جھرڪيءَ جو ٻچڙو
ھن ھڪ دفعي پنھنجيءَ ماءُ جھرڪيءَ کان پُڇيو ته؛ امان ھن پڪيءَ جڳهه جي روشندان ۾ ويھندي تون تنگ ن ه ٿي ٿين؟ تون جڏھن ھلي ويندي آن ته مان ڏاڍو پاڻ کي اڪيلو سمجھندو آھيان ۽ ڊڄ به ٿيندو اٿم ۽ ڪڏھن ڪڏھن چاھيندو آھيان ته، جيڪر ھتان اُڏري ڪنھن وڻن جي گھاٽي جھُڳٽي ۾ وڃي پاڻ جھڙن ٻين ساٿين سان گڏجي رانديون ڪر يان؛ پر مجبُوري اھا آھي ته، اڃا مُنھجا پَر ناھن ڦُٽا جو اُڏامي سگھان. سندس ماءُ اِھي سمُوريون ڳالھيون غور سان ٻُڌي رھي ھُئي. جڏھن ٻچڙي بس ڪئي ته ڏاڍي پيار ۽ پاٻوھه ۾ سمجھائيندي چيائينس ته:“پُٽ! اڃا تون ننڍڙو آھين. جڏھن وڏو ٿيندين ته پوءِ تنھنجون سڀ خواھشون پُوريون ٿي وينديون ۽ مُنھنجون آسُون اُميدون به اَگھي پوَنديون.”
ڪُجهه ڏينھن گذريا ته، جھرڪيءَ جي ٻچڙي کي پَرڙا به ساوا ٿيا ۽ پوءِ اُھو آکيري مان ٻاھر نڪري روشندان ۾ ٽپڪيون ڏيئي راند روند ڪرڻ لڳو. جيئن ته ھيءُ ماءُ کي اڪيلو ھو، سو سندس ڏاڍو خيال رکيو ويندو ھو. ھڪ ڏينھن سندس ماءُ کيس چيو :“ٽِينڊڙا! مان تنھنجي لاءِ وڃان ٿي چوڳي جو بندوبست ڪرڻ!، تون روشندان کان ٻاھر اصل نه نڪرجانءِ! متان تون ڪنھن ظالم ضدي ٻار جي ور چڙھي وڃين؟” ھن وراڻيو:“ امان آءٌ بلڪُل ھتان ٻئي پاسي نه ويندس. بس تون خاطري ڪر!”
جڏھن ماڻھنس ھلي وئي ۽ ھيءُ اڪيلو ٿي پيو ته، کانئس ماءُ واري نصيحت وسري وئي. سو ٽپڪيون ڏيندي اچي ڪن راند ڪندڙ ٻارن جي ڀر ۾ پھتو. جڏھن ٻارن ھُن کي ڏٺو ته ھُن کي پڪڙڻ لاءِ سندس پويان پيا. ٻار به ھُيا ڪي ڏاڍا شرارتي، سو جھرڪيءَ جي ٻچڙي کي ڀڄائي ڀڄائي نيٺ پڪڙي وِڌائون. سندس مٿي جي ڪَچڙن کنڀن ۾ چَپٽي وِجھي چوَڻ لڳس ته :“لال ڦيري ڏي ته پوءِ ڇڏيونءِ! ”
آخر ٻارن ھُن کي لال ڦيريون ڏياري اڌ مُئل ڪري ڦٽي ڪري ڇڏيو ۽ ڪُجهه دير کان پوءِ مري ويو. جڏھن جھرڪيءَ کي اھا خبر پئي ته اُھا ٽِينڊي وٽ اچي روئندي ٻولڻ لڳي:“پُٽ! ڪيڏو سمجھايومانءِ ته ٻاھر نه وڃجانءِ! پر تو منھنجو چيو نه مڃيو؛ جنھن جي سزا تو کي ملي، پر مون کي به اڪيلو ڇڏي وئين.”
ٻارو! توھان کي گھُرجي ته ڪنھن جي دل نه آزاريو نه ئي ڪنھن ساھ واري کي ستايو ۽ پنھنجن وڏڙن جو چيو مڃيندا ڪريو. جيڪڏھن ائين نه ڪندءُ ته جھرڪيءَ جي ٻچڙي وانگر اوھان کي به ڪو ڇيھو رسي سگھي ٿو.
****
(ماهوار گل ڦل، سنڌي ادبي بورڊ، سيپٽمبر 1991ع)