گوري
پنھنجي وس ئي نه هيو. انھيءَ ڪري گھڻن کان ته ڇا سڀني کان مختلف هو. تڏهن ته سندس گھڻگھرا، عزيز ۽ مائٽ کيس مذاق ۾ ”ڪنڊ جو ڪوئو“ چوندا هئا. سڀني ڏچن کان دور دل سان ڳالھيون ٻولھيون ڪري پنھنجي اندر جي آهه، اڃ اجھائي من جي خوشي حاصل ڪندو هو. اَجن واري کوهه کان اولھه پاسي وشال آسمان مٿان بادلن واري هڪ شام آڀوئن (ڪڻڪ جي سنگن) کي سرنھن جي ڦرٽ مٿان رکي ڇڪي مروڙي سروڙي ڦوڪي صاف ڪري کائڻ واري مرحلي ۾ هو ته کوهه تي پاڻي ڀرڻ لاءِ آيل ڳوٺاڻي ناري صدوري کيس سڏيو. سڏ ۾ جيڪو رڌم جيڪو سوز سمايل هوس، تنھن جسم جي رڳ رڳ وڃي ورتس. وڌي وڃي پھتس. صدوري نماڻيون ۽ سوالي نظرون کڻي مدد گھري ورتس. هڪڙو دلو کڻي ورتائين. نِوڙڻ سمي هن جي دل مٿان، نظرن جي نھار کان جسم جي وار وار تائين هڪ قيامت گذري وئي. مٿي تي آندل انھيءَ دلي اڇل کاڌي ته ڪافي پاڻيءَ سونھري بدن تي اڇي چولي کي آلو ڪري ڇڏيس. حراسيل هرڻيءَ جھڙي تڙپ ۽ لھر جسم تي اٿي آيس. صدوريءَ جي انھن ادائن، خلائن ۾ کڻي پهچايس انھن خلائن کان واپس وري صدوريءَ ئي آندس، ”دلو ته چيلهه تي رکراءِ ڇوڪرا“هن وڌي ۽ ويجھو اچي چيلھه تي دلو رکيو ته هڪ مٺي خوشبو، هڪ مزيدار واس. روح ۾ پيھي مدهوش ڪري ڇڏيس. نشي ۾ ئي هو ته صدوري لڏندي لمندي گذري اکين کان اوجھل ٿي وئي. ان ئي ڏينھن. عھد ڪيائين. صدوريءَ سان لائون لھي زندگي گڏ گذارڻ وارو خواب لڌائين. پران خواب جي تعبير ڪافي ڀيانڪ نڪتي، صدوريءَ سان شادي نه ٿيس. ارمان، حسرتون اندر کي وڍي ويس. جن ويراڳي ڪري، حسين زندگيءَ کي اوپرو بڻائي تنھا ۽ سانت پسند بڻائي ڇڏيس. ڪا رڙ، ڪا ڪوڪ، ڪوئي احتجاج نه ڪري سگھيو، جنھن تي ڪو افسوس هئس، ته نه به هئس. ڇو جو سماجي قدرن کان بي خبر ماڻهن آڏو دانھڻ، واڪا ڪرڻ، بي جا. فضول ئي هئا. بس اندر ئي اندر مدي خاري سماج کان باغي بڻجي ڪڙهندو ۽ پڄرندو رهيو ۽ دنيا کان دوري ڪري، جھنگ وسايو هئائين. اتي ئي رهندي ڪئي حقيقتون ڌرتي تي رهندڙ ماڻھن جي روين، عملن ۽ ڪردارن، کي پروڙيائين. حق ۽ ناحق ڄاتائين، ظلم ۽ زيادتي کي سڃاتائين. ان ئي ڪشمڪش دوران مٿس حملن مٿان هڪ وڌيڪ ۽ زوردار حملو ٿيو، والدين ڪئي ارمان کڻي، آسون ۽ اميدون رکي شفقتن ۽ پالنائن جو قرض چڪائڻ وارو عرض ڪيو. فرمانبردار رهي باغي سوچ سوئي سموئي اندر ئي اندر دٻائي شاديءَ لاءِ هائو ڪار ڪيائين. والدين جي خواهش تي ڀيڻ عيوض ورتل بدي واري ناري ”گوريءَ“ سان لانئون لڌائين.
زندگي هڪ نئين رنگ سان رخ سان ۽ ڍنگ سان اچي ويئي هئس. سڀ ڪجھه دل ۽ دماغ جي هڪ پاسي رکي، نئين ڪنوار جي گوري وجود ۾ وڃائجي. صدوريءَ جي روح کي ڳولي لڌائين. گوري ڀي اڃايل ۽ ستايل مڙس کي محبتن ۽ چاهتن جا سڀ رنگ پسايا. جيون بھترين کان بھترين بڻائڻ لاءِ جيون ساٿي سان ڏک ۽ سک شيئر ڪري سوچ خيال ۽ حقيقت. حق ۽ ناحق. غلط ۽ صحيح سان گڏ. پيار ۽ پريت جي ڳالھين ٻولھين کي هينئين سان لائي سانڍي ڇڏيو. اڻ پڙهي گوري، پڙهڻ شروع ڪيو، اندر ۾ علم جي اپٽار ٿيندي هڪ عورت پڙهي ورتو. هڪ روشن گھر اوندهه اڪري نئين وجود ۾ اچي ويو.
