ٻاراڻو ادب

بهادر ڇوڪري

ڪتاب ۾ شامل هي لکڻيون ڊاڪٽر ڪمال ڄامڙي ان وقت لکيون، جڏهن هو ٻار يا ڇوڪرو هو. سندس پراڻين لکڻين شايع ڪرائڻ جو مقصد ٻارن کي اُتساهه ڏيارڻ آهي. هي لکڻيون 1986ع کان 1990-91ع تائين جون لکيل ۽ مختلف اخبارن ۽ رسالن ۾ شايع ٿيل آهن. ڪي ڪهاڻيون وري ريڊيو پاڪستان خيرپور جي پروگرام ٻارڙن جي دنيا ۾ بہ پڙهيون ويون. هڪ مضمون 1998ع جو لکيل آهي
Title Cover of book بهادر ڇوڪري

مَـنـُون پـيٽي

ٻارؤ! لالچ هڪ اهڙي عادت آهي، جيڪا فائدي بدران نقصان رسائيندي آهي ۽ چوڻي به آهي: “سياڻو ڪانءُ ٻه ٽَنگو ڦاسندو آهي.” ان جو مطلب اهو ٿيو ته ڪانءُ لالچ ۾ اچي گهڻي چوڳي حاصل ڪرڻ لاءِ پنهنجي سياڻپ کي وڌيڪ استعمال ڪندو آهي ۽ سمجهندو آهي ته، ڪامياب ٿي ويندس پر لالچ جي نشي ۾ کيس ڪوڙڪي نظر ئي نه ايندي آهي ۽ هُو اُن ۾ ٻنهي ٽنگن سميت ڦاسي پوَندو آهي.
تنهن ڪري جيڪو به ڪم ڪجي سوچي سمجهي ۽ ضرورت آهر ڪجي.
هُونءَ ته لالچ جا ڪيترا ئي قسم آهن پر گهڻي کاڌي کائڻ واري لالچ ڏاڍي مشهُور ۽ بد نام آهي ۽ ان لالچ ۾ ٻين کان سواءِ ڪي ٻار مڙئي تيز ڏِسڻ ۾ ايندا آهن. ٻارن تي گهڻي کائڻ ڪري لالچي، هٻڇي ۽ پيٽيءَ جهڙا نالا رکيا ويندا آهن. سو اهڙي ئي هڪ ٻار نالي منظور جي هڪ ڳالهه ياد اچي ٿي جيڪو به پيٽ جو هَتو تَتو ۽ لالچي هو. کيس مائٽ ڪاوڙ مان ڪڏهن ڪڏهن مَنُون پيٽي چوَندا هُئا.
منظور ٻن هنڌن تي ماني کائيندو هو. يعني ٻه چُلهيو هو. پهريان پنهنجي گهران ماني کائي وري ٻيو دفعو پنهنجي ناناڻن وٽ وڃي کائيندو هو؛ پر ماني به سادي سُودي نه کائبي. ڪِروڌ ڪري به چڱي چوکي کائبي. ايترو لالچي جو کٽاڻ، مِٺاڻ گڏي پيو کائيندو هو. خرچيءَ مان اسڪول ۾ بازاري ۽ غير معياري شيون الڳ کائيندو هو. اڳ ۾ سڀ ڪُجهه کائي پوءِ پيو چوَندو هو هُون! ڇا ٿيندو؟ جي ٿيو ته پوءِ مُنهن ڏينداسين.
جيڪڏهن مائٽ ڪا شئي نه ڏيندس ته بابا! تو هينئر اڃان مٺي شئي کاڌي آهي؛ هاڻي ئي لسي نه پيءُ؛ ڪُجهه دير کان پوءِ تو کي جيڪو وڻي سو کاءُ؛ بيمار نه ٿي پوين! پر منظور مجال آ جو مُڙي وڃي. پر سائين روئي روئي ڪاوڙ ۾ گهر جا ٿانوَ ٿِڦا ڀڃي وڙهي گِري پنهنجو ضد ضرور پُورو ڪبو. وري مائٽ به پيار وچان کيس ڍَرَ ڏئي ڇڏن.
هڪ دفعي ڇا ٿيو جو هُن جي گهر ۾ ٻَٽالن جو ٻوڙ چاڙهيو ويو. اڃان ٻٽالون يعني پٽاٽا اڌ ڪَچا ۽ اڌ پَڪا رَڌا مس ته اچي منو پيٽي به ڀِتُنِ. سندس ماءُ جهليُس ته پُٽ! ايترا گهڻا ٻٽالون نه کاءُ! پيٽ ۾ سُور پوَندءِ! پر هيءُ همراهه اصل ڪين مُڙيو ۽ سمُورا ٻٽالون مڪمل پچڻ کان پهريان ئي کائي ڇڏيائين.
ڪلاڪ ڏيڍ مس گذريو ته منظور رڙ ڪئي ته اڙي مري ويس. ماڻس ماني پچائي رهي هُئي، تنهن پُڇيس وري ڇا ٿيُئِه؟ ڏَسين ڇو نه ٿو؟ منظور چوَڻ لڳو اڙي لالچ ڙي لالچ! هاءِ لالچ! اصل رڙ پئي پئيس. ماڻس سمجهي وئي. پُٽ! جهليو ته گهڻو ئي مانءِ ته اهي ماريا ڪچا ٻٽالون نه کاءُ پر ڪونه مُڙيين.
همراهه جي رڙ مٿان رڙ پئي پئي. پوءِ مائٽن کيس جلديءَ ۾ پيٽ جي سُور جي ڦَڪي ڏني جا هُن کاڌي. ڦَڪي ڦَڪڻ کان پوءِ جهٽ کن ۾ ئي ڪُجهه جهَڪائي ٿيس ۽ آهستي آهستي هُن جي پيٽ جو سُور لهي ويو.
منظور ان سزا کان پوءِ پنهنجن مائٽن سان واعدو ڪيو ته، اڳتي مون اهڙيءَ لالچ کان توبهن ڪئي ۽ هاڻي مان ڪچيون ۽ غير معياري شيون جهڙوڪ چپس، بوتلون بلڪُل نه واپرائيندس ۽ رڳو صحيح رڌل پڪل ۽ امڙ جو پڪايل مانجهاندو (Lunch) توڙي تازي رس (Fresh Juice) واپرائيندس.
****