ٻاراڻو ادب

بهادر ڇوڪري

ڪتاب ۾ شامل هي لکڻيون ڊاڪٽر ڪمال ڄامڙي ان وقت لکيون، جڏهن هو ٻار يا ڇوڪرو هو. سندس پراڻين لکڻين شايع ڪرائڻ جو مقصد ٻارن کي اُتساهه ڏيارڻ آهي. هي لکڻيون 1986ع کان 1990-91ع تائين جون لکيل ۽ مختلف اخبارن ۽ رسالن ۾ شايع ٿيل آهن. ڪي ڪهاڻيون وري ريڊيو پاڪستان خيرپور جي پروگرام ٻارڙن جي دنيا ۾ بہ پڙهيون ويون. هڪ مضمون 1998ع جو لکيل آهي
Title Cover of book بهادر ڇوڪري

نشو نڀاڳي عادت آهي

سنڌيءَ ۾ چوِڻي آهي ته: “هاهياري جي هير ٽَنگ ڀَڄيس ته به نه مُڙي.” پر دنيا ۾ ڪا به شئي ناممڪن ناهي، بس رڳو اٽل ارادو هُجي. هاهيارو معنيٰ اهڙو ڀاڄوڪڙ يا عادي جانور، جنهن جي ڀڄڻ ۽ ڊُڪڻ جي عادت ايڏي ته پڪي ۽ پُختي ٿي ويندي آهي، جو ان جي ڄنگهه ڀڄي پئي، تنهن هُوندي به ڀڄڻ يا رُلڻ کان نه مُڙندو. عادتن تي ٻيون به چوِڻيون آهن، جيئن سگريٽ ڇڪڻ بابت انگريزيءَ ۾ عام چوِڻي آهي: Smoking is the bad habit
يعني نشو هڪ تمام خراب عادت آهي. نشو پهريان شوهَه ۽ لَئِه خاطر ڪبو آهي، پوءِ وري آهستي آهستي انسان انهيءَ نشي ۾ ڦاسي ويندو آهي. همراهه اهڙو ته اَڙجي ويندو آهي، جو سگريٽ جو سُوٽي مٿان سُوٽو پيو لڳندو ۽ چَپٽيءَ جو ٺهڪي مٿان ٺهڪو پيو پوَندو. ائين پيو محسُوس ڪندو ڄڻ دنيا ۾ ان جهڙو ٻيو ڪو مُشڪل هُوندو.
وري جيڪڏهن بس وغيرهه ۾ چڙهيو ته کڻي ڪيڏي به سوڙهه هُجي ته به همراهه ڦُوڪ ضرور ڀريندو ۽ وڏيءَ لئه ۽ داٻ (Pressure) سان پيو وات مان دُونهون ڪڍندو. اهو خيال به نه ڪندو ته متان منهنجي دُکيل سگريٽ مان ڪنهن جو ڪپڙو سڙي پئي يا ڪنهن جو دونهين سان ساهُه مُنجهندو هُجي.
اهڙا ماڻهو فضول خرچيءَ ۽ صحت وِڃائڻ جا عادي هُوندا آهن. جڏهن ته الله تعاليٰ فضول خرچيءَ ۽ نشي کي ننديو آهي. سچ اهو آهي ته نشئي ماڻهو جيڪڏهن رستن تي يا عوامي هنڌن تي پنهنجن اِنهن ڪنين عادتن کان نه ٿا مُڙن ته نشي جي پرچار ٿئي ٿي ۽ ٻيا ماڻهو به ڏانهُنِ راغب ٿين ٿا. نشي جي واهپي سبب مختلف مرض ٿي پوَن ٿا، جيڪي انسان جي ذهن توڙي صلاحيتن تي تمام گهڻا خراب اثر ڇڏن ٿا ۽ موت جو سبب بڻجن ٿا. تنهن ڪري اسان کي هر قسم جي نشي کان پري ڀڄڻ گهُرجي.

(21 هين ڊسمبر 1987ع)