سلجھيل گوري پنھنجي مڙس جي مدد سان قابليت کي نکار ڏيڻ لاءِ سس ۽ ننھن جي، ڏير جي سھري جي رشتي کي سنڀالي علم ۽ عمل کي زور سان ڪنٽرول ڪري هڪ مثال بڻايو. پنھنجي زبان جي مٺاس سان روين سان ڏکيائن کي پار ڪيو. پوري ڳوٺ ۾ گوري هڪ سٺي نالي طور اڀري آئي ته مڙسهنس خوش ٿي سک جو ساهه کنيو. جيئڻ جو اتساهه ملي ويس. سانت ۽ تنھائي ڀلائي گوڙ ۽ گھمسان ۾ وڃائجي وڃڻ تي دل چوندي هئس. انھيءَ گوڙ ۾ ئي زندگي محسوس ٿيندي هئس. انھيءَ زندگي جي حاصلات لاءِ شادين، غمين ۾ شرڪت ڪرڻ فطري بڻجي ويس. کل کلان کان چڙندڙ سدائين مسڪرائيندو رهيو. کلندو رهيو، کلائيندو رهيو. ان ئي خوشيءَ واري وقت گاديءَ واري خوبصورت شهر ۾ نوڪري جو آرڊر مليس. گھرواريءَ ۽ گھر وارن جي محبت ساڻ ڪري خوبصورت شھر پھچي ويو.
اَڄُ حج واري عيد ملھائڻ لاءِ ڳوٺ پئي آيو. ڏينھن جو سفر. شام تائين ڊيگھه ڪندو رات تي وڃي پڳو هُو پنھنجي ڳوٺ ٻاهران هيو جو تاريخ جي روشن رات موت محسوس ٿيس. ڇو جو سانت هئي ۽ سانت موت ڀاسندي هئس. ان ئي سانت ڏکائي ۽ تڙپائي وڌو هيس. پوءِ ڀي ڪوشش ڪري وکون کڻندو ڳوٺ ڀرسان ٿيندو ويو ۽ پوءِ سانت قبرستان بڻجي خوف ڏياري، ڏڪائي وڌس. دل جي ڌڪ ڌڪ وڌي ويس. ساهه جو سرشتو بي ترتيب ٿي ويس. هڪ اڻ تڻ هڪ خدشو. ڇھين حس سامھون آندس. دم دلاسا ڏئي پاڻ گھليندو گھر آيو، خدشو ۽ خطرو سامھون هيس. قيامت جو منظر سامھون هيس. دنيا ۾ جئڻ جواتساهه ڏيندڙ هر دل عزيز جيون ساٿي گوري. مدي خارج روايت ڪارو ڪاريءَ جو شڪار ٿيل هئس. ٺپ ٺري ويس لڱ ساڪت ٿي ويا هئس. ڀاڻس جي مفاد کانئس دنيا ۾ عزيز هستي کسي ورتي هئي. گوري رت ۾ لال هئي. جسم جا ڪئي حصا ڪھاڙيءَ جي وارن سان وکريل هئس. وکريل حصن ۾ هٿ، آڱريون ۽ سسي هئي. هن جي دنيا کي ڳڀا. ڳڀا ڪيو ويو هو. هو وڌي اچي ڪپيل حصن کي ڇھڻ لڳو. سانت ۽ خاموشي سان ڪا حرارت پيدا نه ٿيس. پوري جسم کي ڏسي، گوريءَ جي گوري بدن تي سندس موڪليل اڇا اجرا ڀرت ڀريل ڪپڙا هئا، گوريءَ جي گورين ٻانھن ۾ هن جا ئي موڪليل ڪنگڻ پيل هئا. هن نظر ڊوڙائي گوريءَ جي سنھڙن ۽ سھڻن ڪنن ۾ ڀي سندس ئي موڪليل ايرنگ پاتل هئا. ڏسندي رڙ نڪري ويس. ڇو جو گوريءَ جي ڏٺل ۽ چميل مک جي سڃاڻپ ختم ڪئي وئي هئي. هو غصي کان غيرتي ڀاءُ تي الر ڪري آيو. ان کان اڳ ڀاڻس ڳالھايو ”بڇڙي ڪنھن جاءِ جي... سينگار ۽ سنوار ڪري... يار جو انتظار ڪري رهي هئي... غيرت ڀڙڪو ڏنو ٽڪرا، ٽڪرا ڪري ڇڏيومانس...!“ ان کان اڳتي هن کي ڳالھائڻ نه ڏنائين، گوريءَ جي رت سان سڻڀي ٿيل ڪھاڙي کڻي سندس سسيءَ کي رات جي سانت ۾ اُڏائي ڇڏيائين، روئاڄ پوئتي ڇڏي. هو واپس وريو هو. اڳتي اڳتي وکون کڻي ٿاڻي تي اچي پهتو. هن چيو ”صوبيدار صاحب هڪ ڪوڙي غيرتيءَ ڀاءُ کي پلاند ۾ ختم ڪري مدي خارج روايت ”ڪارو ڪاري“ جو منھن ڀڃي ڀورا ڀورا ڪري آيو آهيان...“ صوبيدار ڪافي سالن کان سردار جي آشيرواد ڪري ٿاڻي تي رهيل هو. هن جون اکيون ۽ وات کليل رهجي ويا. ڀاءُ پاران ڀاءُ کي مارڻ تي کيس حيرت ورتو هو ته، ڊيوٽيءَ دوران ڪاغذي ڪارروائي ۾ ڪيتريون ئي غلطيون ڪري ڪيس لوڙهي ويٺو هو. هن ڪيس لاءِ ڪھڙا ۽ ڪيترا قلم تيار ڪيا...؟!! هن جي ڊيوٽيءَ جو اُهو پهريون انوکو ۽ مثالي ڪيس هيو، جنھن لاءِ هن وٽ صحيح قلم ڪو نه هو.
***