پوزيشن ھولڊر غُلام مُصطفيٰ حيدر ڄامڙي سان مُلاقات
[نوٽ: هيءُ انٽرويو ٻارڙن جي ماهوار رسالي گل ڦل ۾ شايع ٿيو هو، جنهن جي ٻيهر ڪتاب ۾ ڇاپڻ جو وڏو مقصد ٻارڙن کي اُتساهڻ آهي. هُو جيڪڏهن سُٺو پڙهندا ۽ پوزيشن کڻندا ته، اخبارن ۽ رسالن ۾ سندن هينئن عزت افزائي ٿيندي. سوشل ميڊيا تي به ماڻهو کين مُبارڪُون ڏيندا. هر هنڌ خاص ڪري گهر ۽ اسڪُول ۾ ۽ ٻاهر سندن مانُ مٿانهون ٿيندو.]
ٻارو! انسان سڀئي ھڪ جھڙا آھن، پر ھر ڪنھن جا خيال ۽ سوچون مختلف ٿين ٿيون ۽ ھر ڪنھن جا عمل به الڳ آھن. جيئن توھان مان ڪي ٻار سُست، ڪم چور ۽ ٽوٽي ٿين ٿا ته ڪي وري ڏاڍا چُست ۽ ھمٿ وارا ٿين ٿا. ھمٿ جي آڏو جبل به جھُڪي پوَن ٿا. اھڙا سدورا شاگرد ھر ھنڌ مان ۽ عزت ماڻيندا آھن.
اڄ مان اوھان کي ھڪ اھڙي باھمٿ ساٿيءَ سان ملايان ٿو، جيڪو ھڪ سُٺو اسڪائوٽ، سماجي ڪارڪُن، اسٽيج ڪمپيئر ۽ ھر درجي ۾ نمايان حيثيت رکندڙ آھي. سندس نالو آھي غُلام مُصطفيٰ حيدر پُٽ غُلام حيدر ڄامڙو، ڳوٺ اٿس ڳوٺ گل محمّد ڄامڙو لڳ راڻي پور، تعلقو ڪوٽ ڏيجي، ضلعو خيرپور.
ھُن ابتدائي تعليم پنھنجي ڳوٺ واري پرائمري اسڪُول ۽ باقي تعليم گورنمينٽ ھاءِ اسڪُول نمبر ھڪ ٽنڊي ڄام فارم مان حاصل ڪئي. ڏھين جماعت ۾ سيڪنڊري ۽ ھاير سيڪنڊري ايجوڪيشن بورڊ حيدرآباد مان 752 مارڪُون کڻي ٽيون نمبر ماڻيو اٿائين، جڏھن ته ٻئي نمبر واري 753 ۽ پھرئين نمبر واري 756 مارڪون کنيون آھن. ساڻس جيڪا ڳالهه ٻولهه ٿي سا ھتي ڏجي ٿي.
ڪمال: موجُودھ تعليمي معيار بابت توھان جي راءِ ڪھڙي آھي؟
غُلام مُصطفيٰ: معيار انتھائي گھٽ آھي، جنھن جو وڏو ۽ اھم سبب ھن معاشري جون اُوڻايون، وي سي آر، وڊيو رانديون وغيرھ آھن. ٻيو ته اسڪُولن ۾ اُستادن ۽ سائنسي سامان جي کوٽ ۽ اڻ تربيت ورتل اُستادن جو ھُجڻ، نصاب گھڻو ۽ غير معياري ھُجڻ به شڪايت جوڳا آھن.
ڪمال: ادا امتحاني سرشتو ڪيئن ھُجڻ گھُرجي؟
غُلام مُصطفيٰ: اسان وٽ ھاڻي امتحان ۾ ڪاپي روڪرائڻ لاءِ امتحان سائنسي طريقي مُوجب ورتا وڃن ۽ وڌ ۾ وڌ ھُنري تعليم ڏني وڃي.
ڪمال: غير نصابي سرگرمين جو ھُجڻ ڪيتري قدر لازمي آھي؟
غُلام مُصطفيٰ: ڀاءُ! ان حقيقت کان ڪير انڪار نه ٿو ڪري سگھي ته نصابي تعليم سان گڏ ھم نصابي سرگرميون به ضروري آھن. انھن کي تعليم کان الڳ نه ٿو ڪري سگھجي. مان سڀني اُستاد صاحبن کي عرض ڪندس ته شاگردن کي غير نصابي سرگرمين ۾ ضرور حصو ڏيارن.
ڪمال: سياست شاگرد کي سنواري ٿي يا بگاڙي ٿي؟
غُلام مُصطفيٰ: ادا سياست شاگردن ۾ شعوري سگهه پيدا ڪري ٿي ۽ سياست کي غير نصابي سرگرمي ڪوٺجي ته وڌاءُ نه ٿيندو. صحيح سياست جو اثر ھرون ڀرون تعليم تي نه پوَندو، پر شرط اھو آھي ته، سياست وقت سياست، تعليم وقت تعليم ۽ راند وقت راند ڪجي.
ڪمال: توھان جي پسنديدھه شخصيت، اُستاد ۽ ڪتاب ڪھڙو آھي؟
غُلام مُصطفيٰ: مُنھنجي پسند جي شخصيت حضرت شاھ عبداللطيف ڀٽائي، اُستاد سائين منظور احمد ميمڻ ۽ ڪتاب قرآن ڪريم ۽ شاھ جو رسالو آھن.
ڪمال: پنھنجن ھڪ جيڏن لاءِ ڪو سنيھو ڏيڻ پسند ڪندؤ؟
غُلام مُصطفيٰ: دوستن کي گذارش ته، وڌ ۾ وڌ محنت ڪن. جيڪو ڪم ڪن اُن سان سچائي رکن. پاڻ ۾ ميٺ محبت ۽ ايڪو پيدا ڪن. اسان کي ڇڙو امتحان پاس ڪرڻ واري سوچ ڪڍي سُٺي ۽ اعليٰ گريڊ ۾ پاس ٿيڻ جي جاکوڙ ڪرڻ گھُرجي.
****
(ماھوار گل ڦل ڄام شورو، فيبروري 1991ع)