاڻي تلاش اسانجي رات گڏ گذارڻ تي ڌاڙو هنيو.
آءٌ هن ڏي مڙيس. هنجا ڊگها اکين جا ڇپر ڦهلجي ويا. هنجا چپ چريا، پر آءٌ اُهي لفظ ٻڌي نه سگهيس. مون هنجي ڳل کي ڇهيو. هنجي چپن کي وري ڇهيو. هو گرمائش مان مون ڏي مائل ٿي.
خدا هڪ دفعو وري ڪمري ۾ موجود محسوس ٿيو ۽ مان ڄاڻان ٿو ته اسانجو اهو عمل پوڄا کي ڀنگ ڪرڻ نٿو ڪوٺي سگهجي. ڇاڪاڻ جو مان ڄاڻان ٿو ته خدا کي پيار ۽ خوشي پسند آهي ۽ کيس اُنجي تلاش آهي، ۽ جڏهن هو اُن کي ڳولي لهي ٿو ته هو اُنکي پرکي ٿو ۽ پوءِ شايد اُن مٿان ٻاجهه ڀريا هٿ گهمائي ٿو.
هاڻ هوءِ گهري ننڍ ۾ آهي ۽ آءٌ پاڻ کي هڪ ئي وقت مئه ۾ ورتل، گنڀير، دکايل ۽ خوش محسوس ڪريان ٿو. آءٌ خاموشي سان پوئتي موٽان ٿو ۽ در بند ڪريان ٿو.
پنجن منٽن اندر آءٌ بليڪر اسٽريٽ تي پهچي چڪو آهيان ۽ هلي رهيو آهيان. رستي ويندي منهنجي ٿڌي دماغ ۽ سخت جان ٽوني سان ملاقات ٿئي ٿي. هو ڪم تي وڃي رهيو آهي.
ٽوني ڪنڌ موڙي مونڏانهن ڏسي مرڪي ڏي ٿو ۽ سلام ڪري ٿو.
***